Herpes gladiatorum: Virale huidinfectie met blaren en koorts

Herpes gladiatorum (matherpes) is een zeer besmettelijke huidinfectie veroorzaakt door het herpes simplex-virus. Contactsporters krijgen vaak te maken met deze virale infectieziekte, die overdraagbaar is via direct huidcontact of met besmette voorwerpen. De patiënt heeft pijnlijke, met vocht gevulde blaasjes en tintelingen in het getroffen gebied, maar daarnaast kunnen andere symptomen optreden. Bij milde symptomen is een behandeling vaak niet vereist, maar moet de patiënt zich wel houden aan enkele richtlijnen. Patiënten met ernstige klachten krijgen mogelijk een medicamenteuze behandeling. De vooruitzichten zijn doorgaans zeer goed bij deze infectie, maar patiënten blijven levenslang geïnfecteerd, waardoor opflakkeringen mogelijk zijn.

• Epidemiologie
• Oorzaken: Herpes simplex-virus type 1
• Risicofactoren
• Symptomen: Huidletsels met blaren en koorts
• Locatie
• Huiduitslag
• Algemene symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van herpes gladiatorum
• Prognose van huidinfectie
• Complicaties van virale infectieziekte
• Preventie

Epidemiologie

Herpes gladiatorum komt veel voor bij personen die deelnemen aan contactsporten zoals worstelen, rugby en basketbal. Dit komt door het directe huidcontact en de fysieke nabijheid die deze sporten vereisen, wat de overdracht van het herpes simplex-virus type 1 (HSV-1) vergemakkelijkt. De infectie is bijzonder wijdverspreid in omgevingen waar intensief lichamelijk contact plaatsvindt. De exacte prevalentie is moeilijk te bepalen, maar het komt veel voor onder atleten in risicosporten.

Oorzaken: Herpes simplex-virus type 1

Het herpes simplex-virus type 1 (HSV-1), hetzelfde virus dat koortsblaasjes op de lippen (koortslip) veroorzaakt, is verantwoordelijk voor herpes gladiatorum. De virale infectie komt vaak voor bij contactsporters, zoals worstelaars, rugbyspelers, basketballers, enzovoort. HSV-1-infecties komen zeer vaak voor, hoewel niet iedereen symptomen vertoont. In bepaalde periodes is het virus inactief, wat betekent dat de patiënt geen symptomen ervaart en de infectie niet overdraagbaar is. Wanneer het virus echter weer actief wordt, is de infectie overdraagbaar, zelfs als de patiënt geen klachten heeft. Het is bijgevolg belangrijk om herpes gladiatorum zo veel mogelijk te voorkomen. De verspreiding van het virus verloopt via direct huidcontact met geïnfecteerde huidletsels. Daarnaast kan de infectie ontstaan door het kussen van een besmette persoon. Tot slot kan de virale infectie worden overgedragen door het delen van of contact met besmette voorwerpen, zoals drankflesjes, eetgerei, mobiele telefoons, lippenbalsem, enzovoort.

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactoren voor herpes gladiatorum zijn:

• Deelname aan contactsporten zoals worstelen, rugby en basketbal
• Direct huidcontact met een besmette persoon of besmette huidletsels
• Het delen van voorwerpen die in contact zijn geweest met geïnfecteerde huid, zoals handdoeken en sportuitrusting
• Een verzwakt immuunsysteem, dat de kans op opflakkeringen vergroot

Symptomen: Huidletsels met blaren en koorts

Locatie

De meeste personen met deze virale huidinfectie hebben nooit symptomen. Bij patiënten met symptomen bedraagt de incubatieperiode circa drie tot acht dagen na blootstelling aan HSV-1. Dit betekent dat de klachten van herpes gladiatorum na deze acht dagen optreden. De symptomen treden op op het gezicht, de nek, de borstkas, de buik of de onderkant van de ledematen, maar soms ook op andere lichaamsdelen.

Huiduitslag

Atleten met herpes gladiatorum kampen met diverse huidletsels of een huiduitslag op de geïnfecteerde gebieden. Wanneer herpes aan het oog optreedt (oogherpes), zijn de symptomen mogelijk ernstig en is medische hulp noodzakelijk. Op de huid verschijnen groepjes van heldere, met vocht gevulde blaasjes, omgeven door roodheid. Deze blaren of zweren zijn al dan niet pijnlijk. Voorts bemerkt de patiënt een tintelend gevoel in het getroffen gebied.

