Bittere smaak in mond: Oorzaken van bitter smaakgevoel

Een bittere smaak in de mond resulteert mogelijk uit een aantal tijdelijke of chronische aandoeningen zoals een infectie of een beroerte. Maar ook omgevingsfactoren zoals medicatiegebruik en roken leiden mogelijk tot de bittere smaak in de mond. Door een langdurige vieze smaak in de mond eten patiënten niet meer graag of voldoende, wat resulteert in diverse vitamine- en mineraaltekorten. Daarnaast is de kwaliteit van leven aangetast wanneer de smaakstoornis chronisch is. In de meeste gevallen verdwijnt de smaakstoornis als de patiënt of arts de onderliggende oorzaak behandelt. Een goede mondhygiëne vermindert het risico op het ontwikkelen van het bitter smaakgevoel in de mond. Bij aanhoudende problemen en bijkomende symptomen bezoekt de patiënt tot slot best de (tand)arts.

• Aandoeningen en bittere smaak in de mond
• Beroerte
• Brandend maagzuur
• Droge mond
• Infectie
• Letsel
• Schimmelinfectie
• Tanden
• Vitaminetekort
• Zwangerschap
• Andere aandoeningen
• Omgevingsfactoren en bitter smaakgevoel in mond
• Kankerbehandeling
• Kunstgebit of beugel
• Medicatie
• Roken
• Slechte mondhygiëne
• Veroudering

Aandoeningen en bittere smaak in de mond

Beroerte

Een beroerte (onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen met mentale en fysieke symptomen) beschadigt mogelijk de smaakpapillen waardoor het gevoel voor de smaak van de patiënt verandert.

Brandend maagzuur

Een bittere smaak in de mond is soms te wijten aan maagzuur dat terugvloeit in de slokdarm en brandend maagzuur veroorzaakt. De bekendste symptomen van zuurbranden zijn een brokgevoel in de keel, een koud gevoel in de keel, keelpijn, een chronische droge hoest, pijn op de borst, misselijkheid en kwijlen. Een zure of bittere smaak in de mond is een ander symptoom.

Droge mond

Xerostomie (droge mond) resulteert uit een verminderde speekselproductie of een gewijzigde samenstelling van het speeksel. De droge mond ontstaat door bijvoorbeeld:

• bepaalde medicijnen
• de veroudering
• het syndroom van Sjögren (droge mond, droge keel en droge ogen)
• tabak roken

Indien de patiënt te weinig speeksel produceert, wijzigt de smaak. Hierdoor smaakt voeding meer bitter of minder zout.

Infectie

Wanneer een patiënt lijdt aan een infectie zoals een verkoudheid, de griep of sinusitis, reageren de smaakpapillen anders waardoor de patiënt soms een bitter smaakgevoel in de mond of een zure smaak in de mond ervaart. Dit is het gevolg van een immuunreactie in het lichaam die de gevoeligheid voor een bittere smaak aantast.

Letsel

Door een traumatisch hersenletsel zijn bij een aantal patiënten de sensorische zenuwen waardoor ze een aanhoudende slechte smaak in de mond hebben.

Schimmelinfectie

Mondspruw (orale candidiasis) is een schimmelinfectie aan de mond veroorzaakt door de schimmel Candida. Hierbij krijgt de patiënt witte plekken en vlekken op de keel en tong. Een onaangename smaak in de mond is één van de symptomen van de schimmelinfectie.

Tanden

Gingivitis (tandvleesontsteking)
Een goede mondhygiëne voorkomt ook tandvleesaandoeningen. Een aanhoudende slechte smaak in de mond wijst soms op een tandvleesontsteking (gingivitis). Bacteriën in de mond stapelen zich op en vormen dan een plaque. Onbehandeld tasten de bacteriën het tandvlees en kaakbot aan. Het eerste teken van een tandvleesontsteking is ontstoken tandvlees dat gemakkelijk bloedt (bloedend tandvlees).

Tandabces
Bacteriën dringen mogelijk een wondje aan de binnenkant van de mond binnen en veroorzaken dan een infectie. Bij een tandabces hoopt pus zich op in een tand als gevolg van de bacteriële infectie. Pijn en zwelling rond het aangetaste gebied, een vieze adem (halitose) en een bittere smaak in de mond zijn enkele symptomen van deze ziekte. De behandeling bestaat uit antibiotica en/of een drainage (pus afvoeren) van het abces.

Vitaminetekort

Het lichaam heeft vitaminen en voedingsstoffen nodig om goed te functioneren. Ernstige vitaminetekorten leiden mogelijk tot de bittere smaak in de mond. Dit geldt vooral voor een tekort aan zink (nodig voor zintuigen van smaak en geur) en een vitamine B12-tekort.

