Hielpijn of pijn in hiel: symptomen, oorzaak en behandeling

Hielpijn of pijn aan de hiel is een veel voorkomend voetprobleem. Bij hielpijn of een pijnlijke hiel ervaar je meestal pijn onder de hiel, soms aan de zijkant of juist aan de achterkant van de hiel, daar waar de achillespees aan het hielbeen vastzit. Hoewel hielpijn ernstig kan zijn en soms invaliderend is, vormt het zelden een gezondheidsrisico. Hielpijn is meestal mild van aard en verdwijnt gewoonlijk vanzelf. In sommige gevallen kan de pijn echter aanhouden en chronisch worden (langdurige pijn). Hielpijn kan een stekend of zeurend karakter hebben. Er zijn diverse oorzaken van hielpijn. De behandeling van pijn aan de hiel is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Zelfzorgmaatregelen zijn vaak afdoende, maar soms is ook een medische interventie nodig. Ga op tijd naar de huisarts, zeker bij aanhoudende klachten aan de hiel.

• Hielbeen
• Oorzaken van hielpijn
• Plantaire fasciitis
• Achillespeesontsteking
• Slijmbeursontsteking bij de hiel
• Morbus Sever
• Tarsaal tunnel syndroom
• Chronische ontsteking van hielkussentje
• Vermoeidheidsbreukje (stressfractuur)
• Degeneratieve tendinopathie
• Andere oorzaken pijn in de hiel
• Achillespeesruptuur
• Jicht
• Osteomyelitis
• Perifere neuropathie
• Verkeerde houding bij het lopen
• Reumatoïde artritis
• Artrose
• Symptomen van pijn in de hiel
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Hielpijn behandelen en verhelpen
• Zelfzorg
• Medische interventies
• Prognose van hielpijn
• Preventie van een pijnlijke hiel

Hielbeen

Je voet bestaat uit 26 afzonderlijke beenderen, 33 gewrichten, 107 ligamenten en 19 spieren en pezen. Het hielbeen (calcaneus) is het grootste bot in je voet. De menselijke hak is ontworpen om een ​​stevige ondersteuning te bieden voor het lichaamsgewicht. Als je loopt of rent, absorbeert het de impact van de voet als het de grond raakt en veer je naar voren voor de volgende stap. De kracht die op een voet wordt geplaatst tijdens het lopen, is 1,25 keer je lichaamsgewicht en zelfs 2,75 keer wanneer je hardloopt. Bijgevolg is de hiel kwetsbaar voor schade en pijn.

Oorzaken van hielpijn

In de meeste gevallen heeft hielpijn een mechanische oorzaak. Het kan ook worden veroorzaakt door artrose, infectie, een auto-immuunprobleem, een trauma, een neurologisch probleem of een andere systemische aandoening (dat wil zeggen een aandoening die het hele lichaam beïnvloedt).

Hielpijn wordt meestal niet veroorzaakt door een letsel aan de enkel, zoals een verdraaiing, verzwikking of valpartij, maar is vaak het gevolg van repeterende en overmatige belasting van de hiel.

Gewone oorzaken van pijn in de hak zijn onder meer:

Plantaire fasciitis

Plantaire fasciitis is een ontsteking van de fascie (bindweefsel dat ligt rond spieren, botten en gewrichten) aan de onderkant van de voetzool. In de volksmond wordt gesproken van 'peesplaatontsteking'. Het gaat hierbij om een ontsteking van het peesblad of bindweefselband die van het hielbeen naar de tenen toeloopt. Het komt vaak door overbelasting of overmatig gebruik van de voet.

Achillespeesontsteking

Een achillespeesontsteking (medische benaming: achilles tendinitis) duidt op een ontsteking van de achillespees, welke de kuitspieren met het hielbot achter het enkelgewricht verbindt. De pijn die optreedt in de achillespees voel je meestal net boven de hiel. Deze aandoening komt veel voor en zie je vooral bij mensen die aan hardlopen doen. Een aantal mogelijke oorzaken zijn overpronatie (een afwijking in de stand van de voet waarbij de voet wat naar binnen zwikt), beenlengteverschil, overgewicht of obesitas en instabiliteit van de enkels.

Slijmbeursontsteking bij de hiel

Een slijmbeursontsteking bij de hiel kan worden veroorzaakt door ongemakkelijk of verkeerd op de hakken te landen. Het kan ook worden veroorzaakt door druk als gevolg van slecht passend schoeisel. Pijn wordt typisch gevoeld ofwel diep in de hak of aan de achterkant van de hiel. Soms kan de achillespees zwellen. Naarmate de dag vordert, wordt de pijn gewoonlijk erger.

