Prinzmetal angina: Aandoening met pijn op de borst in rust

Prinzmetal angina is een zeldzame vorm van angina pectoris, gekenmerkt door aanvallen van pijn op de borst. Terwijl de klassieke angina pectoris vaak wordt veroorzaakt door fysieke inspanning of emotionele stress, treedt Prinzmetal angina juist op tijdens periodes van rust, meestal tussen middernacht en de vroege ochtend. Deze aanvallen kunnen bijzonder pijnlijk zijn en variëren in duur van enkele minuten tot een half uur. Bij sommige patiënten kan de pijn uitstralen naar andere delen van het lichaam. Behandeling omvat medicatie en aanpassingen in de levensstijl. De prognose is meestal redelijk goed, hoewel er af en toe complicaties kunnen optreden door de spasmen die kenmerkend zijn voor deze aandoening.

• Synoniemen van Prinzmetal angina
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken: Spasmen (krampen) in bloedvaten
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Aanvallen van pijn op de borst in rust
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Medicijnen en veranderingen in levensstijl
• Prognose van de aandoening
• Complicaties van tijdelijke spasmen (krampen)
• Preventie van Prinzmetal angina
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met Prinzmetal angina
• Beheer stress en emotionele gezondheid
• Gebruik medicijnen zoals voorgeschreven
• Volg een gezond voedingspatroon
• Wees voorzichtig met alcohol
• Let op je lichaam en luister naar signalen
• Blijf fysiek actief, maar met voorzichtigheid

Synoniemen van Prinzmetal angina

Prinzmetal angina staat ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Vasospastische angina
• Coronair vaatspasme
• Variant angina

Epidemiologie

Prinzmetal angina, ook wel variant angina genoemd, is een zeldzame vorm van angina pectoris die wordt gekarakteriseerd door tijdelijke vernauwing (spasme) van de coronaire bloedvaten. Het komt minder vaak voor dan andere vormen van angina pectoris, maar is een belangrijke aandoening om te herkennen vanwege de acute en onvoorspelbare aard van de aanvallen.

Prevalentie
De prevalentie van Prinzmetal angina is relatief laag in vergelijking met de meer voorkomende chronische angina en hartinfarcten, maar het is een significante aandoening bij jonge en middelbare leeftijdspatiënten. Geschat wordt dat Prinzmetal angina ongeveer 2% van alle gevallen van angina pectoris uitmaakt. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, met een piekincidentie tussen de leeftijd van 30 en 50 jaar.

Geslachtsverschil
Prinzmetal angina wordt vaker waargenomen bij vrouwen, met name voor de menopauze. Bij mannen komt het vaker voor op jongere leeftijd en heeft het vaak een ernstiger beloop. Het lijkt minder vaak voor te komen bij postmenopauzale vrouwen, wat suggereert dat hormonale factoren een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van de aandoening.

Seizoensgebonden variatie
Er is enige aanwijzing dat Prinzmetal angina vaker voorkomt in de wintermaanden, mogelijk vanwege de effecten van kou en verhoogde vasoconstrictie, wat de kans op coronaire vasospasme vergroot.

Mechanisme

Prinzmetal angina wordt veroorzaakt door een tijdelijke spasme van de coronaire bloedvaten, wat leidt tot een plotselinge verminderde bloedtoevoer naar het hart. Dit spasme kan de zuurstofvoorziening naar de hartspier tijdelijk verminderen en zo angina veroorzaken.

Coronaire vasospasme
De belangrijkste oorzaak van Prinzmetal angina is het spasme van de coronaire vaten, wat leidt tot een tijdelijke vernauwing van de bloedvaten. Dit kan worden uitgelokt door een verscheidenheid aan factoren, waaronder emotionele stress, kou, roken, of bepaalde medicijnen. Het spasme veroorzaakt een afname van de bloedtoevoer naar de hartspier, wat resulteert in pijn op de borst.

Rol van endotheliale disfunctie
Bij Prinzmetal angina speelt endotheliale disfunctie een cruciale rol. De endotheelcellen die de binnenkant van de bloedvaten bekleden, functioneren niet correct en kunnen niet goed reageren op de vasodilatatie-signalen van het lichaam. Dit kan leiden tot onvoorspelbare spasmes van de coronaire vaten.

Verhoogde sympathische activiteit
Er is ook een verhoogde sympathische activiteit geassocieerd met Prinzmetal angina. Deze verhoogde activiteit kan bijdragen aan de spasme van de coronaire vaten, vooral in de aanwezigheid van andere risicofactoren zoals roken of stress.

