Elleboogpijn: Oorzaken van pijn aan elleboog of ellebogen

De elleboog is een complex gewricht waarmee mensen de hand en onderarm kunnen draaien, strekken en buigen. Elleboogpijn is elke vorm van pijn die afkomstig is van structuren in het ellebooggewrichten en/of de structuren vlakbij het ellebooggewricht zoals de schouder, de bovenarm, de onderarm en de pols- en handgewrichten. Pijn aan de elleboog is een vervelend symptoom dat meestal te wijten is aan overbelasting, een trauma, een infectie of ander oorzaken. Elleboogpijn komt voor aan één elleboog of anders zijn beide ellebogen aangetast. Afhankelijk van de oorzaak komen soms nog andere symptomen voor.

• Oorzaken van pijn aan elleboog
• Gewrichtsproblemen
• Ontsteking
• Trauma
• Zenuwen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van elleboogpijn
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Prognose van pijnlijke elleboog

Oorzaken van pijn aan elleboog

De oorzaken van elleboogpijn zijn talrijk. De meeste oorzaken van een pijnlijke elleboog zijn te wijten aan overmatig gebruik of druk op delen van het ellebooggewricht. Elleboogpijn komt namelijk veel voor bij veel sporten, hobby's en banen waar patiënten vaak herhaalde bewegingen met de hand(en), pols(en) en arm(en) uit moeten voeren. Sommige vormen van pijn aan de elleboog zijn te wijten aan een trauma, een infectie en/of een auto-immuunreactie. Af en toe is elleboogpijn het gevolg van artritis (gewrichtsontsteking). Normaal gesproken is het ellebooggewricht veel minder vatbaar voor slijtage en scheurtjes dan veel andere gewrichten.

Gewrichtsproblemen

Volgende gewrichtsproblemen veroorzaken een pijnlijke elleboog of pijn aan de ellebogen:

• artritis (vernauwing van de gewrichtsruimte en verlies van kraakbeen in de elleboog), zoals:
• artrose (reumatische aandoening van het gewrichtskraakbeen met een verlies van het kraakbeen aan het botuiteinde in de elleboog)
• jicht (ziekte met pijn en zwelling aan grote teen en andere gewrichten)
• reumatoïde artritis (inflammatoire gewrichtsaandoening met ontsteking van gewrichten en organen)
• osteochondritis dissecans (verminderde bloedtoevoer naar de elleboog met een afbraak van een stukje bot en wat kraakbeen bij de elleboog met pijn tijdens het bewegen)

Ontsteking

Pijnlijke ellebogen zijn soms het resultaat van een infectie of ontsteking:

• bursitis (ontsteking van een slijmbeurs, een met vocht gevuld zakje die botten in de elleboog beschermt, vaak als gevolg van overbelasting)
• een auto-immuunziekte zoals lupus
• een golferselleboog (mediale epicondylitis)
• een infecties van het ellebooggewricht:
• abcesvorming
• cellulitis
• een andere infectie van een structuur van de elleboogstructuur
• septische artritis (ontsteking van een gewricht door een infectie)
• ziekte van Lyme (bacteriële infectie door tekenbeet)
• een tenniselleboog (laterale epicondylitis: dit is te wijten aan een peesontsteking van de spieren van de onderarm waar ze zich hechten aan het buitenste ellebooggewricht)
• olecranon bursitis (ontsteking van de slijmbeurs die zich op het puntje van de elleboog bevindt)
• tendinitis (ontsteking en/of irritatie van de pezen die spieren verbinden met botten in de elleboog; is meestal te wijten aan overmatig gebruik)

Tendinitis
De pijn aan de elleboog komt bij volwassen vaak tot stand door bijvoorbeeld tendinitis. Hierbij ontstaat een ontsteking en schade aan de pezen (zachte weefsels die spieren aan het bot verbinden). Patiënten die racketsporten beoefenen, hebben het meest kans om de pezen aan de buitenkant van de elleboog te verwonden. Zij kampen bijgevolg sneller met een tenniselleboog. Golfers hebben meer kans om de pezen aan de binnenkant van de elleboog te verwonden. Andere veel voorkomende oorzaken van elleboogtendinitis zijn tuinieren, honkbal spelen, een schroevendraaier gebruiken of het overmatig gebruik van de pols en arm.

Trauma

Een trauma aan de structuren in en naast naar het ellebooggewricht ligt soms aan de basis van elleboogpijn:

• een gebroken arm
• een ontwrichte elleboog (dislocatie van één van de botten of andere structuren zoals pezen of zenuwen die het ellebooggewricht vormen of passeren)
• een stressfractuur (herhaalde belasting op botten met botpijn)
• een verrekking of een verstuiking
• elleboogbreuken (elke botbreuk in een bot dat het ellebooggewricht vormt zoals het opperarmbeen, de radius en de ellepijp)
• gescheurde ligamenten (elleboogligamenten scheuren door overmatige kracht op het ellebooggewricht)

Ontwrichtte elleboog
Jonge kinderen ontwikkelen vaak een elleboogsubluxatie (gedeeltelijke dislocatie, ontwrichtte elleboog) wanneer een persoon aan de gestrekte arm van het kind trekt. De botten worden dan eventjes uit elkaar gestrekt en er glijdt dan een ligament tussen. Dit ligament komt vast te zitten als de botten weer op hun plaats proberen te klikken. Kinderen weigeren meestal om de arm te gebruiken, maar ze schreeuwen vaak als ze proberen de elleboog te buigen of recht te trekken.

