Mesothelioom: Kanker in longen door blootstelling aan asbest

Het weefsel dat de longen, de maag, het hart en andere organen bekleedt, staat bekend als het mesotheel. Mesothelioom is een agressieve en dodelijke vorm van kanker die zich ontwikkelt in het mesotheel van deze organen. Het betreft meestal de longen (pleuramesothelioom), maar ook de buik (peritoneaal mesothelioom), het hart (pericardiaal mesothelioom) en de testikels kunnen getroffen zijn. Blootstelling aan asbest is vrijwel altijd de oorzaak van mesothelioom. Kortademigheid, pijn op de borst en een aanhoudende hoest zijn typische symptomen van mesothelioom. De behandeling is voornamelijk palliatief van aard. De vooruitzichten voor deze zeldzame kanker zijn somber, omdat de diagnose vaak pas in een laat stadium wordt gesteld.

• Synoniemen mesothelioom
• Epidemiologie mesothelioom
• Oorzaken: Kanker door blootstelling aan asbest
• Symptomen: Longen en buik
• Diagnose en onderzoeken van borstkas of buik
• Behandeling kanker: Palliatieve zorgen
• Prognose mesothelioom
• Complicaties agressieve kanker
• Preventie van mesothelioom
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met mesothelioom
• Volg nauwkeurig je behandelingsplan
• Neem maatregelen tegen ademhalingsproblemen
• Ondersteuning bij psychologische gevolgen
• Zorg voor een gezonde voeding en gewicht
• Beperk blootstelling aan irriterende stoffen
• Misvattingen rond mesothelioom
• Mesothelioom is hetzelfde als longkanker
• Asbestblootstelling leidt altijd tot mesothelioom
• Mesothelioom geeft direct symptomen
• Een bloedtest kan mesothelioom vroegtijdig opsporen
• Er is geen behandeling mogelijk voor mesothelioom
• Mesothelioom verspreidt zich niet naar andere organen
• Een gezonde levensstijl kan mesothelioom voorkomen

Synoniemen mesothelioom

Mesothelioom is ook bekend als "maligne mesothelioom" en "mesothelioma".

Epidemiologie mesothelioom

De jaarlijkse incidentie van maligne mesothelioom bedraagt 0,9 per 100.000 personen. In sommige landen is de incidentie laag, zelfs al is de blootstelling aan asbest hoog. De redenen voor deze verschillen zijn niet volledig bekend. De meeste patiënten worden gediagnosticeerd tussen de vijftig en tachtig jaar oud. Mannen worden drie keer vaker getroffen dan vrouwen.

Oorzaken: Kanker door blootstelling aan asbest

Blootstelling aan asbest is bijna altijd de oorzaak van mesothelioom. Asbest kan nog worden aangetroffen in bepaalde auto-onderdelen (zoals asbestremvoering), isolatiemateriaal, keramiekmateriaal en bij bepaalde freeswerkzaamheden. Ook in de mijnbouw en scheepsbouw is nog asbest aanwezig. Daarnaast kan blootstelling aan asbest plaatsvinden bij de productie van asbestcement en bij de reparatie van treinen. Oude gebouwen bevatten vaak nog asbesthoudende materialen. Kleine asbestvezels kunnen gemakkelijk in de longen terechtkomen, waar ze zich vastzetten en na verloop van tijd de longen beschadigen. Vaak duurt het meer dan twintig jaar na blootstelling voordat de symptomen van mesothelioom zichtbaar worden. Andere, veel minder voorkomende oorzaken zijn bestraling met Thorium dioxide (Thorotrast) (dat nu niet meer wordt gebruikt), het Simian Virus 40 (SV40), blootstelling aan erioniet (natuurlijk voorkomend mineraal met eigenschappen vergelijkbaar met asbest), en koolstofnanobuisjes.

Symptomen: Longen en buik

De symptomen verschijnen meestal pas 20 tot 50 jaar na de blootstelling aan asbest. De piekincidentie van symptomen treedt op 35 tot 45 jaar na de blootstelling aan asbest. De symptomen van mesothelioom ontwikkelen zich geleidelijk, wat kan leiden tot een verkeerde diagnose van een andere, minder ernstige ziekte.

Longen
De tumorgroei van pleuramesothelioom (kanker in de longen, longvlieskanker) begint meestal aan de onderzijde van de borstkas. De tumor groeit vervolgens in het membraan en omhult het oppervlak van de longen en de interlobaire ruimtes. Naarmate de ziekte vordert, verspreidt de kanker zich naar het longparenchym (longweefsel), de borstkas en het mediastinum (de ruimte tussen de twee longen waar het hart zich bevindt). De kanker kan soms ook de slokdarm, ribben, wervels, plexus brachialis (zenuwvlecht voor de arm) en de vena cava superior (bovenste holle ader van het hart) aantasten. Wanneer de kanker zich heeft uitgezaaid naar het hart, spreken we van "pericardiaal mesothelioom".

