Zweethanden: Overmatig zweten aan handen en handpalmen

Zweethanden: Overmatig zweten aan handen en handpalmen Overmatig en oncontroleerbaar zweten aan de handen of handpalmen staat in medische termen bekend als ‘palmaire hyperhidrose’. Meestal dragen fysieke en emotionele stress bij aan de aandoening die veelal optreedt in de kindertijd of adolescentie. Bij de meeste patiënten zijn beide handen mild tot matig getroffen, waarbij ook nog andere symptomen optreden. Het hebben van zweethanden veroorzaakt een grote impact op de kwaliteit van leven en de dagelijkse activiteiten van de patiënt. Diverse behandelingen zijn beschikbaar voor het verhelpen van zweterige handen: op de huid toegepaste of via de mond ingenomen antitranspireermiddelen, enkele medische behandelingen en tot slot ook chirurgie.

Epidemiologie van zweterige handen

Het hebben van zweethanden is een veelvoorkomende aandoening die 1-3% van de bevolking treft. De symptomen van palmaire hyperhidrose starten veelal in de kindertijd of adolescentie, meestal voor de leeftijd van vijfentwintig jaar. Zowel mannen als vrouwen zijn aangetast door de zweterige handen, maar vrouwen zoeken wel vaker een behandeling. Japanners lijden verder het vaakst aan zweethanden. Palmaire hyperhidrose komt tot slot voor in alle seizoenen, ook in de winter.

Oorzaken van zweethanden

Patiënten met zweethanden moeten chronisch overmatig zweten aan de handen of handpalmen, hetgeen niet gerelateerd is aan de noodzaak van warmteverlies. Veel factoren dragen mogelijk bij aan de aandoening, waaronder genetische invloeden en fysieke en emotionele stress. Hierbij treedt een gelokaliseerde hyperactiviteit van het sympathische autonome systeem op. Een familiegeschiedenis is aanwezig bij maximaal 30% van de patiënten. De meeste patiënten lijden niet aan een onderliggende ziekte.

Symptomen

Beide handen zijn aangetast en de symptomen zijn symmetrisch. De presentatievorm van zweethanden varieert van milde koude en klamme handen tot ernstig zweten. De handen zijn bleek tot roze gekleurd. De zweetepisode heeft een abrupt begin, al dan niet gerelateerd aan emotionele stressvolle gebeurtenissen. De symptomen presenteren zich intenser op de handpalmen en vingers en minder intens in de achterste delen van de handen. Wanneer palmaire hyperhidrose optreedt, zijn de handen nat door loslatende druppeltjes. In sommige gevallen gaat de vinger zelfs zwellen. Zweethanden stoppen wanneer patiënten slapen.

Zweten aan andere lichaamsgebieden

Patiënten die zweethanden hebben, lijden ook vaak aan andere zweetvormen zoals:
  • overmatig zweten aan de liesstreek (inguinale hyperhidrose)
  • overmatig zweten aan de voeten (plantaire hyperhidrose met zweetvoeten als gevolg)
  • overmatig zweten aan het gezicht en de hoofdhuid (craniofaciale hyperhidrose)
  • overmatig zweten onder de oksels (axillaire hyperhidrose met een vieze okselgeur als gevolg)

Diagnose en onderzoeken

Diagnostische criteria
De patiënt zweet overdreven en gelokaliseerd hetgeen duidelijk zichtbaar is. De zweetepisodes houden voorts minimaal zes maanden aan. Daarnaast moeten ten minste twee van de volgende kenmerken optreden:
  • aanwezigheid van familiegeschiedenis
  • afwezigheid van zweten tijdens de slaap
  • bilateraal en symmetrisch zweten
  • een verstoring van de dagelijkse activiteiten
  • frequentie: minimaal één episode per week
  • leeftijd van het begin <25 jaar

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De diagnose van overmatig zweten aan de handen gebeurt veelal op basis van het vraaggesprek met de patiënt die melding maakt van een geschiedenis van overmatig zweten. De arts voert ook nog een lichamelijk onderzoek uit om andere mogelijke aandoeningen uit te sluiten. Verdere diagnostische onderzoeken zijn niet nodig. Indien het overmatig zweten aanwezig is aan meerdere lichaamsdelen of wanneer hyperhidrose optreedt tijdens de slaap, zijn wel bijkomende testen nodig.

Differentiële diagnose
Diverse aandoeningen brengen mogelijk overmatig zweten met zich mee, maar in vrijwel alle gevallen gebeurt dit verspreid (dus niet enkel aan de handpalmen):

Behandelingen van palmaire hyperhidrose

De behandeling van zweethanden hangt af van de ernst en de effectiviteit van de eventueel eerdere behandelingen.

Antitranspireermiddelen

Op de huid aangebracht (topisch)
Bij patiënten met milde tot matige klachten, zet de arts topische (op de huid aangebrachte) behandelingen zoals aluminiumchloride-hexahydraat (Driclor) in (verkrijgbaar via webshops in het buitenland). ’s Morgens moet de patiënt eerst zijn handen wassen met water zonder zeep. De patiënt moet het middel aanbrengen op een zo droog mogelijke huid, bij voorkeur vlak na het douchen. Daarom droogt de patiënt na het douchen het handgebied met een föhn op de koele stand. Vervolgens brengt hij Driclor aan. Indien zich irritatie ontwikkelt, schrijft de arts corticosteroïde crème in. Verder zijn anticholinergische crèmes zoals glycopyrolaat (0,5-3%) mogelijk ook effectief. Een apotheker maakt eventueel deze crèmes.

