Jeuk onder oksels: oorzaken jeukende oksels en irritatie

Jeuk onder de oksels kent veel mogelijke oorzaken. Jeukende oksels of jeuk onder de oksels (met rode uitslag en/of bultjes) kan veroorzaakt worden door een huidaandoening, zoals psoriasis, eczeem of schimmel, maar het kan ook te maken hebben met het scheren van je oksels, deodorant, overgang, zwangerschap, etc. Jeuk onder de oksels kan gepaard gaan met huiduitslag, roodheid, zwelling, enz. Het kan echter ook optreden zonder verdere verschijnselen. Zowel mannen als vrouwen kunnen last hebben van jeuk onder de oksels, 's nachts en/of overdag. Deze klacht kan leiden tot een voortdurende drang om te krabben, wat kan leiden tot krabben. Dit kan weliswaar tijdelijke verlichting van de klachten geven, maar herhaaldelijk krabben kan de symptomen verergeren en tot wondjes leiden, waardoor een secundaire bacteriële besmetting op de loer ligt. Het is het beste om niet te krabben en de huid op een natuurlijke manier te laten genezen. Bij aanhoudende jeuk is het verstandig een arts te raadplegen.

• Jeuk onder oksels
• Symptomen van jeukende oksels
• Jeuk, uitslag en zwelling
• Bijkomende klachten
• Jeuk onder oksels door deodorant
• Hormonale schommelingen en veranderingen
• Jeukende oksels tijdens de zwangerschap
• Overgang
• Hormonale stoornissen door je schildklier
• Jeuk door kanker
• Jeuk onder oksels door psoriasis
• Huiduitslag en jeuk onder oksels door keratosis pilaris
• Jeukende oksels door stress en angst
• Jeuk onder de oksels na het scheren
• Jeuk door contacteczeem (allergie)
• Jeuk onder de oksel door schimmel
• Candida-infectie
• Borstvoeding/flesvoeding
• Hidradenitis suppurativa onder oksel en liezen
• Ziekte van Fox-Fordyce
• Jeuk oksels door slechte hygiëne
• Overmatig zweten (hyperhidrosis)
• Droge jeukende oksels of xerosis
• Lymfeklieren en okseljeuk
• Andere oorzaken van jeukende oksels
• Auto-immuunziekten
• Lever- of nierproblemen
• Medicatie
• Vitamine- of mineraaltekorten
• Zwelling of infectie van de zweetklieren
• Wrijving of irritatie door kleding
• Temperatuurveranderingen of zon
• Overige oorzaken
• Jeukende oksels 's nachts
• Onderzoek en diagnose
• Het gesprek: Wat voel je precies?
• Lichamelijk onderzoek: Wat vertelt de huid onder je oksels?
• Allergietest: Is er sprake van een allergische reactie?
• Swabtest: Is er een infectie in het spel?
• Hormonale veranderingen: Overgang of zwangerschap?
• Andere onderliggende oorzaken: Wat speelt er nog meer?
• Behandeling van jeuk onder de oksel(s)
• Prognose
• Complicaties
• Krabben tot je erbij neervalt
• Infecties als ongewenste bijvangst
• Littekens en pigmentvlekken
• Terugkerende jeuk, de cyclus die je niet wilt
• Sociaal ongemak
• Verstoorde nachtrust
• Verzwakte huidbarrière
• Chronische huidontsteking
• Huidverdikking (lichenificatie)
• Secundaire schimmelinfecties
• Langdurige dermatologische behandeling
• Psychische belasting
• Gevoeligheid voor andere huidproblemen
• Immuunproblemen
• Preventie
• Kies de juiste deodorant
• Verzorg je huid na het scheren
• Houd je oksels schoon en droog
• Kies ademende stoffen
• Hydrateer je huid regelmatig
• Let op bij gevoelige huid of allergieën
• Vermijd overmatig krabben
• Voorkom stress en angst
• Blijf gehydrateerd
• Vermijd irriterende schoonmaakmiddelen
• Verander regelmatig van kleding
• Gebruik een talkpoeder of maïzena
• Exfolieer je oksels regelmatig
• Zorg voor een goede ventilatie 's nachts
• Vermijd hete douches
• Pas op met zonnebrandcrème
• Beheer overmatig zweten (hyperhidrosis)
• Gebruik een kalmerende aftershave of lotion
• Vermijd te strakke beha's of tops
• Casus: Jeuk onder oksels

Jeuk onder oksels

Jeukende oksels verwijst naar jeuk of irritatie zoals tintelingen of een prikkelende sensatie, waardoor je de neiging hebt om te krabben. Dit euvel treft zowel mannen als vrouwen, volwassenen en kinderen. Als je jeukende oksels hebt, kan de jeuk licht of ernstig zijn, het kan van invloed zijn op één oksel of beide oksels en soms is er ook jeuk op op andere delen van de huid, zoals de hoofdhuid, oren, borsten, of liesstreek.

Er zijn vele mogelijke oorzaken waarom je oksels kunnen jeuken. Enkele van de meest voorkomende oorzaken passeren de revue.

Symptomen van jeukende oksels

Jeuk, uitslag en zwelling

Enkele van de veel voorkomende symptomen die mogelijk gepaard gaan met jeuk onder de oksels, zijn onder meer huidskleurveranderingen (vooral roodheid van de huid), bulten, zwelling, huiduitslag (hoewel je ook jeukende oksels zonder uitslag zou kunnen hebben), warmte, schilfering, gevoeligheid bij aanraking, korstvorming, etc.

Bijkomende klachten

Andere symptomen die kunnen optreden zijn onder meer hoesten, hoofdpijn, loopneus, keelpijn, zweten, koorts en koude rillingen, gewrichtspijn en stijfheid. Dit is afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Jeuk onder oksels door deodorant

Deodoranten en antitranspiratiemiddelen zijn bedoeld om zweetluchtjes weg te houden en irritatie tegen te gaan, toch leiden ze soms tot jeukende oksels. Er is vaak een grotere hoeveelheid antitranspirant of deodorant nodig op vers geschoren huid om zweetvlekken en geurtjes te vermijden. Bij inspanning kun je zweten en vochtige oksels kunnen, samen met de deodorant, ervoor zorgen dat huid op huid wrijft wat irritatie tot gevolg heeft. Ook kunnen door het gebruik van deodorant zweetklieren geblokkeerd raken.

