Rhinophyma: Knolneus, vaakvoorkomend bij huidziekte rosacea

Rhinophyma: Knolneus, vaakvoorkomend bij huidziekte rosacea Rhinophyma is een zeldzame huidaandoening waarbij de patiënt een grote, roodgekleurde (blozende) neus heeft. De neushuid heeft een knolachtige verdikking door talgklieren in de huid en een bindweefselovergroei. Om deze reden is rhinophyma eveneens gekend als een knolneus. Vaak komt een knolneus tot uiting bij rosacea, een ernstige huidziekte. Diverse behandelingsmethoden zijn beschikbaar waardoor medicatie, coblatie en een operatie. De vooruitzichten zijn bij de meeste patiënten uitstekend, al keert de knolneus soms terug.

Synoniemen rhinophyma

Rhinophyma is eveneens gekend onder deze synoniemen
  • Aardbeineus
  • Bloemkoolneus
  • Bolle neus
  • Drankneus
  • Jeneverneus
  • Knobbelneus
  • Knolneus
  • Phymateuze rosacea

Epidemiologie knolneus

Rhinophyma ontstaat meestal in het vijfde decennium van het leven. Voorts komt de huidafwijking twaalf keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Patiënten met een blanke huidskleur zijn tot slot vaker getroffen door rhinophyma.

Rode ogen bij conjunctivitis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Rode ogen bij conjunctivitis / Bron: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Oorzaken: Vaak door huidziekte rosacea

Rhinophyma is in tegenstelling tot wat mensen soms denken, niet te wijten aan alcoholmisbruik. De exacte oorzaak van de zeldzame aandoening is onbekend, maar dit is soms het gevolg van de huidaandoening rosacea. Rosacea is een chronische huidaandoening waarbij de bloedvaten net onder de huid ontstoken zijn. Hierdoor is het gezicht blijvend rood en gezwollen, en ontstaan tevens huidzweren. Bovendien komen allerlei oogontstekingen zoals conjunctivitis (oogbindvliesontsteking) en blefaritis (ontsteking van de ooglidranden) voor. Bovendien is rosacea gekenmerkt door tal van andere ooggerelateerde problemen (oculaire rosacea). Rhinophyma presenteert zich meestal in een laat stadium van rosacea. De neus van de patiënt is hierbij misvormd.

Symptomen

Bij rhinopyma is een grote bult op de neus te vinden. Meestal bevindt deze knobbel zich op de onderste helft van de neus, op de neusvleugels en de neuspunt. Symptomen zijn onder meer wijzigingen in de neusvorm, zoals een bolvormige vorm, een rood- tot paarskleurige neus, een verdikking van de huid, een wasachtig, geel en glanzend huidoppervlak en verwijde bloedvaten (teleangiëctasieën). De symptomen verergeren langzaam gedurende vele jaren. Patiënten met een bolle neus hebben geen pijn, maar soms zijn de neusgaten wel geblokkeerd als de zwelling erg groot is.

Diagnose en onderzoeken

Meestal valt rhinophyma zonder bijkomende onderzoeken te diagnosticeren. Soms is een huidbiopsie nodig.

Behandeling: Operatie, coblatie en medicatie

Operatie

De behandeling van de ziekte hangt vooral af van de ernst en omvang van de aangetaste huid. De meest gebruikelijke behandeling bestaat uit een neuscorrectie. Dit is mogelijk via laserchirurgie, cryochirugie (bevriezing via vloeibare stikstof), elektrochirurgie, een scalpel of afsnijden via een roterende borstel (dermabrasie).

Coblatie

Bij deze techniek, die voluit staat voor “cool ablation”, gebruikt de arts een naald met een aparte kop die hoogfrequente energie uitzendt. De arts verdooft bij deze poliklinische behandeling eerst de neus van de patiënt en daarna brengt de arts een naaldje in de neusschelp. Vervolgens verwarmt hij de neusslijmvliezen aan de binnenkant. Hij brandt als het ware op deze manier weefsel weg.

