Lipontsteking: symptomen en behandeling van ontstoken lippen

Een lipontsteking of ontstoken lippen komt vaker voor dan je denkt. Lipontsteking kan ontstaan ten gevoelge van wondjes zoals aften en koortslippen, en ze kunnen het gevolg zijn van talloze oorzaken, waaronder virussen en schimmelinfecties. Ontstoken lippen kunnen ook worden veroorzaakt door een tekort aan voedingsstoffen, en zelfs koud weer kan een ontsteking veroorzaken. Er zijn diverse interne en externe factoren die leiden tot een ontsteking van de lippen. Bijkomende symptomen zijn jeukende, rode of gezwollen lippen. Soms volstaat zelfzorg en huismiddeltjes en soms is medische behandeling nodig. Je huisarts kan een diagnose stellen en een behandeling inzetten.

• Oorzaken van een lipontsteking
• Koortslip
• Voedingstekorten
• Mondhoekeczeem
• Schimmelinfectie
• Koud en guur weer
• Oraal allergie syndroom
• Symptomen van ontstoken lippen
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts
• Lichamelijk onderzoek
• Allergietest
• Bloedonderzoek
• Swabtest
• Behandeling van ontstoken lippen
• Zelfzorg en huismiddeltjes
• Ricinusolie of castorolie
• Tea tree olie
• Yoghurt
• Melk
• Gorgelen met zout water
• Zwarte thee
• Vermijd gekruid voedsel
• Verminder de suikerinname
• Verhoog de ijzerinname
• Vermijd bijten op de lippen
• Kurkuma
• Voldoende drinken
• Aloë vera
• Prognose van ontstoken lippen

Oorzaken van een lipontsteking

Koortslip

Je kunt een ontsteking oplopen door een virus. Het meest voorkomende en bekende virus dat je lippen kan infecteren is het herpes simplex-virus type 1, welke een koortslip veroorzaakt rond de mond. Het virus zit in het vocht van de koortsblaasjes en via de handen, knuffelen en kussen verspreidt deze lastpak zich. Tussen de uitbraken door verbergt HSV-1 zich in zenuwcellen, dus het is nooit volledig genezen. Een koortslip kenmerkt zich door blaasjes, vaak op of rond de lippen, die jeuken, branden, tintelen of pijn doen.

Voedingstekorten

Hoewel voedingstekorten geen directe oorzaak zijn van lipontsteking, kunnen ze wel een poredisponerende factor zijn. Een vitaminetekort of mineralengebrek, zoals ijzertekort, zinktekort of een vitamine B2-tekort, kan het immuunsysteem van het lichaam verzwakken, waardoor het veel gemakkelijker wordt om een bacteriële of schimmelinfectie op te lopen, bijvoorbeeld bij een mondhoekzeem (zie onder).

Mondhoekeczeem

Mondhoekeczeem duidt op een ontsteking van de mondhoeken en het ontstaat door irritatie van de mondhoeken door speeksel, waar (verterings)enzymen in aanwezig zijn die je huid kunnen aantasten.

Schimmelinfectie

Mondhoekeczeem (perlèche) ontstaat door een ontstekingsreactie van de huid als gevolg van irritatie door ophoping van speeksel in de mondhoeken. Dit kan gecompliceerd worden door een infectie of besmetting met een schimmel; een gist die vaak bij de mens wordt aangetroffen is de Candida albicans.

Koud en guur weer

Door extreem koude temperaturen, droge lucht en harde, gure wind in de winterperiode, kun je sneller last krijgen van ontstoken lippen en koortsblaasjes. Bij schraal weer of strenge vrieskou steekt de koortslip graag de kop op en is het dus oppassen geblazen. De strenge en gure winterwind kan ook leiden tot droge, schrale en gebarsten lippen, waardoor je lippen kwetsbaarder worden voor ontsteking. Gebarsten lippen vormen een ideale omgeving ​​voor herpes- of schimmelinfecties om voet aan de grond te krijgen.

Oraal allergie syndroom

Bepaalde soorten vers fruit, noten en groenten kunnen de oorzaak zijn van het oraal allergie syndroom. Na het eten van het voedingsmiddel waar je allergisch voor bent treden klachten op als tintelen, branderig gevoel en zwelling. De klachten ontstaan op lippen, tong, mondslijmvlies of keel. Na enkele minuten trekken de klachten vaak weer weg.

