Pijn in de hals: oorzaken van pijn in de hals of halspijn

Pijn in de hals wordt veelal veroorzaakt door spierspanning en de pijn kan dan gepaard gaan met pijn in de nek en schouders. Deze pijn in de hals is meestal binnen enkele dagen over zonder medische behandeling. Pijn in de hals die aanhoudt, of die ernstig en acuut is, kan echter een teken zijn van een ernstig gezondheidsprobleem dat medische aandacht vereist. Raadpleeg in dat geval de huisarts. Deze kan lichamelijk onderzoek doen en een diagnose stellen. Op basis daarvan kan een behandeling ingesteld worden. Pijn in de hals kan stekend, zeurend of dof zijn. Pijn in de hals kan soms meer rechts of meer links gevoeld worden. Halspijn kan uitstralen naar het oor, nek of schouder. Een pijnlijke hals kan behoorlijk interfereren met je dagelijkse activiteiten en kan behoorlijk wat stress veroorzaken, vooral als de klachten langer aanhouden.

• Oorzaken van pijn in de hals
• Infecties en ontstekingen
• Amandelontsteking
• Keelontsteking
• Strottenhoofdontsteking
• Pfeiffer
• Systemische infectie
• Bof
• Epiglottitis (ontstoken strottenklepje)
• Acute schildklierontsteking
• Zure reflux en halspijn
• Hartaanval en pijn in de hals
• Kanker
• Andere oorzaken van halspijn
• Arts inschakelen bij een pijnlijke hals

Oorzaken van pijn in de hals

Bij het beoordelen van pijn in een deel van het lichaam zoals pijn in de hals, is het belangrijk om eerst alle organen in dit gebied in overweging te nemen. De belangrijkste organen of structuren in de halsregio zijn onder meer:

• Spieren: platysma (huidspier van de hals), de musculus sternocleidomastoideus (een tweekoppige spier in het halsgebied), de supra- en infrahyopidale spieren (groepen van vier spieren elk).
• Slagaders: halsslagaders, welke zorgen voor de doorbloeding van de hersenen.
• Aders: halsaderen (vena jugularis), welke diep in de hals liggen.
• Luchtwegen: farynx (slokdarmhoofd), epiglottis (strotklepje), strottenhoofd en luchtpijp.
• Klieren: schildklier en bijschildklieren.
• Lymfeklieren: halsklieren.

Er zijn verschillende kleine zenuwen die zich vertakken van de grote hersenzenuwen en die zich aan de zijkanten van de hals en in de nek bevinden.

Infecties en ontstekingen

Pijn in de hals heeft meestal te maken met de organen en structuren in dit deel van het lichaam, zoals de schildklier, strottenhoofd, farynx, stembanden en de lymfeklieren in de nek. Als zodanig kunnen virale infecties van deze structuren deze pijn veroorzaken en resulteren in een zere keel en pijn, samen met symptomen van verkoudheid. Hierbij kan het gaan om om keelontsteking (faryngitis), strottenhoofdontsteking (laryngitis) of zelfs amandelontsteking (tonsilitis).

Amandelontsteking

Een amandelontsteking staat ook bekend als tonsillitis. Tonsillitis komt vaak voor bij kinderen. Symptomen zijn onder meer een zere keel, gezwollen amandelen en koorts. Milde gevallen van tonsillitis behoeven niet te worden behandeld, vooral als een virus, zoals een verkoudheid, het veroorzaakt. Behandelingen van meer ernstige gevallen van tonsillitis kunnen bestaan uit antibiotica of het verwijderen van de keelamandelen.

Keelontsteking

Keelontsteking heeft als belangrijkste symptoom een zere keel. Andere symptomen kunnen bestaan uit koorts, hoofdpijn, pijn bij het slikken, gewrichtspijn, spierpijn, huiduitslag en gezwollen lymfeklieren in de hals.

