Binge eating disorder: Eetbuistoornis met vreetbuien

Periodes van overmatig veel eten is voor de meeste mensen bekend, bijvoorbeeld op vakantie of tijdens een speciale gelegenheid. Sommige patiënten lijden echter aan een eetstoornis waarbij ze episodes hebben waarbij ze dwangmatig eten, ook al zitten ze vol. Deze psychische aandoening staat bekend als binge eating disorder (vreetbuien). De patiënt eet bij de eetbuistoornis veel en snel, ook al heeft hij geen honger. Meestal lijdt de patiënt hierdoor aan overgewicht. De patiënt schaamt zich hiervoor. Hulp is beschikbaar in de vorm van het praten met een psychiater of een psycholoog, medicijnen en emotionele steun van familie en vrienden.

• Oorzaken van eetbuistoornis
• Risicofactoren van vreetbuien
• Symptomen: Eetbuien met daarna schuldgevoel
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van binge eating disorder
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose van psychische aandoening
• Complicaties door dwangmatig overmatig eten

Oorzaken van eetbuistoornis

Het is anno oktober 2020 onbekend waarom sommige patiënten een eetbuistoornis krijgen. Binge eating disorder komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Risicofactoren van vreetbuien

Patiënten met obesitas hebben een hoger risico op het krijgen van een eetbuistoornis, maar ook personen met een normaal gewicht krijgen soms te maken met binge eating disorder. Circa 75% van de obesitaspatiënten lijdt aan de eetstoornis. Vaak zijn patiënten niet goed in staat om om te gaan met emoties of is het lastig om deze onder controle te houden. Voeding is dan een manier om zichzelf te troosten of te belonen. Het overslaan van maaltijden en andere ernstige diëten leiden tot een terugslag van vreetbuien. De stoornis gaat vaak hand in hand met een depressie. Mogelijk spelen hersenchemicaliën of het metabolisme (de manier waarop het lichaam voedsel gebruikt) een rol bij de totstandkoming van binge eating disorder. De aandoening komt ook voor in sommige families. Vrouwen hebben meer kans dan mannen op het krijgen van de vreetbuien. Sommige patiënten met binge eating disorder hebben een verleden van emotioneel of fysiek misbruik, of een verslaving, zoals alcoholisme.

Symptomen: Eetbuien met daarna schuldgevoel

Patiënten met binge eating disorders lijden vaak aan een combinatie van volgende symptomen:

• alleen eten zodat niemand de hoeveelheid voedsel ziet die de patiënt eet
• de hoeveelheid eten niet kunnen bepalen
• gemiddeld één keer per week gedurende drie maanden een eetbui
• genoeg eten om ongemakkelijk vol te zijn
• meer voedsel dan anderen in dezelfde situatie eten
• stress en angst kunnen enkel verlicht worden door te eten
• te veel eten, zelfs wanneer honger afwezig is (verlies van eetlust)
• veel sneller dan normaal eten
• voedsel opslaan om stiekem op een later tijdstip te consumeren
• zich boos voelen na een vreetbui
• zich schuldig of depressief voelen over het eten of walgen over zichzelf

Patiënten met een eetbuistoornis proberen in tegenstelling tot boulimie (oncontroleerbare vreetbuiten en compenserend gedrag) niet over te geven na te veel eten.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt de patiënt diverse vragen inzake het eten, zoals bijvoorbeeld:

• Blijft de patiënt eten nadat hij zich ongemakkelijk en vol voelt?
• Eet de patiënt snel?
• Heeft de patiënt reeds gelogen tegen iemand over de hoeveelheden die hij eet?
• Hoe voelt de patiënt zich over de hoeveelheid die hij eet?
• Kan de patiënt stoppen met eten als hij begint te eten?
• Wil de patiënt alleen eten en waarom dan?

Patiënten met eetstoornissen proberen dit vaak te verbergen. Het is echter belangrijk om bij een eetstoornis zoals binge eating disorder open te zijn naar de arts toe. De arts bestempelt binge eating als mild als het één à drie keer per week gebeurt. Bij matige vreetbuien heeft de patiënt vier à zeven keer per week een eetbuiaanval. Bij de ernstige vorm van binge eating disorder heeft de patiënt acht à dertien keer per week vreetbuien. Wanneer dit meer dan veertien keer per week plaatsvindt, is sprake van een extreme eetbuistoornis.

Behandeling van binge eating disorder

Zelfzorg

Meditatie, lichaamsbeweging, massagetherapie en ontspanningstechnieken zijn inzetbaar om stress te verlichten, want stress is een grote risicofactor voor eetbuien. Verder is het verstandig om gezond te eten. Hierbij kunnen de arts, therapeut en/of voedingsdeskundige ook adviezen geven. Zeker bij diabetici of patiënten met een hoog cholesterolgehalte is het belangrijk om de voedingsstijl te herbekijken omdat de patiënt mogelijk bepaalde soorten voedsel moet beperken of schrappen.

Professionele medische zorg

De arts zet soms medicijnen in zoals om het verlangen naar eetbuien te onderdrukken. Een psychiater of psycholoog biedt voorts cognitieve gedragstherapie (vorm van psychotherapie) aan, zodat de patiënt leert omgaan met de gedachten over eten. Ook de gezinsleden van de patiënt worden mogelijk betrokken in het behandelproces zodat ze meer over de aandoening kunnen leren, de stressbronnen thuis kunnen herkennen en weten hoe ze de patiënt kunnen ondersteunen. Een steungroep of contactgroep is ook nuttig voor patiënten. Heeft de patiënt ook nog een depressie of angst, dan schrijft de arts antidepressiva of andere medicijnen voor. Tot slot zijn medicijnen beschikbaar om gewicht te verliezen.

Prognose van psychische aandoening

De meeste patiënten zijn in staat om de eetstoornis te overwinnen dankzij een behandeling. De patiënt moet vooral leren geduldig te zijn met zichzelf. Het herstelproces neemt tijd in beslag en soms moet de patiënt tegenslagen verwerken. De patiënt leert gaandeweg meer controle krijgen over het eten.

Complicaties door dwangmatig overmatig eten

De patiënt ervaart mogelijk complicaties door obesitas of ongezond eten zoals:

• diabetes mellitus (suikerziekte) type 2
• een depressie en/of angst
• een galblaasziekte
• een hoge bloeddruk
• gewrichtspijn
• hartaandoeningen
• hoeveelheid geconsumeerd voedsel
• onregelmatige menstruatieperioden
• slapeloosheid of slaapapneu
• spierpijn
• spijsverteringsproblemen

Lees verder

• Anorexia nervosa: Eetstoornis met verstoord lichaamsbeeld
• Boulimie: Oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag
• Eetstoornissen: Anorexia, boulimie en binge eating disorder