Obesitas (ernstig overgewicht): Chirurgische behandelingen

Een aangepaste voedings- en leefstijl, verhoogde lichamelijke activiteit en medicatie zijn de meest gangbare behandelingen voor obesitas. In sommige gevallen, zoals bij morbide obesitas (BMI > 40 kg/m²) of bij een BMI > 35 kg/m² met obesitas-gerelateerde complicaties, kan chirurgie noodzakelijk zijn wanneer conventionele behandelingen niet effectief blijken. Bariatrische chirurgie biedt een scala aan opties en heeft doorgaans een groter gewichtsverlies tot gevolg dan niet-chirurgische behandelingen. Dit gewichtsverlies gaat vaak gepaard met een verbeterde levenskwaliteit en een vermindering van complicaties die voortvloeien uit ernstig overgewicht.

• Soorten bariatrische chirurgie
• Restrictieve operaties
• Malabsorptieve operaties
• Roux-en-Y gastric bypass
• Bilio-Pancreatische Bypass bij obesitas
• Laparoscopische verstelbare maagring bij ernstig overgewicht
• Liposuctie bij zwaarlijvigheid
• Langdurige Nazorg en Vitamine Supplementatie
• Psychologische Ondersteuning na Bariatrische Chirurgie
• Nieuwe technieken in bariatrische chirurgie
• Beheer van postoperatieve complicaties
• Levensstijlveranderingen en duurzaam gewichtsverlies

Soorten bariatrische chirurgie

Bariatrische chirurgie, bedoeld om het gewicht van mensen met ernstig overgewicht te verminderen, kan worden ingedeeld in twee hoofdgroepen: restrictieve en malabsorptieve operaties.

Restrictieve operaties

Bij restrictieve operaties wordt de capaciteit van de maag verminderd, waardoor de patiënt minder voedsel kan consumeren. Enkele voorbeelden zijn:

• Verticale gastroplastiek: Hierbij wordt de maag verkleind door het creëren van een kleinere maagzak.
• Verstelbare maagband: Een band wordt om de bovenkant van de maag geplaatst om de voedselinname te beperken.

Malabsorptieve operaties

Malabsorptieve operaties verminderen de opname van voedingsstoffen door een deel van de dunne darm te omleiden. Hierdoor komt voedsel pas later in contact met gal en pancreasenzymen, wat leidt tot een beperkte opname van calorieën en voedingsstoffen. Voorbeelden zijn:

Roux-en-Y gastric bypass: Deze ingreep combineert zowel restrictieve als malabsorptieve elementen door een kunstmatige verbinding te creëren tussen de maag en het jejunum, waardoor een groot deel van de maag en dunne darm wordt omgeleid.

Roux-en-Y gastric bypass

De Roux-en-Y gastric bypass, ook bekend als maagomleiding, is een populaire bariatrische procedure. Tijdens de operatie maakt de chirurg een verbinding tussen de maag en de nuchtere darm (jejunum), waarbij een groot deel van de maag en het duodenum wordt omgeleid. Deze procedure bevordert gewichtsverlies door de maaginhoud te beperken en de opname van voedingsstoffen te verminderen. Dit kan leiden tot een tekort aan essentiële voedingsstoffen, wat langdurige opvolging en aanvulling van vitaminen en mineralen noodzakelijk maakt.

Bilio-Pancreatische Bypass bij obesitas

De bilio-pancreatische bypass is een andere malabsorptieve operatie waarbij een aanzienlijk deel van de dunne darm wordt omgeleid. Deze ingreep vereist uitgebreide nazorg vanwege de risico's op complicaties zoals voedingstekorten en malabsorptie. Deze procedure wordt minder vaak uitgevoerd vanwege de mogelijke ernstigere bijwerkingen en de noodzaak voor intensieve opvolging.