Morbus Sever

Morbus Sever is een voetblessure en tevens de meest voorkomende oorzaak voor hielpijn bij (actieve) kinderen tussen 6 en 13 jaar. Het komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Bij deze opgroeiende kinderen komen bij belasting van het hielbeen soms onregelmatigheden in de nog niet volgroeide groeischijf voor, wat resulteert in ontstekingsverschijnselen en reactieve
veranderingen van de groeischijf. Klachten zijn pijn aan de achterzijde van de hiel, ter hoogte van de aanhechting van de
achillespees, vaak tijdens of na het sporten en niet zelden veroorzaakt door een platvoet. Bij volwassen vrouwen kan het komen door het dragen van hakken.

Tarsaal tunnel syndroom

Bij het tarsaal tunnel syndroom wordt een grote zenuw in de achterkant van de voet beklemd of ingesloten, wat zorgt voor klachten in de voetzool, tenen en/of hiel. Dit is een soort compressie-neuropathie die kan optreden in de enkel of de voet.

Chronische ontsteking van hielkussentje

Een chronische ontsteking van het hielkussentje wordt veroorzaakt doordat de hielplooi te dun wordt of zware voetstappen, bijvoorbeeld door veelvuldig marcheren in het leger waarbij je de hak van je kistjes hard laat neerkomen.

Vermoeidheidsbreukje (stressfractuur)

Een courante overbelastingsblessure bij lopen is een stressfractuurtje of vermoeidheidsbreukje, welke in alle botten kan ontstaan die zwaar belast worden. Het wordt vaak veroorzaakt door zware oefening, sport of zwaar lichamelijk werk. Het zijn vooral hardlopers die een breuk in de middenvoetsbeentjes oplopen. Het kan ook worden veroorzaakt door osteoporose (botontkalking).

Degeneratieve tendinopathie

Degeneratieve tendinopathie is een chronische (lange termijn) aandoening, geassocieerd met de progressieve degeneratie van de achillespees. De oorzaak van deze degeneratie (tendinose) is onder meer overbelasting wat zorgt voor microtrauma. Soms functioneert de achillespees niet goed door meerdere, kleine microscopische scheurtjes van de pees, die niet correct genezen. De achillespees krijgt meer kracht te verduren dan het kan opvangen en daardoor ontstaan er microtrauma's. Uiteindelijk raakt de pees verdikt en verzwakt en ontstaat er pijn.

Andere oorzaken pijn in de hiel

Hielpijn kan ook worden veroorzaakt door:

Achillespeesruptuur

Bij een achillespeesruptuur is er sprake van een gescheurde achillespees.

Jicht

Bij jicht slaan urinezuurkristallen neer in de gewrichten, wat zorgt voor pijnlijke ontsteking in een gewricht, meestal de grote teen of voet. Andere vaak voorkomende plekken waar jicht zich kan manifesteren zijn de hiel, de enkel en de knie.

Osteomyelitis

Osteomyelitis is een infectieziekte aan het bot, beenvlies of beenmerg en komt soms voor als een complicatie van letsel of operatie. Klachten bestaan vaak uit diepe pijn en spierkrampen in het ontstekingsgebied, evenals koorts.

Perifere neuropathie

Perifere neuropathie is een verzameling aandoeningen die optreden wanneer zenuwen van het perifere zenuwstelsel (het deel van het zenuwstelsel buiten de hersenen en ruggenmerg) beschadigd zijn. Neuropathie veroorzaakt meestal pijn en gevoelloosheid in de handen en voeten. Het kan het gevolg zijn van traumatische verwondingen, infecties, metabolische aandoeningen en blootstelling aan toxinen of gifstoffen. Een van de meest voorkomende oorzaken van neuropathie is diabetes.

Verkeerde houding bij het lopen

Een verkeerde houding bij het lopen kan ook hielklachten veroorzaken.

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis is een chronische (langdurige), progressieve en invaliderende auto-immuunaandoening die ontsteking en pijn in de gewrichten veroorzaakt. Reumatoïde artritis beïnvloedt meestal eerst de gewrichten in de handen en voeten, maar elk gewricht in het lichaam kan worden aangetast.

Artrose

Artrose is een aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten in kwaliteit achteruit gaat, met klachten als stijfheid en gewrichtspijn. Artrose kan ook in de voet optreden, bijvoorbeeld in de enkel als gevolg van te veel sporten, overbelasting, een ongeluk, of te slappe gewrichtsbanden. Artrose kan zich ook voordoen in de middenvoet en in de teengewrichtjes.