Symptomen van mesothelioom in de bekleding van de longen omvatten:

• ademhalingspijn
• clubbing (trommelstokvingers)
• een aanhoudende hoest
• een hoge temperatuur (koorts)
• zweten (vooral 's nachts)
• een verlies van eetlust
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• extreme vermoeidheid / kankervermoeidheid
• kortademigheid
• pijn op de borst
• spierzwakte

Buik

Wanneer de bekleding van de buik is aangetast, spreken we van peritoneaal mesothelioom of buikvlieskanker. Kenmerkende symptomen hiervan zijn:

• buikpijn of zwelling van de buik (knobbels), oedeem
• diarree of constipatie
• een verlies van eetlust en onverklaarbaar gewichtsverlies
• misselijkheid of braken

Diagnose en onderzoeken van borstkas of buik

Lichamelijk onderzoek
De arts onderzoekt de patiënt en merkt zichtbare symptomen op. Hij bevraagt de patiënt over zijn beroepsverleden en verricht verdere onderzoeken om de diagnose te bevestigen. De diagnose wordt bij de meeste patiënten in een vergevorderd stadium gesteld.

Diagnostisch onderzoek: Onderzoek borstkas of buik

De arts voert enkele beeldvormende onderzoeken uit, waaronder een röntgenfoto (radiografisch onderzoek) en een CT-scan van de borstkas (thoraxfoto) of buik. Daarnaast neemt de arts een monster van het vocht dat zich rond de longen of de buik bevindt via een naald door de huid (long naaldbiopsie en buik naaldbiopsie). Dit vocht wordt door het laboratorium onderzocht. Een thoracoscopie (inwendig kijkonderzoek van de borstkas) of laparoscopie (inwendig kijkonderzoek van de buikstreek) kan ook nodig zijn. Hierbij gebruikt de arts een lange, dunne buis met een camera aan het einde, die via een kleine incisie bij de patiënt wordt ingebracht. Hiermee neemt hij een weefselmonster (biopt), dat eveneens door het laboratorium wordt onderzocht. Een bloedonderzoek kan de volgende informatie opleveren: een verhoogd aantal witte bloedcellen (leukocyten), een verhoogd aantal bloedplaatjes (trombocyten), een laag hemoglobinegehalte en een lactaatdehydrogenase van meer dan 500 IU / L.

Differentiële diagnose

De symptomen van mesothelioom kunnen soms worden verward met niet-kleincellige longkanker en kleincellige longkanker.

Behandeling kanker: Palliatieve zorgen

Zelfzorg

Acupunctuur, ademhalings- en ontspanningsoefeningen, en het gebruik van een ventilator kunnen helpen om de symptomen van mesothelioom te verlichten.

Professionele medische zorg

Mesothelioom is niet te genezen, maar palliatieve zorg kan beschikbaar zijn. De arts richt zich op het stadium van de kanker en de algehele gezondheid van de patiënt. Sterke pijnstillers worden voorgeschreven om de pijn te verlichten. De patiënt kan ook chemotherapie en soms radiotherapie (stralingsbehandeling) krijgen, vooral in een vroeg stadium. Regelmatig vocht uit de borstkas draineren (thoracentese) kan de ademhaling verbeteren. Alternatief kan een buis in de borstkas worden ingebracht voor automatische drainage. In sommige gevallen kan chirurgie mogelijk zijn wanneer de kanker beperkt is tot de pleuraholte. De pleura is het medische woord voor het borstvlies, het weefsel dat de binnenzijde van de borstkas en de buitenkant van de longen bekleedt.

Prognose mesothelioom

De vooruitzichten voor mesothelioom zijn somber. Dit is te wijten aan de late diagnose, omdat de symptomen vaak pas in een vergevorderd stadium optreden. Bij een vroege diagnose overleeft de patiënt doorgaans langer dan bij een diagnose in een zeer laat stadium. Zonder behandeling overlijdt een patiënt doorgaans binnen de vier tot acht maanden na het optreden van symptomen. Ongeveer de helft van de patiënten met mesothelioom leeft minstens één jaar na de diagnose. Ongeveer één op de tien patiënten leeft ten minste vijf jaar na de diagnose. De meest voorkomende doodsoorzaken zijn infecties of ademhalingsinsufficiëntie door de progressie van de aandoening.