Wat te doen?
Je kunt het beste je oksels niet scheren. Je kunt beter okselhaar hebben, omdat de wrijving die veroorzaakt wordt door haar op haar een stuk kleiner is dan de wrijving van huid op huid. Gebruik een alcoholvrije, milde deodorant die de huid verzorgt en beschermt.

Hormonale schommelingen en veranderingen

Hormonale schommelingen en veranderingen kunnen ook zorgen voor jeuk onder de oksels.

Jeukende oksels tijdens de zwangerschap

Sommige vrouwen hebben last van jeukende oksels tijdens de zwangerschap, vooral in het begin van de zwangerschap, aan het einde van de zwangerschap of na de zwangerschap (of zelfs tijdens de borstvoeding). Dit kan worden toegeschreven aan hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap. Sommige huidaandoeningen kunnen verergeren tijdens de zwangerschap, zoals PUPPP (afkorting van het Engelse 'Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy'), impetigo herpetiformis (welke ontstaat in het derde trimester van de zwangerschap), en eczeem. Bovendien zijn de meeste zwangere vrouwen gevoelig voor schimmelinfecties die ook okseljeuk kunnen veroorzaken.

Overgang

Tijdens de overgang kan je huid vaker jeuken dan voorheen. Dat je huid droog en trekkerig aanvoelt en dat je steeds de neiging voelt om te krabben, is één van de overgangsklachten die je kunt krijgen.

Hormonale stoornissen door je schildklier

Hormonen zijn de dirigenten van je lichaam, en wanneer ze uit de maat lopen, kan dat allerlei onverwachte reacties veroorzaken. Een disbalans in je schildklier of andere hormonen kan ervoor zorgen dat je huid extra gevoelig wordt, wat kan leiden tot vervelende jeuk. Hormonale schommelingen sturen soms subtiele, maar niet te missen signalen.

Jeuk door kanker

Een andere reden waarom oksels kunnen jeuken is kanker, zoals borstkanker en lymfoom (lymfeklierkanker). Toch moet je bij jeukende oksels niet meteen denken aan kanker. De kans is vele malen groter dat er wat anders aan de hand is.

Jeuk onder oksels door psoriasis

Psoriasis is een andere mogelijke oorzaak van jeukende oksels. Psoriasis is een auto-immuunreactie als gevolg van de interactie tussen de T-cellen, de dendritische cellen en de keratinocyten. Bij psoriasis krijg je last van dikke, rode, schilferige plekken die overal op de huid kunnen voorkomen. Voorkeursplekken zijn knieën, ellebogen, hoofdhuid, romp en nagels. Psoriasis is een hardnekkige, langdurige (chronische) ziekte. Perioden met (verergering van de) klachten worden afgewisseld met klachtenvrije perioden.

Wat te doen?
Behandelingen van jeukende oksels als gevolg van psoriasis zijn onder andere lichttherapie of het gebruik van lokale corticosteroïden (hormoonzalf). Deze behandeling helpt bij het verlichten van de diverse symptomen zoals droge, gebarsten huid, jeuk en geïrriteerde oksels.

Huiduitslag en jeuk onder oksels door keratosis pilaris

Keratosis pilaris is een aandoening die wordt veroorzaakt door een teveel aan keratine, wat leidt tot kleine rode bultjes. Het ziet er enigszins uit als kippenvel. Deze bultjes liggen bij de haarzakjes en voelen vaak ruw of zelfs rasperig aan, een soort schuurpapier-gevoel. Rond de haarzakjes is de huid enigszins verhoornd en rood. Voorkeursplekken zijn de buitenzijde van de bovenarmen en benen, maar soms komt het ook voor in de oksels, in het gelaat, op de billen, of op de romp.

Wat te doen?
Vochtinbrengende lotions kunnen de huid tot rust brengen en het uiterlijk van de huid verbeteren. De huisarts kan zo nodig huidcrèmes voorschrijven die ureum, melkzuur, glycolzuur, salicylzuur, tretinoïne of vitamine D bevatten.

Jeukende oksels door stress en angst

Elk deel van je lichaam wordt beïnvloed door angst en stress. Als gevolg van angst en stress kun je meer zweten, ook onder je oksels. Zweten leidt op zichzelf niet tot jeukklachten, maar wat het wel doet is de huid irriteren, die op zijn beurt jeuk of branderig kan aanvoelen.

Wat te doen?
Zorg voor voldoende ontspanning en vermijd stress zo veel mogelijk. Als angst of stress je leven gaat beheersen, kun je zo nodig professionele hulp inschakelen van een psycholoog.

Jeuk onder de oksels na het scheren

Oksels kunnen jeuken na het scheren. Als je last hebt van jeukende oksels na het scheren, ofwel direct na het scheren of een dag erna, dan kan dat veroorzaakt worden door het gebruik van een bot mesje of scheerapparaat dat de huid irriteert. Droog scheren kan ook irritatie en jeuk veroorzaken. Het gebruik van vieze mesjes of scheerapparaten en slechte persoonlijke hygiëne, kunnen een ontsteking veroorzaken.

Wat te doen?
Het is verstandig om niet je oksels te scheren als ze al ontstoken zijn of jeuken. Om irritatie te voorkomen, kun je een kwartiertje na het scheren een vochtinbrengende crème gebruiken. Gebruik daarnaast een scheergel (nooit droog scheren), reinig regelmatig je scheerapparaat, gebruik wegwerpmesjes slechts eenmaal en gooi de duurdere mesjes weg als je merkt dat ze bot worden. Probeer zo nodig andere scheermethoden zoals waxen of laserontharing als je steeds last hebt van jeukende oksels na het scheren.

