Virale hepatitis E-infectie HEV: Leverontsteking door virus
Virale hepatitis E is een infectieziekte die ontsteking en irritatie van de lever veroorzaakt. Het hepatitis E-virus (HEV) is verantwoordelijk voor deze aandoening. Hoewel hepatitis E vooral in ontwikkelingslanden voorkomt, komt de ziekte ook steeds vaker voor in geïndustrialiseerde landen. Vaak ervaren patiënten geen of slechts milde symptomen zoals zwakte, vermoeidheid, geelzucht en klei-achtige ontlasting. Bij kwetsbare patiënten, zoals zwangere vrouwen, kan de ziekte echter chronisch worden, wat kan leiden tot levercirrose en leverfalen. De behandeling omvat antivirale geneesmiddelen, maar zelfzorgmaatregelen kunnen ook bijdragen aan een sneller herstel. De prognose is doorgaans goed bij een HEV-infectie, maar bij verzwakte patiënten kunnen levensbedreigende complicaties optreden.- Epidemiologie hepatitis E
- Mechanisme
- Oorzaken HEV: Door virus
- Risicofactoren
- Risicogroepen
- Symptomen van ontstoken lever
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Behandeling van ontsteking van lever
- Prognose infectie
- Complicaties van leverontsteking
- Preventie virale infectieziekte
- Praktische tips voor het leven met / omgaan met virale hepatitis E-infectie (HEV)
- Let goed op je voeding
- Zorg voor voldoende rust
- Volg je medische behandelingsplan nauwgezet
- Let op tekenen van uitdroging
- Bescherm je lever tegen extra belasting
- Raadpleeg je arts bij verergering van symptomen
- Misvattingen rond virale hepatitis E-infectie HEV
- Hepatitis E is een zeldzame ziekte die nauwelijks voorkomt
- Hepatitis E wordt uitsluitend via besmet water overgedragen
- Hepatitis E leidt altijd tot ernstige leveraandoeningen
- Er bestaat een effectieve behandeling voor hepatitis E
- Hepatitis E veroorzaakt geen langdurige complicaties
- Vaccinatie tegen hepatitis E is overal beschikbaar
- Hepatitis E kan niet worden vastgesteld met standaard bloedonderzoek
Epidemiologie hepatitis E
Virale hepatitis E (HEV) is een leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis E-virus. Deze infectie is wereldwijd verspreid, maar komt het meest voor in ontwikkelingslanden, waar hygiëne en sanitatie vaak onvoldoende zijn. De incidentie van HEV varieert sterk per regio, en het virus wordt vaak geassocieerd met waterborne epidemieën in gebieden met slechte sanitaire voorzieningen. Hoewel de ziekte in gematigde klimaten minder frequent voorkomt, is HEV de belangrijkste oorzaak van virale hepatitis in veel lage- en middeninkomenslanden.Verspreiding en incidentie
HEV wordt voornamelijk overgedragen via besmet water of voedsel, vaak door fecale besmetting van drinkwater. De incidentie is seizoensgebonden in sommige regio’s, met een toename van gevallen tijdens de regentijd, wanneer de waterkwaliteit vaak verslechtert. In ontwikkelingslanden is het risico op infectie aanzienlijk hoger door slechte sanitaire omstandigheden. In westerse landen wordt HEV minder vaak gezien, maar kan het optreden door reizen naar endemische gebieden, of via varkensvlees als besmettingsbron.
Epidemiologische trends
De prevalentie van HEV varieert sterk per regio, afhankelijk van de lokale hygiënische omstandigheden en de toegang tot schoon water. In landen zoals India, China en andere delen van Zuidoost-Azië, komt HEV veel vaker voor, en epidemieën van HEV worden regelmatig gemeld. In Westerse landen worden gevallen vaak geïsoleerd gerapporteerd, meestal als gevolg van reizen of het consumeren van besmet vlees, vooral varkensvlees. De ziekte komt vaker voor in specifieke risicogroepen, zoals zwangere vrouwen en mensen met verminderde immuniteit.