Algemene symptomen

Algemene tekenen van de virale infectie kunnen ook optreden, zoals gezwollen lymfeklieren, keelpijn, hoofdpijn, koorts en misselijkheid of braken (vooral tijdens de eerste episode).

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen die wijzen op een ernstiger verloop van herpes gladiatorum zijn:

• Ernstige pijn of ongemak in het getroffen gebied
• Koorts die niet afneemt of aanzienlijk stijgt
• Zwelling of roodheid rondom de blaasjes die zich uitbreidt
• Problemen met zien of pijn in de ogen (bij oogherpes)
• Aanhoudende misselijkheid of braken

Diagnose en onderzoeken

Het is belangrijk om de infectie zo snel mogelijk te identificeren en diagnosticeren, omdat dit de gezondheid van zowel de patiënt als de teamgenoten en tegenstanders ten goede komt. De arts onderzoekt de zweren en blaren, en noteert andere klachten. Ook bevraagt hij de patiënt over de medische geschiedenis en eventuele sportgerelateerde activiteiten. Vaak is hij dan reeds in staat om de diagnose te stellen, maar soms is het nodig om een weefselmonster van een geïnfecteerde blaar of huidzweer te nemen en dit microscopisch te laten onderzoeken. Indien de arts twijfelt over de aanwezigheid van herpes gladiatorum, kan hij een bloedonderzoek uitvoeren. In het bloed zijn antilichamen aanwezig waardoor het mogelijk is om de aanwezigheid van de ziekte te bevestigen.

Behandeling van herpes gladiatorum

Sommige patiënten met herpes hebben milde klachten, waardoor een behandeling niet vereist is. De patiënt mag echter niet trainen, spelen, wedstrijden spelen of voorwerpen delen en ander fysiek contact vermijden totdat een arts heeft vastgesteld dat de patiënt niet meer besmettelijk is. Patiënten met ernstige of langdurige symptomen (vooral bij een eerste episode), patiënten die frequente infecties ervaren, of patiënten met een verzwakt immuunsysteem krijgen mogelijk antivirale geneesmiddelen voorgeschreven door de arts. Deze medicijnen bestrijden de virale infectie. Soms wordt ook medicatie ingezet om opflakkeringen te voorkomen.

Prognose van huidinfectie

De blaasjes en huidletsels genezen doorgaans binnen zeven tot tien dagen zonder littekens achter te laten. Patiënten met herpes gladiatorum (HSV-1) hebben bijgevolg goede vooruitzichten na de behandeling. Ze blijven echter levenslang geïnfecteerd na besmetting, wat betekent dat opflakkeringen mogelijk zijn. De frequentie van deze opflakkeringen varieert: sommige patiënten ervaren ze eenmaal per maand, terwijl anderen slechts één keer per jaar of nog minder vaak tekenen van de infectieziekte vertonen. Stress en een verzwakt immuunsysteem kunnen bijdragen aan een verhoogde frequentie van opflakkeringen. Bij terugkerende herpesinfecties genezen de huidletsels doorgaans sneller en is korstvorming vaak al zichtbaar na ongeveer drie dagen.

Complicaties van virale infectieziekte

Zeer sporadisch infecteren bacteriën de blaren, wat kan leiden tot een secundaire bacteriële huidinfectie. Dit gebeurt sneller als de patiënt aan de huidletsels pulkt. De arts behandelt deze infectie met antibiotica. In sommige gevallen verspreidt een bacteriële infectie zich naar andere lichaamsdelen, zoals de hersenen, de ogen, de lever of de longen. Dringende medische hulp is in deze gevallen noodzakelijk.

Preventie

Preventie van herpes gladiatorum omvat de volgende maatregelen:

• Vermijd direct huidcontact met personen die symptomen van herpes gladiatorum vertonen
• Deel geen persoonlijke voorwerpen zoals handdoeken, sportuitrusting, lippenbalsem, of mobiele telefoons
• Houd de huid schoon en droog en gebruik een antiviraal middel bij de eerste tekenen van een uitbraak
• Informeer en onderricht teamgenoten en medewerkers over de risico's en preventieve maatregelen van herpes gladiatorum
• Zorg voor een gezonde levensstijl en een goed functionerend immuunsysteem om het risico op opflakkeringen te verminderen

Lees verder

• Herpes simplex-infecties: Types, verspreiding en symptomen
• Virale huidinfectie: Huidinfecties veroorzaakt door virus