Krakende nek: oorzaken en symptomen van knakkende nek
Last van een krakende nek? Kraakt je nek en doet het pijn? Een krakende nek betekent dat je nek kraakt of een ander geluid maakt tijdens bepaalde bewegingen. Een krakende nek of een kakkend geluid in de nek kan dus verwijzen naar een slijp-, knal- of kraakgeluid van de nek. Een krakend of knisperend geluid (alsof er zand zit) kan uit verschillende delen van het lichaam komen, vooral de voet, de knie en de nek. Dit slijpgeluid wordt vaak veroorzaakt doordat twee botten tegen elkaar wrijven. Als dit geluid vaak in de gewrichten wordt gehoord, dan is het een teken van artrose. Wanneer dit slijp-, knal- of kraakgeluid van de nek gehoord wordt, wordt het ook wel aangeduid als 'nekcrepitaties'. Een krakende nek is een veelvoorkomend fenomeen. Een krakende nek komt meestal voor bij ouderen en zelden bij jongeren. Een krakende nek is geen medische aandoening en is slechts een symptoom van een onderliggende aandoening. De behandeling van een krakende nek is gericht op de onderliggende oorzaak.
Krakende nek /
Bron: InesBazdar/Shutterstock.comOorzaak van krakende nek
Mijn nek kraakt, knakt of knikt bij het draaien van mijn hoofd; wat kan dat geknars in mijn nek betekenen? En zijn krakende nekwervels gevaarlijk?
Er kunnen talrijke oorzaken zijn voor een krakende nek of een slijpend geluid uit de nek. Een krakende nek kan worden veroorzaakt door de volgende factoren:
Veranderingen in het synoviaal vocht of gewrichtsvloeistof
De smerende gewrichtsvloeistof is een stroperige, heldere vloeistof die zich in gewrichtsholtes bevindt. Deze vloeistof tussen de gewrichten smeert de beweging, en als de druk in deze vloeistof verandert, vormt het gasvormige bubbels. Het ontstaan van deze bubbels geeft een krakend of een poppend geluid, zo blijkt uit onderzoek.¹
Ligament- of peesbewegingen
Wanneer de pezen en de ligamenten over het bot gaan, kunnen ze een klikkend geluid maken dat gehoord wordt wanneer je gewrichten zich bewegen. Dit is een ongevaarlijk fenomeen. Het geluid komt voort uit de nekwervels en vaak wordt het geproduceerd door een van de kleine (facet)gewrichten, die de beweeglijkheid tussen de wervellichamen faciliteren. Dit kan wijzen op beginnende artrose in één van die gewrichten. Bij artrose verandert het kraakbeen met klachten als stijfheid en
gewrichtspijn.
Bot dat tegen elkaar slijpt
Als het kraakbeen in de gewrichten sterk in kwaliteit is achteruitgegaan, kan het slijp- of kraakgeluid dat je hoort, het gevolg zijn van de botten die tegen elkaar slijpen. Deze aandoening wordt artrose genoemd. Het hoort bij het normale verouderingsproces, of het kan versneld worden als er sprake is van een traumatisch letsel, zoals een
whiplash of een sportgerelateerd letsel.
Knakkende nek door artrose
Als je af en toe een ploppend geluid in de nek hoort, dan is het geen reden tot bezorgdheid, omdat het een natuurlijk fenomeen is. Iedereen ervaart wel een een krakend geluid uit in de nek. Sporadisch een krakende nek vormt geen bedreiging voor de gewrichten. Maar als je geregeld last van een flink knakgeluid in je nek, dan is er vaak meer aan de hand. De meest voorkomende oorzaak van een krakende nek of een slijpgeluid van de nek is
artrose in de nek, ook wel 'cervicale artrose' genoemd, waarbij de kwaliteit van het kraakbeen bij de botten en de gewrichten in de nek minder goed zijn. Het treedt vooral op bij mensen van 50 jaar en ouder. Een krakende nek kan gepaard gaan met andere klachten, zoals pijn en bewegingsbeperking van de nek hebben. De nek wordt soms ook stijf (
stijve nek).
Aandoening in de cerviale wervelkolom
In het geval dat je zwakte of andere neurologische symptomen in de bovenste ledematen ervaart, dan kan dit wijzen op een aandoening in de cervicale wervelkolom, zoals de
ziekte van Bechterew.
