Nastaar in het oog: Behandeling met YAG laser capsulotomie

Nastaar in het oog: Behandeling met YAG laser capsulotomie Cataract is een aandoening waarbij de ooglens vertroebelt, waardoor de patiënt niet goed meer ziet. Patiënten krijgen hiervoor een staaroperatie (cataractchirurgie). Bij een meerderheid van de patiënten herstelt het gezichtsvermogen zich prima, maar sommige patiënten ervaren enkele weken, maanden of zelfs jaren na de oorspronkelijke ingreep, opnieuw een daling van het gezichtsvermogen. Deze meest voorkomende complicatie van cataractchirurgie, die optreedt bij ongeveer 2 tot 3% van de geopereerde patiënten, is bekend als “nastaar”. Dit is geen nieuwe ontwikkeling van staar, maar vertoont wel gelijkaardige symptomen. Een speciale laserbehandeling is voorhanden voor het behandelen van deze oogziekte, met name een YAG laser capsulotomie.

Synoniemen nastaar

Nastaar is eveneens gekend onder deze synoniemen:
  • posterieure capsule opaciteit (PCO)
  • secundaire cataract

Oorzaken: Complicatie van staaroperatie

De kristallijne lens van het oog is ingesloten in een helder membraan, het lenskapsel. Tijdens de staaroperatie verwijdert de oogarts een aanzienlijk deel van het lenskapsel aan de voorkant van de lens. Hierdoor krijgt de chirurg toegang tot de troebele lens. Hij verwijdert deze en vervangt deze vervolgens door een heldere intra-oculaire lens (IOL) (= geïmplanteerde ooglens). Het achterste gedeelte van het lenskapsel (het gedeelte achter de lens) laat de chirurg intact tijdens cataractchirurgie. Hij implanteert de IOL direct voor dit gedeelte. Bij een klein percentage van de patiënten die een staaroperatie ondergaan, vertroebelt het achterste deel van het lenskapsel enkele maanden of zelfs jaren na de operatie. Dit is te wijten aan lensdeeltjes die na een staaroperatie binnen het lenskapsel zijn achtergebleven.

Schitteringen en lichtverblinding, een symptoom van nastaar / Bron: Frankieleon, Flickr (CC BY-2.0)Schitteringen en lichtverblinding, een symptoom van nastaar / Bron: Frankieleon, Flickr (CC BY-2.0)

Risicofactoren

Nastaar komt vaker voor bij kinderen. Patiënten met uveïtis (inwendige oogontsteking) lopen eveneens een hogere kans op het krijgen van deze complicatie. Sommige gebruikte ooglensmaterialen verhogen tevens de kans op nastaar.

Symptomen: Verminderd gezichtsvermogen

Nastaar vindt enkel plaats na een staaroperatie. De patiënt heeft enkele weken, maanden tot zelfs jaren na de operatie een wazig gezichtsvermogen door een verminderde gezichtsscherpte, of hij heeft veel last van schitteringen van verlichting (lichtverblinding). Overgevoeligheid voor licht (fotofobie) en dubbelzien (diplopie) treden bovendien soms op. Meestal ontwikkelen deze symptomen zich geleidelijk. De symptomen zijn uiteindelijk weliswaar vergelijkbaar met cataract, toch is nastaar niet hetzelfde als de oorspronkelijke cataract.

Een wazig gezichtsvermogen, ook een symptoom van nastaar / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Een wazig gezichtsvermogen, ook een symptoom van nastaar / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)

Behandeling via YAG laser capsulotomie

Voor en tijdens de behandeling

Het verloren gezichtsvermogen valt te herstellen via een poliklinische YAG-laser capsulotomie. Dit staat letterlijk voor “het chirurgisch openen van het lenskapsel via een yttrium-aluminiumgranaat-laser”. Bij deze snelle, pijnloze en zeer effectieve behandeling gebruikt de chirurg een speciale laser om een helder "venster" te maken in het achterste lenskapsel, waardoor de gezichtsscherpte zich snel herstelt omdat zo het licht weer door het membraan naar de retina (medische term: het netvlies aan de achterkant van het oog) kan gaan. De oogarts gebruikt hiervoor een contactlens zodat hij de lichtstraal goed kan richten. YAG capsulotomie kent slechts een duurtijd van vijf tot vijftien minuten per oog. De arts plaatst eerst mydriatica (pupil verwijdende oogdruppels) in de ogen. Deze oogdruppels hebben een inwerktijd van een halfuur nodig. Daarna plaatst de oogarts verdovende oogdruppels in het te behandelen oog. De patiënt heeft hierdoor geen pijn tijdens de behandeling.