Symptomen van ontstoken lippen

Ontstoken lippen kunnen de volgende symptomen veroorzaken:

• gezwollen lippen
• blaren en blaasjes op de lippen
• zweertjes op de lippen
• bultjes op de lippen
• pijnlijke lippen
• jeukende lippen
• branderige lippen
• tintelende lippen
• droge lippen

Onderzoek en diagnose

Een lipontsteking kan pijnlijk, vervelend en zelfs ontsierend zijn. Je lippen voelen droog, gezwollen of geïrriteerd, en je vraagt je misschien af wat de oorzaak is. Tijd om dat uit te zoeken! Laten we door de stappen van het onderzoek en de diagnose heen wandelen om te ontdekken wat er achter die lipontsteking schuilt.

Vraaggesprek met de arts

Alles begint met een goed gesprek met je arts. Wanneer begon de ontsteking? Is er sprake van roodheid, zwelling of kloven? Misschien heb je net een nieuwe lippenbalsem gebruikt of ben je in aanraking gekomen met een irriterende stof. De arts zal je vragen of je last hebt van andere symptomen, zoals pijn, jeuk of blaasjes. Elk klein detail helpt je arts om het plaatje compleet te krijgen en de oorzaak van de lipontsteking te vinden.

Lichamelijk onderzoek

Na het gesprek volgt een lichamelijk onderzoek van je lippen en mond. De arts kijkt naar de kleur, textuur en algehele conditie van je lippen. Is er sprake van droogheid, schilfers of misschien zelfs blaren? De conditie van je mondhoeken en het slijmvlies kan ook worden onderzocht, aangezien een ontsteking soms verder kan reiken dan alleen de lippen. De arts zal ook letten op eventuele tekenen van een infectie, allergie of irritatie.

Allergietest

Als er een vermoeden bestaat van een allergische reactie, kan de arts een allergietest aanbevelen. Dit kan helpen om te achterhalen of je misschien gevoelig bent voor bepaalde stoffen in cosmetica, tandpasta, voedsel of andere producten die je lippen irriteren. Het achterhalen van de boosdoener is vaak de eerste stap naar verlichting!

Bloedonderzoek

Een bloedonderzoek kan ook helpen om te bepalen of er sprake is van een onderliggende oorzaak, zoals een tekort aan vitamines of een infectie. Soms kan een verstoord immuunsysteem leiden tot ontstekingen, en door je bloedwaarden te controleren, kan de arts uitzoeken of er iets meer aan de hand is dan alleen oppervlakkige irritatie.

Swabtest

In sommige gevallen kan een arts besluiten een swabtest van de lippen te doen, waarbij een klein monster van de ontsteking wordt afgenomen om te controleren op bacteriën, schimmels of virussen. Dit is vooral handig als er sprake is van aanhoudende of terugkerende lipontstekingen, zoals bij koortslip of candida-infecties.

Behandeling van ontstoken lippen

Je huisarts kan een diagnose stellen op basis van je klachten en lichamelijk onderzoek, met daarbij speciale aandacht voor je lippen en mond. In geval van een bacteriële infectie kan de arts een antibioticum voorschrijven dat je plaatselijk aanbrengt, of een antischimmelzalf in geval van een schimmelinfectie. Ook kan de arts, indien nodig, corticosteroïden (ontstekingsremmers) voorschrijven om de zwelling en ontsteking snel te verminderen.

Daarnaast kan je arts adviseren om irriterende factoren te vermijden, zoals bepaalde cosmetica, sterk gekruid voedsel of blootstelling aan de zon. Als de ontsteking het gevolg is van uitdroging, kan het gebruik van een verzachtende en hydraterende lippenbalsem helpen om de huid van je lippen te herstellen.

In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij een allergische reactie, kan een allergietest worden uitgevoerd om de oorzaak te achterhalen. De arts kan dan een antihistaminicum (antiallergiemiddel) voorschrijven om de symptomen te verlichten en toekomstige irritaties te voorkomen. Het vermijden van de allergietrigger is dan essentieel voor een blijvend resultaat.

Zelfzorg en huismiddeltjes

Lipontsteking of ontstoken lippen kunnen behoorlijk pijnlijk en vervelend zijn en bijzonder aangenaam om naar te kijken. Gelukkig zijn er een aantal huismiddeltjes die kunnen helpen om de symptomen te verlichten.

Ricinusolie of castorolie

Ricinusolie of castorolie wordt vaak gebruikt vanwege zijn ontstekingsremmende en helende eigenschappen, gedeeltelijk als gevolg van de grote hoeveelheden ricinolzuur in de olie. De olie kan worden gebruikt door de substantie voorzichtig in de besmette gebieden te masseren.