Symptomen in nek
In geval van artrose gaat een krakende nek meestal gepaard met symptomen zoals pijn bij het bewegen van de nek, nekstijfheid en een beperkt bewegingsbereik van de nek. Veel mensen die lijden aan nekartrose hebben ook last van duizeligheid. Normaal gesproken is een krakende nek niet zo hoorbaar en kan alleen jij het waarnemen. Dit geluid is alleen hoorbaar bij beweging van de nek. Sommige van de andere symptomen die je kan ervaren, zijn
hoofdpijn, zwakte met gevoelloosheid van de bovenste ledematen. Je kan ook last hebben van slaapproblemen, wat leidt tot slaapgebrek en overmatige
vermoeidheid. Stijfheid in de nek en kraken van de nek kan ook wijzen op de
ziekte van Lyme.
Huisarts inschakelen bij een krakende nek /
Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesHuisarts inschakelen
Als een krakende nek vergezeld gaat van één van de volgende klachten, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen aangezien het kan wijzen op een ernstiger probleem.
- Pijn en/of zwelling. Dit kan wijzen op de aanwezigheid van een ontsteking of artrose.
- Recent trauma. Als het krakende geluid na een recent trauma of letsel optreedt, kan het leiden tot schade aan de structuur van je nek.
- Frequent of constant. Als het knakkende geluid en het slijpgeluid steeds opnieuw kan worden gereproduceerd elke keer dat je je hoofd of nek beweegt, dan kan het wijzen op een onderliggend probleem.
- Recente operatie. Na een operatie van de cervicale wervelkolom kan ja weken later last krijgen van een krakende nek. Hoewel deze nieuwe geluiden niets ernstigs betekenen, is het belangrijk om je chirurg te informeren zodat ze je symptomen kunnen beoordelen.
Onderzoek en diagnose
Anamnese en lichamelijk onderzoek
Je arts zal vragen stellen over je klachten (anamnese), je medische voorgeschiedenis in ogenschouw nemen en lichamelijk onderzoek doen. Hij zal je nek en schouders controleren op gevoeligheid, gevoelloosheid en
spierzwakte, en zien hoe ver je je hoofd vooruit, achteruit en van links naar rechts kan verplaatsen.
Beeldvormend onderzoek
De arts kan beeldvormend onderzoek laten uitvoeren om een beter beeld te krijgen van de oorzaak van de krakende geluiden in je nek. Het kan hierbij gaan om de volgende onderzoeken:
- Röntgenonderzoek. Middels een röntgenfoto kunnen artrose of fracturen worden geconstateerd.
- CT-scan. Het in beeld brengen van de wervelkolom ter hoogte van de nek.
MRI-scan /
Bron: Istock.com/© james steidl
- MRI-scan. MRI maakt gebruik van radiogolven en een sterk magnetisch veld om gedetailleerde beelden van botten en zachte weefsels te creëren, waaronder het ruggenmerg en de zenuwen die uit het ruggenmerg komen.
- EMG-onderzoek (electromyografie). Dit onderzoek geeft inzicht in het functioneren van de zenuwen en spieren.
Behandeling van een krakende nek
Behandeling van een krakende nek hangt af van de oorzaak. Incidenteel een krakende nek is meestal onschadelijk en vereist geen behandeling. Aanhoudende klachten kunnen echter wijzen op een onderliggende aandoening die aandacht en behandeling behoeft.
Geen behandeling
Als een krakende nek wordt veroorzaakt door een krachtige beweging van de nek, bijvoorbeeld bij het optillen van iets zwaars of als gevolg van een plotselinge beweging, is er meestal geen reden tot bezorgdheid en is er geen behandeling nodig. Het ongemak gaat vaak vanzelf over.
Artrose
Als het krakende geluid in de nek wordt veroorzaakt door artrose, kan geadviseerd worden een nekbrace te dragen om de bewegingen te beperken en de nek extra steun en rust te geven. Het is daarnaast belangrijk om de nek in beweging te houden door regelmatig spierversterkende oefeningen te doen, wat stijfheid helpt voorkomen en de spieren rondom het gewricht ondersteunt.
Fysiotherapie /
Bron: Istock.com/KatarzynaBialasiewiczFysiotherapie
Bij pijn en spanning in de nek- en schouderspieren in combinatie met kraakgeluiden in de nek, kan een zachte massage van de nek nuttig zijn om spanning te verminderen. Nekoefeningen die worden voorgeschreven door een fysiotherapeut kunnen ook helpen om de symptomen te verlichten en de mobiliteit van de nek te verbeteren.
