Tepelkloven: Pijnlijke tepels bij het geven van borstvoeding

In de eerste weken van de borstvoeding krijgen moeders soms te maken met tepelkloven. Dit zijn pijnlijke, gevoelige, en rood uitziende tepels die mogelijk beschadigd zijn en kunnen bloeden. Eén of beide tepels kunnen aangetast zijn. Deze aandoening ontstaat meestal doordat de baby niet goed wordt aangelegd en slechts aan het uiteinde van de tepel zuigt. Sommige vrouwen zijn gevoeliger voor tepelkloven, vooral als ze platte of ingetrokken tepels hebben. Daarnaast kan een schimmelinfectie zoals spruw (candidiasis) ook de oorzaak zijn van tepelkloven. Bij gevoelige vrouwen kunnen bepaalde zepen eveneens leiden tot tepelkloven. Met enkele eenvoudige tips kunnen de symptomen van tepelkloven meestal snel verdwijnen. Een vrouw kan doorgaans zonder problemen doorgaan met borstvoeding geven, zelfs als de kloven bloeden.

• Wat zijn tepelkloven?
• Positie van borstvoeding bij tepelkloven
• Andere tips voor vrouwen die borstvoeding geven
• Nazorg na de borstvoeding
• Medische Hulp bij pijnlijke tepels

Wat zijn tepelkloven?

Tepelkloven zijn een veelvoorkomende aandoening tijdens de borstvoeding. De belangrijkste oorzaak van tepelkloven is een onjuiste aanlegtechniek bij het geven van borstvoeding. Andere risicofactoren zijn platte of ingetrokken tepels, het gebruik van irriterende zepen, en infecties zoals spruw (candidiasis).

Symptomen van tepelkloven zijn pijnlijke, gevoelige tepels die rood en soms bloederig kunnen zijn. De pijn kan verergeren tijdens het voeden, vooral als de baby niet goed is aangelegd. Bij ernstige pijn, bloederige kloven die niet genezen, of symptomen van een infectie zoals glimmend rode tepels met een witte afscheiding, moet medische hulp worden ingeroepen.

De diagnose van tepelkloven wordt meestal gesteld op basis van de symptomen en een lichamelijk onderzoek door een arts of lactatiekundige. In sommige gevallen kan verder onderzoek nodig zijn om infecties zoals spruw uit te sluiten. De behandeling van tepelkloven bestaat uit het verbeteren van de aanlegtechniek, het gebruik van lanolinezalf en, indien nodig, medicatie zoals antimycotica of antibiotica. Pijnstilling met paracetamol kan ook worden overwogen.

Bij de meeste vrouwen genezen tepelkloven binnen enkele dagen tot weken met de juiste zorg en technieken. Als de tepelkloven niet genezen, is verdere medische behandeling noodzakelijk.

Zonder behandeling kunnen tepelkloven leiden tot ernstige infecties zoals mastitis of een abces. Daarnaast kunnen tepelkloven het geven van borstvoeding bemoeilijken of onmogelijk maken.

Preventie van tepelkloven omvat het leren van de juiste aanlegtechniek, het vermijden van irriterende stoffen en het tijdig behandelen van mogelijke infecties.

Positie van borstvoeding bij tepelkloven

Bij tepelkloven kan de moeder de tepels kort inwrijven met een koud kompres (niet met ijs) om de pijn te verzachten. Tijdens het voeden is het belangrijk dat de baby wat hoger ligt en goed wordt ondersteund. Dit vermindert de druk op de pijnlijke tepels. De moeder kan de baby het beste in de elleboogholte leggen, zodat de buik van de baby tegen haar lichaam aanligt. De mond van de baby bevindt zich dan vlakbij de tepel, waardoor de baby zowel de tepel als het tepelhof goed kan omvatten. De moeder moet ervoor zorgen dat de baby stevig wordt ondersteund, bijvoorbeeld met behulp van een kussen. Als de moeder merkt dat de tepelkloven aanhouden, kan het helpen om de positie van de baby te veranderen.

Andere tips voor vrouwen die borstvoeding geven

Borstvoeding kan het beste worden gegeven zodra de moeder merkt dat de baby honger heeft, omdat frequenter voeden de zuigkracht van de baby vermindert, wat de pijn kan verlichten. De moeder begint daarbij met de minst pijnlijke tepel, omdat baby's aan het begin van de voeding vaak harder zuigen. Het is nuttig om eerst diep adem te halen voordat de baby wordt aangelegd, omdat de eerste slokjes vaak het pijnlijkst zijn. Wanneer de borstvoeding te pijnlijk is, is het belangrijk om melk uit de aangedane borst te kolven om het risico op mastitis (borstweefselontsteking) te verminderen en het melkaanbod te behouden. Vrouwen met platte of ingetrokken tepels kunnen baat hebben bij het gebruik van een plastic tepelbeschermer, waardoor de tepels naar voren komen.

Nazorg na de borstvoeding

Na elke voeding moet de moeder de tepels wassen met warm water (zonder zeep) en ze grondig drogen. Ze kan na het voeden ook een warme, steriele zoutoplossing of een halve theelepel zout in een kopje warm water aanbrengen op de tepels en de beschadigde huid. Dit kan met een washandje of een knijpfles met zachte straal. Het is belangrijk om dit niet langer dan tien minuten per keer te doen om genezing te bevorderen en verdere schade aan de tepels te voorkomen. Verder hebben de borsten voldoende frisse lucht nodig tussen de voedingen door; het kan daarom helpen om de beha uit te doen.

Medische Hulp bij pijnlijke tepels

Raadplegen van een Arts

In sommige gevallen is het verstandig om een arts of verloskundige te raadplegen, bijvoorbeeld wanneer de tepels niet genezen binnen twee à drie dagen of wanneer er andere symptomen zijn die aanhouden. Bij glimmend rode tepels met witte afscheiding of bij een rood, pijnlijk gebied rond de tepels, is het eveneens raadzaam om medische hulp in te schakelen.

Medicatie

Pijnlijke tepelkloven kunnen worden behandeld met lanolinezalf, speciaal ontwikkeld voor vrouwen die borstvoeding geven. Deze zalf kan op de huid blijven zitten tijdens het voeden. Bij hevige pijn kan de moeder ongeveer een halfuur voor het voeden paracetamol innemen om meer ontspannen te zijn tijdens het voeden. Als de moeder last heeft van spruw (candidiasis), kan de arts antimycotica voorschrijven. Voor open wonden kan antibiotica nodig zijn om infecties te voorkomen.

Lees verder

• Tepelpijn: Oorzaken van pijn aan tepel (pijnlijke tepels)
• Borstvoeding: Voordelen en nadelen van geven van moedermelk