Slokdarmkanker, oesofaguscarcinoom: symptomen en behandeling

Bij slokdarmkanker is er sprake van een kwaadaardig gezwel van de slokdarm. Een ander woord voor slokdarm is oesofagus. Het is van zeer groot belang dat slokdarmkanker in een vroeg stadium wordt ontdekt, dit in verband met de kans op genezing. Bespeur je symptomen die slokdarmkanker doen vermoeden, trek dan direct aan de bel bij de huisarts. Wat zijn de verschijnselen, hoe wordt de diagnose gesteld en wat zijn de mogelijkheden voor behandeling?

Inhoud artikel

• Slokdarm
• Bij wie komt slokdarmkanker met name voor?
• Soorten slokdarmkanker
• Barrett-slokdarm en adenocarcinoom
• Oorzaak slokdarmkanker
• Symptomen slokdarmkanker
• Diagnose slokdarmkanker
• Behandeling slokdarmkanker
• Prognose, vooruitzichten slokdarmkanker

Slokdarm

De slokdarm of oesofagus is de gespierde buis die loopt van de keel naar de maag. De lengte van de slokdarm is ongeveer vijfentwintig centimeter. De slokdarm ligt achter de luchtpijp in de hals en in de borstkas. Door een opening in het middenrif komt de slokdarm de buikholte in en komt uit bovenin de maag. Via de slokdarm komt eten en drinken in de maag. Eten en drinken verplaatst zich door de zwaartekracht en door samentrekkingen van de spieren in de slokdarm (peristaltiek). Op de plaats waar de slokdarm de maag bereikt, zit een kringspier die ervoor zorgt dat er geen eten en maagsap terugkeert naar de slokdarm.

Bij wie komt slokdarmkanker met name voor?

Bij slokdarmkanker of oesofaguscarcinoom is er sprake van een kwaadaardige tumor in de slokdarm. Jaarlijks krijgen ongeveer 2300 mensen te horen dat ze slokdarmkanker hebben. Mannen worden vaker door slokdarmkanker getroffen dan vrouwen. Qua leeftijd gaat het meestal om personen in de leeftijd tussen de vijftig en de zeventig jaar. Slokdarmkanker komt steeds vaker voor, men vermoedt dat het leefpatroon (ongezonder) een rol speelt.

Soorten slokdarmkanker

Er zijn verschillende soorten slokdarmkanker te onderscheiden, de tumor kan ontstaan uit verschillende cellen uit de wand van de slokdarm. De soorten die het meest voorkomen zijn plaveiselcelcarcinoom en adenocarcinoom. De eerste ontstaat, zoals de naam al doet vermoeden, uit plaveiselcellen. Deze platte cellen vormen de bovenste laag van het slijmvlies. Plaveiselcelcarcinomen vind je meestal hoog in de slokdarm. Adenocarcinomen worden meestal gevonden laag in de slokdarm, de tumor komt voort uit klierweefsel.

Barrett-slokdarm en adenocarcinoom

Als de zure inhoud van de maag regelmatig omhoog komt dan kan dit leiden tot beschadiging van de slokdarm en deze kan ontstoken raken (reflux-oesofagitis). Het weefsel van de slokdarm kan veranderen: het gewone slijmvlies wordt vervangen door Barrett-slijmvlies. Circa 0,5 procent van de mensen met een zogenaamde Barrett-slokdarm krijgen een adenocarcinoom.

Oorzaak slokdarmkanker

De exacte oorzaak is niet duidelijk. Leeftijd lijkt een rol te spelen omdat de meeste mensen die getroffen worden door slokdarmkanker tussen de vijftig en de zeventig jaar zijn. Het is nog onduidelijk of erfelijkheid een rol speelt, er wordt onderzoek naar verricht. Wel zijn er risicofactoren te noemen voor het ontstaan van slokdarmkanker: roken, overmatig nuttigen van alcohol (met name de combinatie en dan vooral voor plaveiselcelcarcinoom), reflux (maagzuur stroomt omhoog in de slokdarm, dit kan leiden tot een chronische ontsteking, verandering en beschadiging van het slijmvlies), voeding die niet gezond is, eenzijdig eten, te hoog lichaamsgewicht.

