Schuimende (schuimige) mond: Oorzaken van schuimvorming

Sommige patiënten ervaren schuimvorming aan de mond. Dit gebeurt wanneer speeksel zich ophoopt in de mond of longen en vermengd wordt met lucht, waardoor een schuimig uiterlijk ontstaat. Meestal loopt slechts een kleine hoeveelheid bruisend speeksel uit de mond, in tegenstelling tot de grote hoeveelheden schuim die soms in films of televisieseries getoond worden. Onbedoeld schuim aan de mond is een abnormaal symptoom en wijst vaak op een ernstig neurologisch probleem. Alle patiënten met een schuimende mond hebben bijgevolg onmiddellijk medische hulp nodig. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de schuimvorming aan de mond. Een snelle behandeling voorkomt ernstige, onomkeerbare complicaties zoals coma en de dood.

• Epileptische aanvallen en schuimvorming bij de mond
• Hondsdolheid en schuimende mond
• Overdosis drugs en schuim aan de mond
• Andere oorzaken
• Alarmsymptomen bij schuimvorming bij de mond
• Prognose van schuimige mond
• Preventieve maatregelen tegen schuimvorming bij de mond

Epileptische aanvallen en schuimvorming bij de mond

Patiënten met een epileptische aanval ervaren mogelijk verschillende soorten aanvallen, waarbij de symptomen variëren. Meestal is een tonisch-clonische aanval (convulsieve aanval) geassocieerd met kwijlen en een licht schuimende of borrelende kwijl bij de mond. Dit type aanval veroorzaakt meestal een onmiddellijk bewustzijnsverlies, gevolgd door stuiptrekkingen (oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn) van het gehele lichaam. Ook verliest de patiënt mogelijk de spiercontrole, waardoor slikken of de mond openen niet meer mogelijk is. Het overtollige speeksel hoopt zich op in de mond. Omdat de tanden op elkaar geklemd zijn, mengt dit kwijl zich met zuurstof en gassen in de mond, waardoor een schuimend uiterlijk ontstaat.

EHBO

Onmiddellijke eerste zorg is nodig bij een epileptische aanval. Zo moet de hulpverlener bijvoorbeeld zorgen dat de patiënt zichzelf niet kan schaden. Het is belangrijk om zeker niets in de mond van de patiënt te plaatsen. Ook is het nodig om bij de patiënt te blijven en indien mogelijk de aanval te timen, want noodhulp is nodig als de aanval langer dan vijf minuten aanhoudt of wanneer de patiënt nog niet volledig bij bewustzijn is nadat de aanval al tien minuten gestopt is. Medische hulp is ook nodig wanneer een aanval optreedt zonder bekende oorzaak of wanneer deze ernstiger is dan normaal. Rust en iets drinken zijn nuttige tips voor patiënten die zich na een aanval goed voelen.

Ziekenhuis

De arts bewaakt een patiënt en zorgt ervoor dat vitale lichaamsfuncties, zoals de hartslag en de ademhaling, normaal zijn. Medicatie is soms nodig. Verdere testen zijn vereist wanneer de patiënt een eerste aanval heeft gehad. Sommige patiënten met epileptische aanvallen en vormen van epilepsie hebben levenslang medicijnen nodig.

Hondsdolheid en schuimende mond

Rabiës (hondsdolheid) is een zoönotische ziekte; de overdracht van het virus verloopt met andere woorden van dier op mens. Rabiës veroorzaakt neurologische schade wanneer het speeksel van een besmet dier bij een mens terechtkomt (bijvoorbeeld via een beet of via een geïnfecteerde huidwonde).

Symptomen

De keelspieren zijn verlamd bij rabiës, waardoor slikproblemen ontstaan. Bovendien ontstaat een verhoogde speekselproductie. Het speeksel verzamelt zich dan in de mond en mengt zich met zuurstof en andere gassen. In de beginfase heeft een patiënt koorts en is hij zwak. Naarmate de ziekte vordert, ontwikkelen de symptomen zich tot schuim aan de mond, angst, verwardheid, panisch gedrag, hallucinaties, slapeloosheid, extreme agressiviteit en hydrofobie (angst voor water).

Behandeling

De patiënt moet het blootgestelde gebied grondig schoonmaken met zeep of gedurende minimaal vijftien minuten spoelen met zeep, en vervolgens het gebied grondig spoelen met water. Een snelle ziekenhuisopname is nodig voor het krijgen van een vaccin. Dit voorkomt dat het virus een infectie vormt. Zodra rabiës een infectie heeft gevormd, is een behandeling niet meer mogelijk.

Overdosis drugs en schuim aan de mond

Door een overdosis van medicatie of drugs ontstaan mogelijk epileptische aanvallen. Hierdoor gebeurt een ophoping van kwijl of speeksel in de mond. Vervolgens wordt dit materiaal door opeengeklemde tanden en lippen naar buiten geduwd. Patiënten met ernstige overdoses ervaren tevens hartaanvallen (beperkte bloedstroom naar het hart) en longoedeem (ophoping van vloeistof in de longen door linkerhartfalen). Beide complicaties zijn geassocieerd met schuimvorming uit de mond. Wanneer het hart en de longen niet goed werken, bouwt vocht zich op rond beide organen en krijgen de cellen te weinig zuurstof. Koolstofdioxide en andere gassen verzamelen zich ook rond cellen en mengen zich met de vloeistof, waardoor een schuimend, lichtroze of bloedkleurig slijm ontstaat. Dit schuimende slijm komt soms ongecontroleerd uit de open mond van de patiënt.