Medicatie
In sommige gevallen kan je arts ontstekingsremmende medicijnen of pijnstillers voorschrijven om pijn en ontsteking in de nek te verlichten, vooral als de krakende nek gepaard gaat met pijn of ongemak.
Ergonomische aanpassingen
Het aanpassen van je houding en werkplek kan ook helpen om spanning in de nek te voorkomen. Zorg ervoor dat je werkplek goed is ingesteld om spanning op je nek en schouders te minimaliseren, vooral als je veel tijd zittend doorbrengt achter een bureau.
De juiste behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak van de krakende nek en de ernst van de klachten. Een arts of fysiotherapeut kan je helpen bij het kiezen van de beste aanpak.
Zelfzorg voor een krakende nek
De volgende zelfzorgmaatregelen kunnen helpen bij een krakende nek:
- Doe regelmatig rekoefeningen om je nek soepel te houden.
- Vermijd plotselinge bewegingen die je nek belasten.
- Gebruik een warm kompres om spanning in je nekspieren te verminderen.
- Kies een ergonomische houding tijdens werken of zitten.
- Blijf actief en doe lichte oefeningen om je nekspieren te versterken.
- Kauw je eten goed om spanning in je kaak en nek te verminderen.
- Vermijd langdurig stilzitten en neem regelmatig pauzes.
- Zorg voor een goed kussen dat je nek ondersteunt tijdens het slapen.
Prognose
In de meeste gevallen is een krakende nek onschuldig en verdwijnt het vanzelf zonder blijvende gevolgen. Als de krakende nek wordt veroorzaakt door tijdelijke spierspanning of kleine gewrichtsproblemen, kan de prognose uitstekend zijn met eenvoudige zelfzorg en oefeningen.
Wanneer de krakende nek wordt veroorzaakt door onderliggende aandoeningen zoals artrose of andere structurele problemen, hangt de prognose af van de ernst van de aandoening en de behandeling. Met de juiste therapie, zoals fysiotherapie of medicatie, kunnen de symptomen vaak worden beheerst, en kan de kwaliteit van leven worden verbeterd. Over het algemeen is de prognose goed met de juiste zorg en aanpassingen.
Complicaties
Het herhaaldelijk kraken van alle synoviale gewrichten (de gewrichten die kunnen bewegen) verhoogt niet het risico op artrose. Het kan evenwel andere complicaties veroorzaken. In zeldzame gevallen kan de manipulatie van de cervicale wervelkolom leiden tot vertebrale slagader dissectie (het scheuren van de wand van een vat die bloed naar de hersenen) wat een
beroerte tot gevolg kan hebben.
Preventie
de volgende maatregelen kunnen helpen om een krekende nek te voorkomen:
- Houd een goede houding aan tijdens zitten en staan om spanning op je nek te verminderen.
- Voorkom langdurig stilzitten en neem regelmatig pauzes om je nek te bewegen.
- Doe regelmatig nek- en schouderoefeningen om flexibiliteit en kracht te behouden.
- Gebruik een ergonomisch kussen dat je nek goed ondersteunt tijdens het slapen.
- Vermijd zware en plotselinge bewegingen van je nek om letsel te voorkomen.
- Let op je werkhouding bij computergebruik of bureauwerk; houd je monitor op ooghoogte.
- Blijf fysiek actief om je spieren sterk en soepel te houden.
- Kies voor een rugzak of schoudertas die het gewicht gelijkmatig verdeelt, om je nek niet te overbelasten.
- Vermijd het gebruik van je telefoon door je nek te buigen; houd je telefoon op ooghoogte.
- Stretch regelmatig je nek om spanning te verminderen, vooral als je veel achter een scherm zit.
- Pas je slaapomgeving aan door een stevig matras en een goed kussen te gebruiken dat je nek ondersteunt.
- Hydrateer je goed aangezien hydratatie helpt om je gewrichten soepel te houden.
- Vermijd overbelasting van je nek door zware voorwerpen correct op te tillen met je benen, niet je rug of nek.
Noten:
- Kawchuk GN, Fryer J, Jaremko JL, Zeng H, Rowe L, Thompson R. Real-Time Visualization of Joint Cavitation. PLoS ONE. 2015;10(4): e0119470. doi:10.1371/journal.pone.0119470
Lees verder