Basilaire migraine: Aura en hoofdpijn aan achterhoofdgebied

Migraine is een vorm van hevige hoofdpijn waarbij een patiënt vaak misselijk is en overgevoelig is voor licht. Basilaire migraine is een zeldzame vorm van migraine waarbij de hersenstam aan de achterkant van het hoofd getroffen is. De patiënt ervaart eerst een aura met vooral wijzigingen in het gezichtsvermogen, en vervolgens krijgt hij last van extreme hoofdpijn. De precieze oorzaak van deze angstaanjagende aandoening is niet bekend, maar wetenschappers hebben wel enkele risicofactoren gedefinieerd. Medicatie, rust, een gezonde levensstijl en het vermijden van uitlokkende factoren vormen de belangrijkste pijlers in de behandeling van basilaire migraine. Dit type migraine leidt tot slot soms tot een ischemische beroerte (TIA).

• Synoniemen
• Epidemiologie van aandoening
• Oorzaken: Schade aan hersenstam
• Risicofactoren voor vorm van migraine
• Aandoeningen
• Medicijnen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Aura
• Hoofdpijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van basilaire migraine
• Preventie van aura en hoofdpijn aan achterhoofdgebied
• Complicaties: TIA

Synoniemen

Synoniemen voor basilaire migraine zijn:

• basilaire slagadermigraine
• basilair-type migraine
• hersenstam migraine
• het Bickerstaff-syndroom
• vertebrobasilaire migraine

Epidemiologie van aandoening

Basilaire migraine treft mensen van alle leeftijden. Over het algemeen begint de zeldzame ziekte echter in de kindertijd of de tienerjaren. Vrouwen hebben iets vaker dan mannen last van dit type migraine.

Oorzaken: Schade aan hersenstam

Basilaire migraine is een zeldzaam type migraine dat start in de hersenstam. Dit is wellicht het gevolg van een vernauwing van bloedvaten (vasoconstrictie), waardoor de bloedtoevoer naar de hersenen beperkt is. De basilaire arterie loopt van de achterkant van de nek naar de hersenstam en levert bloed naar de hersenen. Een andere verklaring is dat basilaire migraine mogelijk het resultaat is van aangetaste zenuwen rond de basilaire slagader. Anno oktober 2020 is echter meer onderzoek nodig om deze hypotheses te bevestigen.

Risicofactoren voor vorm van migraine

Verschillende omgevingsfactoren leiden bij sommige patiënten tot basale migraine.

Aandoeningen

De vorm van migraine komt sneller voor door een aantal aandoeningen:

• epilepsie of toevallen
• hormonale veranderingenbij vrouwen
• overgewicht
• spanning / stress
• wagenziekte

Medicijnen

Het gebruik van volgende medicijnen is een mogelijke risicofactor voor basilaire migraine:

• bloeddrukmedicijnen
• het overmatig gebruik van medicatie tegen hoofdpijn
• hormonale anticonceptiepillen

Omgevingsfactoren

Omgevingsfactoren die in verband gebracht zijn met basilaire migraine omvatten:

• alcohol
• cafeïne
• een slaapgebrek
• felle lampen
• langdurige honger
• nitrieten in voedsel
• snelle veranderingen in barometrische druk (barotrauma) of het weer
• sterke geuren, waaronder sommige parfums

Symptomen

Aura

Basilaire migraine treft de zintuigen van een patiënt, waardoor ze een aura ervaren. De aandoening tast vooral het gezichtsvermogen van een patiënt aan. De patiënt ziet hierbij lijnen, lichtflitsen of vlekken (fotopsie), en ook tijdelijke blindheid (amaurosis fugax), een overgevoeligheid voor licht (fotofobie) en dubbelzien (diplopie) zijn mogelijk. Wanneer de oren aangetast zijn, treedt oorsuizen (tinnitus aurium), gehoorverlies en een overgevoeligheid voor geluid (fonofobie) op. Verder presenteert de patiënt zich mogelijk met volgende andere tekenen:

• draaierigheid (waardoor het lastig is om recht te staan) / duizeligheid
• een onduidelijke spraak
• een verlies van spiercontrole met evenwichts- en coördinatiestoornissen (ataxie)
• flauwvallen
• gevoelloosheid in gezicht, hoofd en handen
• koude handen of voeten
• misselijkheid of braken
• zwakte

De aurasymptomen houden tien minuten tot circa één uur aan voordat ze vervagen. De matige tot ernstige symptomen van een aura treden meestal op voor het begin van de hoofdpijn.

Hoofdpijn

In tegenstelling tot de meeste andere soorten migraine, is de pijn (vaak extreme pijn) vaak te voelen in het achterhoofdgebied in de basis van de schedel. De vorm van migraine komt aan één of beide zijden van het hoofd tot stand. Meestal start de hoofdpijn aan één zijde en verspreidt deze zich geleidelijk naar de andere zijde waarbij de hoofdpijn steeds verergert. De pijn is meestal hevig kloppend of stekend. De migraine zelf duurt soms tussen vier uur en drie dagen (tweeënzeventig uur). Uitputting is dan ook een typisch kenmerk van een patiënt die net een aanval van basilaire migraine gehad heeft. Deze uitputting houdt gewoonlijk nog maximaal vierentwintig uur aan.

Diagnose en onderzoeken

Definitie
De arts diagnosticeert de patiënt met basale migraine wanneer hij minstens twee episodes van aurasymptomen heeft gehad. Daarnaast voert de arts ook een grondig lichamelijk en neurologisch onderzoek uit.

Differentiële diagnose
Basilaire migraine is soms vergelijkbaar met hemiplegische migraine (hoofdpijn en neurologische symptomen), maar hemiplegische migraine veroorzaakt aan één kant van het lichaam zwakte.

Andere, meer ernstige medische aandoeningen met vergelijkbare symptomen als basilaire migraine zijn:

• een beroerte
• een hersentumor
• meningitis (een hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek)
• toevallen

De arts voert een MRI-scan of een CT-scan uit om bovenstaande aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling van basilaire migraine

De arts schrijft mogelijk diverse medicijnen voor:

• ergotamine
• medicijnen tegen misselijkheid
• niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen
• triptanen die serotonineniveaus in de hersenen reguleren

Als een patiënt aura of migrainesymptomen begint te voelen, is het verstandig om de activiteiten te staken en naar een rustig, donker gebied te gaan. Het preventief nemen van pijnstillers is nuttig, zelfs als er nog geen pijn aanwezig is. Patiënten ervaren hierdoor uiteindelijk minder hoofdpijnklachten.

Preventie van aura en hoofdpijn aan achterhoofdgebied

Het risico op migraine verminderen is mogelijk door het gebruik van enkele medicijnen zoals antidepressiva, botoxinjecties en medicijnen die epilepsie behandelen. Verder is een aangepaste levensstijl nodig:

• een gezonde en evenwichtige voeding eten
• een regelmatig slaappatroon aanhouden
• geen maaltijden overslaan
• pauzeren en ontspannen om stress te verminderen
• regelmatige lichaamsbeweging
• uitlokkende voedingsmiddelen vermijden, zoals alcohol of cafeïne

Complicaties: TIA

Patiënten met basale migraine lopen mogelijk een hoger risico op een ischemische beroerte (TIA). Een ischemische beroerte is het gevolg van een vermindering van de bloed- en zuurstoftoevoer naar de hersenen. Vrouwen die gecombineerde anticonceptiepillen gebruiken en migraine ervaren met een aura lopen een verhoogd risico op een ischemische beroerte. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt bijgevolg aan om geen gecombineerde pillen voor te schrijven aan vrouwen die dit type migraine ervaren.

Lees verder

• Migraine: Aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn
• Migraine: Uitlokkende voedingsmiddelen en dranken