Complicaties agressieve kanker

Ademhalingsproblemen, slikproblemen (dysfagie), pijn door druk op zenuwen en het ruggenmerg, en vochtophoping in de borstkas (pleura-effusie) zijn mogelijke complicaties van deze ernstige aandoening.

Preventie van mesothelioom

Hoewel er geen specifieke maatregelen zijn om mesothelioom volledig te voorkomen, kunnen bepaalde strategieën helpen om het risico te verlagen:

Beperk blootstelling aan asbest

• Veiligheidsmaatregelen: Zorg ervoor dat bij werkzaamheden met asbest de juiste beschermingsmiddelen worden gebruikt en dat de asbesthoudende materialen veilig worden verwijderd volgens de geldende regelgeving.
• Asbestcontrole: Laat oudere gebouwen regelmatig inspecteren op de aanwezigheid van asbest en neem indien nodig maatregelen om de blootstelling te minimaliseren.

Gezonde levensstijl

• Voeding en beweging: Een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging kunnen de algehele gezondheid bevorderen en het risico op ziekten verminderen.
• Roken: Vermijd roken en blootstelling aan tweedehands rook, aangezien roken het risico op longziekten kan verhogen.

Regelmatige gezondheidschecks

• Medische controle: Onderga regelmatig medische controles, vooral als je in een omgeving hebt gewerkt waar je mogelijk aan asbest bent blootgesteld.
• Vroegtijdige opsporing: Vroege detectie van symptomen en regelmatige screenings kunnen helpen bij het vroegtijdig herkennen van mogelijke problemen.

Voorlichting en bewustzijn

• Opleiding: Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van de risico's van asbest en de symptomen van mesothelioom.
• Ondersteuning: Zoek informatie en ondersteuning over het omgaan met mogelijke blootstelling aan asbest en het monitoren van je gezondheid.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met mesothelioom

Mesothelioom is een zeldzame en agressieve vorm van kanker die meestal het mesotheel, de bekleding van de longen, buik of hart, aantast. Het wordt vaak geassocieerd met blootstelling aan asbest. De ziekte heeft vaak een lange latentieperiode, waardoor symptomen pas jaren na blootstelling aan asbest optreden. Omdat mesothelioom moeilijk te behandelen is, is het essentieel om een zorgvuldige aanpak te hebben in je dagelijks leven en voor je algehele gezondheid. Hier volgen enkele praktische tips die je kunnen helpen bij het omgaan met deze aandoening.

Volg nauwkeurig je behandelingsplan

De behandeling van mesothelioom hangt af van het stadium van de ziekte en de algemene gezondheid van de patiënt. Meestal bestaat de behandeling uit chirurgie, bestraling of chemotherapie. Het is van groot belang dat je het behandelingsplan van je arts strikt volgt en alle afspraken voor bestraling of medicatie nauwgezet naleeft. Dit kan helpen om de tumorgroei te vertragen en symptomen te verlichten. Regelmatige controleafspraken en het volgen van de voorgeschreven behandelingen zijn cruciaal om de beste resultaten te behalen.

Neem maatregelen tegen ademhalingsproblemen

Mesothelioom kan leiden tot ademhalingsproblemen doordat de tumor de longen of de longvliezen aantast. Het is belangrijk om extra zorg te dragen voor je longen en ademhalingssysteem. Als je merkt dat je moeite hebt met ademhalen, probeer dan in een rustige omgeving te blijven en vermijd inspannende activiteiten die je ademhaling verder kunnen belasten. Het dragen van een mondkapje kan helpen om je ademhalingssysteem te beschermen tegen stof of irriterende stoffen in de lucht. Het is ook verstandig om regelmatig je arts te raadplegen voor longonderzoeken en om te controleren of aanvullende behandelingen nodig zijn om ademhalingsproblemen te verlichten.

Ondersteuning bij psychologische gevolgen

Mesothelioom kan niet alleen fysiek, maar ook psychologisch veel invloed hebben. Het ontvangen van een diagnose van mesothelioom kan leiden tot gevoelens van angst, stress of depressie. Het is belangrijk om psychologische ondersteuning te zoeken, bijvoorbeeld door middel van mentale gezondheid ondersteuning of therapieën zoals psychische stoornissenbehandeling. Het praten met familie, vrienden of een therapeuten kan helpen om met de emotionele stress om te gaan die gepaard gaat met de ziekte. Het is niet ongewoon om gevoelens van onzekerheid te ervaren, maar het krijgen van emotionele ondersteuning kan het omgaan met de ziekte aanzienlijk vergemakkelijken.