Strottenhoofdontsteking

Een strottenhoofdontstekingis een ontsteking van het strottenhoofd door overmatig gebruik, irritatie of infectie. Laryngitis kan van korte duur (acuut) of langdurig (chronisch) zijn. In de meeste gevallen duurt een strottenhoofdontsteking minder dan een paar weken en wordt het veroorzaakt door iets kleins, zoals een virus. Symptomen kunnen bestaan uit:

• heesheid
• zwak stemgeluid of stemverlies
• jeukend gevoel en rauwheid van je keel
• keelpijn
• droge keel
• droge hoest

Pfeiffer

Ziekte van Pfeiffer of klierkoorts kan ook een oorzaak zijn van pijn in de hals. Pfeiffer wordt veroorzaakt door infectie met het Epstein-Barr-virus (EBV). De meeste mensen zullen worden blootgesteld aan het Epstein-Barr-virus en hebben er een zekere mate van immuniteit voor ontwikkeld tegen de tijd dat ze de volwassenheid bereiken. De incubatietijd van klierkoorts is meestal relatief lang (ongeveer vier tot zes weken). De eerste tekenen en symptomen van de infectie verschijnen mogelijk pas ongeveer vier tot acht weken na blootstelling aan het virus. De meeste symptomen zijn over het algemeen binnen 1 tot 3 weken verdwenen. De ernst en duur van de symptomen kan echter aanzienlijk variëren tussen individuen. De symptomen zijn over het algemeen minder ernstig bij jonge kinderen, die mogelijk geen of slechts een milde, griepachtige klachten hebben. Hoe ouder de persoon als ze klierkoorts ontwikkelen, hoe ernstiger de symptomen waarschijnlijk zijn. Het is mogelijk dat de symptomen enkele weken en zelfs enkele maanden aanhouden. De eerste symptomen zijn meestal:

• verlies van eetlust
• koude rillingen
• geestelijke en lichamelijke vermoeidheid / zwakte
• pijnlijke spieren

Deze symptomen worden meestal 2-3 dagen later gevolgd door:

• koorts
• hoofdpijn
• pijnlijke, rode keel met vergrote amandelen
• gezwollen klieren in de nek, oksels en/of lies

In een klein percentage van de gevallen kan een vlekkerige rode uitslag optreden. Geelzucht komt zelden voor en als dat zo is, duurt het meestal maar 1-2 dagen. De milt is gezwollen in ongeveer 50% van de gevallen.
Een vergrote milt is geen onmiddellijk gezondheidsprobleem, maar er is een klein risico dat deze scheurt. Een scherpe pijn in de linkerkant van de bovenbuik kan wijzen op een gescheurde milt en moet onmiddellijk behandeld worden.

Systemische infectie

Sommige gevallen van pijn in de hals kunnen worden veroorzaakt door een systemische infectie die toevallig leidt tot ontstoken lymfeklieren in de nek.

Bof

Bof is een aandoening die wordt veroorzaakt door het bofvirus en die ertoe leidt dat de speekselklieren ontstoken raken, waardoor een kenmerkende en pijnlijke zwelling van de wangen of kaaklijn ontstaat.

Epiglottitis (ontstoken strottenklepje)

In zeldzame gevallen kan epiglottitis, een ontstoken strottenklepje, aanleiding geven tot pijn in de hals. Het wordt meestal veroorzaakt door de bacterie H. Influenzae type b (Hib), maar kan ook worden veroorzaakt door andere bacteriën of virussen die infecties van de bovenste luchtwegen veroorzaken. Hib wordt door hoesten en niezen van de ene op de andere persoon overgebracht

Acute schildklierontsteking

Acute schildklierontsteking (thyroïditis) is een zeldzame ontsteking van de schildklier veroorzaakt door een infectie, bestraling, medicatie of trauma. Symptomen kunnen bestaan uit pijn in de hals (schildklierpijn), koorts, keelpijn, nekpijn en een hees stemgeluid.