Om je jeukende oksels te kalmeren na het scheren, vooral bij hevige jeuk, kun je hydrocortisoncrème gebruiken. Dit middel remt ontstekingen, vermindert schilfering, jeuk en zwellingen. Ook kun je loszittende en ademende kleding dragen, welke zijn gemaakt van natuurlijke vezels. Vooral linnen is goed voor de huid. Als de jeuk niet stopt, raadpleeg dan je huisarts voor verder advies.

Jeuk door contacteczeem (allergie)

Je kunt contacteczeem ontwikkelen op plekken waar bepaalde irriterende stoffen of een allergeen in contact is gekomen met de huid. Bepaalde allergenen zoals lotions, wasmiddelen, sommige zepen, huishoudelijke chemicaliën, kunnen een jeukende rode huid met kleine bultjes, blaasjes en schilfering veroorzaken.

Wat te doen?
Vermijd contact met allergenen, gebruik antihistaminica om allergische symptomen te verlichten of smeer plaatselijk hydrocortisoncrème om de klachten te verlichten.

Jeuk onder de oksel door schimmel

Candida-infectie

Een candida-infectie (candidiasis) is een veel voorkomende oorzaak van jeukende oksel. Je krijgt hierbij een jeukende, rode huiduitslag. Een schimmelinfectie van de huid treedt vaak op in warme, vochtige gebieden van je lichaam, zoals lichaamsplooien.

Wat te doen?
Behandeling vindt plaats met schimmeldodende crèmes. Houd je oksels droog met losse ademende kleding, gebruik eventueel talkpoeder en verlies gewicht als je zwaarlijvig bent.

Borstvoeding/flesvoeding

Spruw is een schimmelinfectie van het mondslijmvlies en is één van de meest voorkomende babykwaaltjes. Spruw kan ook de tepel/borst van de zogende moeder infecteren. Dit kan klachten geven als ernstig jeukende tepels en brandende pijn. De pijn blijft vaak aanwezig tijdens de hele voeding en vaak ook nog na het voeden. De pijn kan uitstralen naar je oksel of je rug (rugpijn).
De pijn wordt vaak als 'scherp', 'schietend', 'stekend' of 'branderig' beschreven en na de voeding is de pijn het ergst. Borstontsteking en tepelkloven kunnen het gevolg zijn van spruw. Veel vrouwen met dit euvel stappen daarom over op het geven van fessenvoeding.

Hidradenitis suppurativa onder oksel en liezen

Hidradenitis suppurativa (HS) is een chronische inflammatoire huidziekte. HS wordt gekenmerkt door een terugkerende ontsteking van de haarzakjes en talgklieren, waarbij zich van pijnlijke en zeer hinderlijke abcessen vormen, onder meer in de liesstreek en onder de oksels.

Wat te doen?
Behandeling met antibiotica, ontstekingsremmende injecties of chirurgische drainage van de abcessen, zijn mogelijke behandelingen van HS. Voorts is een goede okselhygiëne belangrijk, evenals het niet schreven je oksels, het dragen van niet-strakke, ruimzittende kleding, en gewichtsverlies.

Ziekte van Fox-Fordyce

De ziekte van Fox-Fordyce is een chronische huidaandoening, die niet zo vaak voorkomt en vooral vrouwen tussen de 13 en 35 jaar treft. Er ontstaan kleine, jeukende bultjes op plekken waar zich apocriene zweetklieren bevinden, zoals de oksels.

Wat te doen?
Het is een moeilijk te behandelen aandoening. Behandeling met lokale retinoïden lijkt soms enig effect te hebben.

Jeuk oksels door slechte hygiëne

Een ophoping van zweet en vuil vormt een ideale voedingsbodem voor bacteriën die op de huid voorkomen. Dit kan resulteren in oksels die jeuken.

Wat te doen?
Iedere dag je oksels wassen met lauw water, is raadzaam. Als je zeep gebruikt, zorg er dan voor dat er geen zeepresten achterblijven.

Overmatig zweten (hyperhidrosis)

Overmatig zweten stimuleert de groei van bacteriën en andere microben, omdat het een vochtige en warme omgeving biedt. De overgroei van bacteriën kunnen de oksels irriteren en jeuk veroorzaken.

Wat te doen?
Hyperhidrosis wordt aanvankelijk vaak behandeld met antitranspiratiemiddelen. Als dit geen soelaas biedt, vindt men vaak de weg naar de huisarts.

Droge jeukende oksels of xerosis

Een andere mogelijke oorzaak van jeuk onder de oksels, is een droge huid. Wanneer je last hebt van een droge huid, heb je vaak jeuk zonder uitslag. Er kan ook schilfering optreden.

Wat te doen?
Gebruik parfumvrije en hypoallergene huidverzorgingsproducten. Probeer minder vaak (of lang) te douchen.

Lymfeklieren en okseljeuk

Onder de oksel bevinden zich lymfeklieren die gezwollen kunnen raken in geval van bijvoorbeeld een infectie. Ontstoken lymfeklieren kunnen jeuk onder de oksel veroorzaken.

Wat te doen?
Het is belangrijk om de oorzaak van de infectie te achterhalen en snel aan te vangen met behandeling. Raadpleeg je huisarts om advies.

Andere oorzaken van jeukende oksels

Mogelijke andere oorzaken van jeukende oksels zijn:

Auto-immuunziekten

Je huid is als een trouwe wachter, maar soms vergist het lichaam zich en valt het zichzelf aan. Auto-immuunziekten zoals lupus of dermatomyositis zijn complexe boosdoeners die ontstekingen veroorzaken, waardoor je huid kan gaan protesteren met aanhoudende jeuk. Het voelt alsof je lichaam in een innerlijke strijd verwikkeld is.

Lever- of nierproblemen

Je lever en nieren zijn als de afvalverwerkingsfabrieken van je lichaam, en wanneer ze niet goed functioneren, stapelen afvalstoffen zich op. Deze kunnen hun weg naar je huid vinden en daar irritatie veroorzaken, wat je huid letterlijk laat kriebelen als waarschuwing dat er intern iets niet goed gaat.