Zorg voor een gezonde voeding en gewicht

Een evenwichtig voedingspatroon is essentieel om je immuunsysteem te ondersteunen en je energiepeil op peil te houden tijdens de behandeling. Zorg ervoor dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt, zoals vitaminen en mineralen, die essentieel zijn voor je algehele gezondheid. Het behouden van een gezond gewicht kan ook helpen om je algehele welzijn te verbeteren en de impact van de ziekte te verminderen. Je arts of diëtist kan je helpen bij het opstellen van een geschikt voedingsplan dat aansluit bij je specifieke behoeften.

Beperk blootstelling aan irriterende stoffen

Als je mesothelioom hebt, is het belangrijk om blootstelling aan irriterende stoffen die je ademhalingssysteem kunnen verergeren te vermijden. Dit betekent dat je moet proberen te voorkomen dat je in stoffige of vervuilde omgevingen komt, en je moet ook vermijden om te roken, aangezien dit je longen verder kan beschadigen. Zorg er ook voor dat je omgeving schoon en goed geventileerd is om het risico op ademhalingsproblemen te minimaliseren.

Misvattingen rond mesothelioom

Mesothelioom is een zeldzame, maar zeer agressieve vorm van kanker die ontstaat in het mesotheel, het beschermende weefsel rond organen zoals de longen, het hart en de buikholte. Deze ziekte wordt bijna altijd veroorzaakt door blootstelling aan asbest en heeft vaak een lange latentieperiode, wat betekent dat symptomen pas tientallen jaren na de blootstelling kunnen optreden. Ondanks de medische vooruitgang en toegenomen bewustwording bestaan er nog veel misvattingen over mesothelioom, wat kan leiden tot verkeerde verwachtingen over de diagnose, behandeling en prognose.

Mesothelioom is hetzelfde als longkanker

Hoewel mesothelioom vaak in de buurt van de longen ontstaat, is het niet hetzelfde als longkanker. Longkanker ontstaat in het longweefsel zelf, terwijl mesothelioom zich ontwikkelt in het longvlies (pleura) of het buikvlies (peritoneum). De oorzaken, behandelingen en prognose van deze twee ziekten verschillen aanzienlijk.

Asbestblootstelling leidt altijd tot mesothelioom

Hoewel blootstelling aan asbest de belangrijkste risicofactor is, ontwikkelt niet iedereen die met asbest in aanraking is gekomen mesothelioom. Factoren zoals de duur en intensiteit van de blootstelling, genetische aanleg en andere omgevingsfactoren spelen een rol bij het risico op het ontwikkelen van deze ziekte.

Mesothelioom geeft direct symptomen

Mesothelioom heeft een lange latentieperiode en kan zich tientallen jaren na de eerste blootstelling aan asbest ontwikkelen. Symptomen zoals kortademigheid, pijn op de borst, aanhoudende hoest en onverklaarbaar gewichtsverlies worden vaak pas in een gevorderd stadium merkbaar, wat een vroege diagnose bemoeilijkt.

Een bloedtest kan mesothelioom vroegtijdig opsporen

Hoewel bloedonderzoeken soms markers kunnen aantonen die wijzen op mesothelioom, is er geen enkele bloedtest die de ziekte met zekerheid kan vaststellen. De diagnose wordt meestal gesteld door middel van beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan of PET-scan, gevolgd door een biopsie om de aanwezigheid van kwaadaardige cellen te bevestigen.

Er is geen behandeling mogelijk voor mesothelioom

Hoewel mesothelioom een agressieve ziekte is, zijn er behandelingen die de levensverwachting kunnen verlengen en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren. Afhankelijk van het stadium van de ziekte kunnen opties zoals chirurgie, chemotherapie en bestraling worden toegepast. In sommige gevallen worden ook immunotherapie en experimentele behandelingen overwogen.

Mesothelioom verspreidt zich niet naar andere organen

Mesothelioom kan zich lokaal uitbreiden en omliggende weefsels aantasten, maar kan ook uitzaaien naar andere delen van het lichaam, zoals de lymfeklieren, de lever en zelfs de hersenen. Dit kan leiden tot extra complicaties en maakt behandeling complexer.

Een gezonde levensstijl kan mesothelioom voorkomen

Hoewel een evenwichtig voedingspatroon en een gezonde levensstijl belangrijk zijn voor het algemene welzijn, bieden ze geen bescherming tegen mesothelioom als iemand eerder is blootgesteld aan asbest. De beste manier om mesothelioom te voorkomen is het vermijden van asbestblootstelling en het strikt naleven van veiligheidsrichtlijnen bij het werken met asbesthoudende materialen.

Lees verder

• Asbestose: Longaandoening door blootstelling aan asbest
• Blootstelling aan asbest: Ziekten aan longen en buikvlies
• Longkanker (bronchuscarcinoom): Kanker in longen
• Kankerpijn: Oorzaken & types pijn en soorten pijnmedicatie