Veneuze beenzweren: Chronische wonden aan been
Een veneuze beenzweer (veneuze beenulcus) is een chronische wonde op het been die erg traag geneest. Meestal is dit het gevolg van een slechte bloedcirculatie in de ledematen. De veneuze beenzweer ontwikkelt zich meestal aan de binnenkant van het onderbeen, boven de enkel. De belangrijkste symptomen van een veneuze beenzweer omvatten pijn, jeuk en zwelling van het aangetaste been. Speciale wondverzorging en compressietherapie zijn nodig zodat de wonde geneest. Er zijn verschillende manieren om veneuze beenzweren te voorkomen, namelijk door veranderingen in de levensstijl, voeding of medicatie. Meestal herstelt de patiënt binnen enkele maanden van deze wonde. Veneuze beenzweren leiden onbehandeld tot ernstigere problemen zoals huid- en botinfecties.
Epidemiologie
Veneuze beenzweren komen vaak voor en zijn goed voor 80-85% van alle beenzweren. Ze treffen voornamelijk oudere volwassenen en zijn wijdverspreid in landen met vergrijzende bevolkingen. Jaarlijks krijgen duizenden mensen te maken met een veneuze beenzweer, waarbij vrouwen vaker getroffen worden dan mannen. Het risico op een veneuze beenzweer neemt toe met de leeftijd, en de kans op het ontwikkelen van deze chronische wond is groter bij mensen met onderliggende aandoeningen zoals diabetes of vaatziekten.
Oorzaken van veneuze beenzweren
Een veneuze beenzweer is het meest voorkomende type beenzweer, goed voor 80-85% van alle gevallen. Veneuze beenzweren verschijnen wanneer er een breuk in de huid op het been is, meestal rond de enkel. De aderen in het been, die bloed terug naar het hart moeten sturen, werken namelijk niet zo goed. Dit is meestal te wijten aan slechtwerkende kleppen die de bloedstroom naar de aderen remmen. Deze terugstroom van bloed betekent een verhoogde druk aan het einde van de ledematen. Hierdoor verzwakt de huid en heelt een snede of
schaafwonde trager.
Rokers zijn vaker getroffen door veneuze beenzweren /
Bron: Geralt, Pixabay
Risicofactoren
De veneuze beenzweren komen vaker bij:
Symptomen
Zweer
Veneuze beenzweren treffen het vaakst benige gebieden, zoals de enkel. Een veneuze beenzweer is vaak jeukend, pijnlijk of
brandend. Rond de zweer is vaak een zwelling aanwezig. Verder is een bruinachtige verkleuring te zien op de plaats van de zweer. Uit de zweer lekt soms een stinkende vloeistof. Daarnaast is een
huiduitslag, een verharde huid of een
droge huid rond de zweer mogelijk. Het aangetaste been voelt ook zwaar aan.
Geïnfecteerde zweer
Een beenzweer raakt soms geïnfecteerd. Dit gaat gepaard met volgende symptomen:
- een verergering van pijn
- koorts van 38 °C en hoger
- pus (groene, stinkende afscheiding)
- roodheid of zwelling van de omliggende huid
- pijn of zwelling van het been of de kuit
Alarmsymptomen
Alarmsymptomen bij een veneuze beenzweer zijn onder meer:
- een plotselinge verergering van pijn in het been
- ernstige roodheid of zwelling
- verhoogde temperatuur rond de wonde
- plotselinge verandering in de kleur of het uiterlijk van de zweer
- tekens van een infectie zoals pus of een stinkende afscheiding
- koorts boven 38 °C
Bij het optreden van deze symptomen moet onmiddellijk een arts geraadpleegd worden.
Diagnose en onderzoeken
Als de patiënt een wonde heeft die niet geneest of waarvan hij denkt dat deze is geïnfecteerd, moet hij zo snel mogelijk een arts raadplegen. Meestal is een lichamelijk onderzoek van de pijnlijke plek en de huid daarrond nodig om een veneuze beenzweer te diagnosticeren. De arts bevraagt de patiënt verder nog over een
medische voorgeschiedenis en andere risicofactoren voor de aandoening. Soms bestelt de arts nog bijkomende
beeldvormende onderzoeken, zoals een
Doppler-echografie (beeldvormend onderzoek van bloedvaten), een
röntgenfoto of een
CT-scan. Op deze manier is hij in staat om de aderen en het gebied rond de beenzweer meer in detail te bekijken.
Behandeling: Compressietherapie en speciale wondverzorging
De patiënt is meestal gebaat met een
compressieverband of compressiekous. Door de druk verbetert de bloedcirculatie in het been, waardoor het lichaam beter in staat is om de veneuze beenzweer te genezen. De patiënt moet wellicht ook gedurende een bepaalde tijd het been omhoog plaatsen om
bloedsomloop te verbeteren (drie à vier keer per dag gedurende een halfuur). Is de veneuze beenzweer geïnfecteerd door bacteriën, dan schrijft de arts
antibiotica voor. Speciale wondverzorging is belangrijk omdat de chronische wonde aan het been anders niet geneest. De patiënt krijgt een speciaal vochtig verband rond de veneuze beenzweer om het genezingsproces te versnellen. Af en toe beveelt de arts een operatie aan om de bloedcirculatie in de benen te verbeteren. Dit helpt bij het genezingsproces van de veneuze beenzweer en voorkomt op een later tijdstip soortgelijke problemen.
Prognose van chronische wonden aan been
Bij circa 70% van de patiënten met een veneuze beenzweer geneest de wonde na drie of vier maanden behandeling. Sommige veneuze beenzweren houden echter langer aan, vooral als deze groot zijn. Een aantal patiënten geraakt nooit verlost van de veneuze beenzweren.
Complicaties van veneuze beenulcera
Soms leidt een veneuze beenzweer tot andere problemen, waaronder een verlies van mobiliteit, ernstige huidinfecties en botinfecties. In zeldzame gevallen veroorzaken de chronische wonden aan het been huidkanker of bloedvergiftiging (sepsis).
Preventie van veneuze beenzweren
Via diverse maatregelen is het mogelijk om veneuze beenzweren te voorkomen:
- aspirine nemen om bloedstolsels te voorkomen
- chronische aandoeningen onder controle houden zoals een hoge bloeddruk of diabetes mellitus (suikerziekte)
- compressiekousen dragen
- de benen zo vaak mogelijk tillen
- een gezonde, zoutarme voeding eten
- gewicht verliezen bij overgewicht
- langdurig zitten of rechtstaan vermijden
- regelmatige lichaamsbeweging uitvoeren
- roken vermijden
- spataderen laten behandelen
Lees verder