Zenuwen

Soms is de pijn aan de elleboog het gevolg van een probleem aan de zenuwen, zoals beknelde zenuw door:

• het cubitaal tunnel syndroom (druk van de zenuw door zwelling of verplaatsing)
• het radiaal tunnel syndroom (samendrukking van de radiale zenuw die door het ellebooggewricht gaat = beknelde zenuw in voorzijde van onderarm met zenuwpijn aan bovenkant onderarm en spierzwakte)
• spanning of druk op de elleboog bijvoorbeeld door kankers of gezwellen die ontstaan in gewrichtsstructuren zoals bottumoren)

Symptomen

Elleboogpijn voelt scherp, dof, brandend, schietend of drukkend aan. De milde tot ernstige pijn komt voor aan één elleboog of aan beide ellebogen. Verder is de pijn intermitterend (met tussenpozen) of constant. Een pijnlijke elleboog zorgt er soms voor dat patiënten andere gewrichten gebruiken om het verlies van beweging te compenseren. Dit resulteert in ongemak of pijn in andere gewrichten of spieren, zoals de schouder, de pols, de onderarm of de hand. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak treden soms bijkomende klachten op aan andere lichaamsdelen.

Alarmsymptomen

Treedt en misvorming op van de elleboog of is sprake van een uitstekend bot, dan is het raadzaam om meteen naar de spoedeisende dienst van het ziekenhuis te gaan. Medisch advies is ook nodig wanneer ernstige pijn, zwelling en blauwe plekken rond het gewricht optreden en wanneer de patiënt een beperkt bewegingsbereik heeft van de elleboog. Verbetert de pijn niet of houdt de pijn aan in ruststand, of verergeren de roodheid, zwelling of pijn, dan bezoekt de patiënt ook een arts.

Diagnose en onderzoeken

De arts diagnosticeert de oorzaak van pijn in de elleboog voornamelijk door het doorlopen van de geschiedenis en het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek van een patiënt. Beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto, een CT-scan en een MRI-scan zijn vaak inzetbaar om de betrokken elleboogstructuren in beeld te brengen. Af en toe is een elektromyografie (meting van de elektrische spieractiviteit) en een biopsie van slijmbeursvloeistof nodig om de juiste diagnose te stellen en een goed behandelplan op te kunnen maken.

Behandeling van elleboogpijn

Zelfzorg

De meeste patiënten met een pijnlijke elleboog zijn geholpen met eenvoudige thuisbehandelingen, zoals:
activiteiten vermijden die een verwonding veroorzaakt hebben

• de arm verhogen om de zwelling te helpen verminderen
• de elleboog beschermen zodat hier geen verdere schade aan optreedt
• drie keer per dag een ijsblokje op het pijnlijke gebied gedurende vijftien tot twintig minuten toepassen
• een compressieverband (drukverband) aanbrengen om zwelling te verminderen.
• na een verwonding voldoende rust nemen
• niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's) nemen om de pijn en zwelling te verminderen

Professionele medische behandeling

Andere behandelingen zijn afhankelijk van de oorzaak van de gewrichtspijn. Elleboogpijn als gevolg van breuken of stressfracturen behandelt een orthopedisch specialist. Deze letsels vereisen meestal rust in combinatie met externe ondersteuning, zoals een gips, brace, elleboogbeschermers en/of andere orthopedische hulpmiddelen. Bij een ernstig trauma aan de elleboog krijgt de patiënt een chirurgische operatie. Bij andere oorzaken van elleboogpijn os een specifieke behandeling nodig. Voor cellulitis of abcessen van de elleboog is bijvoorbeeld een behandeling met antibiotica en/of een drainage (pus afvoeren) nodig om elleboogpijn te behandelen. NSAID's, corticosteroïden en corticosteroïde injecties, antirheumatische geneesmiddelen (bijvoorbeeld methotrexaat, cytokineblokkers, JAK-remmers) of zelfs een operatie zijn inzetbaar voor het behandelen van reumatoïde artritis. Sommige patiënten zijn gebaat bij fysiotherapie.

Prognose van pijnlijke elleboog

Voor de meeste patiënten met elleboogpijn is de prognose zeer goed, indien de arts of patiënt snel en adequaat een behandeling inzet. De vooruitzichten zijn minder goed als de gewrichtspijn chronisch is of te wijten is aan een onderliggend proces dat progressief van aard is indien de arts dit niet behandelt.

Lees verder

• Stijve elleboog: Oorzaken van stijfheid in ellebooggewricht
• Gezwollen elleboog: Oorzaken van zwelling
• Tenniselleboog: Pijn aan buitenkant van elleboog
• Verstuikte elleboog: Behandeling van elleboogverstuiking
• Golferselleboog: Schade aan pezen aan binnenkant elleboog