Basilaire migraine: Aura en hoofdpijn aan achterhoofdgebied

Migraine is een vorm van hevige hoofdpijn waarbij een patiënt vaak misselijk is en overgevoelig is voor licht. Basilaire migraine is een zeldzame vorm van migraine waarbij de hersenstam aan de achterkant van het hoofd getroffen is. De patiënt ervaart eerst een aura met vooral wijzigingen in het gezichtsvermogen, en vervolgens krijgt hij last van extreme hoofdpijn. De precieze oorzaak van deze angstaanjagende aandoening is niet bekend, maar wetenschappers hebben wel enkele risicofactoren gedefinieerd. Medicatie, rust, een gezonde levensstijl en het vermijden van uitlokkende factoren vormen de belangrijkste pijlers in de behandeling van basilaire migraine. Dit type migraine leidt tot slot soms tot een ischemische beroerte (TIA).

• Synoniemen
• Epidemiologie van aandoening
• Oorzaken
• Risicofactoren voor vorm van migraine
• Aandoeningen
• Medicijnen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Aura
• Hoofdpijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van basilaire migraine
• Prognose van aandoening
• Complicaties van basilaire migraine
• Preventie van basilaire migraine
• Preventie van aura en hoofdpijn aan achterhoofdgebied

Synoniemen

Synoniemen voor basilaire migraine zijn:

• basilaire slagadermigraine
• basilair-type migraine
• hersenstam migraine
• het Bickerstaff-syndroom
• vertebrobasilaire migraine

Epidemiologie van aandoening

Basilaire migraine treft mensen van alle leeftijden. Over het algemeen begint de zeldzame ziekte echter in de kindertijd of de tienerjaren. Vrouwen hebben iets vaker dan mannen last van dit type migraine.

Oorzaken

Basilaire migraine is een zeldzaam type migraine dat start in de hersenstam. Dit is wellicht het gevolg van een vernauwing van bloedvaten (vasoconstrictie), waardoor de bloedtoevoer naar de hersenen beperkt is. De basilaire arterie loopt van de achterkant van de nek naar de hersenstam en levert bloed naar de hersenen. Een andere verklaring is dat basilaire migraine mogelijk het resultaat is van aangetaste zenuwen rond de basilaire slagader. Anno september 2024 is echter meer onderzoek nodig om deze hypotheses te bevestigen.

Risicofactoren voor vorm van migraine

Verschillende omgevingsfactoren leiden bij sommige patiënten tot basilaire migraine.

Aandoeningen

De vorm van migraine komt sneller voor door een aantal aandoeningen:

• epilepsie of toevallen
• hormonale veranderingen bij vrouwen
• overgewicht
• spanning / stress
• wagenziekte

Medicijnen

Het gebruik van volgende medicijnen is een mogelijke risicofactor voor basilaire migraine:

• bloeddrukmedicijnen
• het overmatig gebruik van medicatie tegen hoofdpijn
• hormonale anticonceptiepillen

Omgevingsfactoren

Omgevingsfactoren die in verband gebracht zijn met basilaire migraine omvatten:

• alcohol cafeïne
• een slaapgebrek
• felle lampen
• langdurige honger
• nitrieten in voedsel
• snelle veranderingen in barometrische druk (barotrauma) of het weer
• sterke geuren, waaronder sommige parfums

Symptomen

Aura

Basilaire migraine treft de zintuigen van een patiënt, waardoor ze een aura ervaren. De aandoening tast vooral het gezichtsvermogen van een patiënt aan. De patiënt ziet hierbij lijnen, lichtflitsen of vlekken (fotopsie), en ook tijdelijke blindheid (amaurosis fugax), een overgevoeligheid voor licht (fotofobie) en dubbelzien (diplopie) zijn mogelijk. Wanneer de oren aangetast zijn, treedt oorsuizen (tinnitus aurium), gehoorverlies en een overgevoeligheid voor geluid (fonofobie) op. Verder presenteert de patiënt zich mogelijk met volgende andere tekenen:

• draaierigheid (waardoor het lastig is om recht te staan) / duizeligheid een onduidelijke spraak een verlies van spiercontrole met evenwichts- en coördinatiestoornissen (ataxie) flauwvallen gevoelloosheid in gezicht, hoofd en handen koude handen of voeten misselijkheid of braken zwakte

De aurasymptomen houden tien minuten tot circa één uur aan voordat ze vervagen. De matige tot ernstige symptomen van een aura treden meestal op voor het begin van de hoofdpijn.

