Nastaar in het oog: Behandeling met YAG laser capsulotomie
Nastaar is een aandoening waarbij het gezichtsvermogen opnieuw afneemt na een cataractoperatie, door vertroebeling van het achterste gedeelte van het lenskapsel. Dit komt voor bij ongeveer 2 tot 3% van de geopereerde patiënten en kan zich enkele weken, maanden of zelfs jaren na de oorspronkelijke operatie ontwikkelen. Deze complicatie is geen nieuwe cataract, maar vertoont wel vergelijkbare symptomen. Een YAG laser capsulotomie biedt een effectieve behandeling om dit probleem op te lossen.- Synoniemen van nastaar
- Epidemiologie
- Prevalentie en incidentie
- Leeftijdsgebonden verschillen
- Relatie met andere oogaandoeningen
- Mechanisme
- Cellulaire veranderingen
- Achterste lenskapsel
- Oorzaken: Complicatie van staaroperatie
- Risicofactoren
- Leeftijd
- Diabetes
- Gebruik van medicijnen
- Risicogroepen
- Ouderen
- Mensen met diabetes
- Patiënten die corticosteroïden gebruiken
- Symptomen: Verminderd gezichtsvermogen
- Alarmsymptomen
- Verminderd zicht
- Vervorming van beelden
- Toename van lichtgevoeligheid
- Diagnose en onderzoeken
- Klinisch onderzoek
- Spleetlampmicroscopie
- OCT (Optical Coherence Tomography)
- Visusmetingen
- Fluorescentie-angiografie
- Behandeling via YAG laser capsulotomie
- Langetermijn prognose
- Zicht verbetering na behandeling
- Mogelijke complicaties
- Complicaties van de behandeling
- Preventie en nazorg
- Praktische tips voor het omgaan met nastaar in het oog
- Herken de symptomen van nastaar
- Raadpleeg een oogarts voor diagnose en behandeling
- Maak gebruik van hulpmiddelen voor zichtverbetering
- Voorbereiding op de operatie bij nastaar
- Herstel na de operatie: zorg voor je ogen
- Leefstijl aanpassingen om je ogen te beschermen
- Psychologische impact van zichtverlies door nastaar
- Blijf actief en positief
- Misvattingen rond nastaar in het oog
- Nastaar is een ziekte die alleen bij ouderen voorkomt
- Nastaar kan worden behandeld met oogdruppels
- De operatie voor nastaar is pijnlijk en gevaarlijk
- Nastaar kan vanzelf verdwijnen zonder behandeling
- Na de operatie voor nastaar is het gezichtsvermogen meteen perfect
- Nastaar komt altijd terug na de operatie
- Mensen met nastaar moeten wachten totdat het gezichtsvermogen volledig verminderd is voor een operatie
Synoniemen van nastaar
Nastaar staat ook bekend onder de volgende synoniemen:- [LIST]Posterieure capsule opaciteit (PCO)
- Secundaire cataract
Epidemiologie
Nastaar, ook wel cataracta secundaria genoemd, is een veelvoorkomende aandoening die optreedt na een eerdere oogoperatie, vaak na een staaroperatie (faco-emulsificatie). Het wordt gekarakteriseerd door troebeling van het achterste deel van de lenskapsel, wat leidt tot verminderd gezichtsvermogen. De epidemiologie van nastaar wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de leeftijd van de patiënt, de onderliggende aandoeningen, en de behandelingsmethoden die worden toegepast bij de oorspronkelijke cataractoperatie.Prevalentie en incidentie
Nastaar komt voor bij een aanzienlijk percentage van de patiënten die een staaroperatie ondergaan. Ongeveer 20-30% van de patiënten zal in de loop van de tijd een nastaar ontwikkelen. De incidentie neemt toe met de leeftijd, met oudere patiënten die een verhoogd risico lopen, vooral als ze een staaroperatie ondergaan hebben.Leeftijdsgebonden verschillen
De prevalentie van nastaar neemt aanzienlijk toe bij ouderen, wat nauw verband houdt met de veroudering van het oog en de veranderingen die optreden in de lens en het lenskapsel na de staaroperatie.Relatie met andere oogaandoeningen
Patiënten met bepaalde oogaandoeningen, zoals glaucoom of diabetes, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van nastaar. Dit kan te maken hebben met de manier waarop deze aandoeningen de lens beïnvloeden of de postoperatieve genezing na staaroperaties verstoren.Mechanisme
Het mechanisme van nastaar heeft te maken met de vorming van troebelingen in het achterste deel van de lenskapsel, meestal als gevolg van veranderingen in de cellen van de lens. Het vormt zich nadat de natuurlijke lens tijdens een staaroperatie wordt verwijderd. De achterste lenskapsel blijft intact, maar kan na verloop van tijd vertroebelen door de proliferatie van lenscellen die achterblijven in het kapsel.Cellulaire veranderingen
Nastaar wordt veroorzaakt door de groei en proliferatie van lensepitheelcellen die na de cataractoperatie overblijven in het achterste kapsel van de lens. Deze cellen beginnen zich te vermeerderen, wat leidt tot de vorming van troebelingen die het zicht verstoren.Achterste lenskapsel
De achterste lenskapsel speelt een cruciale rol in het ontwikkelen van nastaar. Na de staaroperatie wordt de natuurlijke lens verwijderd, maar het achterste kapsel blijft aanwezig. De proliferatie van cellen binnen dit kapsel leidt tot een verhoogde dichtheid en troebeling, wat resulteert in verminderd gezichtsvermogen.Oorzaken: Complicatie van staaroperatie
De kristallijne lens van het oog is omhuld door een helder membraan, het lenskapsel. Tijdens de staaroperatie verwijdert de oogarts het troebele deel van de lens en vervangt deze door een heldere intra-oculaire lens (IOL). Het achterste gedeelte van het lenskapsel blijft intact. Bij een klein percentage van de patiënten kan dit achterste deel van het lenskapsel na verloop van tijd vertroebelen door lensdeeltjes die na de operatie zijn achtergebleven. Deze vertroebeling wordt nastaar genoemd.