Mechanisme
Het mechanisme van HEV-infectie houdt verband met de virale interactie met levercellen. Na opname via de mond of via het darmkanaal, komt het virus in de bloedbaan en bereikt het de lever, waar het zich vermenigvuldigt en ontsteking veroorzaakt. De immuunrespons van de gastheer speelt een cruciale rol in de ernst van de infectie. HEV kan leiden tot acute hepatitis en, in sommige gevallen, tot fulminante hepatitis, wat kan resulteren in leverfalen.Virale infectie van levercellen
HEV is een enkelstrengs RNA-virus dat zich richt op de levercellen van de gastheer. Na binnenkomst in de levercellen, vermenigvuldigt het virus zich in de hepatocyten (levercellen), wat leidt tot celbeschadiging en ontsteking. De virale infectie wordt vaak gecompenseerd door het immuunsysteem, maar bij sommige patiënten kan de ontsteking ernstig genoeg zijn om leverschade te veroorzaken.
Immuunrespons en leverbeschadiging
De immuunrespons van de gastheer is een belangrijke factor in het mechanisme van de ziekte. Het lichaam produceert antilichamen en immuuncellen om het virus te bestrijden, maar in sommige gevallen kan deze immuunrespons te sterk of ongecontroleerd zijn, wat bijdraagt aan de leverontsteking. In ernstige gevallen kan de infectie leiden tot leverfalen, vooral als de patiënt al onderliggende leverziekten heeft.
Oorzaken HEV: Door virus
Hepatitis E-virusHet hepatitis E-virus (HEV) is de veroorzaker van hepatitis E. Dit kleine, enkelstrengige RNA-virus heeft een grootte van ongeveer 27 nm en is het enige lid van het geslacht Hepevirus, behorend tot de familie Hepeviridae. Het virus werd voor het eerst geïdentificeerd na een uitbraak in de Kashmirvallei in India in 1978, waarbij 52.000 mensen geelzucht ontwikkelden en 1.700 mensen overleden.
Genotypen virus
HEV kent acht genotypen. Genotype 1 en 2 zijn endemisch in tropische gebieden en worden voornamelijk overgedragen via de fecaal-orale route, vaak door verontreinigd water. In Europese geïndustrialiseerde landen komt voornamelijk genotype 3 voor, terwijl genotype 4 gebruikelijk is in Aziatische landen en ook in Europa is aangetroffen. Genotype 5 en 6 zijn gelokaliseerd in Japan, vaak bij wilde zwijnen, terwijl genotype 7 in het Midden-Oosten voorkomt, met dromedarissen als reservoir. Genotype 8 is ook in het Midden-Oosten aangetroffen, bij bactrische kamelen. De relevantie van genotypen 5, 6 en 8 voor mensen is nog niet volledig duidelijk.
Overdracht
De overdracht van de infectie gebeurt via de fecaal-orale route, vergelijkbaar met virale hepatitis A. Het virus verspreidt zich vaak via verontreinigd water. Daarnaast kan de overdracht plaatsvinden via bloedproducten en besmette groenten en fruit. Ongeveer 30% van de honden, varkens, wilde zwijnen, herten, kamelen, konijnen, kippen, ratten en vleermuizen kunnen het virus dragen en mensen infecteren, meestal door slecht gekookt of rauw vlees. Deze dieren vertonen vaak geen klinische symptomen.
Hepatitis E kan ook veroorzaakt worden door andere virussen zoals:
- het coxsackievirus
- het cytomegalovirus
- het Epstein-Barrvirus (veroorzaakt klierkoorts)
- het herpes simplex-virus
- andere arbovirussen, zoals die welke influenza (griep) of gele koorts veroorzaken
Risicofactoren
Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op infectie met HEV verhogen. Deze risicofactoren kunnen betrekking hebben op omgevingsomstandigheden, levensstijl en gezondheidstoestand.Slechte sanitaire omstandigheden
Een van de belangrijkste risicofactoren voor HEV-infectie is het gebrek aan goede sanitaire voorzieningen en toegang tot schoon drinkwater. In landen met een lage hygiënestandaard is er een verhoogd risico op fecale besmetting van waterbronnen, wat leidt tot de verspreiding van het virus. Deze situatie komt vaak voor in gebieden met beperkte infrastructuur voor waterbeheer en afvalverwerking.