Laparoscopische verstelbare maagring bij ernstig overgewicht

De laparoscooppische verstelbare maagring, ook wel bekend als maagband of gastric banding, is een restrictieve chirurgische techniek waarbij een band om de bovenkant van de maag wordt geplaatst om de voedselinname te beperken. De perioperatieve mortaliteit is minder dan 0,5%, en patiënten verliezen gemiddeld 60% (variërend van 43-78%) van hun overgewicht binnen drie jaar. Deze techniek leidt vaak tot meer gewichtsverlies en minder bijwerkingen, zoals braken, vergeleken met andere vormen van bariatrische chirurgie.

Liposuctie bij zwaarlijvigheid

Liposuctie, een procedure waarbij vetweefsel wordt weggezogen, richt zich op het verwijderen van vetophopingen, maar behandelt niet de onderliggende oorzaak van obesitas. Hoewel liposuctie kan bijdragen aan een verbeterd lichaamscontour, heeft het geen invloed op het algemene gewicht en vermindert het niet het risico op cardiovasculaire aandoeningen. Het is vooral effectief voor het verbeteren van lichaamsvormen maar biedt geen duurzame oplossing voor gewichtsbeheersing.

Langdurige Nazorg en Vitamine Supplementatie

Na bariatrische chirurgie, vooral bij procedures zoals de Roux-en-Y gastric bypass en bilio-pancreatische bypass, is langdurige nazorg cruciaal. Patiënten moeten regelmatig worden gecontroleerd op tekorten aan essentiële voedingsstoffen. Veelvoorkomende tekorten zijn vitamine B12, vitamine D, ijzer en calcium. Aanvullende vitamine- en mineralensupplementen worden vaak voorgeschreven om deze tekorten te voorkomen en een optimale gezondheid te waarborgen.

Psychologische Ondersteuning na Bariatrische Chirurgie

Psychologische ondersteuning speelt een belangrijke rol in het succes van bariatrische chirurgie. Veel patiënten ervaren veranderingen in hun mentale welzijn na de operatie, zoals stemmingswisselingen, angst of depressie. Het is essentieel om toegang te hebben tot psychologische begeleiding of therapie om deze emotionele uitdagingen aan te pakken en te zorgen voor een succesvolle aanpassing aan het nieuwe gewicht en de nieuwe levensstijl.

Nieuwe technieken in bariatrische chirurgie

De bariatrische chirurgie evolueert voortdurend, met nieuwe technieken en innovaties die de behandelingsopties verbeteren. Enkele recente ontwikkelingen zijn:

• Endoscopische Sleeve Gastroplastiek (ESG): Een minimaal invasieve procedure die de grootte van de maag verkleint door middel van endoscopische technieken zonder externe incisies.
• Single Incision Laparoscopic Surgery (SILS): Deze techniek voert bariatrische chirurgie uit via één enkele incisie, wat resulteert in minder littekens en een sneller herstel.

Beheer van postoperatieve complicaties

Na bariatrische chirurgie kunnen verschillende complicaties optreden, zoals:

• Dumping syndroom: Dit is een aandoening waarbij voedsel te snel in de dunne darm komt, wat leidt tot misselijkheid, braken en diarree.
• Gastro-intestinale obstructies: Soms kunnen er blokkades ontstaan in de spijsverteringswegen die chirurgische interventie vereisen.
• Herstel van chirurgische wonden: Infecties of problemen met de genezing van de incisieplaatsen kunnen optreden, vooral bij patiënten met overgewicht of diabetes.

Levensstijlveranderingen en duurzaam gewichtsverlies

Naast chirurgische ingrepen zijn levensstijlveranderingen essentieel voor duurzaam gewichtsverlies. Het volgen van een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en gedragsveranderingstraining zijn cruciaal om het bereikte gewichtsverlies te behouden en verdere gezondheidsproblemen te voorkomen. Ondersteuning van diëtisten en fysiotherapeuten kan bijdragen aan het ontwikkelen van een effectief plan voor levenslange gewichtsbeheersing.

Lees verder

• Obesitas (ernstig overgewicht): Complicaties zwaarlijvigheid
• Obesitas (zwaarlijvigheid): Risicofactoren voor overgewicht