Elleboogpijn: Oorzaken van pijn aan elleboog of ellebogen

De elleboog is een complex gewricht dat de rotatie, strekking en buiging van de hand en onderarm mogelijk maakt. Elleboogpijn verwijst naar elke vorm van pijn die afkomstig is van de structuren in het ellebooggewricht en/of de omliggende structuren zoals de schouder, bovenarm, onderarm, en de pols- en handgewrichten. Deze pijn is een veelvoorkomend en vervelend symptoom, vaak veroorzaakt door overbelasting, trauma, infectie, of andere oorzaken. Elleboogpijn kan zich aan één elleboog voordoen, maar soms zijn beide ellebogen aangetast. Afhankelijk van de oorzaak kunnen er bijkomende symptomen optreden.

• Oorzaken van pijn aan de elleboog
• Gewrichtsproblemen
• Ontsteking
• Trauma
• Zenuwen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Thuiszorg
• Medische behandeling
• Prognose
• Preventie

Oorzaken van pijn aan de elleboog

De oorzaken van elleboogpijn zijn divers. De meeste gevallen worden veroorzaakt door overmatig gebruik of druk op delen van het ellebooggewricht. Elleboogpijn komt vaak voor bij sporten, hobby's, en beroepen waarbij herhaalde bewegingen van de handen, polsen en armen vereist zijn. Andere vormen van pijn kunnen voortkomen uit trauma, infectie, of auto-immuunreacties. Soms is elleboogpijn een gevolg van artritis (gewrichtsontsteking). In tegenstelling tot andere gewrichten, is het ellebooggewricht minder vatbaar voor slijtage en scheuren.

Gewrichtsproblemen

Volgende gewrichtsproblemen kunnen een pijnlijke elleboog veroorzaken:

• artritis (vernauwing van de gewrichtsruimte en verlies van kraakbeen in de elleboog), zoals:
• artrose (degeneratieve aandoening waarbij het gewrichtskraakbeen in de elleboog verslijt, wat leidt tot pijn en stijfheid)
• jicht (opbouw van urinezuurkristallen in de gewrichten, waaronder de elleboog, wat ernstige pijn en zwelling veroorzaakt)
• reumatoïde artritis (een auto-immuunziekte die ontstekingen veroorzaakt in gewrichten zoals de elleboog, wat leidt tot pijn, zwelling en mogelijk gewrichtsschade)
• osteochondritis dissecans (afsterven van bot en kraakbeen door verminderde bloedtoevoer, wat leidt tot pijn en mogelijk loslating van een botfragment in de elleboog)

Ontsteking

Elleboogpijn kan ook het gevolg zijn van een infectie of ontsteking:

• bursitis (ontsteking van de slijmbeurs, een met vocht gevuld zakje dat de botten in de elleboog beschermt, vaak door overbelasting)
• een auto-immuunziekte zoals lupus
• golferselleboog (mediale epicondylitis: een ontsteking van de pezen aan de binnenkant van de elleboog door herhaalde bewegingen)
• infecties van het ellebooggewricht:
• abcesvorming (een met pus gevulde holte die pijn en zwelling veroorzaakt)
• cellulitis (een bacteriële infectie van de huid en het onderhuidse weefsel rond de elleboog, wat roodheid, zwelling en pijn veroorzaakt)
• andere infecties van de structuren rond de elleboog
• septische artritis (ontsteking van het ellebooggewricht door een bacteriële infectie)
• ziekte van Lyme (een door teken overgedragen bacteriële infectie die ontsteking en pijn in de gewrichten, inclusief de elleboog, kan veroorzaken)
• tenniselleboog (laterale epicondylitis: een ontsteking van de pezen aan de buitenkant van de elleboog door overbelasting)
• olecranon bursitis (ontsteking van de slijmbeurs op het puntje van de elleboog, vaak door herhaalde druk of trauma)
• tendinitis (ontsteking of irritatie van de pezen die de spieren met de botten in de elleboog verbinden, meestal door overmatig gebruik)

Tendinitis
Tendinitis is een veelvoorkomende oorzaak van elleboogpijn, vooral bij volwassenen. Dit is een ontsteking en beschadiging van de pezen, vaak veroorzaakt door activiteiten zoals racketsporten, waarbij de pezen aan de buitenkant van de elleboog worden belast (tenniselleboog). Golfers hebben meer kans om de pezen aan de binnenkant van de elleboog te beschadigen (golferselleboog). Andere oorzaken van tendinitis kunnen zijn: tuinieren, honkbal, het gebruik van een schroevendraaier, of overmatig gebruik van de pols en arm.