Schitteringen en lichtverblinding kunnen symptomen zijn van nastaar / Bron: Frankieleon, Flickr (CC BY-2.0)Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die bijdragen aan de ontwikkeling van nastaar na een staaroperatie. Deze factoren kunnen zowel genetisch als omgevingsgebonden zijn, en de aanwezigheid van bepaalde medische aandoeningen kan het risico verhogen.Leeftijd
Zoals eerder genoemd, is leeftijd een belangrijke risicofactor. Oudere patiënten lopen een hoger risico, gezien de afname van de helderheid van de lens en de verhoogde kans op veranderingen in het lenskapsel na een staaroperatie.Diabetes
Diabetes kan de kans op nastaar verhogen door de invloed die het heeft op de lens en het netvlies. Diabetes patiënten hebben vaak ook een hogere incidentie van complicaties na de cataractoperatie, wat het risico op nastaar vergroot.Gebruik van medicijnen
Patiënten die corticosteroïden gebruiken, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van nastaar. Deze medicijnen kunnen de lens beïnvloeden en bijdragen aan de vorming van troebelingen in het achterste kapsel.Risicogroepen
Bepaalde groepen mensen lopen een hoger risico om nastaar te ontwikkelen na een staaroperatie. Het is belangrijk om deze groepen goed te monitoren en geschikte maatregelen te nemen om de progressie van nastaar te voorkomen of te vertragen.Ouderen
Ouderen vormen de grootste risicogroep, gezien de toenemende leeftijdsgebonden veranderingen in het oog. Bij deze patiënten is de kans op het ontwikkelen van nastaar aanzienlijk groter.Mensen met diabetes
Diabetes verhoogt het risico op nastaar, omdat het de stofwisseling en de bloedtoevoer naar de lens beïnvloedt. Patiënten met diabetes moeten nauwlettend worden gevolgd na een staaroperatie.Patiënten die corticosteroïden gebruiken
Langdurig gebruik van corticosteroïden kan de kans op nastaar verhogen. Het is belangrijk om patiënten die deze medicatie gebruiken, zorgvuldig te volgen en de noodzaak voor een mogelijke operatie te overwegen.Symptomen: Verminderd gezichtsvermogen
Nastaar kan zich ontwikkelen na een staaroperatie en manifesteert zich door een vermindering van de gezichtsscherpte, wazig zicht, en verhoogde lichtgevoeligheid (lichtverblinding). Patiënten kunnen ook last hebben van dubbelzien en overgevoeligheid voor licht. Deze symptomen ontwikkelen zich meestal geleidelijk. Hoewel de symptomen vergelijkbaar zijn met die van cataract, is nastaar een aparte aandoening.Alarmsymptomen
De symptomen van nastaar zijn vaak subtiel en ontwikkelen zich langzaam, maar er zijn enkele alarmsymptomen die duiden op de aanwezigheid van deze aandoening.Verminderd zicht
Het meest voorkomende symptoom is een geleidelijke verslechtering van het gezichtsvermogen. Dit kan beginnen met wazig zien of het niet goed kunnen zien van objecten in de verte.Vervorming van beelden
Sommige patiënten ervaren vervorming van beelden, wat kan bijdragen aan moeilijkheden bij het lezen of het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals autorijden.Toename van lichtgevoeligheid
Patiënten met nastaar kunnen een verhoogde gevoeligheid voor licht ervaren, vooral 's nachts. Dit kan leiden tot verblinding bij autorijden in het donker.Diagnose en onderzoeken
De diagnose van nastaar wordt meestal gesteld op basis van symptomen, oogonderzoek en medische geschiedenis. Er zijn verschillende technieken die artsen gebruiken om de aanwezigheid van nastaar vast te stellen en de ernst ervan te beoordelen.Klinisch onderzoek
De eerste stap bij de diagnose van nastaar is een grondig klinisch oogonderzoek. Dit wordt vaak uitgevoerd door een oogarts, die de visuele scherpte van de patiënt beoordeelt. Patiënten met een vermoeden van nastaar zullen doorgaans een verslechtering van hun gezichtsvermogen ervaren, zoals wazig zien of verminderde helderheid van het zicht, wat het belangrijkste symptoom is. Het onderzoek kan ook gericht zijn op het controleren van de algehele gezondheid van het oog, inclusief het netvlies en de hoornvliesconditie.Spleetlampmicroscopie
