Klikkende geluiden in kaak: Oorzaken van knallend gevoel

Een klikkend geluid in de kaak kan zowel pijnlijk als irritant zijn. Dit geluid ontstaat vaak door overbelasting of door problemen met de temporomandibulaire gewrichten (de gewrichten die het kaakbeen met de zijkanten van de schedel verbinden). Andere symptomen kunnen gepaard gaan met dit klikkende geluid, zoals een gezwollen gezicht, oorpijn en tandpijn. Hoewel kaakklikken kan verergeren en soms pijnlijk is, vinden veel patiënten met de juiste behandeling manieren om hiermee om te gaan. Er zijn verschillende behandelingsopties voor dit probleem.

• Oorzaken van een klikkend geluid in de kaak
• Overbelasting
• Problemen met de temporomandibulaire gewrichten
• Risicofactoren voor een klikkende kaak
• Artritis
• Erosie
• Gebroken of ontwrichte kaak
• Infectie
• Malocclusie van de tanden
• Myofasciaal pijnsyndroom
• Slaapapneu
• Tumor
• Symptomen die geassocieerd zijn met kaakklikken
• Diagnose van een klikkende kaak
• Onderzoeken bij een klikkende kaak
• Röntgenfoto's
• Magnetische resonantie beeldvorming (MRI)
• CT-scan
• Artroscopie
• Audiologisch onderzoek
• Myofunctionele evaluatie
• Zelfzorgbehandelingen voor een klikkend geluid in de kaak
• Medische behandelingen voor een klikkend geluid in de kaak
• Prognose van een klikkende kaak
• Complicaties van een klikkende kaak
• Chronische pijn
• Kaakvergrendeling
• Gehoorproblemen
• Artritis
• Gezichtsspanning
• Preventie van een klikkende kaak
• Vermijd overbelasting
• Goede houding behouden
• Stressmanagement
• Regelmatige tandheelkundige controles
• Gebruik van mondbeschermers

Oorzaken van een klikkend geluid in de kaak

Overbelasting

Bij overbelasting van de kaak kan een klikkend geluid optreden, vooral wanneer de mond te wijd wordt geopend, bijvoorbeeld tijdens gapen. Dit kan een vreemd en soms ongemakkelijk gevoel veroorzaken. Als er geen pijn optreedt, is dit meestal onschuldig en hoeft er geen medische interventie plaats te vinden.

Problemen met de temporomandibulaire gewrichten

Klikkende geluiden in de kaak worden vaak veroorzaakt door problemen met de temporomandibulaire gewrichten. Deze gewrichten, aan beide zijden van de kaak, zorgen ervoor dat we kunnen praten, kauwen en geeuwen. Dysfuncties in deze gewrichten kunnen leiden tot ongemak en hoorbare geluiden bij het bewegen van de kaak.

Risicofactoren voor een klikkende kaak

Artritis

Artritis kan de temporomandibulaire gewrichten aantasten, vooral in het geval van reumatoïde artritis of artrose. Bij schade aan het kraakbeen in deze gewrichten wordt de schokabsorptie verminderd, wat kan leiden tot pijn en klikkende geluiden tijdens kaakbewegingen.

Erosie

Gewoonten zoals kauwgom kauwen, nagelbijten, tandenknarsen, het klemmen van de kaken, of lipbijten, kunnen slijtage van de kaakgewrichten veroorzaken. Deze erosie kan leiden tot klikkende geluiden en bijkomende klachten zoals gewrichtspijn, stijfheid, en een verminderd bewegingsbereik.

Gebroken of ontwrichte kaak

Een gebroken of ontwrichte kaak, vaak veroorzaakt door trauma zoals een verkeersongeval of sportblessure, kan leiden tot een klikkende kaak. Dit type verwonding vereist snelle medische aandacht, vooral bij symptomen zoals bloedingen, blauwe plekken, en zwelling.

Infectie

Infecties in de speekselklieren kunnen ook leiden tot een klikkende kaak. Deze infecties, die meestal voorkomen in de klieren van de wang, onder het kaakbot, of onder de tong, kunnen symptomen veroorzaken zoals een droge mond, een slechte smaak in de mond, en gezichtspijn.

Malocclusie van de tanden

Een malocclusie, waarbij de tanden niet goed op elkaar passen door bijvoorbeeld een onder- of overbeet, kan leiden tot kaakproblemen en klikkende geluiden. Dit kan ook bijten op de binnenkant van de wang of tong veroorzaken, wat leidt tot pijn bij het kauwen en spraakproblemen.

Myofasciaal pijnsyndroom

Het myofasciaal pijnsyndroom is een aandoening waarbij triggerpoints (spierknopen) in de spieren chronische pijn veroorzaken. Wanneer deze pijn zich in de kaakspieren voordoet, kan dit leiden tot een klikkend geluid in de kaak, vooral bij beweging.