Medicatie

Sommige medicijnen doen hun werk uitstekend, maar ze komen niet zonder bijwerkingen. Jeuk is een van die ongemakken die soms opduikt als een ongewenste gast. Antibiotica, diuretica of zelfs chemotherapie kunnen irritatie veroorzaken, als een prijs die je betaalt voor herstel.

Vitamine- of mineraaltekorten

Je huid is vaak de eerste die het voelt wanneer je lichaam bepaalde essentiële stoffen mist, zoals Vitamine D of ijzer. Tekorten kunnen je huid droog en prikkelbaar maken, wat zich uit in die onvermijdelijke jeuk. Een subtiele hint dat je lichaam om een voedingsboost vraagt.

Zwelling of infectie van de zweetklieren

Zweetklieren zijn hardwerkende miniatuurmachines, vooral in je oksels. Wanneer ze verstopt raken of geïnfecteerd raken, ontstaat er een onaangename zwelling die kan leiden tot jeuk. Het is alsof je huid aangeeft dat er onderhoud nodig is in dit belangrijke werkgebied.

Wrijving of irritatie door kleding

Soms is de boosdoener gewoon zichtbaar: strakke of schurende kleding, vooral van synthetische materialen, kan je huid irriteren. De constante wrijving werkt als een bron van ongemak en kan je oksels doen jeuken, alsof je huid snakt naar ademruimte en zachtere stoffen.

Temperatuurveranderingen of zon

Je huid reageert op de elementen om je heen, en plotselinge temperatuurwisselingen of fel zonlicht kunnen de balans verstoren. Zonneallergieën of hitte-uitslag kunnen je huid doen tintelen en jeuken, als een natuurlijke reactie op overmatige blootstelling aan warmte of kou.

Overige oorzaken

Naast de hierboven genoemde oorzaken van jeuk onder de oksels, zijn er andere oorzaken. Bijvoorbeeld folliculitis (ontstoken haarzakjes), warmtebultjes (miliaria rubra), strophulus (jeukende bultjes op de huid door insectenbeten), cellulitis (een bacteriële infectie van het onderhuidse bindweefsel), schurft, smetten, etc.

Jeukende oksels 's nachts

Er zijn mensen die vooral 's nachts last hebben van jeukende oksels. Vaak staat dit in verband met nachtelijk zweten, de vroege zwangerschap, een schimmelinfectie, of een slechte geventileerde en te warme slaapkamer.

Onderzoek en diagnose

Jeuk onder de oksels kan heel vervelend zijn en komt vaak zonder waarschuwing. Soms is het een kwestie van een simpel irritantje, zoals je deodorant of het scheren, maar soms ligt er iets meer aan de hand. Om erachter te komen wat precies de oorzaak is, zijn er een paar stappen die je kunt nemen samen met je arts. Laten we het onderzoek en de diagnose van jeuk onder de oksels doornemen!

Het gesprek: Wat voel je precies?

Het onderzoek begint altijd met een goed gesprek. Wanneer begon de jeuk? Is het na het scheren, na het gebruik van een nieuw product, of misschien zonder duidelijke aanleiding? Voel je alleen jeuk, of zijn er ook bultjes, roodheid of huiduitslag? Heb je ook last van zweten of een branderig gevoel? Deze vragen helpen de arts om een beter beeld te krijgen van wat er speelt en of de oorzaak te maken kan hebben met je dagelijkse gewoonten of een onderliggende huidaandoening.

Lichamelijk onderzoek: Wat vertelt de huid onder je oksels?

Na het gesprek volgt een lichamelijk onderzoek van de okselgebieden. De arts bekijkt of er sprake is van roodheid, uitslag, bultjes of schilfers. Een visuele controle kan al snel uitsluiten of jeuk het gevolg is van een huidaandoening zoals eczeem, psoriasis of een schimmelinfectie. Ook zal de arts kijken of er sprake is van irritatie door scheren of het gebruik van deodorant, wat vaak leidt tot kleine wondjes of uitslag die jeuk kunnen veroorzaken.

Allergietest: Is er sprake van een allergische reactie?

Als de arts vermoedt dat de jeuk wordt veroorzaakt door een allergie, bijvoorbeeld door een bepaalde deodorant, parfum of kledingstof, kan een allergietest uitkomst bieden. Bij een contactallergie reageert je huid op bepaalde stoffen, en dat kan leiden tot jeuk, roodheid en uitslag onder de oksels. De test kan helpen om te achterhalen welke stoffen de boosdoeners zijn, zodat je deze voortaan kunt vermijden.

Swabtest: Is er een infectie in het spel?

Als er tekenen zijn van een schimmelinfectie of een bacteriële besmetting (zoals rode, schilferige plekken of bultjes), kan de arts besluiten om een swabtest te doen. Hierbij wordt een monster van de huid genomen om in het laboratorium te controleren op schimmels, bacteriën of andere micro-organismen die de jeuk kunnen veroorzaken. Dit is vooral belangrijk als de jeuk gepaard gaat met huiduitslag of bultjes.

Hormonale veranderingen: Overgang of zwangerschap?

Bij vrouwen kunnen hormonale schommelingen, zoals tijdens de overgang of zwangerschap, een rol spelen bij jeuk onder de oksels. De huid kan gevoeliger worden en sneller reageren op externe factoren. In dit geval kan de arts je vragen stellen over je hormonale status en eventueel verder onderzoek doen om te zien of hormonen een mogelijke oorzaak zijn.

Andere onderliggende oorzaken: Wat speelt er nog meer?

Soms kan jeuk onder de oksels een symptoom zijn van een andere aandoening, zoals een auto-immuunziekte of een allergische reactie op voedsel of medicijnen. In dit geval kan verder bloedonderzoek of een huidbiopsie nodig zijn om een definitieve diagnose te stellen.