Gebruik van medicijnen of drugs
Bepaalde stoffen zoals cocaïne kunnen het risico op het ontwikkelen van Prinzmetal angina verhogen door hun invloed op de sympathische zenuwactiviteit en de vaatvernauwing. Het gebruik van andere drugs, zoals amfetaminen, kan de incidentie van vasospasme en angina verhogen.

Oorzaken: Spasmen (krampen) in bloedvaten

De pijn bij Prinzmetal angina ontstaat door spasmen (tijdelijke krampen) in de kransslagaders, de bloedvaten die de hartspier van zuurstofrijk bloed voorzien. Deze spasmen veroorzaken tijdelijke obstructie van de bloedstroom naar het hart, wat leidt tot pijn op de borst.

Risicofactoren

De volgende risicofactoren zijn in verband gebracht met Prinzmetal angina:

• Roken
• Hoog cholesterolgehalte
• Hoge bloeddruk (hypertensie)
• Alcoholontwenning
• Stress
• Blootstelling aan koude temperaturen
• Gebruik van bepaalde medicijnen
• Gebruik van stimulerende middelen zoals cocaïne en amfetaminen

Hoewel de aandoening soms bij verder gezonde personen optreedt zonder duidelijke oorzaak, kunnen bovengenoemde factoren het risico verhogen.

Risicogroepen

Prinzmetal angina komt vooral voor bij bepaalde risicogroepen die een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van coronaire vasospasme.

Vrouwen onder de 50 jaar
Prinzmetal angina komt vaker voor bij vrouwen onder de 50 jaar. Dit kan gedeeltelijk te maken hebben met de invloed van oestrogeen op de vasculaire gezondheid, waarbij het gebrek aan oestrogeen na de menopauze een beschermend effect lijkt te verliezen.

Jonge volwassenen met drugsgebruik
Jonge volwassenen, vooral diegenen die drugs gebruiken zoals cocaïne, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van Prinzmetal angina. Cocaïnegebruik kan leiden tot ernstige vasospasmen en daarmee angina-aanvallen.

Patiënten met een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten
Mensen met een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten hebben mogelijk een verhoogd risico op het ontwikkelen van Prinzmetal angina, vooral wanneer ze andere risicofactoren, zoals roken of stress, ervaren.

Patiënten met andere vaatziekten
Patiënten met aandoeningen zoals arteriële hypertensie of atherosclerose kunnen ook een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van Prinzmetal angina, hoewel het vaker voorkomt bij mensen zonder de typische risicofactoren van hart- en vaatziekten.

Symptomen: Aanvallen van pijn op de borst in rust

Het belangrijkste symptoom van Prinzmetal angina is terugkerende pijn op de borst die meestal optreedt tijdens rustperiodes, vooral 's nachts of vroeg in de ochtend. Patiënten kunnen ook andere sensaties ervaren zoals:

• Beklemming of druk in de borst
• Brandend gevoel in het hart
• Misselijkheid
• Zweten
• Duizeligheid
• Hartkloppingen

Pijn kan uitstralen naar de nek, kaak, schouder of arm. De aanvallen duren meestal tussen de vijf en vijftien minuten, maar kunnen in sommige gevallen langer aanhouden. Deze aanvallen zijn vaak heviger dan die van klassieke angina pectoris.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van Prinzmetal angina kunnen zich plotseling voordoen en vereisen onmiddellijke medische aandacht, vooral als ze leiden tot ernstige pijn of ademhalingsproblemen.

Acute pijn op de borst
Patiënten ervaren plotselinge pijn op de borst, die meestal 's nachts of in rust optreedt. De pijn kan intens zijn, gepaard gaan met een benauwd gevoel en voelt vaak als een zware druk op de borst.

Pijn die afneemt bij inspanning of rust
In tegenstelling tot andere vormen van angina, kan de pijn bij Prinzmetal angina vaak afnemen wanneer de patiënt rust neemt of diep ademhaalt, omdat het spasme van de coronairvaten tijdelijk vermindert.

Onregelmatige hartslag
Patiënten kunnen ook een onregelmatige hartslag ervaren, vooral als het spasme van de coronaire vaten het hart tijdelijk minder zuurstofrijk bloed levert.

Kortademigheid en duizeligheid
Sommige patiënten met Prinzmetal angina ervaren kortademigheid of duizeligheid, wat duidt op verminderde zuurstoftoevoer naar het hart en het lichaam.

Diagnose en onderzoeken

Voor de diagnose van Prinzmetal angina voert de arts meestal de volgende onderzoeken uit:

Elektrocardiografie (ECG)
Een elektrocardiogram (ECG) meet de elektrische activiteit van het hart en kan tekenen van spasmen detecteren.

