Kruisreactie bij hooikoorts en voedselallergie

Mensen die allergisch zijn voor bijvoorbeeld graspollen en/of boompollen, hebben ook vaak te maken met klachten bij het gebruik van een aantal voedingsmiddelen, zoals groente en fruit. De stuifmeelkorrel en een aantal voedselproducten zijn soms op dezelfde manier opgebouwd. Ons immuunsysteem kan deze stoffen (allergenen) niet van elkaar onderscheiden en reageert op dezelfde manier. Deze reactie wordt kruisreactie genoemd en door deze reactie kunnen er allergische klachten ontstaan. Een allergie is een overdreven reactie van ons afweersysteem op de stoffen, die dus van buitenaf in ons lichaam komen. De stoffen die dan vrijkomen in ons lichaam, en waar ons lichaam allergisch op reageert worden allergenen genoemd.

Inhoud

• Wat zijn allergenen?
• Hooikoorts en voedselallergie
• Kruisreactie
• Wat te doen bij kruisreactie?

Wat zijn allergenen?

Allergenen zijn deeltjes die over het algemeen niet schadelijk zijn voor je lichaam. Vaak gaat het gewoon om eiwitten die in de natuur voorkomen of in bepaalde ingrediënten zitten. Ze kunnen het lichaam intreden door middel van contact met de huid of door het inademen. Bij mensen die zeer gevoelig zijn voor deze stoffen veroorzaken ze allerlei klachten. Bekende allergenen zijn huisstofmijten, voedsel, huisdieren, diverse soorten grassen en boompollen (hooikoorts). De klachten treden daar op, waar de allergenen in het lichaam komen. Dus als deze stoffen via je neus binnenkomen, heb je vaak klachten als niezen en/of jeuk aan de neus.

Hooikoorts en voedselallergie

Bij sommige mensen gaan hooikoorts en voedselallergie hand in hand. Vaak hebben ze dan van beide last. Toch is dit soms niet juist. Omdat sommige eiwitten van een voedingsmiddel dezelfde structuur hebben als de eiwitten van bijvoorbeeld grassen en pollen, reageert het lichaam hetzelfde. Dat wil niet zeggen dat als je allergisch reageert op een appel, je niet tegen appels kunt. De eiwitten van de berk, lijken namelijk erg op de eiwitten van de appel. Voor je lichaam is het niet goed duidelijk wat je dan binnenkrijgt. Dan is er sprake van een kruisreactie. Hooikoorts en voedselallergie hebben een aantal overeenkomsten, maar er is wel een duidelijk verschil.

Kenmerken van hooikoorts

De symptomen van hooikoorts zijn vaak gericht op de plekken waar de allergenen het eerst binnendringen, zoals de ogen, neus en mond. Dat kun je ook duidelijk merken aan de symptomen van de hooikoorts, dat zijn namelijk:

• Tranende en jeukende ogen.
• Rode en gezwollen oogleden.
• Loopneus en/of een verstopte neus.
• Niesbuien.
• Jeuk.
• Moe, lusteloosheid.
• Benauwdheid.
• (Kriebel)hoest en/of pijnlijke keel.
• Jeukend gehemelte.
• Slecht slapen.
• Hoofdpijn

Kenmerken van een voedselallergie

De symptomen van een voedselallergie gaan vaak verder dan hooikoorts, omdat in dit geval ook het spijsverteringssysteem een rol speelt. Bij hooikoorts speelt dit namelijk geen rol. De symptomen van een voedselallergie zijn:

• Huidklachten zoals jeuk (vaak rond de mond of in het gezicht), galbulten, jeukbulten op de huid en eczeem.
• Jeukende en tranende ogen.
• Opgezwollen gezicht, door het vasthouden van vocht.
• Jeuk en/of een verstopte neus.
• Hoesten, hees klinken kortademig.,
• Gezwollen lippen met evt. blaasjes op de lippen.
• Jeuk in de mondholte, of alleen een jeukende keel of een jeukend gehemelte.
• Maag/darm klachten zoals misselijkheid, buikpijn, brandend maagzuur, overgeven, diarree, obstipatie.