Slaapapneu

Zowel het obstructief slaapapneusyndroom als centrale slaapapneu kunnen bijdragen aan kaakklikken. Patiënten met obstructieve slaapapneu hebben vaak last van symptomen zoals depressie, stemmingsstoornissen, en zwelling van de benen.

Tumor

Een tumor in de kaak, lippen, tong, of het tandvlees kan soms leiden tot een klikkende kaak. Sommige tumoren kunnen kwaadaardig zijn (kanker), wat snelle medische behandeling noodzakelijk maakt.

Symptomen die geassocieerd zijn met kaakklikken

Het klikken van de kaak kan gepaard gaan met meerdere symptomen zoals:

• Een gezichtszwelling
• Eetproblemen
• Gevoeligheid in de kaak of het gezicht
• Hoofdpijn
• Kaakpijn en ongemak
• Kaken die ‘vergrendelen’ in een open of gesloten positie
• Moeilijkheid om de mond wijd te openen
• Mondklem
• Nekpijn
• Oorpijn
• Oorsuizen
• Schouderpijn
• Tandpijn

Diagnose van een klikkende kaak

De diagnose van een klikkende kaak begint met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek door een arts of tandarts. De zorgverlener vraagt naar de symptomen, de frequentie van het klikkende geluid, en eventuele bijbehorende pijn of ongemak. Daarnaast wordt de medische en tandheelkundige voorgeschiedenis besproken om mogelijke oorzaken zoals eerdere kaakblessures, artritis of tandheelkundige problemen te identificeren.

Tijdens het lichamelijk onderzoek controleert de arts of tandarts de kaakbewegingen en luistert naar het geluid bij het openen en sluiten van de mond. Ze kunnen ook palperen (met de handen voelen) om te bepalen of er sprake is van spierspanning, gevoeligheid of afwijkingen in de kaakgewrichten.

Onderzoeken bij een klikkende kaak

Verschillende onderzoeken kunnen worden ingezet om de oorzaak van een klikkende kaak nauwkeuriger te bepalen:

Röntgenfoto's

Röntgenfoto's van de kaak en tanden worden vaak gemaakt om de botstructuren te beoordelen en om te controleren op afwijkingen zoals kaakbreuken of degeneratieve veranderingen in het gewricht.

Magnetische resonantie beeldvorming (MRI)

Een MRI-scan biedt gedetailleerde beelden van de zachte weefsels in en rond de kaakgewrichten, zoals het kraakbeen en de gewrichtsschijf. Dit onderzoek is vooral nuttig om afwijkingen in de structuur of positie van de gewrichtsschijf op te sporen.

CT-scan

Een CT-scan levert gedetailleerde beelden van de botten in de kaak en kan helpen om complexe kaakproblemen zoals botvergroeiingen of fracturen te identificeren.

Artroscopie

Bij een artroscopie wordt een kleine camera in het kaakgewricht ingebracht om directe beelden van het gewricht te verkrijgen. Dit wordt meestal gedaan wanneer minder invasieve onderzoeken onvoldoende informatie geven.

Audiologisch onderzoek

In gevallen waar gehoorproblemen optreden samen met kaakklikken, kan een audiologisch onderzoek nodig zijn om te beoordelen of er sprake is van gehoorverlies of andere oorproblemen gerelateerd aan het kaakgewricht.

Myofunctionele evaluatie

Dit onderzoek evalueert de functie van de spieren in het gezicht, vooral bij verdenking van het myofasciaal pijnsyndroom. Hierbij wordt gekeken naar spierkracht, bewegingsomvang, en de aanwezigheid van triggerpoints.

Zelfzorgbehandelingen voor een klikkend geluid in de kaak

De kaak niet overbelasten
Het vermijden van activiteiten waarbij de mond wijd moet worden geopend, zoals schreeuwen, zingen, of kauwgom kauwen, kan de symptomen verlichten.

De kaak ontspannen
Het licht openen van de mond om ruimte tussen de tanden te creëren kan de druk op de kaak verminderen.

Een goede houding handhaven
Het handhaven van een goede houding kan de positie van de kaak en het gezicht verbeteren, wat helpt om de belasting van de kaak te verminderen.

Hard voedsel vermijden
Het vermijden van harde of taaie voedingsmiddelen, zoals rauwe groenten, kan helpen om de symptomen te verminderen. Het eten van zachter voedsel in kleine hapjes voorkomt dat de mond te wijd moet worden geopend.

Stress verlichten
Stressreductie, vooral als het klikkende geluid wordt veroorzaakt door stressgerelateerd tandenknarsen, kan de symptomen helpen verlichten. Technieken zoals meditatie, diepe ademhaling, en lichaamsbeweging zijn nuttig.

Warmte en ijs toepassen
Het afwisselend aanbrengen van een ijsblokje en een warm kompres op de kaak kan verlichting bieden. Gebruik ijs gedurende vijftien minuten, gevolgd door een warm kompres gedurende tien minuten.