Hoofdpijn

In tegenstelling tot de meeste andere soorten migraine, is de pijn (vaak extreme pijn) vaak te voelen in het achterhoofdgebied in de basis van de schedel. De vorm van migraine komt aan één of beide zijden van het hoofd tot stand. Meestal start de hoofdpijn aan één zijde en verspreidt deze zich geleidelijk naar de andere zijde waarbij de hoofdpijn steeds verergert. De pijn is meestal hevig kloppend of stekend. De migraine zelf duurt soms tussen vier uur en drie dagen (tweeënzeventig uur). Uitputting is dan ook een typisch kenmerk van een patiënt die net een aanval van basilaire migraine gehad heeft. Deze uitputting houdt gewoonlijk nog maximaal vierentwintig uur aan.

Diagnose en onderzoeken

Definitie

De arts diagnosticeert de patiënt met basale migraine wanneer hij minstens twee episodes van aurasymptomen heeft gehad. Daarnaast voert de arts ook een grondig lichamelijk en neurologisch onderzoek uit.

Differentiële diagnose

Basilaire migraine is soms vergelijkbaar met hemiplegische migraine (hoofdpijn en neurologische symptomen), maar hemiplegische migraine veroorzaakt aan één kant van het lichaam zwakte.

Andere, meer ernstige medische aandoeningen met vergelijkbare symptomen als basilaire migraine zijn:

• een beroerte
• een hersentumor
• meningitis (een hersenvliesontsteking met hoofdpijn en een stijve nek)
• toevallen

De arts voert een MRI-scan of een CT-scan uit om bovenstaande aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling van basilaire migraine

De arts schrijft mogelijk diverse medicijnen voor:

• ergotamine medicijnen tegen misselijkheid
• niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen
• triptanen die serotonineniveaus in de hersenen reguleren

Als een patiënt aura of migrainesymptomen begint te voelen, is het verstandig om de activiteiten te staken en naar een rustig, donker gebied te gaan. Het preventief nemen van pijnstillers is nuttig, zelfs als er nog geen pijn aanwezig is. Patiënten ervaren hierdoor uiteindelijk minder hoofdpijnklachten.

Prognose van aandoening

Veel patiënten met basilaire migraine blijven gedurende hun leven symptomen ervaren. De frequentie en intensiteit van aanvallen kunnen variëren. Basilaire migraine kan in de loop der tijd verbeteren, maar bij sommige patiënten kunnen symptomen ook ernstig en langdurig zijn. Hoewel de meeste patiënten met basilaire migraine een normale levensverwachting hebben, moeten ze wel behandelingen ondergaan om de frequentie en ernst van de aanvallen te verminderen.

Complicaties van basilaire migraine

Mogelijke complicaties van basilaire migraine zijn:

• chronische migraine milde tot ernstige neurologische schade door een beroerte
• geheugenproblemen en cognitieve stoornissen
• de ontwikkeling van andere migrainevormen

Preventie van basilaire migraine

Om basilaire migraine te voorkomen, moeten patiënten de volgende voorzorgsmaatregelen nemen:

• identificeer en vermijd migraine-uitlokkende factoren
• neem medicijnen zoals voorgeschreven
• houd een regelmatige routine aan, inclusief voldoende slaap en voeding
• voorkom stress en overbelasting
• kom regelmatig voor opvolgafspraken met de arts om voortgang en behandelplan te evalueren.

Preventie van aura en hoofdpijn aan achterhoofdgebied

Het risico op migraine verminderen is mogelijk door het gebruik van enkele medicijnen zoals antidepressiva of het nemen van geneesmiddelen die migraine voorkomen en helpen bij het verminderen van de frequentie en ernst van de aanvallen. Hierbij kunnen de volgende maatregelen helpen:

• Voldoende slaap
• Een gezonde, evenwichtige voeding
• Voldoende rust nemen
• Stress vermijden
• Patiënten moeten ook naar de arts gaan voor een persoonlijk plan om hun migraine onder controle te houden.

Lees verder

• Migraine: Aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn
• Migraine: Uitlokkende voedingsmiddelen en dranken