Symptomen slokdarmkanker

In het begin heeft iemand met slokdarmkanker weinig of geen klachten. Onderstaande klachten kunnen ook een andere oorzaak hebben, maar het is wel belangrijk om slokdarmkanker uit te sluiten (bezoek de huisarts)!

Mogelijke verschijnselen:

• Verlies van gewicht zonder dat hier een verklaring voor is.
• Problemen bij het slikken, het lijkt alsof er een prop zit. Eerst alleen klachten met vast eten, later mogelijk ook met vloeibaar eten. Het vervelende gevoel kan gepaard gaan met braken.
• Het idee hebben dat eten niet wil zakken, maar ter hoogte van het borstbeen blijft hangen. Dit kan een vol gevoel opleveren of pijn.
• Een pijnlijk gevoel kan ook bij de schouderbladen optreden.
• Minder trek hebben in eten.
• Klachten van duizeligheid en vermoeidheid kunnen ontstaan als er langdurig bloed wordt verloren uit de slokdarm, dit leidt tot bloedarmoede.
• Langdurig last hebben van de hik.
• Bloedbraken, het kan ook om kleine beetjes per keer gaan.
• De ontlasting kan zwart zien, dit kan wijzen op verlies van bloed uit de slokdarm.
• Heesheid kan optreden: dit zou kunnen wijzen op een tumor die is doorgegroeid buiten de slokdarm naar bijvoorbeeld de zenuw van de stemband.

Diagnose slokdarmkanker

Als iemand met symptomen bij de huisarts komt die zouden kunnen wijzen op slokdarmkanker dan zal er bloedonderzoek worden gedaan. Dit kan laten zien in welke conditie het lichaam is, of er sprake is van bloedarmoede. Om te kijken of er sprake is van slokdarmkanker is een gastroscopie nodig, bij dit onderzoek kan er een stukje weefsel worden weggehaald en onderzocht worden. Blijkt het om slokdarmkanker te gaan dan is het belangrijk om te weten te komen in welke fase het zich verkeert, of er uitzaaiingen zijn. De onderzoeken die daartoe dienen: CT-scan, PET-scan, endo-echografie.

Behandeling slokdarmkanker

Als de behandeling is gericht op genezing dan wordt gesproken over curatieve behandeling. Indien een operatie niet mogelijk is, dan is het van belang om de kanker af te remmen en ervoor zorgen dat de klachten verminderd worden. Deze behandeling wordt palliatieve behandeling genoemd.

• Operatieve behandeling: bij een operatie is genezing het doel. Er zal alleen een operatie worden gedaan als er geen uitzaaiingen zijn in andere organen en als het gezwel in zijn totaal weggehaald kan worden. De persoon moet wel voldoende in conditie zijn. Voor de operatie wordt vaak een combinatiebehandeling gegeven (chemotherapie, bestraling) om de tumor de laten slinken.
• Chemotherapie is een behandeling met cytostatica. Cytostatica kunnen kankercellen vernietigen of de groei van de kankercellen remmen. Chemotherapie kan ingezet worden als aanvullende behandeling (voor of na de operatie of gecombineerd met radiotherapie)
• Radiotherapie kan onderdeel zijn van een behandeling die gericht is op genezing, maar ook bij een behandeling gericht op het verlichten van verschijnselen. Als de kanker zich heeft verbreid naar nadere organen in het lichaam dan kan radiotherapie ervoor zorgen dat pijnklachten worden beperkt en dat klachten bij passage worden verminderd.

Prognose, vooruitzichten slokdarmkanker

Het is van zeer groot belang dat iemand bij klachten die zouden kunnen wijzen op slokdarmkanker direct naar de huisarts gaat. Hoe eerder het ontdekt wordt, hoe sneller er kan worden gestart met behandeling. De prognose hangt af van het stadium van de slokdarmkanker, leeftijd, conditie van het lichaam en ook hoe iemand reageert op behandeling. Omdat het om zoveel factoren gaat is de eigen arts de aangewezen persoon om hier eventueel uitspraken over te doen.

Lees verder

• Maagkanker: oorzaak, symptomen, behandeling, prognose
• Tongkanker: oorzaak, symptomen en behandeling
• Darmkanker: symptomen, behandeling, bevolkingsonderzoek
• Brandend maagzuur: oorzaken en hoe kom je er vanaf?