Behandeling van jeuk onder de oksel(s)

Hier is een overzicht van mogelijke behandelingen voor de hierboven genoemde oorzaken van jeuk onder de oksels:

Deodorantallergie
Stop meteen met het gebruik van de verdachte deodorant! Kies voor een hypoallergene, geurvrije optie en geef je huid rust met een verzachtende crème, zoals aloë vera of een product met calendula. Hydratatie is je beste vriend.

Hormonale schommelingen
Als je hormonen in de war zijn, kan het helpen om je levensstijl aan te passen: meer rust, gezonde voeding en regelmatige beweging helpen de balans te herstellen. Overweeg ook een consult bij je arts voor eventuele hormonale therapie als dat nodig is.

Jeuk tijdens de zwangerschap
Jeuk tijdens de zwangerschap is niet ongewoon, maar kan behoorlijk vervelend zijn. Hydraterende crèmes, koele kompressen, en het vermijden van hitte kunnen verlichting geven. Zorg ervoor dat je het even bespreekt met je verloskundige of arts, zeker als de jeuk hevig is.

De overgang
Jeuk tijdens de overgang? Niet ongewoon! Probeer vochtinbrengende lotions en vermijd irriterende stoffen zoals parfum. Soms kan hormonale therapie verlichting bieden, maar bespreek altijd je opties met je arts.

Jeuk door kanker
Als jeuk een symptoom van kanker is, ligt de focus op het onderliggende probleem. De behandeling van kanker – chirurgie, chemo, bestraling – kan de jeuk verminderen. In de tussentijd kunnen kalmerende crèmes en medicatie zoals antihistaminica je helpen om de huidirritatie onder controle te houden.

Psoriasis
Voor psoriasis zijn er tal van behandelingsopties: van speciale crèmes en zalven tot lichttherapie en medicatie die het immuunsysteem onder controle houdt. Een dermatoloog kan de beste aanpak voor jouw huid bepalen.

Keratosis pilaris
Zacht exfoliëren en hydrateren is de sleutel. Crèmes met ureum of melkzuur helpen de huid gladder te maken. Vermijd harde scrubs en neem de tijd om je huid de zorg te geven die het nodig heeft.

Stress en angst
Jeuk door stress vraagt om een tweesporenbeleid: werk aan de stress zelf met ontspannings- of ademhalingstechnieken en verlicht de jeuk met kalmerende crèmes. Een gesprek met een psycholoog kan ook helpen om onderliggende spanningen aan te pakken.

Jeuk na het scheren
Zorg voor een scherp, schoon scheermesje en scheer in de richting van de haargroei om irritatie te voorkomen. Gebruik na het scheren een kalmerende aftershave-lotion of een verzachtende crème om je huid rust te geven.

Contacteczeem (allergie)
De oplossing hier is simpel: vermijd de trigger! Zoek uit waar je allergisch voor bent en vermijd die stoffen. Antihistaminica en corticosteroïde crèmes kunnen de symptomen verlichten.

Schimmelinfectie of Candida
Bij een schimmelinfectie zijn antischimmelcrèmes of -medicatie de beste behandeling. Houd de huid schoon en droog om de groei van schimmels te voorkomen, en wees geduldig: dit soort infecties kan hardnekkig zijn.

Borstvoeding/flesvoeding
Je huid onder je oksels kan soms geïrriteerd raken tijdens borstvoeding door wrijving of vocht. Zorg ervoor dat de huid droog blijft en gebruik zachte, hydraterende crèmes. Geef je huid de tijd om te herstellen.

Hidradenitis suppurativa
Dit is een complexe huidaandoening die vaak gespecialiseerde zorg nodig heeft. Van antibiotica tot chirurgische ingrepen, de behandeling is afgestemd op de ernst van de symptomen. Blijf in nauw contact met je arts om te bepalen wat het beste voor jou werkt.

Ziekte van Fox-Fordyce
Hormonale therapieën en steroïdecrèmes kunnen helpen bij deze zeldzame aandoening. Het is een kwestie van geduld en de juiste behandeling vinden, samen met je dermatoloog.

Slechte hygiëne
Hier geldt de gouden regel: frisheid is alles! Regelmatig wassen met een milde, niet-irriterende zeep, gevolgd door het goed drogen van de oksels, kan de jeuk snel oplossen.

Hyperhidrosis (overmatig zweten)
Als je overmatig zweet, kunnen speciale anti-transpiranten helpen. Voor ernstigere gevallen kan botox-injecties of zelfs een operatie overwogen worden om de zweetklieren in bedwang te houden.

Droge huid (xerosis)
Hydrateren, hydrateren, hydrateren! Gebruik een rijke vochtinbrengende crème, liefst met ceramiden of ureum, om de huid te voeden en te herstellen. Vermijd te hete douches en zeep die de huid uitdroogt.

Lymfeklieren
Opgezwollen lymfeklieren kunnen duiden op een infectie of ontsteking. Behandel de onderliggende oorzaak, zoals een bacteriële infectie, met antibiotica indien nodig. Ondertussen kan een warm kompres wat verlichting geven.

Folliculitis
Ontstoken haarzakjes kunnen behandeld worden met antibacteriële zepen of lokale antibiotica. Vermijd strakke kleding en zorg ervoor dat de huid schoon blijft om verdere infecties te voorkomen.

Warmtebultjes (miliaria rubra)
Koelte en frisse lucht zijn je beste vrienden! Houd de huid droog en koel, vermijd strakke kleding, en gebruik indien nodig een lichte corticosteroïdecrème om de jeuk te verminderen.

Strophulus (insectenbeten)
Jeuk van insectenbeten kun je behandelen met een antihistaminicum en een jeukstillende crème. En vergeet niet: de beste verdediging is voorkomen dat ze je überhaupt bijten!

Cellulitis (bacteriële infectie)
Een bacteriële huidinfectie zoals cellulitis vereist antibiotica. Het is essentieel om deze infectie serieus te nemen en te behandelen om te voorkomen dat het zich verspreidt.

Schurft
Schurft wordt veroorzaakt door kleine mijten die zich in de huid graven. Behandel het met speciale schurftmiddelen (scabiciden) en zorg ervoor dat je ook je omgeving goed reinigt om herinfectie te voorkomen.