Spleetlamppmicroscopie is een van de meest gebruikte diagnostische technieken om de aanwezigheid van nastaar vast te stellen. Dit apparaat biedt een gedetailleerd, vergroot beeld van de lens en de omliggende structuren in het oog. De arts kan hiermee de troebelingen in de lenskapsel visueel inspecteren, die kenmerkend zijn voor nastaar.OCT (Optical Coherence Tomography)
OCT is een geavanceerde beeldvormingstechniek die gebruikt wordt om gedetailleerde afbeeldingen van het oog te maken. Het biedt nauwkeurige informatie over de structuur van de lens en het netvlies, en kan helpen bij het identificeren van eventuele veranderingen in de lenskapsel die duiden op nastaar. Deze techniek wordt vaak gebruikt voor patiënten met complicaties of als aanvullende test om de ernst van de aandoening te beoordelen.Visusmetingen
De visusmetingen worden uitgevoerd om de mate van visuele beperking vast te stellen die door nastaar wordt veroorzaakt. Dit wordt gedaan met behulp van een standaard visuele scherpte test, waarin de patiënt letters of cijfers op verschillende afstanden moet lezen. Een significante vermindering van de visuele scherpte kan wijzen op de aanwezigheid van nastaar.Fluorescentie-angiografie
In sommige gevallen, vooral bij patiënten met onderliggende oogaandoeningen zoals diabetes, kan een fluorescente angiografie nodig zijn om te controleren op bijkomende problemen in het netvlies of de bloedvaten van het oog. Deze test kan helpen bij het uitsluiten van andere aandoeningen die symptomen vertonen die lijken op nastaar.
Wazig gezichtsvermogen kan ook een symptoom van nastaar zijn / Behandeling via YAG laser capsulotomie
Voor en tijdens de behandelingDe behandeling voor nastaar is een poliklinische YAG-laser capsulotomie, wat letterlijk betekent: "het chirurgisch openen van het lenskapsel via een yttrium-aluminiumgranaat-laser". Deze snelle, pijnloze en effectieve behandeling maakt gebruik van een speciale laser om een helder "venster" in het achterste lenskapsel te creëren. Dit herstelt de gezichtsscherpte door licht weer goed door het membraan naar het netvlies te laten passeren. De oogarts gebruikt een contactlens om de laserstraal precies te richten. De procedure duurt meestal vijf tot vijftien minuten per oog.
Voorbereiding en verdoving
De oogarts begint met het toedienen van mydriatica (pupilverwijdende oogdruppels) die een halfuur nodig hebben om volledig in te werken. Vervolgens worden verdovende oogdruppels aangebracht om de behandeling pijnloos te maken.
Na de behandeling
Ongeveer één tot twee uur na de behandeling wordt de oogdruk gecontroleerd via tonometrie om te verzekeren dat deze niet verhoogd is. De patiënt dient met een begeleider naar huis te gaan omdat de pupilverwijdende druppels het zicht tijdelijk kunnen vertroebelen. Tevens ontvangt de patiënt oogdruppels om een ooginfectie te voorkomen en wordt geadviseerd hoe deze druppels correct in te brengen. De patiënt wordt enkele weken na de behandeling gecontroleerd om het resultaat te evalueren. Meestal is een herhalende behandeling niet nodig.
Langetermijn prognose
De prognose voor patiënten met nastaar is over het algemeen goed, vooral als de aandoening op tijd wordt gediagnosticeerd en behandeld. De meeste gevallen van nastaar kunnen effectief worden behandeld door middel van een operatie die de troebele lens vervangt door een kunstlens.Zicht verbetering na behandeling
Na een succesvolle behandeling van nastaar kan het gezichtsvermogen vaak worden hersteld tot het niveau van voor de cataractoperatie. De meeste patiënten ervaren aanzienlijke verbetering van hun zicht.Mogelijke complicaties
In sommige gevallen kunnen complicaties optreden na de behandeling van nastaar, zoals infecties of schade aan het netvlies, wat verdere medische zorg kan vereisen.Complicaties van de behandeling
Mogelijke complicaties van YAG laser capsulotomie zijn onder andere:- [LIST]Bloedingen in de voorkant van het oog
- Beschadiging van de intra-oculaire lens
- Glasvochttroebeling
- Netvliesloslating (ablatio retinae)
- Verplaatsing (dislocatie) van de intra-oculaire lens
- Zwelling van het hoornvlies (corneaoedeem)
- Glaucoom (verhoogde oogboldruk)
- Maculaoedeem (zwelling van het centrale gedeelte van het netvlies)
- Uveïtis (ontsteking van het uvea)