Consumptie van besmet voedsel of water
HEV wordt vaak overgedragen via besmet voedsel of water. De consumptie van vlees van varkens, dat de virussen kan dragen, is een bekende risicofactor, vooral in landen waar het varkensvlees onvoldoende wordt gekookt. Waterbesmetting is ook een belangrijke manier van overdracht, vooral in gebieden waar waterbronnen worden verontreinigd met fecale stoffen.
Reizen naar endemische gebieden
Reizigers naar landen waar HEV endemisch is, lopen een verhoogd risico op infectie, vooral als ze in contact komen met verontreinigd water of voedsel. Toeristen en zakenreizigers die naar landen met een verhoogde incidentie van HEV gaan, moeten zich bewust zijn van de risico's en voorzorgsmaatregelen nemen om besmetting te voorkomen.
Risicogroepen
Bepaalde groepen mensen lopen een hoger risico op een ernstiger verloop van de ziekte en complicaties bij een HEV-infectie. Deze risicogroepen zijn vaak kwetsbaarder voor de effecten van de infectie vanwege hun gezondheidstoestand of specifieke omstandigheden.Zwangere vrouwen
Zwangere vrouwen lopen een significant hoger risico op ernstige complicaties van HEV. De infectie kan leiden tot fulminante hepatitis en zelfs leverfalen, wat fataal kan zijn voor zowel de moeder als de foetus. Zwangere vrouwen, vooral in de derde trimester, hebben een veel hogere kans op ernstig verloop van de ziekte, met een verhoogd risico op sterfte.
Immunosuppressieve patiënten
Patiënten die immuunsuppressieve therapieën ondergaan, zoals die voor kanker of auto-immuunziekten, hebben een verhoogd risico op een ernstigere infectie met HEV. Het verzwakte immuunsysteem kan de patiënt minder in staat stellen om het virus effectief te bestrijden, waardoor de infectie ernstiger kan verlopen en het risico op leverfalen toeneemt.
Mensen met onderliggende leverziekten
Mensen die al lijden aan chronische leverziekten, zoals hepatitis B of C, cirrose of andere leveraandoeningen, lopen een verhoogd risico op complicaties bij een HEV-infectie. HEV kan de bestaande leverbeschadiging verergeren, wat kan leiden tot ernstige leverinsufficiëntie of leverfalen.
Symptomen van ontstoken lever
Hepatitis E veroorzaakt een acute ontsteking van de lever, die kan overgaan in een chronische vorm. De symptomen zijn vergelijkbaar met die van hepatitis A. De meeste patiënten zijn asymptomatisch. De incubatietijd bedraagt twee tot tien weken.Wanneer symptomen optreden, kunnen ze gemiddeld één tot zes weken aanhouden en omvatten ze:
- Milde koorts
- Verlies van eetlust
- Buikpijn
- Gewrichtspijn
- Huiduitslag
- Donkere urine
- Bleke ontlasting
- Geelzucht
- Vergrote en zachte lever (hepatomegalie)
Deze symptomen zijn niet uniek voor hepatitis E en kunnen ook bij andere leverziekten voorkomen.
Alarmsymptomen
Bij HEV kunnen bepaalde symptomen wijzen op een ernstiger verloop van de ziekte. Het is belangrijk om alert te zijn op deze alarmsymptomen, zodat tijdig medische hulp kan worden ingeroepen.Gele huid of ogen (icterus)
Een van de meest opvallende symptomen van ernstige HEV-infectie is geelzucht (icterus), waarbij de huid en de ogen geel kleuren. Dit is een teken dat de leverfunctie ernstig is aangetast. Het is een alarmsymptoom dat onmiddellijke medische aandacht vereist.
Pijn in de buik
Ernstige pijn in de bovenbuik, vooral rechtsboven, kan wijzen op acute leverontsteking of hepatomegalie (vergroting van de lever). Dit symptoom kan duiden op de verergering van de infectie en vereist medische controle.
Verwarring of mentale statusveranderingen
In sommige gevallen kan HEV leiden tot encefalopathie, een aandoening waarbij de hersenen worden aangetast. Dit kan leiden tot verwarring, desoriëntatie, of zelfs coma. Dit is een medisch noodgeval en vereist onmiddellijke ziekenhuisopname.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose van hepatitis E wordt gesteld door middel van bloedonderzoek en/of ontlastingsonderzoek om antilichamen tegen HEV (IgM en IgG), HEV-antigeen of HEV RNA op te sporen.