Zure reflux en halspijn

Pijn in de halsregio kan ook het gevolg zijn van brandend maagzuur (zure reflux), omdat hierbij maagzuur in de slokdarm stroomt, waar het irritatie van de weefsels veroorzaakt.
Zure reflux symptomen treden meestal op:

• na het eten van een zware en/of vette maaltijd
• bij het bukken of optillen
• tijdens het liggen, vooral op je rug (zoals 's nachts)
• tijdens de zwangerschap

Hartaanval en pijn in de hals

In sommige gevallen kan pijn in de hals een teken zijn van een hartaanval, vooral als de pijn gepaard gaat met kaakpijn, schouderpijn of pijn in de rug of arm. Sommige mensen, vooral vrouwen, hebben eerder atypische klachten, waardoor het minder waarschijnlijk is dat vrouwen die een hartaanval krijgen, snel en adequaat medische hulp krijgen. Pijn in de hals als gevolg van een hartaanval kan meer lijken op een toename van druk in de hals, een gevoel van kramp, of zelfs een beknellend gevoel, vaak ook gevoeld op de borstkas zelf (druk of pijn op de borst). Een hartaanval kan evenwel pijn in de hals veroorzaken zónder pijn op de borst.

Kanker

Kanker in het hoofd-halsgebied kan zich voordoen in een aantal van de hierboven besproken organen en structuren. Keelkanker en schildklierkanker zijn de meer voorkomende vormen van kanker, terwijl bijschildklierkanker relatief zeldzaam is. Een lymfoom is kanker van de lymfeklier (lymfeklierkanker). Kankers van elders in het lichaam kunnen zich naar het halsgebied verspreiden en secundaire kanker veroorzaken (uitgezaaide kanker).

Andere oorzaken van halspijn

Specifieke nekaandoeningen die kunnen leiden tot pijn in de hals zijn acute torticollis (scheefhals), wat vooral gezien wordt bij kinderen en jongvolwassenen en gekenmerkt wordt door een pijnlijke, stijve nek en een scheefstand van het hoofd. Cervicale spinale kanaalstenose is een vernauwing van het halswervelkanaal ter hoogte van de nek en kan ook nekpijn veroorzaken. Het kan worden veroorzaakt door artrose, reumatoïde artritis, hernia, acuut rugletsel (zoals whiplash), de ziekte van Bechterew of spondylitis ankylopoetica, spondylolisthesis (een afschuiving van de wervelkolom) en andere aandoeningen die van invloed zijn op de structuren van de cervicale wervelkolom.

Ziekten zoals hersenvliesontsteking of meningitis, fibromyalgie en gordelroos (herpes zoster) kunnen ook leiden tot pijn in de hals, evenals roodvonk, het toxische shock syndroom (TSS) en zelfs vogelgriep, Westnijlvirus en kattenkrabziekte.

Hoewel het onwaarschijnlijk is dat iemand zijn sleutelbeen breekt zonder het te beseffen, kan deze verwonding ook een oorzaak van pijn in de hals zijn. Osteomyelitis (botontsteking) en botkanker kunnen ook tot dergelijke pijn leiden.

Andere oorzaken van pijn in de hals zijn onder meer het inslikken van een vreemd voorwerp, knobbeltjes op de schildklier, insectenbeten, osteoporose of botontkalking, aortadissectie (een scheur in de binnenwand van de aorta) en gewoon te lang zitten of slapen naast een open raam of airconditioning.

Arts inschakelen bij een pijnlijke hals

Schakel onmiddellijke medische hulp in als een pijnlijke hals gepaard gaat met één van de volgende klachten:

• kortademigheid
• duizeligheid of flauwvallen
• braken of misselijkheid
• koorts, koud zweet of een zeer bleke huid
• algehele malaise, vermoeidheid of gevoelens van paniek of angst
• veranderingen in het gezichtsvermogen, bijvoorbeeld wazig zien
• pijn op de borst, druk op de borst, benauwdheid of gevoel van ongemak
• pijn die zich verplaatst of zich verspreidt van de hals naar de nek, de schouders, armen, rug, tanden of kaak

Lees verder

• Lymfeklieren: functie, taken, ligging & ziekten lymfestelsel
• Nekpijn: oorzaken nekpijn, pijn in schouder en nekklachten