Via de mond ingenomen (oraal)
Ook orale (via de mond ingenomen) medicijnen zijn mogelijk bij patiënten met palmaire hyperhidrose. Anticholinergische tabletten (zoals oxybutynine en propantheline bromide) zijn voor een aantal patiënten nuttig. Bijwerkingen zoals constipatie, een droge mond (xerostomie) en slaperigheid zijn normaal. Andere orale medicijnen zijn glycopyrrolaat, propranolol, clonazepam en gabapentine.

Medische behandelingen

Injecties met Botulinum-toxine type A (botox)
Botoxinjecties (Botulinum-toxine type A) zijn eveneens inzetbaar voor het behandelen van zweethanden. De botoxbehandeling is meestal drie tot vijf maanden effectief. Bijwerkingen zijn onder andere een tijdelijke spierzwakte.

Iontoforese
Iontoforese is een behandelingsoptie voor patiënten die niet reageren op lokale (op de huid aangebrachte) behandelingen. De patiënt dompelt eerst de zweethand onder in leidingwater, zout water of een glycopyrrolaatoplossing. Vervolgens brengt de arts gedurende tien tot twintig minuten een zachte elektrische stroom aan over het huidoppervlak. Glycopyrrolaat-iontoforese heeft het hoogste succespercentage. Tot 80% van de getroffen patiënten reageert goed op deze behandeling. De tijd tussen de behandelingen is variabel per patiënt. Een herhaling van de behandeling is nodig om de twee tot veertien dagen, afhankelijk van de individuele patiënt.

Chirurgie

Endoscopische thoracale sympathectomie (ETS) is een chirurgische behandelingsoptie voor verschillende vormen van hyperhidrose. Deze operatietechniek heeft een zeer hoog slagingspercentage voor het behandelen van zweethanden. Wel lijden sommige patiënten enkele weken tot maanden na de operatie aan ‘compensatoir zweten’. Hierbij gaan ze dan plots zweten aan de rug of de onderste ledematen. Compensatoire hyperhidrose is lastig te behandelen zijn en blijft meestal levenslang bestaan.

Complementaire therapieën

Ontspanningstechnieken, hypnose en biofeedback bieden beperkt succes voor zweethanden.

Prognose van overmatig zweten aan handen en handpalmen

Patiënten met zweethanden hebben vaak een aanhoudende behandeling nodig. Sommige patiënten merken echter dat de hoeveelheid zweten afneemt naarmate ze verouderen.

Complicaties van aandoening

Palmaire hyperhidrose heeft een aanzienlijke invloed op de kwaliteit van leven van patiënten. De patiënt bemerkt emotionele en psychische problemen inzake het werk, de dagelijkse activiteiten, de sociale interactie en de vrije tijd.

Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Zweet, overmatig zweten en zweethandenIedereen doet het: zweten. Zweten is een nuttige functie van het lichaam. Soms treden er echter problemen rondom zweten…
Compensatoire hyperhidrose: Overmatig zweten na operatieCompensatoire hyperhidrose: Overmatig zweten na operatieCompensatoir zweten is een veel voorkomende aandoening die optreedt na een operatie voor overmatig zweten. Ook bij ander…
Wat te doen tegen zweethanden? Tips bij klamme handenWat te doen tegen zweethanden? Tips bij klamme handenHeb jij ook vaak last van die vervelende zweethanden? Dan weet je dat zweethanden vooral in sociale situaties erg irrita…
Bezwete rug (hyperhidrose): Oorzaken van zweetrugBezwete rug (hyperhidrose): Oorzaken van zweetrugOvermatig zweten (hyperhidrose) resulteert vaak in zweethanden, zweetvoeten en/of zweetoksels. Hyperhidrose tast mogelij…

Parasietenwaan of infestatiewaan: symptomen en behandelingParasietenwaan of infestatiewaan: symptomen en behandelingParasietenwaan of infestatiewaan is een zeldzame psychiatrische aandoening. Het gaat bij parasietenwaan of infestatiewaa…
Hemifaciale microsomie: Onderontwikkelde kant van gezichtHemifaciale microsomie: Onderontwikkelde kant van gezichtHemifaciale microsomie is een aangeboren aandoening waarbij in de meeste gevallen één helft van het gezicht onderontwikk…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: BarbaraBonanno, Pixabay
  • Geraadpleegd op 24 maart 2018:
  • Antiperspirant for Sweaty Hands, https://www.livestrong.com/article/562155-antiperspirant-for-sweaty-hands/
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Palmar hyperhidrosis, https://www.dermcoll.edu.au/atoz/palmar-hyperhidrosis/
  • Palmar hyperhidrosis: clinical, pathophysiological, diagnostic and therapeutic aspects*, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5193180/
  • REMEDIES FOR SWEATY HANDS (PALMAR HYPERHIDROSIS), https://www.sweatblock.com/blog/got-sweaty-hands/
  • Sweaty hands, https://www.sweathelp.org/where-do-you-sweat/sweaty-hands.html
  • Sweaty Palms (Palmar Hyperhidrosis), https://www.valleyhealth.com/hyperhidrosiscenter.aspx?id=894
  • WHAT CAUSES SWEATY HANDS?, https://www.nivea.com.au/skin-care-tips/body/hands-and-feet/what-causes-sweaty-hands
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.