Trauma

Trauma aan de structuren in of nabij het ellebooggewricht kan leiden tot elleboogpijn:

• een gebroken arm
• ontwrichting van de elleboog (dislocatie van een bot of andere structuren zoals pezen of zenuwen)
• stressfractuur (kleine scheurtjes in het bot door herhaalde belasting)
• verrekking of verstuiking
• elleboogbreuken (breuken in de botten die het ellebooggewricht vormen, zoals het opperarmbeen, de radius en de ellepijp)
• gescheurde ligamenten (scheuren in de ligamenten door overmatige kracht op het ellebooggewricht)

Ontwrichte elleboog
Bij jonge kinderen kan een elleboogsubluxatie (gedeeltelijke ontwrichting) optreden wanneer aan de gestrekte arm wordt getrokken. Dit veroorzaakt tijdelijke scheiding van de botten, waarbij een ligament tussen de botten kan komen vast te zitten. Dit leidt tot acute pijn, en het kind zal de arm vaak niet willen gebruiken. Bewegingen zoals buigen of strekken van de elleboog veroorzaken dan veel pijn.

Zenuwen

Zenuwproblemen kunnen ook elleboogpijn veroorzaken, zoals bij:

• cubitaal tunnel syndroom (compressie van de nervus ulnaris, wat gevoelloosheid en pijn aan de binnenkant van de elleboog en hand veroorzaakt)
• radiaal tunnel syndroom (compressie van de radiale zenuw in de elleboog, wat leidt tot pijn aan de bovenkant van de onderarm en spierzwakte)
• druk op de zenuwen door bijvoorbeeld tumoren of gezwellen in de elleboogstructuren

Symptomen

Elleboogpijn kan zich op verschillende manieren manifesteren, zoals scherpe, doffe, brandende, schietende of drukkende pijn. De pijn kan mild tot ernstig zijn, een of beide ellebogen treffen en kan intermitterend of constant zijn. Een pijnlijke elleboog kan leiden tot compensatie door andere gewrichten, wat weer ongemak of pijn in die gewrichten kan veroorzaken, zoals in de schouder, pols, onderarm of hand. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak kunnen bijkomende klachten elders in het lichaam optreden.

Alarmsymptomen

Bij misvorming van de elleboog of bij een uitstekend bot is onmiddellijke medische hulp vereist. Ook bij ernstige pijn, zwelling en blauwe plekken rond het gewricht, of bij een beperkt bewegingsbereik, moet een arts worden geraadpleegd. Wanneer de pijn niet verbetert, aanhoudt in rust of verergert, of wanneer roodheid, zwelling of pijn toenemen, is medisch advies noodzakelijk.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van elleboogpijn begint met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek door de arts. De arts vraagt naar de locatie, aard, duur, ernst, en intensiteit van de pijn, evenals naar symptomen zoals stijfheid, zwelling, warmte, roodheid, en gevoelloosheid in de elleboog, hand of arm. Daarnaast wil de arts weten of er sprake is van overmatig gebruik, trauma, specifieke triggers, recente medische behandelingen, of onderliggende ziekten zoals artritis of diabetes.

De arts zal de elleboog, arm en pols onderzoeken op tekenen van verwondingen, zwelling, pijnlijke punten, of abnormale bewegingen, waarbij meestal wordt vergeleken met de andere arm. Om de elleboogbeweging en zenuw- en peesfunctie te beoordelen, kan de arts de patiënt vragen de elleboog te bewegen.

