Ecchymose: Verkleuring van huid door gescheurd bloedvat

Een ecchymose (ecchymosis) is een platte, blauwe of paarse verkleuring van de huid met een diameter van minimaal één centimeter. Deze verkleuring ontstaat door een bloeding onder de huid als gevolg van trauma aan de bloedvaten in de oppervlakkige huidlagen. Ecchymose kan voortkomen uit diverse oorzaken zoals verwondingen, breuken, infecties, allergische reacties, en verschillende medische aandoeningen. Meestal is medische behandeling van de ecchymose zelf niet nodig, hoewel enkele zelfzorgmaatregelen de symptomen kunnen verlichten. De onderliggende oorzaak van de ecchymose dient echter wel behandeld te worden.

• Terminologie ecchymose
• Oorzaken: Door gescheurde bloedvaten
• Risicofactoren van huidverkleuring
• Symptomen: Blauwe plekken op huid
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van verkleuring van huid
• Complicaties van ecchymose
• Preventie

Terminologie ecchymose

De termen ‘ecchymose’, ‘purpura’, 'hematomen' en blauwe plekken worden vaak door elkaar gebruikt, hoewel dit niet altijd correct is. Ecchymose treedt op wanneer bloed uit een beschadigd capillair (haarvat) lekt in het omliggende weefsel onder de huid, wat leidt tot een verkleuring. Ecchymosen verschillen van blauwe plekken, hematomen of purpura in uiterlijk en oorzaak. Ecchymosen zijn meestal platte plekken die ontstaan door opgehoopt bloed buiten de bloedvaten. Hematomen (bloeduitstortingen) zijn vaak verheven plekken die ontstaan door schade aan grotere bloedvaten. Blauwe plekken ontstaan meestal door direct trauma, zoals een valpartij of een stoot, terwijl ecchymose niet altijd direct gevolg is van trauma. Purpura zijn purperkleurige of roodbruine vlekken die net onder de huid verschijnen, vaak door kleine bloeduitstortingen in de huid of slijmvliezen.

Oorzaken: Door gescheurde bloedvaten

Ecchymose kan ontstaan door een val, stoot of slag tegen een hard voorwerp, wat leidt tot scheuren of schade aan de bloedvaten. Het bloed hoopt zich op in het omliggende weefsel, wat resulteert in een ecchymose. Andere mogelijke oorzaken van ecchymose zijn:

• Antistollingsmedicijnen, zoals aspirine en warfarine
• Bloedplaatjesafwijkingen, zoals een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie)
• Breuken en gebroken botten
• Chirurgie
• Dengue
• Een allergische reactie
• Tekort aan vitamine C of vitamine K
• Trauma aan de huid
• Hemofilie (bloedingsziekte door het ontbreken van stollingsfactoren) en andere bloedingsstoornissen
• Het gebruik van corticosteroïden
• Het Gray Turner's-syndroom
• Leukemie
• Levercirrose
• Nierfalen
• Radiotherapie en chemotherapie voor de behandeling van kanker
• Rocky Mountain Spotted Fever (tekenziekte met koorts)
• Sepsis (bloedvergiftiging)
• Spataderen
• Ziekte van Kahler (kanker van plasmacellen met botpijn)

Risicofactoren van huidverkleuring

Ecchymose en blauwe plekken komen vaak voor bij actieve kinderen en oudere volwassenen, aangezien de huid dunner en de capillaire wanden brozer worden naarmate men ouder wordt. Toch kan ecchymose op elke leeftijd voorkomen.

Symptomen: Blauwe plekken op huid

Een ecchymose wordt gekenmerkt door een verkleurde huid door het barsten van de haarvaten en het lekken van bloed onder de huid. Direct na de lekkage verschijnt een donkerblauwe, zwarte of paarse verkleuring. Na verloop van tijd vervaagt deze kleur naar geel of groen. Net als blauwe plekken komen ecchymosen vaak voor op de benen en armen, maar ze kunnen ook verschijnen op plekken met dunne huid, zoals de oogleden of lippen. Dit kan gepaard gaan met intermitterende (afwisselende) pijn in het getroffen gebied.

Ecchymosen zijn plat en hebben geen verhoogde randen zoals bij acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren) of psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers). De grootte en vorm van ecchymosen kunnen variëren; ze kunnen van één tot vijf centimeter groot zijn en in sommige gevallen onopgemerkt blijven.

Alarmsymptomen

Ecchymose kan soms wijzen op een interne bloeding. Ernstige ecchymose mag niet genegeerd worden. Kleine bloeduitstortingen zijn meestal geen reden tot paniek. Bij een onduidelijke oorzaak, aanhoudende verkleuring, of frequent voorkomende ecchymosen is professioneel medisch advies noodzakelijk. Alarmsymptomen omvatten acute roodheid, zwelling van de plekken, plotselinge bloedingen zonder duidelijke oorzaak, een plotselinge toename van het aantal plekken, en pijn, roodheid en ontsteking van de huid.

