Sympathectomie: Operatie bij overmatig zweten (hyperhidrose)

Een sympathectomie is een operatie waarbij de chirurg een patiënt met een overmatige zweetproductie behandelt. Overmatig zweten is in medische termen gekend als “hyperhidrose”. Meestal is de operatie nodig voor het overmatig zweten in de handpalmen, het gezicht, de voeten en/of de oksels. De sympathische zenuwen reguleren de zweetproductie. Bij de operatie worden de sympathische zenuwen die leiden naar het lichaamsdeel dat overmatig zweet, doorgesneden. Veelal is de operatie succesvol en ontwaken patiënten voor het eerst sinds lange tijd weer zonder overmatig te zweten. Door de chirurgische ingreep ontstaan mogelijk enkele complicaties.

• Functie van zweten
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Functie van zweten

Zweten is één van de manieren waarop de regulatie van de lichaamstemperatuur verloopt. Door middel van het zweten is de huid tevens steeds voldoende vochtig. Zweten verloopt via duizenden kleine klieren in de huid. Deze klieren staan onder controle van het sympathische zenuwstelsel. Bij hyperhidrose is de sympathische regulatie van de zweetklieren verstoord, wat leidt tot overmatig en onaangenaam zweten.

Epidemiologie

Hyperhidrose komt voor bij ongeveer 1% van de wereldbevolking. Het begint vaak in de kindertijd of adolescentie en kan gedurende het hele leven aanwezig blijven. De prevalentie van hyperhidrose kan variëren afhankelijk van de geografische locatie en demografische factoren.

Oorzaken

Micrognathie kan voortkomen uit een reeks erfelijke aandoeningen en syndromen. De meest voorkomende zijn achondrogenese, het Cri-du-Chat-syndroom, het Pierre Robin-syndroom, trisomie 13 en 18, het Treacher Collins-syndroom, en progeria (versnelde lichamelijke veroudering). Deze syndromen zijn erfelijk en kunnen variëren in ernst en bijkomende symptomen. Naast deze bekende syndromen kan micrognathie ook voorkomen bij andere, minder bekende aandoeningen.

Micrognathie kan een indicatie zijn van een breder spectrum van genetische of ontwikkelingsstoornissen. Het is cruciaal om de specifieke oorzaak van micrognathie te identificeren om een effectieve behandeling te waarborgen. Het spectrum van aandoeningen die micrognathie kunnen veroorzaken, omvat onder andere achondrogenese, Cri-du-Chat-syndroom, Pierre Robin-syndroom, en trisomie 13 en 18, evenals het Treacher Collins-syndroom en progeria.

Risicofactoren

De risicofactoren voor hyperhidrose kunnen genetisch zijn en omvatten familiegeschiedenis van de aandoening. Andere risicofactoren zijn hoge stressniveaus, bepaalde medische aandoeningen zoals diabetes of schildklierstoornissen, en bepaalde medicijnen.

Symptomen

De symptomen van hyperhidrose omvatten overmatig zweten van de handen (palmair), onder de oksels (axillair), op de voeten (plantair), op het gezicht (faciaal), of op de romp (truncaal). Vaak ervaren patiënten dat het zweten tijdens warmere seizoenen verergert en tijdens de winter verbetert. Overmatig zweten kan ongemakkelijk zijn en invloed hebben op het dagelijks functioneren en de sociale interacties van de patiënt.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen bij hyperhidrose zijn onder andere plotselinge veranderingen in het patroon of de intensiteit van het zweten, vergezeld van andere symptomen zoals pijn op de borst, gewichtsverlies, of systemische symptomen die kunnen wijzen op een onderliggende aandoening.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose hyperhidrose wordt gesteld op basis van de medische geschiedenis en klinisch onderzoek. Er kunnen aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd, zoals:

Stappen-test: waarbij de arts een speciale poeder aanbrengt op de huid die verandert van kleur in aanwezigheid van zweet.
Iontoforese: waarbij een elektrische stroom door de huid wordt geleid om de zweetklieren te stimuleren en te evalueren.
Sympathetische nervele test: om de functionaliteit van de sympathische zenuwen te beoordelen.