Je ziet dus dat er heel erg veel klachten overeenkomen, zowel bij hooikoorts als bij een voedselallergie. Als je in het voorjaar last hebt van hooikoorts, maar je merkt dat je op de betere dagen ook klachten hebt, dan kan het heel goed zijn dat je te maken hebt met een kruisreactie.

Kruisreactie

Ons afweersysteem is niet in staat om bij een aantal stoffen het verschil te zien. Omdat deze op dezelfde manier zijn opgebouwd lijken ze op elkaar en dat brengt ons afweersysteem in de war. Als je allergisch bent voor bijvoorbeeld pollen, dan kan het zijn dat je ook allergische reacties krijgt als je bepaalde fruitsoorten eet of noten. Een voorbeeld van een kruisreactie is het paraberkensyndroom. De berk heeft dezelfde opbouw als die van een appel of een peer. Als je dus allergisch ben voor de berk, kan het zijn dat je ook allergische reactie krijgt bij het eten van een appel of een peer zoals huidklachten, jeuk, galbulten of andere klachten.

Aantal voorbeelden van kruisallergieën:

• Allergie voor berk - kan ook klachten geven bij het nuttigen van appel, hazelnoot, wortel, aardappel, selderij, kers, peer, walnoot.
• Allergie voor bijvoet - kan ook klachten geven bij het nuttigen van selderij, wortel, venkel, peterselie, koriander, mosterd.
• Allergie voor gras - kan ook klachten geven bij het nuttigen van aardappel, tomaat, tarwe, pinda.
• Allergie voor koemelk - kan ook klachten geven bij het nuttigen van geitenmelk, schapenmelk, rundvlees.
• Allergie voor pinda - kan ook klachten geven bij het nuttigen van boomnoten, soja bonen, groene bonen, groene erwten, linzen, lupine.
• Allergie voor linzen: - kan ook klachten geven bij het nuttigen van soja of pinda.
• Allergie voor Latex - kan ook klachten geven bij het nuttigen van banaan, avocado, kiwi, kastanje, papaja, vijgen (aardappel, tomaat).

Wat te doen bij kruisreactie?

Allereerst moet je proberen de stoffen die allergische reacties veroorzaken, te vermijden. Soms kan dit vrij makkelijk gaan, maar ook wel eens moeilijk omdat je het niet altijd direct weet en het soms zoeken is bij welke producten je nu wel last krijgt en wat niet. Je kunt voor jezelf een lijstje maken en dan een maand lang bijhouden wat je eet en welke klachten je ergens van krijgt of niet. Zo kun je een overzicht krijgen. Een diëtist kan je ook helpen met het zoeken naar voedingsmiddelen waar je slecht op reageert en goede tips geven om niet in contact te komen met de betreffende stoffen.

Als je eenmaal weet om welke stoffen het gaat, kun je er makkelijk opletten. Bij producten in de winkel zit altijd een etiket waarop staat welke ingrediënten er in zitten en ook allergie informatie is er bij vermeld. Een diëtist kan jou altijd helpen, als je vragen hebt over het etiket.

Heel veel producten waar je allergisch voor bent, kunnen wel weer genuttigd worden als ze gekookt of gebakken zijn. De stof wordt namelijk onschadelijk gemaakt tijden het koken of bakken. Dus allergische klachten bij een appel, zul je niet krijgen als ze verwerkt zijn in appeltaart. Dit geldt niet voor alle producten. Bij dierlijke producten zoals vlees en vis worden ze niet onschadelijk gemaakt. Let hier dus goed op.

Lees verder

• Allergieën aanpakken met natuurlijke en veilige middelen
• Verschillende oorzaken van jeuk in de mond
• Het verschil tussen voedselallergie en voedingsintolerantie
• Voedselallergie; OAS, het oraal allergiesyndroom