Atopisch eczeem; verloop, symptomen en behandeling

Atopisch eczeem of constitutioneel eczeem is erfelijk bepaald en kan op elke leeftijd voorkomen, maar komt vaak voor bij baby’s en jonge kinderen. Meestal gaat eczeem gepaard met andere lichamelijke klachten zoals allergieën. Families waar eczeem voorkomt, hebben dan naast hun eczeem ook allergie aan de luchtwegen, zoals astma of hooikoorts. Atopisch eczeem is niet besmettelijk en ook geen ernstig probleem, maar wel heel erg vervelend. Over het algemeen is eczeem niet te genezen, wel kan het behandeld worden, zodat de klachten verminderd worden. Door een goede en gezonde levensstijl te hebben, kan het eczeem zelfs voor een hele lange tijd worden gestild. Maar echt weggaan doet het niet. Om te weten hoe je eczeem kan behandelen, is het handig om te weten wat atopisch eczeem inhoudt.

Inhoud

• Wat is atopisch eczeem?
• Symptomen van atopisch eczeem
• Hoe ontstaat het
• Hoe verloopt het
• Behandeling
• Andere tips

Wat is atopisch eczeem?

Eczeem is een chronische ontstekingsziekte van de huid, die allergisch reageert op bepaalde stoffen en die dan een aantal klachten geeft, wat typisch hoort bij deze huidziekte. Atopie betekent dat er een erfelijke aanleg is om overgevoelig te reageren op een aantal aandoeningen, vandaar de naam atopisch eczeem. Het is dus geen allergie, maar de huid reageert wel allergisch. Het is een van de vele vormen van eczeem. Omdat deze vorm van eczeem erfelijk bepaald is, wordt het ook wel constitutioneel eczeem genoemd, wat wil zeggen dat het vanaf de geboorte al bepaald is. Andere benamingen voor deze vorm zijn:

• Neurodermatitis.
• Atopische dermatitis.
• Kleutereczeem.
• Dauwworm (bij baby’s en peuters).

Symptomen van atopisch eczeem

De symptomen die horen bij deze vorm van eczeem, kun je vaak al snel herkennen en verschillen toch wel van andere eczeemvormen. De symptomen waaraan je atopisch eczeem kan herkennen zijn:

• Rode en schilferige huid.
• Kleine bultjes.
• Blaasjes met vocht dat eruit kan komen.
• Droge, ruwe huid.
• Heftige jeuk.
• Wondjes vanwege het krabben.

Atopische stigmata

Naast de symptomen die horen bij deze vorm, heeft de huid nog een aantal afwijkingen of kenmerken die ‘atopische stigmata’ worden genoemd. Stigmata betekent min of meer 'tekenen', dus de huid geeft nog meer tekenen waaraan je kunt merken dat er sprake is van atopisch eczeem. Deze stigmata oftewel huidtekenen zijn:

• De droge huid jeukt vaak bij transpiratie en bij het dragen van wollen kleding.
• Zeepproducten maken de klachten erger.
• Onder de ogen zit vaak een dubbele plooi, die ook wat dikker is (Dennie Morgan-plooi).
• De kleur rond de ogen is donkerder.
• Onder de oorlel zitten vaak scheurtjes in de huid.
• Harde talgbultjes op de bovenarmen, veroorzaakt door een verharde hoornlaag (Kerostatis pilaris).
• Ga je met een pen over de huid, dan ontstaat er een witte streep en geen rode streep (Witte dermografisme).
• Verdikte huid met diepe plooien en een grove huidstructuur (Lichenifactie).

Hoe ontstaat het

Atopisch eczeem kun je krijgen door meerdere factoren, zoals erfelijke bepaling of allergische prikkels. Atopisch eczeem vormt samen met astma en hooikoorts het atopisch syndroom en hierbij horen ook veel symptomen, die eczeem kunnen uitlokken. Mensen met hooikoorts of een dierenallergie kunnen last krijgen van eczeem. Maar je kunt ook eczeem krijgen van bepaalde kledingstoffen, zoals wol of nylon. Of geparfumeerde producten, zoals afwasmiddel en zeep. Mensen met eczeem hebben een extreem droge huid, die al heel snel heel gevoelig reageert. Hierdoor raak de huid veel sneller geïrriteerd na contact met prikkels. Weersinvloeden hebben ook invloed op eczeem, zoals droge lucht of vochtige warmte. Maar ook geestelijke spanningen, zoals stress of een verlaagde weerstand zijn factoren die eczeem kunnen uitlokken.

Hoe verloopt het

Atopisch eczeem verloopt heel verschillend en kent betere en slechtere tijden. Het kan kort, maar ook lang aanwezig zijn, maar het kan ook chronisch blijven bestaan. Ook kan het gebeuren dat je het heel lang niet hebt gehad, maar dat het na vele jaren ineens weer de kop opsteekt. Je kunt er niets van zeggen en je kunt het ook niet voorspellen. Bij baby’s en zuigelingen wordt het dauwworm genoemd en begint het vaak in het gezicht, armen en benen. Bij peuters en kleuters zie je vaak eczeem opspelen in de plooien van de ellebogen en de knieholten. Als de kinderen wat ouder zijn geworden, na het tiende levensjaar, komt eczeem vaak voor op de handen, voeten, ellebogen en knieën.

Behandeling

Om deze vorm van eczeem te behandelen kun je de huid insmeren met zalf, lotions en crèmes. Ook kun je anti-allergische medicatie, zoals antihistaminica gebruiken. Deze zorgen ervoor dat de huid niet allergisch reageert. Het doel is om de heftige jeuk te stillen, omdat krabben de jeuk verergert. De huid moet zo vochtig mogelijk blijven en hier kun je dus verschillende soorten zalf voor krijgen. Bij lichenificatie, als de huid door de jaren heen dik en leerachtig is, worden er vaak teer-houdende zalven voorgeschreven door de huisarts. Om tekenen van ontsteking tegen te gaan kun je gebruik maken van zalven met cortecosteroïden.

Bad en douche

Ga niet te vaak en te lang in de douche of in bad, maximaal twee keer in de week is voldoende. Het is aan te raden om kinderen ook niet vaker dan drie keer week in bad te doen, en niet te lang. Gebruik een neutrale zeep en niet geparfumeerde producten. Badolie kan de huid beschermen tegen uitdroging. Denk ook aan de temperatuur van het water, lauw water is beter dan heet water.

Andere tips

Houd je nagels schoon en kort, zodat tijdens het krabben de huid niet beschadigd kan worden. Zwemmen is op zich geen probleem, al is het chloorwater niet prettig voor de huid. Smeer je huid ná het zwemmen goed in met een vette crème of lotion. Houd rekening met kledingstoffen. Wollen en nylon kleding veroorzaken jeuk, dus zijn geen aanrader. Ga liever voor katoen. Vermijd alle zaken waar je allergisch op reageert, zoals bepaalde voedingsmiddelen of pollen en dieren. Vermijd stress en spanningen en zorg voor een goed en gebalanceerd voedingspatroon.

Lees verder

• Allergieën aanpakken met natuurlijke en veilige middelen
• Eczeem op een natuurlijke manier behandelen
• Een droge huid behandelen op een natuurlijke manier
• Vaseline: een veelzijdig product voor in en rondom het huis