Pijn gehemelte: oorzaken pijnlijk en gezwollen gehemelte

Een pijnlijk en gezwollen gehemelte bij eten of slikken is een vervelende klacht die meerdere oorzaken kan hebben. Af en toe kun je wat last hebben van pijn aan je gehemelte. Deze pijn kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder een zweer, zwelling, blaar, of zelfs een ontstoken bultje. Dit soort pijn kan erg vervelend zijn en als het mogelijk is, wil je er meteen korte metten mee maken. In de meeste gevallen is pijn aan je gehemelte binnen enkele dagen weer over en zijn er goede behandelingen beschikbaar om de pijn te verzachten.

• Pijn aan het gehemelte
• Oorzaken pijnlijk en gezwollen gehemelte
• Infecties
• Brandwonden
• Letsel
• Aften
• Alcoholgebruik
• Mondkanker
• Bijkomende symptomen
• Pijn
• Droge mond
• Spiertrekkingen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van pijn aan het gehemelte
• Antibiotica bij bacteriële infecties
• Lidocaïne en verdovende middelen
• Zelfzorg en verlichting
• Hydratatie en rust
• Zelfzorg en huismiddelen
• Honing
• Zout water (zuiveringszout)
• Aloë vera
• IJsblokjes
• Toverhazelaar
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Pijn aan het gehemelte

Het dak van de mond bestaat uit het gehemelte, dat wordt onderverdeeld in twee delen, het harde gehemelte (te vinden achter de tanden) en het zachte gehemelte (te vinden aan de achterkant). Als je pijn voelt in de dak van je mond, kan dit betekenen dat je gehemelte pijnlijk of opgezwollen is. Gewoonlijk doet deze aandoening zich voor in het harde gehemelte van je mond,

Oorzaken pijnlijk en gezwollen gehemelte

Er zijn tal van factoren die ervoor kunnen zorgen dat het dak van je mond pijnlijk of opgezwollen wordt. Sommige van deze factoren zijn veel voorkomend en ook gemakkelijk te behandelen, terwijl andere meestal het gevolg zijn van een onderliggende aandoening, waaronder kanker en herpes. Hier zijn enkele van de meest voorkomende oorzaken van een pijnlijke of gezwollen mond.

Infecties

Een infectie is een veel voorkomende factor die pijn veroorzaakt aan je gehemelte waardoor deze opzwelt of ongemakkelijk aanvoelt. Een infectie kan worden veroorzaakt door tandbederf, bacteriën of zelfs een virale infectie. Herpes simplex-virus is een veel voorkomend virus dat koortsblaasjes (koortslip) veroorzaakt. Deze blaasjes blijven meestal een week aanwezig en verdwijnen dan. Een tandvleesontsteking of ontstoken tanden kunnen tevens het gehemelte aantasten. Raadpleeg in dat geval je tandarts.

Brandwonden

Het nuttigen van te heet eten en drinken is een andere veel voorkomende oorzaak van pijn in de mond of pijn aan je gehemelte. Gezien de ligging van je harde verhemelte, kan het eten van heet voedsel brandwonden veroorzaken, waardoor blaren, zweren en zwelling ontstaan. Een pijnlijk en opgezwollen gehemelte aan een kant duidt meestal op een brandwond, bijvoorbeeld door het eten van een te heet stuk pizza. Een verbrand gehemelte geneest meestal vanzelf binnen drie tot zeven dagen. Om je ongemak in de tussentijd te verlichten, kun je zacht voedsel en koude drankjes nemen.

Letsel

Letsel aan je gehemelte of een beschadigd gehemelte is een andere veel voorkomende oorzaak van zwelling aan je gehemelte. Een stukje chips met een scherpe rand kan bijvoorbeeld je harde gehemelte verwonden en een wondjes veroorzaken. Het veelvuldig snoepen van harde snoepjes, kunnen ook klachten veroorzaken aan je gehemelte. Bovendien wrijven slecht passende prothesen regelmatig tegen de bovenkant van je mond, wat mondzweren, blaasjes of blaren kan veroorzaken. Het is echter geen serieus probleem, want na het verwijderen van de bron van letsel en irritatie, geneest het beschadigde weefsel na een tijdje en verdwijnen ook de klachten.

Aften

In de meeste gevallen gaan aften gepaard met complicaties van het immuunsysteem. Meestal worden ze veroorzaakt door bepaalde voedingsmiddelen, stress en hormonale veranderingen. Aften zijn gevoelige zweren die zich op de tong of aan de binnenkant van je wangen kunnen vormen, het tandvlees in de buurt van je tanden, maar ze kunnen zich ook vormen op het gehemelte, wat zeldzaam is. Meestal zijn aften ongeveer een week pijnlijk, waarna ze verdwijnen. Het is verstandig om een arts te bezoeken als de pijnlijke plekken aanhouden. Blijf ook uit de buurt van gekruid en pittig voedsel om te voorkomen dat de pijn verergert.