Diagnostische tests worden soms ingezet om de oorzaak van de pijn te achterhalen. Deze kunnen bestaan uit:

• bloedonderzoek (om onderliggende aandoeningen zoals infecties, diabetes of artritis op te sporen)
• beeldvormende technieken zoals röntgenfoto's, MRI-scans, echografie, of CT-scans, vooral als de arts een breuk, ontsteking of pees- of gewrichtsproblemen vermoedt
• electromyografie (EMG) om de elektrische activiteit van spieren en zenuwen te meten, bij verdenking van zenuwproblemen
• een zenuwgeleidingsonderzoek om te bepalen hoe goed en snel de zenuwen elektrische signalen doorgeven bij vermoeden van zenuwbeknelling
• een artroscopie om in de gewrichtsholte te kijken bij vermoeden van schade aan de structuren van de elleboog
• een gewrichtspunctie om gewrichtsvloeistof af te nemen en te testen op ontsteking, infectie of kristallen, zoals bij jicht

Behandeling

De behandeling van elleboogpijn is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan bestaan uit thuiszorg, medicatie, injecties, fysiotherapie, en in sommige gevallen, chirurgische ingrepen.

Thuiszorg

Voor milde elleboogpijn kunnen thuiszorgmaatregelen zoals rust, ijs, warmte, en OTC-pijnstillers (zoals paracetamol, ibuprofen, of naproxen) verlichting bieden. Het is belangrijk de activiteit die de pijn veroorzaakte te vermijden. In sommige gevallen kunnen spalken, bandages, of compressieverbanden helpen om de elleboog te ondersteunen en te beschermen. Verhoogde positie van de elleboog en het vermijden van direct trauma of druk op de elleboog kan ook helpen.

Medische behandeling

Als de pijn ernstig is of niet verbetert met thuiszorg, kan medische behandeling nodig zijn. Dit kan bestaan uit:

• fysiotherapie of oefeningen om de mobiliteit en kracht van de elleboog te verbeteren
• ontstekingsremmende of pijnstillende medicijnen (bijv. NSAID's, zoals ibuprofen of naproxen)
• injecties van corticosteroïden of hyaluronzuur in het gewricht om ontsteking en pijn te verminderen, met tijdelijke verlichting
• behandeling van een onderliggende aandoening zoals infecties, jicht, of artritis

In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn, zoals:

• arthroscopische chirurgie om beschadigde structuren in het gewricht te herstellen, zoals bij pees- of kraakbeenproblemen
• reconstructieve chirurgie om een beschadigd ligament te herstellen of te vervangen
• correctie van een botbreuk of dislocatie, waarbij soms metalen platen, schroeven, of pennen nodig zijn
• chirurgie om zenuwcompressie te verlichten, zoals bij cubitaal tunnel syndroom of radiaal tunnel syndroom
• gewrichtsvervanging in ernstige gevallen van artritis of andere structurele problemen die niet op andere behandelingen reageren

Prognose

Elleboogpijn heeft meestal een goede prognose als de onderliggende oorzaak wordt behandeld. De pijn kan echter terugkeren als de elleboog opnieuw wordt belast. Herstel kan variëren, afhankelijk van de oorzaak en ernst van de pijn, evenals van de gekozen behandeling. In sommige gevallen kan blijvende stijfheid, zwakte, of functiebeperking optreden.

Preventie

Preventie van elleboogpijn is mogelijk door de belasting van de elleboog te beperken, een goede houding en techniek aan te nemen bij fysieke activiteiten, en overbelasting te vermijden. Regelmatige oefening en het versterken van de spieren rondom het ellebooggewricht kunnen de elleboog beschermen en helpen blessures te voorkomen.

Lees verder

• Stijve elleboog: Oorzaken van stijfheid in ellebooggewricht
• Gezwollen elleboog: Oorzaken van zwelling
• Tenniselleboog: Pijn aan buitenkant van elleboog
• Verstuikte elleboog: Behandeling van elleboogverstuiking
• Golferselleboog: Schade aan pezen aan binnenkant elleboog