Vroegtijdig grijze of witte haren: Oorzaken van grijs haar

Bij het ouder worden krijgen veel mensen te maken met witte of grijze haren. Het menselijk lichaam bevat miljoenen haarzakjes die over de huid verspreid zijn. Deze haarzakjes bevatten pigmentcellen die melanine produceren. Melanine is essentieel voor de haarkleur. Na verloop van tijd verliezen de haarzakjes hun vermogen om melanine te produceren, wat resulteert in grijs of wit haar. Naast veroudering spelen genetische factoren, etniciteit en ras een rol bij de snelheid en het tijdstip van haarkleuring. Er zijn echter ook verschillende aandoeningen en omgevingsfactoren die voortijdig grijs of wit haar kunnen veroorzaken, wat zelfs op jonge leeftijd kan voorkomen, inclusief bij tieners. Het identificeren van de onderliggende oorzaak is belangrijk, omdat in sommige gevallen het mogelijk is om de oorspronkelijke haarkleur terug te krijgen of de vergrijzing te stoppen door het probleem aan te pakken.

• Haarkleur en melanine
• Aandoeningen en vroegtijdig grijs of wit haar
• Auto-immuunziekten
• Schildklierproblemen
• Voedings- en vitaminetekorten
• Waardenburg-syndroom
• Omgevingsfactoren en voortijdige haarkleuring
• Chemische haarkleurmiddelen en haarproducten
• Roken
• Stress
• Levensstijl en haarkleur
• Invloed van voeding
• Goede haarverzorging

Haarkleur en melanine

Melanine is het pigment dat verantwoordelijk is voor de kleur van het haar, variërend van zwart en bruin tot rood en blond. Dit pigment bevindt zich in de haarzakjes en speelt een cruciale rol in het haarvormingsproces. Naarmate we ouder worden, vermindert de hoeveelheid beschikbare melanine tijdens de haargroei, waardoor het haar grijs, zilver en uiteindelijk wit kan worden. Grijs of zilver haar ontstaat door een verminderd pigmentniveau, terwijl wit haar duidt op een volledig verlies van pigment.

Aandoeningen en vroegtijdig grijs of wit haar

Auto-immuunziekten

Alopecia areata
Wit haar is een veelvoorkomend symptoom bij alopecia areata. Dit is een auto-immuun huidaandoening die leidt tot haaruitval op de hoofdhuid, het gezicht en andere lichaamsdelen. Wanneer het haar terug groeit, kan dit vaak wit zijn door een tekort aan melanine, het pigment dat normaal gesproken de haarkleur bepaalt.

Vitiligo
Vitiligo is een huidaandoening waarbij symptomen optreden op de huid, de haren en de nagels. Door een auto-immuunreactie worden de melanocyten, de cellen die pigment aanmaken, vernietigd. Dit resulteert in witte vlekken op de huid (hypopigmentatie), voortijdige grijze of witte haren op de hoofdhuid en witte nagels (leukonychie). De haarveranderingen kunnen ook zichtbaar zijn aan de wimpers, de wenkbrauwen of de baard, waar eveneens witte haren kunnen verschijnen. Behandelopties omvatten een goede bescherming tegen zonlicht, medicinale crèmes en zalven, lasertherapie, fototherapie (behandeling met licht) en corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers). De auto-immuunziekte kent een onvoorspelbaar verloop en is meestal chronisch.

Schildklierproblemen

Een overactieve schildklier (hyperthyreoïdie) of een te trage schildklierwerking (hypothyreoïdie) kan leiden tot voortijdige vergrijzing van het haar. Deze schildklieraandoeningen kunnen het vermogen van het lichaam om melanine te produceren beïnvloeden, wat resulteert in grijs haar.

Voedings- en vitaminetekorten

Tekorten aan bepaalde vitamines en voedingsstoffen kunnen bijdragen aan voortijdige haarkleuring. Een tekort aan vitamine B6, een vitamine B12-tekort, een biotinetekort, een tekort aan vitamine D of een tekort aan vitamine E kan mogelijk leiden tot grijs haar. Het corrigeren van deze tekorten door middel van dieetveranderingen of vitaminesupplementen kan helpen om de haarkleur te herstellen. Voedingsmiddelen rijk aan deze vitaminen zijn onder andere vis, eieren en vlees voor vitamine B12; melk, zalm en kaas voor vitamine D. Een voeding rijk aan antioxidanten (gezonde en evenwichtige voeding) kan ook bijdragen aan het verminderen van oxidatieve stress, wat schadelijke effecten op de haarkleur kan hebben. Voorbeelden van antioxidantenrijke voedingsmiddelen zijn groene thee, olijfolie, vers fruit, verse groenten en vis.

Waardenburg-syndroom

Het Waardenburg-syndroom is een groep genetische aandoeningen die verschillende symptomen kunnen veroorzaken, waaronder gehoorverlies, verschillend gekleurde ogen (heterochromie) en veranderingen in de haarkleur. Sommige patiënten ervaren mogelijk haarlokken die grijs of wit zijn, terwijl anderen vroegtijdig grijs haar ontwikkelen. Niet alle patiënten met het Waardenburg-syndroom vertonen echter haarafwijkingen.

Omgevingsfactoren en voortijdige haarkleuring

Chemische haarkleurmiddelen en haarproducten

Chemische haarverven en bepaalde haarproducten zoals shampoos kunnen bijdragen aan voortijdige vergrijzing. Deze producten bevatten vaak schadelijke ingrediënten die de melanineproductie verminderen. Waterstofperoxide, een veelvoorkomend ingrediënt in haarkleurmiddelen, kan schadelijk zijn voor het haar. Het is daarom raadzaam om te kiezen voor natuurlijke producten waar mogelijk.

Roken

Rokers hebben bijna drie keer zoveel kans om grijs te worden voor hun dertigste levensjaar in vergelijking met niet-rokers. Vooral jonge mannen die roken kunnen eerder grijs haar krijgen. Het stoppen met roken kan helpen om het tempo van vergrijzing te vertragen.

Stress

Stress is een veelvoorkomend probleem dat verschillende gezondheidseffecten kan hebben. Chronische stress kan leiden tot angst, hoge bloeddruk (hypertensie), slaapklachten en veranderingen in de eetlust. Stress kan ook invloed hebben op het haar, waardoor mensen sneller grijze of witte haren kunnen krijgen.

Levensstijl en haarkleur

Invloed van voeding

Een gezonde voeding speelt een belangrijke rol bij het behoud van een natuurlijke haarkleur. Het consumeren van een dieet rijk aan antioxidanten, gezonde vetten, eiwitten en essentiële vitamines kan bijdragen aan het vertragen van de voortijdige vergrijzing van het haar. Voedingsmiddelen zoals avocado's, noten, zaden en vette vis zijn rijk aan voedingsstoffen die de haarkleur kunnen ondersteunen en beschermen.

Goede haarverzorging

Het handhaven van een goede haarverzorging kan ook bijdragen aan de gezondheid van het haar. Gebruik milde, natuurlijke shampoo en conditioner, vermijd overmatig gebruik van hitteapparaten zoals föhns en stijltangen, en beperk het gebruik van chemische behandelingen. Regelmatige verzorging helpt om de haarstructuur gezond te houden en kan de impact van externe factoren op de haarkleur verminderen.

Lees verder

• Vitiligo: Huidaandoening met witte vlekken in huid
• Alopecia areata: Haaruitval met ronde, kale plekken