Hartkatheterisatie
Dit onderzoek helpt bij het opsporen van eventuele vernauwingen in de kransslagaders. Tijdens dit onderzoek kan de arts medicijnen toedienen om spasmen op te wekken en zo de symptomen te evalueren.

Behandeling: Medicijnen en veranderingen in levensstijl

Medicijnen
Medicatie speelt een sleutelrol in de behandeling van Prinzmetal angina. Artsen kunnen voorschrijven:

• Calciumantagonisten: Deze medicijnen helpen de spasmen in de kransslagaders te verminderen.
• Nitraten: Snelwerkende nitraten, zoals sublinguale tabletjes of sprays, kunnen een aanval verlichten. Langwerkende nitraten worden voorgeschreven om aanvallen te voorkomen.

Levensstijl
Aanpassingen in de levensstijl kunnen de frequentie en ernst van de aanvallen verminderen:

• Stoppen met roken: Dit heeft een aanzienlijke impact op de frequentie van aanvallen.
• Gezonde voeding: Een evenwichtige voeding en het behoud van een gezond gewicht kunnen de algehele hartgezondheid bevorderen.
• Bloeddrukbeheer: Het controleren en indien nodig verlagen van de bloeddruk.
• Vermijden van stimulerende middelen: Het vermijden van drugs en stimulerende middelen die aanvallen kunnen uitlokken.
• Regelmatige lichaamsbeweging: Dit helpt bij het verbeteren van de cardiovasculaire gezondheid.

Aangezien Prinzmetal angina een chronische aandoening is, is regelmatige controle door een arts noodzakelijk.

Prognose van de aandoening

De prognose van Prinzmetal angina is over het algemeen goed, vooral als de aandoening tijdig wordt behandeld en onder controle wordt gehouden. De meeste patiënten herstellen volledig van een aanval en kunnen normale activiteiten hervatten.

Zelfbeperkend karakter
Prinzmetal angina is meestal zelfbeperkend, met aanvallen die vaak binnen enkele minuten tot een uur verdwijnen. Regelmatige aanvallen kunnen echter het risico op verdere complicaties, zoals hartaanvallen, verhogen.

Langdurige gevolgen
Hoewel Prinzmetal angina in de meeste gevallen geen blijvende schade aan de hartspier veroorzaakt, kan langdurige of onbehandelde vasospasme bijdragen aan het ontwikkelen van atherosclerose, wat kan leiden tot ernstigere hartproblemen op de lange termijn.

Behandeling en follow-up
De behandeling van Prinzmetal angina bestaat meestal uit medicatie, zoals calciumantagonisten en nitroglycerine, om de coronaire vasospasmen te verlichten en toekomstige aanvallen te voorkomen. Regelmatige controle is essentieel om de symptomen onder controle te houden en complicaties te voorkomen.

Complicaties van tijdelijke spasmen (krampen)

In sommige gevallen kunnen ernstige complicaties ontstaan door de aanhoudende spasmen, zoals:

• Levensbedreigende hartritmestoornissen
• Hartaanval

Preventie van Prinzmetal angina

Preventie van Prinzmetal angina richt zich op het verminderen van de risicofactoren en het bevorderen van een gezonde levensstijl. Enkele effectieve preventieve maatregelen zijn:

Stoppen met roken
Roken is een belangrijke risicofactor voor Prinzmetal angina. Het stoppen met roken kan helpen om de frequentie en ernst van de aanvallen te verminderen en de algemene hartgezondheid te verbeteren.

Beheren van cholesterol- en bloeddrukniveaus
Het handhaven van een gezond cholesterolgehalte en het controleren van de bloeddruk zijn cruciaal. Dit kan door middel van een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en, indien nodig, medicatie.

Gezonde voeding
Een dieet dat rijk is aan groenten, fruit, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten kan helpen om de gezondheid van het hart te bevorderen en risicofactoren te beheersen. Beperk de inname van verzadigde vetten, transvetten en suiker.

Regelmatige lichaamsbeweging
Regelmatige fysieke activiteit kan bijdragen aan een gezonde hartfunctie en helpen bij het behouden van een gezond gewicht. Dit kan ook de frequentie van Prinzmetal angina-aanvallen verminderen.

Vermijden van stimulerende middelen
Het gebruik van stimulerende middelen zoals cocaïne en amfetaminen moet worden vermeden, omdat deze de kans op het optreden van spasmen in de kransslagaders kunnen verhogen.

Stressmanagement
Stress kan bijdragen aan de frequentie en ernst van aanvallen. Technieken voor stressbeheer, zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken, kunnen nuttig zijn.

Temperatuurexposure vermijden
Vermijd blootstelling aan extreme temperaturen, zowel koud als heet, aangezien dit de kans op spasmen kan verhogen.