Diagnose en onderzoeken

Wanneer er geen duidelijke oorzaak van de ecchymose is en er geen letsel is opgelopen, kunnen diagnostische testen nodig zijn om de oorzaak te achterhalen. Afhankelijk van de ernst van de ecchymose kan de arts een röntgenfoto of MRI-scan aanvragen. Ook een inspectie van de plek en een bloedonderzoek (om het aantal bloedplaatjes en de stollingsfactoren te controleren) kan nuttig zijn. Het vaststellen van de onderliggende oorzaak is cruciaal voor het opstellen van een effectief behandelplan.

Behandeling

Om pijn en zwelling te verminderen, kan een koud kompres worden aangebracht en kunnen vrij verkrijgbare ontstekingsremmende middelen, zoals ibuprofen, worden gebruikt. Rust helpt de weefsels te herstellen en voorkomt verdere verspreiding van de ecchymose. Het verhogen van het aangetaste gebied kan ook nuttig zijn. De arts zal daarnaast de onderliggende aandoening diagnosticeren en behandelen.

Prognose van verkleuring van huid

Ecchymose verdwijnt meestal zonder medische behandeling binnen één tot drie weken. Naarmate het weefsel geneest, verandert de kleur van de ecchymose van paars of zwartachtig blauw naar geel of groen.

Complicaties van ecchymose

Ecchymose kan in sommige gevallen leiden tot complicaties, vooral als de ecchymose gepaard gaat met andere medische aandoeningen of als er sprake is van herhaald trauma. Mogelijke complicaties zijn:

• Huidinfecties: Wanneer iemand aan een ecchymose krabt of wrijft, kan dit de huid beschadigen en een infectie veroorzaken. Dit kan leiden tot ernstige roodheid, zwelling, en pijn in het getroffen gebied.
• Bloeduitstortingen: Bij patiënten met een bloedingsstoornis of gebruik van antistollingsmedicijnen kunnen ecchymosen groter en moeilijker te beheersen zijn, wat kan leiden tot aanhoudende of uitbreidende bloeduitstortingen.
• Vertraagde genezing: Personen met onderliggende medische aandoeningen zoals hemofilie of leverziekten kunnen een vertraagde genezing ervaren. Dit kan leiden tot langdurige ecchymosen en verhoogd risico op verdere complicaties.
• Interne bloeding: In zeldzame gevallen kan ecchymose wijzen op interne bloedingen, vooral als er geen duidelijke oorzaak voor de bloeduitstorting is. Dit kan ernstig zijn en vereist onmiddellijke medische aandacht.
• Pijn en ongemak: Chronische ecchymose kan leiden tot aanhoudende pijn en ongemak, wat de kwaliteit van leven van de patiënt kan beïnvloeden.

Preventie

Hoewel het niet altijd mogelijk is om ecchymose volledig te voorkomen, kunnen enkele maatregelen helpen om het risico te verkleinen:

• Veiligheidsmaatregelen: Vermijd situaties die leiden tot lichamelijk trauma, zoals onbeschermde activiteiten of contact- en contactsporten. Het dragen van beschermende kleding en uitrusting kan helpen blessures en ecchymose te voorkomen.
• Zorgvuldigheid bij medicatie: Wees voorzichtig met het gebruik van antistollingsmedicijnen en overleg met een arts over mogelijke bijwerkingen. Dit kan het risico op ecchymose verkleinen.
• Onderliggende aandoeningen Behandelen: Zorg voor de behandeling van onderliggende medische aandoeningen zoals bloedingsstoornissen of leverziekten, die het risico op ecchymose kunnen verhogen.
• Vermijd krabben of wrijven: Probeer te voorkomen dat je aan ecchymosen krabt of wrijft om verdere huidbeschadiging en mogelijke infecties te voorkomen.
• Gezonde voeding: Zorg voor een voeding rijk aan vitamine C en K, die essentieel zijn voor een gezonde huid en bloedvaten. Dit kan helpen om de huid te versterken en het risico op ecchymose te verminderen.
• Vroegtijdige behandeling: Bij het eerste teken van een ecchymose, neem maatregelen zoals het aanbrengen van een koud kompres om de bloeding te beperken en de zwelling te verminderen.

Lees verder

• Blauwe plek: Bloeduitstorting met verkleuring van de huid
• Hematoom: Bloed buiten bloedvaten met blauwe plekken
• Petechiën: Kleine, rode, vlakke puntbloedingen op huid