Na de behandeling

Ongeveer één à twee uur na de behandeling meet de oogarts nog de oogdruk bij de patiënt via tonometrie (oogdrukmeting). Dit is nodig omdat de oogarts zeker wil zijn dat de oogdruk niet toeneemt. De patiënt gaat met een begeleider naar huis omdat het effect van de pupil verwijdende oogdruppels ongeveer diverse uren tot zelfs een hele dag aanwezig blijft, waardoor de patiënt gedurende deze tijd wazig ziet. De patiënt krijgt voorts oogdruppels mee die hij tot gedurende één week na de operatie moet inbrengen via correcte oogdruppelrichtlijnen. Deze druppels voorkomen een ooginfectie (ontstekingsreactie). Voorts bespreekt de patiënt op voorhand of hij de andere oogdruppels (bijvoorbeeld voor glaucoom) mag blijven innemen. De patiënt komt enkele weken na de laserbehandeling op controle voor een oogonderzoek, om het effect van de behandeling te controleren. Normaal gezien is een herhalende behandeling onnodig.

Complicaties aan het behandelde oog

Complicaties van deze behandeltechniek omvatten:
  • bloedingen in de voorkant van het oog
  • een beschadiging van de intra-oculaire lens
  • een glasvochttroebeling
  • een netvliesloslating (ablatio retinae)
  • een verplaatsing (dislocatie) van de intra-oculaire lens
  • een zwelling van de heldere bekleding van het oog (het hoornvlies) (= corneaoedeem)
  • glaucoom (verhoogde oogboldruk)
  • maculaoedeem (zwelling van het middelste gedeelte van het netvlies)
  • uveïtis

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Nastaar, symptomen en behandelingNastaar, symptomen en behandelingStaar of grijze staar is het troebel worden van de lens. We zien dit vooral bij oudere mensen optreden. Gemiddeld heeft…
Staar aan de ogen: symptomen, operatie & nastaar laserenStaar aan de ogen: symptomen, operatie & nastaar laserenWat is staar aan de ogen en hoe kan staar worden verholpen? Staar is een troebele ooglens. Staar wordt ook wel 'cataract…
Cataract (staar), een veel voorkomende oogaandoeningCataract (staar), een veel voorkomende oogaandoeningCataract (beter bekend als grijze staar, grauwe staar of simpelweg staar) is een vertroebeling van de ooglens. Hierdoor…
Staar hoeft niet meer rijp te wordenStaar hoeft niet meer rijp te wordenVroeger werden mensen pas aan staar (cataract) geopereerd als deze rijp was. De ooglens was dan inmiddels zo troebel dat…

Talgkliercarcinoom ooglid of huid: symptomen en behandelingTalgkliercarcinoom ooglid of huid: symptomen en behandelingEen talgkliercarcinoom is een zeer zeldzame vorm van huidkanker. De talgklieren zijn de klieren die huidsmeer produceren…
Dacryostenose: Traanbuisverstopping (geblokkeerde traanbuis)Dacryostenose: Traanbuisverstopping (geblokkeerde traanbuis)Dacryostenose is een aandoening waarbij één of beide traanbuisjes van een patiënt vernauwd of geblokkeerd zijn. De traan…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: 422737, Pixabay
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Laserbehandeling van Nastaar, http://www.oogartsen.nl/oogartsen/laserbehandelingen/na_staar_staaroperaties_nastaar/, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Nastaar, http://oogcentrumnoordholland.nl/aandoeningen/nastaar/, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Nastaar, http://www.omcnoord.nl/afdelingen/afdeling-oogheelkunde/oogaandoeningen/nastaar, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Nd:YAG Laser Posterior Capsulotomy After Cataract Surgery, http://www.webmd.com/eye-health/cataracts/ndyag-laser-posterior-capsulotomy-for-cataracts, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Posterior Capsule Opacity, http://www.eyeinstitute.co.nz/the-eye/eye-diseases-and-conditions/posterior-capsule-opacity.htm, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Results, http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/cataract-surgery/basics/results/prc-20012917, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Risks and secondary cataract, http://www2.diacor.fi/en/services/hospital/modern-cataract-surgery/risks-and-secondary-cataract.html, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Secondary cataract, http://www.brusselseyecenter.be/en/secondary_cataract.html, geraadpleegd op 4 september 2016
  • What Is A Secondary Cataract?, http://www.allaboutvision.com/conditions/faq-cataract-secondary.htm, geraadpleegd op 4 september 2016
  • YAG laser capsulotomie, https://www.uzleuven.be/node/30437, geraadpleegd op 4 september 2016
  • Afbeelding bron 1: Frankieleon, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 14-08-2019
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.