Alcoholgebruik

Alcohol is een andere mogelijke oorzaak voor zweertjes in de mond of zwelling van je gehemelte. Alcohol is vochtafdrijvend waardoor je uitgedroogd kan raken. Een droge mond is een symptoom van uitdroging en in extreme gevallen leidt het tot gevoeligheid of zwelling van het gehemelte.

Mondkanker

Het komt slechts zelden voor dat een kwaadaardige tumor de oorzaak is van pijn aan je gehemelte. Gezondheidsproblemen zoals mondkanker kunnen zwelling op het dak van je mond veroorzaken.

Bijkomende symptomen

Een pijnlijk of gezwollen gehemelte kan gepaard gaan met andere klachten.

Pijn

In de meeste gevallen zal een pijnlijk of gezwollen gehemelte gepaard gaan met pijn. Factoren zoals brandwonden, mondkanker en aan alcohol gerelateerde aandoeningen kunnen bijvoorbeeld tot pijn leiden.

Droge mond

Een droge mond is een andere veel voorkomende aandoening die wijst op verschillende mondgerelateerde problemen. Het kan bijvoorbeeld een symptoom zijn van trauma, geblokkeerde speekselklieren en brandwonden.

Spiertrekkingen

Als je elektrolytenniveau te laag is, is het mogelijk om spierspasmen, spiertrekkingen en spierkrampen te ervaren. Uitdroging kan ook gepaard gaan met een pijnlijke of gezwollen mond.

Onderzoek en diagnose

Wanneer je last hebt van een pijnlijk en gezwollen gehemelte, wil je waarschijnlijk snel weten wat er aan de hand is. De eerste stap bij het stellen van een diagnose is vaak een lichamelijk onderzoek. Je arts zal naar je mond en gehemelte kijken om eventuele zichtbare afwijkingen, zoals zweren, blaren of zwelling, op te sporen.

Daarnaast kan je arts vragen stellen over je klachten: Hoe lang heb je al pijn? Wanneer doet het meeste pijn? Zijn er andere symptomen zoals koorts of moeite met slikken? Deze informatie helpt bij het vinden van de oorzaak.

Als de oorzaak niet meteen duidelijk is, kan je arts aanvullend onderzoek adviseren, zoals bloedonderzoek of een kweek van het mondslijmvlies om mogelijke infecties of ontstekingen op te sporen. Soms kan beeldvormend onderzoek, zoals een röntgenfoto of MRI-scan, nodig zijn om de interne structuren van de mond beter te bekijken.

Al met al richt de diagnose zich op het vinden van de oorzaak van de pijn, zodat je snel en effectief behandeld kunt worden.

Behandeling van pijn aan het gehemelte

Als je last hebt van een pijnlijk of opgezwollen gehemelte, is het belangrijk om een afspraak te maken met je huisarts. De arts kan de oorzaak van de klachten vaststellen en een passende behandeling aanbevelen.

Antibiotica bij bacteriële infecties

Als de pijn aan je gehemelte wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie, kan de arts antibiotica voorschrijven om de infectie te bestrijden. Dit zal helpen om de zwelling en pijn te verminderen en verdere complicaties te voorkomen.

Lidocaïne en verdovende middelen

Voor pijnlijke aandoeningen in de mond, zoals zweren of blaren, kan de arts lokale verdovende middelen zoals lidocaïne voorschrijven. Dit medicijn maakt de huid en slijmvliezen gevoelloos, waardoor het ongemak vermindert. Lidocaïne kan worden gebruikt voor aandoeningen zoals aften of andere pijnlijke plekken in de mond.

Zelfzorg en verlichting

In veel gevallen verdwijnen zweren of blaren in het gehemelte vanzelf binnen een paar dagen. Zelfzorg kan ook helpen om de symptomen te verlichten. Denk hierbij aan:

• Spoelen met een zoutoplossing om bacteriën te doden en de genezing te bevorderen.
• Vermijden van irriterende voedingsmiddelen, zoals gekruid, heet of zuur voedsel.
• Zorgen voor een goede mondhygiëne om verdere irritatie te voorkomen.

Hydratatie en rust

Het is belangrijk om voldoende water te drinken en het mondgebied te laten rusten. Dit kan de genezing versnellen en verdere irritatie voorkomen. Vermijd harde en scherpe voedingsmiddelen die het gehemelte kunnen beschadigen.