Smetten
Bij smetten — huidirritatie door wrijving en vocht — helpt het om de huid droog te houden en luchtig te kleden. Een zinkoxidecrème kan bescherming bieden en de huid laten genezen.

Prognose

Jeuk onder de oksels kan een ware test zijn voor je geduld, maar gelukkig is de prognose vaak positief, vooral als je de oorzaak weet te achterhalen en gericht aanpakt. Of het nu een allergische reactie is op een deodorant die je beter kunt laten staan, of een hormonale disbalans die met wat aanpassingen in je leefstijl herstelt, er is vaak licht aan het eind van de tunnel.

Bij simpele oorzaken, zoals een irritatie door scheren of wrijving van kleding, kan de jeuk snel verdwijnen zodra je overstapt op zachtere materialen of milde verzorgingsproducten. Zelfs als het probleem iets hardnekkiger is, zoals een schimmelinfectie of psoriasis, kunnen de juiste crèmes en behandelingen vaak al snel verlichting bieden.

Mocht er een onderliggende medische oorzaak zijn, zoals een hormonale stoornis, een auto-immuunziekte, of zelfs een zeldzame aandoening, dan vereist het wellicht meer tijd en gespecialiseerde zorg. Maar ook hier geldt dat met de juiste diagnose en behandeling de meeste gevallen van jeuk goed beheersbaar zijn. En als stress of angst een rol spelen, kun je leren om met kalmerende technieken niet alleen je zenuwen, maar ook die vervelende kriebel onder controle te krijgen.

Dus, hoewel de jeuk soms ondraaglijk kan lijken, is de kans groot dat je weer snel kunt genieten van je dag zonder steeds naar je oksels te grijpen. Met een beetje zorg, geduld en de juiste aanpak verdwijnen de kriebels vaak net zo plotseling als ze gekomen zijn.

Complicaties

Mogelijke complicaties zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak en hoe snel de diagnose en behandeling plaatsvindt.

Krabben tot je erbij neervalt

Het lijkt misschien een simpele oplossing, maar krabben is als het aanwakkeren van een klein vuurtje. Elke keer dat je krabt, beschadig je de huid een beetje meer. Dit kan leiden tot infecties, omdat bacteriën als genodigde gasten binnendringen door de kleine scheurtjes die ontstaan. Wat begon als een onschuldige jeuk kan eindigen in een rode, pijnlijke ontsteking die vraagt om veel meer aandacht dan je ooit had gewild.

Infecties als ongewenste bijvangst

Wanneer je de huid openkrabt, kunnen bacteriën hun weg vinden en een feestje bouwen, wat kan resulteren in cellulitis of een andere bacteriële infectie. Soms is de huid niet alleen rood en gezwollen, maar kan het ook warm aanvoelen en zelfs pus afgeven. In ernstige gevallen kan dit antibiotica vereisen, en dat is een extra stap waar niemand op zit te wachten!

Littekens en pigmentvlekken

Je huid heeft het zwaar te verduren als de jeuk chronisch is en je telkens weer de drang voelt om te krabben. Hierdoor kan de huid verdikken en zich verdedigend gaan gedragen door donkere plekken of littekens achter te laten. Oksels die ooit glad en egaal waren, kunnen veranderen in een landschap van pigmentvlekken die blijven hangen, lang nadat de jeuk verdwenen is.

Terugkerende jeuk, de cyclus die je niet wilt

Als je de oorzaak van de jeuk niet aanpakt, kan het een terugkerende vijand worden. Dit creëert een vicieuze cirkel waarbij de jeuk steeds opnieuw de kop opsteekt, en met elke aanval lijkt het alsof je verder van een oplossing bent. Vooral bij aandoeningen zoals psoriasis of eczeem kan de jeuk een hardnekkige metgezel worden die je geduld op de proef stelt.

Sociaal ongemak

Laten we eerlijk zijn, voortdurend krabben in gezelschap kan voor ongemakkelijke situaties zorgen. Mensen begrijpen het misschien niet en je zelfvertrouwen kan een flinke klap krijgen. Als je door jeuk vermijdt om strakke kleding te dragen of niet meer vrijuit durft te bewegen, kan dit zelfs je sociale leven beïnvloeden. Een vervelende situatie waarin je jezelf gevangen voelt door iets zo simpels als jeuk onder de oksels.

Verstoorde nachtrust

Niets is zo vervelend als midden in de nacht wakker worden omdat die vervelende jeuk weer toeslaat. Het kan je slaapcyclus verstoren en ervoor zorgen dat je vermoeid en prikkelbaar wakker wordt. Slaaptekort beïnvloedt niet alleen je humeur, maar ook je algehele gezondheid. Wat begon met een kriebel kan uitgroeien tot een probleem dat je dagelijkse leven beïnvloedt.

Verzwakte huidbarrière

Je huid werkt als een beschermend schild, maar bij aanhoudende jeuk en irritatie kan dat schild verzwakken. Je huid verliest vocht, waardoor deze droog en kwetsbaar wordt. Dit maakt het niet alleen gevoeliger voor nieuwe irriterende stoffen, maar ook voor allergenen en bacteriën die nog meer ellende kunnen veroorzaken. Het is alsof je een deurtje openlaat voor nieuwe problemen.

Chronische huidontsteking

Als de jeuk blijft aanslepen en je de oorzaak niet aanpakt, kan er een chronische ontsteking ontstaan. Dit betekent dat je huid permanent rood, gezwollen en geïrriteerd blijft. Dit is niet alleen cosmetisch vervelend, maar kan ook behoorlijk pijnlijk zijn. Voor je het weet, zit je vast in een eindeloze cyclus van jeuk, krabben, en ontsteking die steeds moeilijker te doorbreken is.

Huidverdikking (lichenificatie)

Als je lange tijd blijft krabben, kan je huid reageren door zichzelf te verdikken in een poging om zichzelf te beschermen. Dit fenomeen, lichenificatie genoemd, maakt je huid ruw en leerachtig, wat de jeuk juist nog erger maakt. Wat begon als een vervelende kriebel, eindigt in een permanente huidverandering die moeilijk te behandelen is.