Zwangerschap

Zwangere vrouwen krijgen omwille van hormonale veranderingen soms te maken met smaakveranderingen, zoals een bittere smaak in de mond. Meestal is dit symptoom alleen in het eerste trimester aanwezig.

Andere aandoeningen

Enkele andere aandoeningen en medische behandelingen veroorzaken een bitter smaakgevoel in de mond zoals:

• anesthetica aan de mond
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• een allergische reactie op het eten van pijnboompitten (vorm van voedselallergie)
• een leverziekte
• een operatie aan de tong
• een trauma aan de mond of neus
• geelzucht
• inademing van giftige stoffen, gassen of benzeen
• mondbranden (brandend mond syndroom): chronische aandoening met een brandend gevoel in de mond of aan de tong
• neuspoliepen (goedaardige gezwellen in neus of sinussen)
• uitdroging
• ziekte van Alzheimer (vorm van dementie)

Omgevingsfactoren en bitter smaakgevoel in mond

Kankerbehandeling

Een bijwerking van veel kankerbehandelingen is een gewijzigd smaakgevoel, waardoor de patiënt een bittere of metaalachtige smaak in de mond krijgt. Chemotherapie irriteert de smaakpapillen en verstoort de bacteriënbalans in de mond. Patiënten zijn tevens meer vatbaar voor infecties die ook het smaakgevoel verstoren. Ook radiotherapie aan het mondgebied veroorzaakt mogelijk een smaakstoornis. Het is belangrijk om de mond regelmatig te spoelen met zuiveringszout om een slechte smaak in de mond te neutraliseren en mondinfecties te voorkomen.

Kunstgebit of beugel

Door een slecht passend kunstgebit of een slecht passende beugel ontstaat een gat tussen het tandvlees en het kunstgebit. Wanneer bacteriën zich hierin ophopen, ontstaat sneller een bittere smaak in de mond.

Medicatie

Een smaakverandering komt mogelijk ook tot stand als bijwerking van medicatiegebruik. Patiënten ervaren bijvoorbeeld niet alleen een bittere smaak in de mond, maar ook een metaalachtige smaak of een zoute smaak in de mond door het gebruik van bepaalde medicijnen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij:

• anthelmintica: worm dodende medicijnen (ontwormingsmiddelen)
• antibiotica (vooral tetracycline)
• antihistaminica: behandeling van een allergische reactie
• bepaalde antipsychotica (vooral lithium)
• bepaalde vormen van chemotherapie
• sommige medicijnen voor de behandeling van een hoge bloeddruk (hypertensie)
• vitaminen en supplementen die zink, chroom of koper bevatten

Het is belangrijk om smaakwijzigingen met die resultaten uit het gebruik van medicijnen met de arts te bespreken, zodat hij mogelijk andere geneesmiddelen kan inzetten.

Roken

Roken schaadt tal van lichaamsstructuren, waaronder de smaakzin. Sigaretten bevatten namelijk giftige chemicaliën die de smaakpapillen beschadigen. Bij rokers zijn de smaakpapillen die de bitterste smaken waarnemen het vaakst getroffen. Door te stoppen met roken reageren de smaakpapillen beter op smaken. Patiënten die jarenlang hebben gerookt, merken echter dat hun smaakpapillen nooit meer normaal worden. Sommige patiënten die stoppen met roken melden dat ze in eerste instantie een heel vieze smaak in de mond hebben, maar dit verbetert geleidelijk.

Slechte mondhygiëne

Een slechte mondhygiëne is een mogelijke reden voor een bitter smaakgevoel in de mond. De slechte smaak verergert soms nog door het voedsel dat de patiënt eet of wanneer hij rookt. Mensen moeten regelmatig de tanden poetsen en flossen om bacteriën tussen de tanden en rond het tandvlees te verwijderen.

Veroudering

Bij het verouderen verliezen mensen veel van de smaakpapillen waardoor veel ouderen een bittere smaak in de mond ervaren. Zij gaan hierdoor minder eten wat leidt tot ondervoeding en een tekort aan vitaminen en mineralen. Patiënten gaan tevens meer zout toevoegen aan het eten om de smaak te verbeteren, maar dit leidt na verloop van tijd tot coronaire problemen. Naast het verlies van zintuiglijke smaakpapillen, leidt ook het toegenomen medicatiegebruik en een verminderde speekselproductie tot een bitter smaakgevoel in de mond.

Lees verder

• Zoute smaak in mond: Oorzaken van zoutachtige smaak
• Metaalsmaak in mond: Oorzaken van metaalachtige smaak
• Smaakstoornis: Verminderd smaakgevoel (smaakverlies)
• Zeepachtige smaak in mond: Oorzaken van zeepsmaak
• Slechte smaak in mond: Oorzaken van vieze mondsmaak