Medicatie

Bepaalde geneesmiddelen tegen acne zijn ook nuttig zijn bij de behandeling van de aandoening. Zo verminderen orale antibiotica (via de mond ingenomen) de roodheid en ontsteking. Topische geneesmiddelen brengt de patiënt op de neus aan; deze verminderen de zwelling. Ook zijn er orale capsules voorhanden die de olieproductie van de talgklieren voorkomen.

Prognose

Rhinophyma is goed te verhelpen met de verschillende behandelingstechnieken, waardoor het uiterlijk van de patiënt verbetert. Wel blijven soms enkele littekens aanwezig op de neus. Soms keert de misvorming ook terug. Over het algemeen zijn de resultaten van de behandeling beter als deze vroeg aangevat is.

Complicaties

Bij de patiënt met rhinopyhma verandert het uiterlijk van de patiënt. Dit is voor hem op psychologisch vlak soms moeilijk te dragen.

Preventie

Een knolneus is in de meeste gevallen moeilijk te voorkomen, maar de patiënt is wel in staat om de bloedtoevoer naar het huidoppervlak te verbeteren waardoor rosacea niet verergert. De progressie vertraagt door het vermijden van volgende uitlokkende factoren:
  • alcohol
  • blootstelling aan zonlicht
  • cafeïne
  • emotionele stress
  • fysieke inspanning
  • hete baden
  • kruidig voedsel
  • medicijngebruik: corticosteroïden en geneesmiddelen die de bloedvaten verwijden
  • warm voedsel en warme dranken
  • zeer warme of zeer koude temperaturen

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Knobbelneus of rhinophyma: symptomen, oorzaak en behandelingKnobbelneus of rhinophyma: symptomen, oorzaak en behandelingRhinophyma, ook wel 'knobbelneus' genoemd, is een aandoening van van de huid van de neus, die wordt gekenmerkt door een…
Acne rosacea: acne bij volwassenenAcne rosacea: acne bij volwassenenDacht je eindelijk van die jeugdpuistjes af te zijn, krijg je op latere leeftijd opnieuw acne?! Acne rosacea is een aand…
Rode neus: Oorzaken, symptomen en behandelingRode neus: Oorzaken, symptomen en behandelingEen rode neus is het meest bekend na een verkoudheid of griepje. Door het regelmatig afvegen van de neus, ontstaat namel…
Rosacea: rode vlekken in gezicht, rode vlekken in nek, halsRosacea: rode vlekken in gezicht, rode vlekken in nek, halsRosacea is een frequent voorkomende chronische huidaandoening, met als belangrijkste symptomen: een brandend of tintelen…

Basaalcelcarcinoom in het ooglid: Vorm van huidkankerBasaalcelcarcinoom in het ooglid: Vorm van huidkankerEen basaalcelcarcinoom is een vorm van huidkanker die voortkomt uit basale cellen. Basale cellen zijn kleine ronde celle…
Keloïd: Goedaardige groei van littekenweefsel rond een wondeKeloïd: Goedaardige groei van littekenweefsel rond een wondeEen keloïd is een overmatige groei van littekenweefsel dat zich ontwikkelt rond een wonde, meestal nadat de wonde geneze…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Domenico Ghirlandaio, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Coblatie, nieuwe ingreep voor verkleinen neusschelpen, http://www.gezondheidskrant.nl/coblatie-nieuwe-ingreep-voor-verkleinen-neusschelpen/, geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Giant rhinophyma: Excision with coblation assisted surgery, Indian J Plast Surg . 2014 september-december; 47 (3): 450-452., doi: 10,4103 / 0970-0.358,146663, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4292132/, geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Knobbelneus, rhinophyma (neus): symptomen en behandeling, http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/82934-knobbelneus-rhinophyma-neus-symptomen-en-behandeling.html,geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Rhinophyma, http://www.healthline.com/health/rhinophyma, geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Rhinophyma, https://medlineplus.gov/ency/article/001037.htm, geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Rhinophyma, https://plastischechirurgie.slingeland.nl/kenniscentrum/Esthetische-behandelingen/Rhinophyma/1846/1874, geraadpleegd op 25 augustus 2016
  • Afbeelding bron 1: Marco Mayer, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 16-12-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.