Secundaire schimmelinfecties

Een vochtige, geïrriteerde huid is de perfecte voedingsbodem voor schimmels zoals candida. Vooral in de oksels, waar het vaak warm en vochtig is, kan een schimmelinfectie zich snel ontwikkelen. Dit voegt niet alleen meer jeuk toe, maar kan ook pijn en een nare geur veroorzaken. Een dubbel probleem waar je nog langer mee bezig bent om op te lossen.

Langdurige dermatologische behandeling

Wanneer je jeuk verwaarloost of verkeerd behandelt, kan het uiteindelijk leiden tot langdurige dermatologische zorg. Dit kan bestaan uit het gebruik van krachtige medicatie zoals corticosteroïden, immunosuppressiva, of zelfs lichttherapie. De behandeling kan maanden of zelfs jaren duren, terwijl een vroege interventie vaak sneller resultaat had opgeleverd.

Psychische belasting

Langdurige jeuk kan niet alleen je lichaam, maar ook je geest beïnvloeden. Het kan frustratie, stress en zelfs depressieve gevoelens oproepen. Jeuk die dag in, dag uit aanhoudt, zonder duidelijke verlichting, kan het gevoel geven dat je gevangen zit in je eigen lichaam. Het is niet ongewoon dat mensen met chronische jeuk een lagere levenskwaliteit ervaren door de continue lichamelijke en emotionele belasting.

Gevoeligheid voor andere huidproblemen

Wanneer je huid al in gevecht is met een probleem, zoals jeuk, kan het gevoeliger worden voor andere huidaandoeningen. Denk aan eczeem, rosacea, of zelfs allergische reacties op cosmetica of wasmiddelen die je eerder zonder problemen gebruikte. Het lijkt alsof je huid continu in gevecht is met de wereld om je heen.

Immuunproblemen

In sommige gevallen kan aanhoudende huidirritatie en ontsteking zelfs je immuunsysteem aantasten. Een verzwakte huidbarrière kan ervoor zorgen dat je immuunsysteem overuren draait, wat leidt tot een verhoogde gevoeligheid voor infecties en allergische reacties. Dit kan je lichaam vatbaarder maken voor nieuwe gezondheidsproblemen, en je jeukprobleem verergeren.

Preventie

Neem de volgende maatregelen in acht ter voorkoming van jeuk onder de oksel(s):

Kies de juiste deodorant

Deodorant is een dagelijks wapen tegen zweet, maar het kan ook een bron van irritatie zijn. Kies altijd voor een milde, hypoallergene deodorant zonder alcohol of geurstoffen. Vermijd agressieve antitranspiranten, vooral als je huid gevoelig is, en probeer af en toe je oksels een rustdag te geven door deodorantvrije dagen in te lassen.

Verzorg je huid na het scheren

Scheren kan de huid onder je oksels irriteren, dus zorg voor een zachte scheerbeurt met een schoon, scherp mesje. Scheer in de richting van de haargroei en vermijd geparfumeerde scheerproducten. Na het scheren kun je een kalmerende, hydraterende crème aanbrengen om irritatie en ingegroeide haartjes te voorkomen.

Houd je oksels schoon en droog

Een goede hygiëne is cruciaal om jeuk te voorkomen. Was je oksels dagelijks met een milde, pH-neutrale zeep en droog ze goed af, vooral na het sporten of op warme dagen. Vochtige oksels zijn een ideale omgeving voor bacteriën en schimmels, dus zorg ervoor dat ze fris en droog blijven om jeuk en infecties te vermijden.

Kies ademende stoffen

Je kledingkeuze kan een groot verschil maken. Kies voor ademende, natuurlijke stoffen zoals katoen of linnen om wrijving en overmatig zweten te voorkomen. Strakke of synthetische stoffen kunnen je huid irriteren, wat leidt tot jeuk. Geef je huid wat ruimte om te ademen, vooral op warme dagen.

Hydrateer je huid regelmatig

Droogte is vaak een oorzaak van jeuk, dus houd je oksels goed gehydrateerd. Gebruik een milde, parfumvrije lotion of crème na het douchen om je huid soepel en zacht te houden. Dit voorkomt uitdroging en vermindert de kans op irritatie.

Let op bij gevoelige huid of allergieën

Als je weet dat je een gevoelige huid hebt of vatbaar bent voor allergieën, wees dan extra voorzichtig met wat je op je huid aanbrengt. Test nieuwe producten eerst op een klein stukje huid voordat je ze volledig gebruikt. Kies voor producten die speciaal zijn ontwikkeld voor de gevoelige huid en vermijd irriterende stoffen zoals parabenen of sulfaten.

Vermijd overmatig krabben

Als jeuk toch de kop opsteekt, is de verleiding groot om te krabben, maar probeer dit te vermijden. Krabben maakt de huid kwetsbaar voor infecties en kan de jeuk juist verergeren. Gebruik in plaats daarvan een verkoelende crème of kalmerende gel om de jeuk te verzachten en je huid te beschermen.

Voorkom stress en angst

Stress kan je huid beïnvloeden en jeuk uitlokken, dus het is belangrijk om ontspanningsmethoden te vinden die bij jou passen. Probeer regelmatig te ontspannen met ontspanningstechnieken of simpelweg een wandeling in de frisse lucht. Een ontspannen geest kan een wereld van verschil maken voor je huid.

Blijf gehydrateerd

Niet alleen van buiten, maar ook van binnenuit! Voldoende water drinken helpt je huid gezond en gehydrateerd te blijven. Wanneer je huid uitdroogt, kan jeuk ontstaan, dus zorg ervoor dat je dagelijks genoeg water drinkt om zowel je lichaam als je huid in balans te houden.

Vermijd irriterende schoonmaakmiddelen

Vaak denk je er niet aan, maar de wasmiddelen en wasverzachters die je gebruikt, kunnen ook bijdragen aan jeukende oksels. Synthetische geurstoffen en agressieve chemicaliën kunnen achterblijven in de stof van je kleding en je huid irriteren. Kies daarom voor hypoallergene en parfumvrije wasmiddelen om de kans op irritatie te verkleinen.