Zelfzorg en huismiddelen

Het behandelen van een pijnlijk en gezwollen gehemelte is vrij eenvoudig, vooral als de oorzaak niet ernstig is. Er zijn tal van huismiddeltjes voor deze aandoening. Enkele van de meest gebruikte zijn de volgende:

Honing

Honing is een van de meest gebruikte huismiddeltjes is voor verschillende klachten. Honing is een natuurlijke behandeling voor koortslippen en brandwonden. Het bevat belangrijke componenten zoals fenolzuur, dat belangrijk is voor het bestrijden van aandoeningen zoals het herpes simplex-virus. Breng honing rechtstreeks aan op het getroffen gebied.

Zout water (zuiveringszout)

Zout water is belangrijk voor het steriliseren van de mond in geval van een infectie en om de pijn te verlichten. Meng gewoon zout of zuiveringszout (ook bekend als baking soda) met een glas warm water. Spoel het mengsel vervolgens ongeveer een minuut in de mond zonder het door te slikken. Spuug dan het mengsel uit.

Aloë vera

Aloë Vera is een geweldige en een van de meest gebruikte huismiddeltjes voor het behandelen van brandwonden. Aloë vera bevordert de genezing van brandwonden en snijwonden. Er zijn ook mondgels beschikbaar op basis van aloë vera die kunnen worden gebruikt om ontstekingen te behandelen en te kalmeren, evenals open wondjes.

IJsblokjes

Het verkoelende effect van ijsblokjes kan helpen de zwelling te verminderen en de pijn op de getroffen gebieden te verdoven. Plaats gewoon een ijsblokje op het getroffen gebied. Het vermindert de bloedstroom in dat deel en verdooft de pijn. Let wel op dat je het ijsblokje een beetje heen en weer beweegt om bevriezing van de huid te voorkomen.

Toverhazelaar

Toverhazelaar is een effectief natuurlijk huismiddeltje om aften te behandelen. Het kan worden gebruikt als een mondwater om pijn te verlichten en ontstekingen te verminderen. Bovendien bevordert het een snellere genezing. Je kunt toverhazelaar gebruiken als een mondwater om de pijn en ontsteking van aften te verlichten.

Prognose

Een pijnlijke of gezwollen gehemelte verdwijnt meestal vanzelf. Zorg er echter voor dat je de aandoening behandelt om verder ongemak te voorkomen. Tijdens het herstel kun je beter extreem heet of hard voedsel vermijden, omdat ze het gehemelte kunnen irriteren.

Complicaties

Als pijn en zwelling aan het gehemelte onbehandeld blijven, kunnen er complicaties ontstaan, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Mogelijke complicaties zijn:

• Verspreiding van de infectie: Als de pijn wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie en niet tijdig wordt behandeld, kan de infectie zich uitbreiden naar andere delen van de mond of keel, wat ernstiger problemen kan veroorzaken.
• Chronische pijn en ongemak: Zonder behandeling kunnen zweren of blaren chronisch worden, wat leidt tot aanhoudende pijn, ongemak bij eten en drinken, en een verminderde levenskwaliteit.
• Moeilijkheden bij het eten en slikken: Een aanhoudend gezwollen gehemelte kan het eten en slikken bemoeilijken, wat op de lange termijn kan leiden tot ondervoeding of gewichtsverlies.
• Abcesvorming: Bij ernstige ontstekingen kan er een abces ontstaan in het gehemelte of omliggende weefsels. Dit vereist vaak drainage of zelfs een chirurgische ingreep.
• Systemische infectie: In zeldzame gevallen kan een onbehandelde infectie zich verspreiden naar de bloedbaan, wat kan leiden tot sepsis, een levensbedreigende complicatie.

Preventie

Neem de volgende preventieve maatregelen in acht:

• Zorg voor een goede mondhygiëne: Poets je tanden minstens twee keer per dag en gebruik dagelijks tandzijde om de mond gezond te houden.
• Vermijd irriterende voedingsmiddelen: Beperk het eten van scherpe, zure of te hete voedingsmiddelen die het gehemelte kunnen irriteren.
• Hydrateer goed: Drink voldoende water om uitdroging van de mond en mondslijmvliezen te voorkomen.
• Stop met roken: Vermijd roken, omdat dit het risico op irritatie en infecties in de mond vergroot.
• Beperk alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik kan het mondslijmvlies irriteren en ontstekingen bevorderen.
• Gebruik lippenbalsem en mondspoelingen zonder alcohol: Dit kan helpen om je mond vochtig te houden en irritatie te verminderen.
• Bezoek regelmatig de tandarts: Laat je mond regelmatig controleren om mogelijke problemen vroegtijdig op te sporen en te behandelen.

Lees verder

• Gezwollen gehemelte: oorzaken zwelling van het gehemelte
• Bultje gehemelte: oorzaken van knobbeltje op het gehemelte
• Parels van Epstein: wit bultje tandvlees/gehemelte bij baby