Regelmatige medische controles
Vaste controles bij een arts kunnen helpen bij het monitoren van de hartgezondheid en het vroegtijdig identificeren van mogelijke problemen, waardoor gerichte preventieve maatregelen genomen kunnen worden.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met Prinzmetal angina

Prinzmetal angina, ook wel vasospastische angina genoemd, is een type pijn op de borst die wordt veroorzaakt door een tijdelijke vernauwing van de kransslagaders, wat de bloedtoevoer naar het hart vermindert. Hoewel de aandoening vaak voorkomt in mensen zonder andere hartziekten, kan het gevaarlijk zijn als het niet goed wordt beheerd. Hier volgen enkele praktische tips om ermee om te gaan.

Beheer stress en emotionele gezondheid

Emotionele stress kan de frequentie van aanvallen van Prinzmetal angina verhogen. Het is belangrijk om strategieën te ontwikkelen om stress te verminderen, zoals meditatie, diepe ademhaling, of mentale gezondheidszorg. Regelmatige ontspanningstechnieken kunnen helpen om de stress die de aanvallen veroorzaakt te verminderen en je algemene welzijn te verbeteren.
Daarnaast kunnen negatieve emoties zoals angst ook bijdragen aan de verstoring van de bloedtoevoer naar het hart. Het is belangrijk om tijd te nemen voor ontspanning en steun te zoeken bij familie of een therapeut om je mentaal gezond te houden.

Gebruik medicijnen zoals voorgeschreven

Medicijnen kunnen een cruciale rol spelen in de behandeling van Prinzmetal angina. De arts kan nitraten voorschrijven om de kransslagaders te ontspannen en de bloedtoevoer te verbeteren, of medicatie zoals calciumkanaalblokkers om de vasospasmen te voorkomen. Het is essentieel om de medicijnen zoals voorgeschreven in te nemen, zelfs als je je goed voelt.
Vergeet niet om eventuele bijwerkingen of veranderingen in je symptomen te melden aan je arts. Dit helpt om je behandeling te optimaliseren en de juiste medicatie voor jouw situatie te vinden.

Volg een gezond voedingspatroon

Het behouden van een gezond voedingspatroon is essentieel voor het beheren van Prinzmetal angina en het bevorderen van de gezondheid van je hart. Vermijd voedingsmiddelen die je bloeddruk kunnen verhogen of ontstekingen kunnen verergeren, zoals verzadigde vetten en bewerkte suikers. Kies voor een evenwichtig voedingspatroon dat rijk is aan groenten, fruit, volkoren producten en gezonde vetten, zoals die in vis, olijfolie en noten.
Een gezond voedingspatroon helpt niet alleen bij het beheren van de symptomen van Prinzmetal angina, maar het bevordert ook de algehele gezondheid van je hart en vaten.

Wees voorzichtig met alcohol

Hoewel matig gebruik van alcohol voor sommige mensen geen probleem vormt, kan het voor patiënten met Prinzmetal angina een risico vormen, aangezien alcohol de bloeddruk kan verhogen en de bloedvaten kan vernauwen. Het is belangrijk om te overleggen met je arts over je alcoholconsumptie en te overwegen deze te verminderen of te vermijden, afhankelijk van je situatie.
Let ook op de symptomen die je ervaart na het drinken van alcohol, zoals een verergering van pijn op de borst, en bespreek deze met je arts.

Let op je lichaam en luister naar signalen

Prinzmetal angina kan plotseling optreden, zelfs in rust. Het is belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren en onmiddellijk medische hulp in te schakelen als je last hebt van pijn op de borst, vooral als de symptomen langer duren of verergeren.
In sommige gevallen kan een beeldvormend onderzoek nodig zijn om te controleren op andere hartproblemen, zoals een verminderde bloedstroom of de aanwezigheid van andere hartziekten. Houd je arts goed op de hoogte van veranderingen in je symptomen.

Blijf fysiek actief, maar met voorzichtigheid

Regelmatige lichaamsbeweging is belangrijk voor je algehele gezondheid, maar bij Prinzmetal angina is het belangrijk om voorzichtig te zijn met intensieve activiteit. Overleg met je arts over het juiste type oefening voor jou en zorg ervoor dat je een geschikte routine volgt die je hart niet overbelast.
Oefeningen zoals wandelen, fietsen of zwemmen kunnen voordelen bieden, maar het is essentieel om je grenzen te respecteren en te stoppen als je pijn op de borst of andere symptomen ervaart.

Lees verder

• Angina pectoris: Pijn op de borst, teken van hartaanval
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn
• Nitraten: Medicijnen voor behandeling van pijn op de borst