Medische behandelingen voor een klikkend geluid in de kaak

Chirurgie
Chirurgische ingrepen zijn meestal een laatste redmiddel en worden overwogen bij ernstige gevallen van kaakklikken. Mogelijke operaties zijn arthrocentese (het verwijderen van vloeistof uit het gewricht), open gewrichtschirurgie, of arthroscopie.

Echografie
Echografie kan worden gebruikt om het kaakgewricht op te warmen, wat de mobiliteit verbetert en pijn vermindert.

Fysiotherapie
Fysiotherapie, zoals massage en gezichtsuitrekkingen, kan nuttig zijn voor patiënten met kaakklachten. Dit moet echter worden uitgevoerd onder begeleiding van een arts of fysiotherapeut.

Injecties
Bij het myofasciaal pijnsyndroom kunnen injecties in triggerpoints verlichting bieden.

Lasertherapie of radiogolftherapie
Deze behandelingen stimuleren de beweging van de kaak en verlichten pijn in het kaak-, mond-, en nekgebied.

Medicijnen
NSAID's (niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen), spierverslappers, anxiolytica, of antidepressiva kunnen door een arts worden voorgeschreven om de symptomen te beheersen.

Mondstukken
Een mondbeschermer kan helpen bij het voorkomen van tandenknarsen ’s nachts. Een speciaal nachtspalkje kan ook helpen bij de behandeling van malocclusie.

Tandheelkundige behandeling
Tandheelkundige ingrepen kunnen nodig zijn om onderliggende oorzaken van kaakklikken, zoals malocclusie, te corrigeren.

Zenuwstimulatie
TENS (transcutane elektrische zenuwstimulatie) kan worden gebruikt om de spieren in het gezicht en de kaak te helpen ontspannen en de pijn te verlichten.

Prognose van een klikkende kaak

De prognose van een klikkende kaak varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de tijdigheid van de behandeling. In veel gevallen, vooral wanneer de oorzaak relatief mild is, kan de aandoening verbeteren met eenvoudige zelfzorgmaatregelen en medische behandelingen. Wanneer de klikkende kaak echter wordt veroorzaakt door ernstige aandoeningen zoals artritis of structurele problemen, kan de behandeling complexer en langduriger zijn. Hoewel de meeste patiënten met de juiste zorg verbetering ervaren, kan in sommige gevallen chronische pijn of functiebeperking optreden.

Complicaties van een klikkende kaak

Een klikkende kaak kan leiden tot verschillende complicaties als het onbehandeld blijft:

Chronische pijn

Bij aanhoudende overbelasting of onderliggende aandoeningen kan chronische kaakpijn ontstaan, die dagelijkse activiteiten zoals eten en praten beïnvloedt.

Kaakvergrendeling

In ernstige gevallen kan de kaak vast komen te zitten in een open of gesloten positie, wat medische noodhulp vereist.

Gehoorproblemen

Langdurige disfunctie van de temporomandibulaire gewrichten kan leiden tot tinnitus (oorsuizen) of gehoorverlies door de nabijheid van het gewricht aan het oor.

Artritis

Ongemerkte of onbehandelde kaakklachten kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van artritis in de kaakgewrichten, wat leidt tot verdere stijfheid en pijn.

Gezichtsspanning

Aanhoudende kaakproblemen kunnen bijdragen aan spierspanning in het gezicht, wat kan leiden tot hoofdpijn en pijn in de nek en schouders.

Preventie van een klikkende kaak

Preventieve maatregelen kunnen helpen om een klikkende kaak te voorkomen of te verergeren:

Vermijd overbelasting

Vermijd het openen van de mond wijd en activiteiten die extra druk op de kaak uitoefenen, zoals kauwgom kauwen of tandenknarsen.

Goede houding behouden

Zorg voor een goede houding, vooral tijdens langdurig zitten of werken, om de druk op de kaak en nek te verminderen.

Stressmanagement

Beoefen ontspanningstechnieken zoals meditatie of yoga om stress te verminderen en stressgerelateerde kaakspanning te voorkomen.

Regelmatige tandheelkundige controles

Regelmatige bezoeken aan de tandarts kunnen helpen om vroege tekenen van malocclusie of andere tandheelkundige problemen te identificeren die kaakklachten kunnen veroorzaken.

Gebruik van mondbeschermers

Voor mensen die 's nachts tandenknarsen, kan het dragen van een mondbeschermer helpen om de druk op de kaak te verminderen en schade aan het gewricht te voorkomen.

Lees verder

• Kaakpijn: Oorzaken en symptomen van pijnlijke kaak of kaken
• Gebroken en ontwrichte kaak: Oorzaken en symptomen
• Krakende geluiden van gewrichten (crepitaties, crepitus)
• Stijve kaak: Oorzaken van kaakstijfheid (strakke kaken)
• Gezwollen kaak/wang: Oorzaken van zwelling kaken of wangen