Behandeling

De behandeling van hyperhidrose kan variëren afhankelijk van de ernst en de oorzaak van de aandoening. Mogelijke behandelingen zijn:

Anticholinerge medicatie: Deze medicijnen blokkeren gedeeltelijk de overdracht van zenuwimpulsen die problematisch zijn.
Antitranspiratiemiddelen: Zoals aluminiumzirkonium en Tetrachlorohydrex Glycine.
Botulinum toxine injecties: Meestal zijn botoxinjecties effectief, maar de resultaten zijn slechts gedurende maximaal veertien maanden effectief. Daarna neemt de effectiviteit af en komt het zweten weer terug. Bijwerkingen kunnen spierzwakte of gedeeltelijke verlamming zijn.
Iontoforese: Via deze procedure gebruikt de arts water en een milde elektrische stroom om de buitenste laag van de huid microscopisch te verdikken.
Psychotherapie: Kan nuttig zijn bij het beheersen van emotionele triggers die het zweten verergeren.

Prognose

De prognose na een sympathectomie is over het algemeen uitstekend. De meeste patiënten ervaren significante verbeteringen in hun symptomen en een verhoogde kwaliteit van leven. Het is mogelijk dat sommige patiënten opnieuw beginnen met zweten, maar vaak verdwijnt dit spontaan of kan het worden beheerd met aanvullende behandelingen.

Complicaties

Voor de meeste patiënten wegen de voordelen van de operatie ruimschoots op tegen de mogelijke complicaties. Niettemin zijn enkele complicaties mogelijk met betrekking tot het gebruik van de anesthesie tijdens de operatie. Bovendien zijn complicaties door de operatie zelf mogelijk.

Anesthesie

Algemene complicaties van anesthesie en chirurgie zijn:

• ademhalingsproblemen
• allergische reacties op geneesmiddelen
• bloedingen, bloedstolsels, of een infectie

Operatie

• een vertraagde hartslag (bradycardie)
• buitensporig bloeden
• het Horner-syndroom: Deze zeer zeldzame aandoening veroorzaakt een eenzijdige verminderde zweetproductie, een hangend ooglid (ptosis) en vernauwde pupillen (miosis).
• ophoping van bloed in de holte tussen borstvlies en longvlies (hemothorax)
• ophoping van lucht of gas in de holte tussen borstvlies en longvlies (pleuraholte): klaplong (pneumothorax)
• overmatig zweten in andere delen van het lichaam (compenserend zweten)
• pijn: De pijn is te wijten aan chirurgische instrumenten die op de zenuwen langs de ribben drukken tijdens de operatie. De meeste patiënten ervaren de pijn als draaglijk. De pijn is dan ook vrij snel (na enkele weken) verdwenen.
• schade aan bloedvaten of zenuwen
• schade aan de omliggende organen en weefsels
• smaakzweten: Hoewel dit zeldzaam is, zweten sommige patiënten wanneer ze eten.
• verhoogde zweetsecretie of opnieuw zweten

Preventie

Preventie van hyperhidrose is moeilijk, vooral als de aandoening erfelijk is. Het vermijden van bekende triggers zoals hoge stressniveaus en hoge omgevingstemperaturen kan helpen om de symptomen te verlichten. Regelmatige follow-up en overleg met een arts kunnen ook bijdragen aan het beheren van de aandoening en het voorkomen van verergering van de symptomen.

Lees verder

• Hyperhidrose: Overmatig zweten door overactieve zweetklieren
• Klamme huid: Oorzaken en symptomen van klam aanvoelende huid
• Zweethanden: Overmatig zweten aan handen en handpalmen
• Stinkvoeten (zweetvoeten): Behandelingen bij stinkende geur