Symptomen

Tekenen van een overdosis zijn onder meer:

• een bleke huid of rode huid
• een klamme huid
• een oppervlakkige en langzame ademhaling (bradycardie)
• een snelle of vertraagde puls
• een verhoogde lichaamstemperatuur (hyperthermie) of een verlaagde lichaamstemperatuur (hypothermie)
• flauwvallen
• paranoia en een psychose (verlies van realiteit met wanen en hallucinaties)
• toevallen
• verwijde pupillen (mydriasis)

Behandeling

De patiënt moet zo snel mogelijk naar het ziekenhuis en heeft een voortdurende medische monitoring nodig om ernstige gezondheidsrisico's te voorkomen, zoals orgaanfalen, een coma en de dood. Onbehandeld komt een patiënt één tot drie uur na het injecteren of innemen van een overdosis te overlijden. Afhankelijk van de oorzaak pompt de arts de maag leeg, krijgt de patiënt actieve kool toegediend om het toxine (gifstof) te verwijderen of krijgt de patiënt een injectie met een tegengif. Na een overdosis moeten de meeste patiënten minstens één dag of langer in het ziekenhuis blijven, afhankelijk van de ernst of oorzaak van de overdosis.

Andere oorzaken

Andere mogelijke oorzaken van schuimvorming bij de mond zijn onder meer:

• Overmatige speekselvloed: Dit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals zwangerschap, angst, tandheelkundige aandoeningen of bepaalde medicijnen.
• Mondwonden of infecties: Wonden of infecties in de mond kunnen leiden tot overmatige speekselvloed en schuimvorming.
• Slokdarmstoornissen: Aandoeningen die de slokdarm aantasten, zoals achalasie of slokdarmkanker, kunnen slikproblemen veroorzaken, wat kan leiden tot het ophopen van speeksel in de mond en schuimvorming.
• Neurologische aandoeningen: Sommige neurologische aandoeningen, zoals ALS en myasthenia gravis, kunnen spierzwakte veroorzaken in het gezicht en de keel, wat kan leiden tot slikproblemen en schuimvorming bij de mond.

Alarmsymptomen bij schuimvorming bij de mond

Schuimvorming bij de mond op zich is al een alarmerend symptoom, aangezien het vaak duidt op een ernstige onderliggende aandoening. Echter, wanneer het gepaard gaat met de volgende symptomen, is het cruciaal om onmiddellijk medische hulp in te roepen:

Alarmsymptomen omvatten:

• Bewusteloosheid
• Moeilijkheden met ademhalen
• Blauwe verkleuring van de huid (cyanose)
• Verlies van spiercontrole
• Hoge koorts
• Verwarring of desoriëntatie
• Agressief gedrag
• Snelle hartslag
• Bloed in het braaksel of de ontlasting
• Aanhoudende of verergerende symptomen

Deze symptomen kunnen wijzen op een ernstige medische noodsituatie, zoals een epileptische aanval, hersenbloeding, hartfalen of een ernstige infectie.

Prognose van schuimige mond

De prognose van schuimvorming bij de mond hangt af van de onderliggende oorzaak.

In sommige gevallen, zoals bij overmatige speekselvloed of lichte mondwonden, is de prognose goed en kan de aandoening met medicatie of zelfzorgmaatregelen worden behandeld.

In ernstigere gevallen, zoals bij epilepsie, hondsdolheid of een overdosis drugs, is de prognose meer afhankelijk van de ernst van de onderliggende aandoening en de tijdigheid van de behandeling. Onbehandelde ernstige oorzaken kunnen leiden tot orgaanfalen, coma en zelfs de dood.

Preventieve maatregelen tegen schuimvorming bij de mond

Hoewel schuimvorming bij de mond vaak een symptoom is van een onderliggend medisch probleem, kunnen sommige preventieve maatregelen helpen om de kans op ernstige complicaties te verminderen:

• Regelmatige medische controles: Zorg ervoor dat u regelmatig medische controles ondergaat, vooral als u een voorgeschiedenis heeft van neurologische aandoeningen of hartproblemen.
• Medicatiebeheer: Volg nauwgezet het medicatieadvies van uw arts en vermijd het gebruik van drugs.
• Vaccinaties: Zorg ervoor dat u en uw huisdieren up-to-date zijn met vaccinaties, vooral tegen rabiës.
• Veiligheidsmaatregelen: Neem voorzorgsmaatregelen om beten van wilde dieren te vermijden en zorg voor een veilige leefomgeving.
• Stressbeheer: Vermijd stress en angst, aangezien deze factoren overmatige speekselvloed kunnen veroorzaken.

Lees verder

• Drugsverslaving en medicatiemisbruik: Misbruik van middelen
• Rabiës: Virale infectie met aantasting centrale zenuwstelsel
• EHBO bij epilepsieaanvallen: Evaluatie en veilige omgeving