Verander regelmatig van kleding

Op warme dagen of na intensieve activiteiten zoals sporten, kan het dragen van natte of bezwete kleding leiden tot jeuk en irritatie. Verander regelmatig van kleding en zorg ervoor dat je altijd iets fris en droogs bij de hand hebt. Zo voorkom je dat bacteriën en schimmels zich vermenigvuldigen in het vochtige milieu van je oksels.

Gebruik een talkpoeder of maïzena

Om je oksels droog en vrij van vocht te houden, kan je ook een laagje talkpoeder of maïzena aanbrengen. Deze natuurlijke oplossingen absorberen overtollig zweet en wrijving, waardoor je huid minder geïrriteerd raakt. Het is een eenvoudige manier om de hele dag door fris te blijven zonder agressieve chemicaliën.

Exfolieer je oksels regelmatig

Exfoliëren beperkt zich niet tot je gezicht of lichaam — je oksels kunnen ook profiteren van een zachte scrubbeurt. Regelmatig exfoliëren verwijdert dode huidcellen en voorkomt verstopping van de poriën, wat ingegroeide haren en irritatie helpt voorkomen. Kies wel voor een milde exfoliant, speciaal voor de gevoelige huid, en doe dit niet te vaak.

Zorg voor een goede ventilatie 's nachts

Soms kan nachtelijk zweten leiden tot jeukende oksels, vooral als je slaapt in warme, vochtige omstandigheden. Zorg voor voldoende ventilatie in je slaapkamer, of overweeg een lichte, ademende pyjama om overmatig zweten te voorkomen. Een ventilator of airconditioning kan ook helpen om de temperatuur aangenaam te houden.

Vermijd hete douches

Hoewel een hete douche heerlijk kan aanvoelen, kan het je huid uitdrogen, wat kan leiden tot jeuk. Was je oksels met lauw water en gebruik een zachte, hydraterende douchegel. Hete douches strippen je huid van essentiële oliën en kunnen het probleem van jeuk zelfs verergeren.

Pas op met zonnebrandcrème

Als je in de zomer veel tijd buiten doorbrengt, vergeet dan niet om ook zonnebrandcrème onder je oksels aan te brengen. De huid onder je armen is dun en gevoelig voor zonnebrand. Kies voor een niet-comedogene, parfumvrije zonnebrandcrème om je oksels te beschermen zonder de poriën te verstoppen.

Beheer overmatig zweten (hyperhidrosis)

Als je last hebt van overmatig zweten, kan dit een bron van irritatie en jeuk zijn. Behalve speciale antitranspiranten, kan het nuttig zijn om de optie van behandelingen zoals botox-injecties te overwegen, wat zweten tijdelijk kan verminderen. Voor mildere gevallen kun je ook natuurlijke oplossingen zoals appelciderazijn of salie proberen om de transpiratie onder controle te houden.

Gebruik een kalmerende aftershave of lotion

Na het scheren kun je je oksels kalmeren met een aftershave zonder alcohol of een verzachtende lotion. Zoek naar producten met aloë vera of tea tree olie, die zowel ontstekingsremmend als hydraterend werken. Dit helpt om de huid te beschermen en de kans op irritatie direct na het scheren te verminderen.

Vermijd te strakke beha's of tops

Strakke beha's of kledingstukken kunnen wrijving veroorzaken onder de oksels, wat de huid irriteert en jeuk uitlokt. Kies voor goed passende beha's en tops die comfortabel zitten en geen overmatige druk uitoefenen op je oksels. Het dragen van ademende sportbeha's tijdens fysieke activiteit kan ook helpen bij het voorkomen van irritatie.

Casus: Jeuk onder oksels

Patiënt
Eva, 34 jaar, reclasseringswerker.

Klachten
Eva heeft sinds twee weken last van hevige jeuk onder beide oksels. Ze merkt ook roodheid en soms kleine bultjes. Geen koorts of andere systemische symptomen.

Onderzoek

• Anamnese: Eva is niet bekend met allergieën of eerdere huidproblemen. Zij gebruikt sinds drie weken een nieuwe deodorant. Geen recente veranderingen in dieet of medicatie.
• Fysiek onderzoek: Rode, geïrriteerde huid onder beide oksels. Kleine bultjes zichtbaar, maar geen tekenen van infectie zoals pus of uitgebreide roodheid.
• Laboratoriumonderzoek: Niet noodzakelijk bij deze klachten.

Diagnose
Contacteczeem door een nieuwe deodorant.

Behandeling

• Stoppen met nieuwe deodorant: Eva moet de nieuwe deodorant niet meer gebruiken.
• Topische corticosteroïden: Aanbrengen van een milde corticosteroïde crème om de ontsteking en jeuk te verminderen.
• Antihistaminica: Gebruik van een antihistaminicum om de jeuk te verlichten.

Advies

• Hygiëne: Zachtjes reinigen van de oksels met een milde, ongeparfumeerde zeep.
• Voorkomen van irriterende stoffen: Vermijden van strakke kleding en producten met sterke parfums.
• Medische follow-up: Eva moet terugkomen als de symptomen na een week behandeling niet verbeteren of verergeren.

Prognose
Met de juiste behandeling en het vermijden van de uitlokkende deodorant zouden Eva's klachten binnen een week moeten verbeteren. Het handhaven van goede hygiëne en het vermijden van irriterende stoffen zijn belangrijk om terugkeer van deze klachten te voorkomen.

Lees verder

• Jeuk en/of pijn onder oksel: met uitslag, plekjes en vlekken
• Wratjes in de hals, nek, onder oksel, op romp, lies en bil
• Oksel: bruine of rode vlekken, bult, bultjes, jeuk & uitslag
• Uitslag onder oksel: rode huiduitslag door warmte of scheren
• Knobbeltje onder oksel: oorzaken knobbel of zwelling oksel