Medicijnen zijn mogelijk / Bron: Stevepb, PixabayBehandeling van ontsteking van lever
Bij patiënten met een gezond immuunsysteem is behandeling meestal niet nodig, aangezien de meeste mensen spontaan herstellen binnen één tot zes weken. Het is belangrijk dat patiënten voldoende water drinken om uitdroging te voorkomen, gezond en gevarieerd eten en geen drugs of alcohol gebruiken om de lever niet te overbelasten. Bij patiënten met chronische hepatitis E kunnen antivirale medicijnen worden overwogen.Prognose infectie
De prognose van HEV hangt af van verschillende factoren, waaronder de gezondheidstoestand van de patiënt, de ernst van de infectie en de snelheid van medische interventie.Milde gevallen
In de meeste gevallen zal een HEV-infectie een mild verloop hebben, vooral bij gezonde volwassenen. De meeste patiënten herstellen volledig zonder blijvende schade aan de lever.
Ernstige gevallen
In sommige gevallen, vooral bij risicogroepen, kan HEV leiden tot ernstige complicaties, zoals leverfalen of encefalopathie. Deze gevallen vereisen intensieve medische zorg en kunnen fataal zijn zonder tijdige behandeling.
Langdurige gevolgen
Na herstel kunnen sommige patiënten langdurige leverproblemen ervaren, zoals chronische hepatitis of littekenvorming (cirrose), vooral als de infectie ernstig was.
Complicaties van leverontsteking
Hepatitis E kan leiden tot ernstige complicaties, vooral bij kwetsbare groepen. Mogelijke complicaties zijn onder andere:- Chronische leverziekte: Chronische hepatitis E kan leiden tot levercirrose en uiteindelijk leverfalen. Dit komt vaker voor bij patiënten na een orgaantransplantatie of bij zwangere vrouwen. Zwangere vrouwen met genotype 3 en 4 kunnen ook een verhoogd risico op het verlies van de foetus hebben. Dit risico is niet gerapporteerd bij genotypen 1 en 2 (anno augustus 2024).
- Bloedziekten: Bloedziekten, zoals bloedarmoede en trombocytopenie, kunnen geassocieerd zijn met genotypen 1 en 3.
- Cryoglobulinemie: Cryoglobulinemie kan symptomen vertonen zoals huiduitslag, nierproblemen en neurologische symptomen, vooral bij genotype 3.
- Hersenvliesontsteking: Hersenvliesontsteking kan optreden, voornamelijk bij genotype 3.
- Glomerulonefritis: Glomerulonefritis, een ontsteking van de nierfilteren, kan optreden en is vooral geassocieerd met genotype 3.
- Guillain-Barré syndroom: Guillain-Barré syndroom, een aandoening die leidt tot spierzwakte en verlamming door zenuwbeschadiging, kan worden geassocieerd met genotype 3.
- Neuralgische amyotrofie: Deze aandoening, die pijn en zwakte in de zenuwen veroorzaakt, kan worden gezien bij genotype 3.
- Pancreatitis: Pancreatitis kan optreden, vooral bij genotype 1.
Preventie virale infectieziekte
Preventie van HEV richt zich voornamelijk op het vermijden van blootstelling aan besmet water en voedsel, evenals op vaccinatie voor risicogroepen.Hygiëne en waterbehandeling
De belangrijkste preventieve maatregel tegen HEV is het verbeteren van de hygiëne en het sanitair, vooral in ontwikkelingslanden. Het reinigen van drinkwater en het verbeteren van de sanitaire infrastructuur kunnen de verspreiding van HEV aanzienlijk verminderen.
Vaccinatie
Er is een vaccin beschikbaar voor HEV in sommige landen, met name voor risicogroepen zoals reizigers naar endemische gebieden. Vaccinatie is de meest effectieve manier om de ziekte te voorkomen, vooral voor mensen die in gebieden wonen waar HEV veel voorkomt.
Voedselveiligheid
Het grondig koken van varkensvlees en het vermijden van ongekookt vlees kan het risico op HEV-infectie verminderen. Het is ook belangrijk om voorzichtig te zijn met de consumptie van water en voedsel uit niet-gecontroleerde bronnen.
