Vroegtijdig grijze of witte haren: Oorzaken van grijs haar

Bij het verouderen krijgen mensen witte of grijze haren. Het menselijk lichaam heeft miljoenen haarzakjes langs de huid. De follikels produceren pigmentcellen die melanine bevatten. Melanine is nodig om het haar zijn kleur te geven. Na verloop van tijd verliezen haarzakjes pigmentcellen, wat resulteert in een grijze of witte haarkleur. Naast de veroudering spelen genetische factoren, de etniciteit en het ras een rol bij de vroegtijdige vergrijzing van de haren. Ook enkele aandoeningen en andere omgevingsfactoren veroorzaken echter vroegtijdig wit of grijs haar. Dit is dan mogelijk op vrijwel elke leeftijd, ook bij tieners. Het achterhalen van de oorzaak is belangrijk omdat het soms mogelijk is om de normale haarkleur terug te krijgen, of de haarvergrijzing stop te zetten, wanneer het onderliggend probleem aangepakt of verholpen is.

• Haarkleur
• Aandoeningen en vroegtijdig wit of grijs haar
• Auto-immuunziekten
• Schildklierproblemen
• Voedings- en vitaminetekorten
• Waardenburg-syndroom
• Omgevingsfactoren en sneller witte of grijze haren
• Chemische haarkleurmiddelen en haarproducten
• Roken
• Stress

Haarkleur

Melanine geeft haar haar de kleur (zwart, rood, blond, bruin is of elke kleur hiertussen). Dit pigment bevindt zich in de haarzakjes. Melanine is een ingrediënt in het haarvormingsproces. Bij het verouderen is er minder melanine beschikbaar tijdens de haargroei waardoor het haar grijs, zilver en uiteindelijk wit wordt. Grijs of zilverkleurig haar is het gevolg van een laag pigmentgehalte. Wit haar is gerelateerd aan een volledig pigmentverlies.

Aandoeningen en vroegtijdig wit of grijs haar

Auto-immuunziekten

Alopecia areata
Wit haar is een veel voorkomend symptoom bij de alopecia areata. Dit is een auto-immuun huidaandoening waarbij de patiënt haaruitval ervaart op de hoofdhuid, het gezicht en andere lichaamsdelen. Wanneer het haar terug groeit, is dit vaak wit door een tekort aan melanine (die normaal gezien zorgt voor de haarkleur).

Vitiligo
Vitiligo is een huidaandoening waarbij symptomen aan de huid, de haren en de nagels ontstaan. Door een auto-immuunreactie van het lichaam worden namelijk de melanocyten (maken bruin pigment aan) vernietigd. Witte vlekken op de huid (hypopigmentatie), voortijdige grijze of witte haren op de hoofdhuid en witte nagels (leukonychie) zijn enkele kenmerkende symptomen. De haarafwijkingen zijn ook nog zichtbaar aan de wimpers, de wenkbrauwen of de baard waar eveneens witte haren verschijnen. Een goede huidbescherming tegen zonlicht, medicinale crèmes en zalven, lasertherapie, fototherapie (behandeling via licht) en corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) zijn enkele behandelingstechnieken. De auto-immuunziekte kent een onvoorspelbaar verloop maar is meestal chronisch.

Schildklierproblemen

Een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) of een te trage werking van de schildklier (hypothyreoïdie) leiden soms tot het sneller grijs worden van de haren. Het lichaam gaat hierdoor namelijk mogelijk minder melanine produceren, met vroegtijdig wit haar als gevolg.

Voedings- en vitaminetekorten

Door een tekort aan vitamine B6, een vitamine B12-tekort, een biotinetekort, een tekort aan vitamine D of een tekort aan vitamine E ontstaat mogelijk een vroegtijdige vergrijzing. De haarkleur komt terug bij het corrigeren van de vitaminetekorten. Daarom moeten patiënten met voedings- en vitaminetekorten meer voedsel consumeren met deze vitaminen. Vis, eieren en vlees zijn goede bronnen van vitamine B12. Melk, zalm en kaas zijn uitstekende bronnen van vitamine D. Ook vrij verkrijgbare vitaminesupplementen corrigeren de tekortkomingen. De voeding speelt eveneens een belangrijke rol bij het voorkomen van wit haar. Een voeding rijk aan antioxidanten (gezonde en evenwichtige voeding) vermindert oxidatieve stress (vrijkomen van schadelijke stoffen bij chemische processen in het lichaam). Voedingsproducten die rijk zijn aan antioxidanten zijn bijvoorbeeld groene thee, olijfolie, vers fruit, verse groenten en vis.

Waardenburg-syndroom

Het Waardenburg-syndroom is een groep van genetische aandoeningen waarbij tal van symptomen optreden, zoals onder andere gehoorverlies, verschillend gekleurde ogen (heterochromie) en veranderingen in de haarkleur. Sommige patiënten ervaren mogelijk stukjes grijs of wit haar (haarlokken), terwijl anderen vroegtijdig grijze haren krijgen. Niet bij alle patiënten komen echter haarafwijkingen tot uiting.

Omgevingsfactoren en sneller witte of grijze haren

Chemische haarkleurmiddelen en haarproducten

Chemische haarverven en haarproducten zoals shampoos ragen bij aan voortijdige haarveroudering. Ze bevatten veelal schadelijke ingrediënten die de melanineproductie verminderen. Waterstofperoxide, dat in veel haarkleurmiddelen voorkomt, is zo'n schadelijke chemische stof. Het is daarom aanbevolen om zo natuurlijk mogelijke producten te gebruiken.

Roken

Rokers hebben bijna drie keer meer kans om voor dertigjarige leeftijd te vergrijzen als niet-rokers. Vooral jonge mannen die roken, krijgen vroegtijdig te maken met grijs haar. Stoppen met roken is de boodschap.

Stress

Stress komt bij iedereen wel eens voor. Chronische stress leidt echter tot angst, een hoge bloeddruk (hypertensie), slaapklachten en wijzigingen in de eetlust. Ook het haar is mogelijk getroffen. Mensen die stress ervaren, hebben sneller grijze of witte haren.

Lees verder

• Vitiligo: Huidaandoening met witte vlekken in huid
• Alopecia areata: Haaruitval met ronde, kale plekken