Symptomen van pijn in de hiel

Hielpijn komt meestal geleidelijk opzetten. Het wordt vaak veroorzaakt door het dragen van een platte schoen, zoals slippers of flip-flop sandalen. Veel lopen op slippers en sandalen kan ook klachten veroorzaken zoals rugpijn, likdoorns en artritis. Raadpleeg zo snel mogelijk je huisarts bij één van de volgende klachten:

• Ernstige pijn die gepaard met zwelling bij de hak;
• Er is gevoelloosheid of tinteling in de hak, evenals pijn en koorts;
• Je hebt pijn in de hiel en koorts;
• Je kan niet normaal lopen;
• Je kan je voet niet naar beneden buigen;
• Je kan niet op je tenen staan;
• De hielpijn duurt langer dan een week.

Complicaties

Hielpijn kan behoorlijk interfereren met je dagelijkse bezigheden doordat je bewegingsbeperkingen ondervindt. Het kan ook de manier waarop je loopt beïnvloeden. Als dit gebeurt, heb je meer kans om te struikelen of te vallen, waardoor het risico wordt verhoogd op letsel.

Onderzoek en diagnose

De arts voert een lichamelijk onderzoek uit en stelt vragen over de klachten die je ervaart. De arts stelt ook vragen over hoe vaak en hoelang je moet lopen en staan, welke soort schoeisel je draagt. Daarnaast neemt de arts je medische voorgeschiedenis in ogenschouw. Vaak is dit genoeg om een ​​diagnose te stellen. Soms is er aanvullend diagnostisch onderzoek nodig, zoals bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek.

Hielpijn behandelen en verhelpen

Zelfzorg

Als je pijn in de hiel ontwikkelt, kan je verschillende methoden thuis proberen om de klachten te verlichten. Bijvoorbeeld:

• Rust zo veel mogelijk;
• Houd twee keer per dag een ice-pack (of een theedoek gevuld met ijsblokjes) tegen de onderkant van de hiel;
• Gebruik pijnstillers zoals paracetamol of ontstekingsremmers zoals Ibuprofen (lees altijd eerst de bijsluiter voor gebruik);
• Draag schoenen die goed passen en goede ondersteuning bieden;
• Als je last hebt van hielpijn door gewichtstoename, dan is het verstandig om af te vallen (niet door een crashdieet, maar door een gezonde leefstijl);
• Draag corrigerende zooltjes;
• Een Strassburg Sock (een nachtspalk) geeft aanvullende therapie bij hiel- en achillespeespijn;
• Masseer de onderkant van de voet.

Medische interventies

Als deze zelfzorgmaatregelen de pijn niet verlichten, dan is het verstandig een afspraak te maken met je huisarts. In veel gevallen zal de arts fysiotherapie voorschrijven. Dit kan helpen om de spieren en pezen in je voet te versterken, wat voorkomt dat er meer letsel optreedt. Als de pijn ernstig is, kan de arts anti-inflammatoire medicijnen voorschrijven. De arts kan ook aanbevelen dat je je voet zo veel mogelijk ondersteunt, door het intapen van de hiel of door speciale schoenen te dragen. De huisarts kan je zo nodig verwijzen naar een podotherapeut, die mensen behandelt met voetklachten of klachten die voortvloeien uit een afwijkend functioneren van de voeten. In zeer zeldzame gevallen kan de arts een operatie aanbevelen om het probleem te verhelpen, maar hielchirurgie vereist vaak een lange hersteltijd en kan je voetpijn niet altijd verlichten.

Prognose van hielpijn

Vaak verdwijnt hielpijn met wat zelfzorgmaatregelen of een goede behandeling, maar bij sommige mensen is hielpijn een chronische klacht.

Preventie van een pijnlijke hiel

Je kan wellicht niet alle gevallen van pijn in de hiel voorkomen, maar er zijn een paar eenvoudige maatregelen die je kan nemen om schade aan de hiel te vermijden en een pijnlijke hiel te voorkomen:

• Draag schoenen die goed passen en de voet ondersteunen;
• Draag de juiste schoenen afgestemd op de lichamelijke activiteit die je verricht;
• Strek je spieren voor het sporten;
• Ga niet over je grenzen tijdens het sporten;
• Eet gezond en gevarieerd;
• Rust uit wanneer je moe bent of wanneer je spieren pijn doen;
• Handhaaf een gezond gewicht.

Lees verder

• Pijn aan hak, pijn onder hiel: hielspoor behandeling
• Pijn aan de voet: symptomen en oorzaken van pijnlijke voeten
• Pijnlijke voeten, ontstoken tenen, pijn, irritatie, zwelling