Praktische tips voor het leven met / omgaan met virale hepatitis E-infectie (HEV)
Virale hepatitis E (HEV) is een infectie die de lever aantast en meestal wordt overgedragen door besmet voedsel of water. Hoewel veel mensen herstellen zonder blijvende schade, is het belangrijk om bepaalde maatregelen te nemen om complicaties te voorkomen en je herstel te bevorderen. Hieronder vind je praktische tips voor het omgaan met hepatitis E, die je kunnen helpen je gezondheid te behouden en je dagelijks leven beter te ondersteunen.Let goed op je voeding
Een van de belangrijkste aspecten bij het omgaan met hepatitis E is het behouden van een evenwichtig voedingspatroon. Omdat je lever kwetsbaar is, is het belangrijk om voedingsmiddelen te kiezen die de werking van je lever ondersteunen. Focus op voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamines en mineralen, zoals verse groenten, fruit en volkorenproducten. Vermijd vette, gefrituurde en zwaar gekruide voedingsmiddelen, omdat deze je lever extra kunnen belasten. Daarnaast is het raadzaam om alcohol te vermijden, omdat dit je lever verder kan beschadigen en het herstelproces kan vertragen.Zorg voor voldoende rust
Hepatitis E kan ervoor zorgen dat je je extreem vermoeid voelt, dus het is belangrijk om voldoende rust te nemen. Zorg voor een goede balans tussen activiteit en rust. Dit betekent niet dat je de hele dag in bed moet liggen, maar probeer activiteiten te plannen wanneer je je op je best voelt en zorg ervoor dat je voldoende slaapt. Een gezonde slaap van 7 tot 9 uur per nacht is cruciaal voor het herstel van je lever en het bevorderen van je algehele gezondheid. Het kan ook helpen om ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen of ontspanningsoefeningen te gebruiken om stress te verminderen.Volg je medische behandelingsplan nauwgezet
Bij hepatitis E is het essentieel om nauw samen te werken met je arts en je behandelingsplan strikt op te volgen. Dit kan medicatie of andere therapeutische interventies omvatten, afhankelijk van de ernst van de infectie. Je arts kan medicatie voorschrijven om de symptomen te verlichten of complicaties te voorkomen. Daarnaast is het belangrijk om regelmatig bloedonderzoeken te laten doen om de toestand van je lever te monitoren en te controleren op tekenen van verdere schade.Let op tekenen van uitdroging
Omdat hepatitis E vaak gepaard gaat met symptomen zoals koorts en verminderde eetlust, kunnen patiënten het risico lopen op uitdroging. Het is belangrijk om goed gehydrateerd te blijven, vooral als je veel vocht verliest door zweten of braken. Drink regelmatig kleine hoeveelheden water, kruideninfusies of elektrolytenrijke dranken om uitdroging te voorkomen. Zorg ervoor dat je geen alcohol of cafeïne drinkt, omdat deze je uitdroging kunnen verergeren. Dit kan ook invloed hebben op je bloeddruk en andere vitale lichaamsfuncties.Bescherm je lever tegen extra belasting
Je lever speelt een cruciale rol bij het afbreken van gifstoffen in je lichaam, en hepatitis E kan deze functie verstoren. Het is belangrijk om je lever niet extra te belasten door het innemen van onnodige medicijnen of het consumeren van schadelijke stoffen. Vermijd, indien mogelijk, het gebruik van onnodige medicijnen, vooral die welke de lever kunnen schaden. Indien je medicijnen moet nemen, bespreek dit altijd met je arts om te verzekeren dat ze veilig zijn voor je lever.Raadpleeg je arts bij verergering van symptomen
Als je merkt dat je symptomen verergeren of als je pijn ervaart in de bovenbuik, kan dit een teken zijn van een ernstiger probleem. Hepatitis E kan in sommige gevallen leiden tot leverfalen, dus het is belangrijk om snel medische hulp in te schakelen. Zorg ervoor dat je bij koorts of andere verergerende symptomen meteen contact opneemt met je arts voor verdere evaluatie en behandelingsopties.Met deze uitgebreide tips kun je beter omgaan met de effecten van hepatitis E en werken aan een volledig herstel. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen, zowel fysiek als mentaal, door middel van een gezond levenspatroon en regelmatige medische controles.