Tea tree olie

Tea tree olie is antibacterieel en schimmelwerend als gevolg van een chemische samenstelling die het vergelijkbaar maakt met peroxide. Het bevat ook terpenen, waarvan wordt verondersteld dat ze goed zijn voor het bestrijden van bacteriën en schimmels. Tea tree olie is erg sterk, dus het is het beste om het te verdunnen met kokosolie of water. Breng het mengsel aan op het besmette gebied en masseer het voorzichtig in. Doe dit vlak voor het slapengaan en laat het een nacht intrekken.

Yoghurt

Yoghurt kan mogelijk helpen bij het verwijderen van een schimmellipinfectie. Het bevat probiotica zoals Lactobacillus acidophilus, die kunnen helpen de lippen te genezen en schimmelinfecties te elimineren. Het is zo simpel als het masseren van natuurlijke yoghurt in de ontstoken lippen, vervolgens even laten intrekken en daarna afspoelen met koud water en een doek.

Melk

Het melkzuur in melk kan zwelling helpen verminderen en de genezing van ontstoken lippen bevorderen. Masseer melk in de ontstoken lippen en laat het daar minstens 45 minuten intrekken. Spoel de melk na die tijd af met koud water en een handdoek.

Gorgelen met zout water

Zout is antiseptisch en kan helpen bij het wegnemen van infecties en ontstekingen. De gemakkelijkste manier om zout te gebruiken is door te gorgelen met zout water. Je kunt daarvoor ook zuiveringszout (ook bekend als baking soda) gebruiken. Meng een halve theelepel zout met een kopje water. Daarna halve minuut gorgelen met et mengsel. Doe dit vier tot vijf keer per dag. Gorgelen met het water kan helpen bij het opruimen van bacteriën in de mond en keel.

Zwarte thee

Zwarte thee wordt door veel mensen gebruikt om zwelling te verminderen. De thee krijgt zijn samentrekkende vermogens van een verbinding genaamd tannine. Tannines binden aan bepaalde eiwitten en chemicaliën en kunnen in dit geval helpen om de zwelling van een ontstoken lip te verminderen. Maak een kopje thee en verwijder het theezakje. Wrijf de thee op je lippen en laat deze drogen; spoel de thee dan af met koud water en een handdoek. Je kunt ook het vochtige theezakje gebruiken en het rechtstreeks op de besmette gebieden aanbrengen.

Vermijd gekruid voedsel

Als je regelmatig pittig en gekruid eten eet, weet je dat het je lippen kan laten tintelen. Pittig eten kan de bestaande pijn van een lipontsteking verergeren, dus het is het beste om het te vermijden totdat je lippen zijn genezen.

Verminder de suikerinname

Minder suiker innemen komt de algehele gezondheid ten goede. Suiker voedt schimmelinfecties; daarom vermindert het verlagen van je suikerinname de hoeveelheid voedsel die de infectie laat groeien en vermenigvuldigen.

Verhoog de ijzerinname

IJzer helpt het lichaam bij het bestrijden van infecties, vooral als het gaat om schimmels. Het verhogen van je ijzerinname kan het immuunsysteem van het lichaam versterken en helpen bij het bestrijden van de infectie. Je kunt je ijzervoorraad vergroten door groene groenten, bonen en erwten te eten. Kijk uit met ijzersupplementen. Overleg dit altijd eerst met je huisarts of apotheker.

Vermijd bijten op de lippen

Bijten op je lippen, zeker als ze geïrriteerd of ontstoken zijn, maakt de klachten vaak alleen maar erger. Het kan ook voor verspreiding van de infectie zorgen, bijvoorbeeld in geval van koortsblaasjes.

Kurkuma

Kurkuma wordt al lang gebruikt in de traditionele kruidengeneeskunde vanwege de medicinale eigenschappen. Het kan goed toegepast worden bij een lipontsteking vanwege de ontstekingsremmende en schimmelwerende eigenschappen van kurkuma. Kurkuma kan helpen bij het remmen van de groei van schimmel en mogelijk zelfs doden, zodat de infectie zal eindigen. Het kan ook helpen de zwelling te verminderen. Kurkuma kan tot een pasta worden verwerkt door twee eetlepels kurkumapoeder te mengen met een beetje water. Masseer de pasta in het aangedane gebied en laat zitten totdat het opdroogt. Veeg de pasta af met koud water en een doek en herhaal het proces één of twee keer per dag.

Voldoende drinken

Jezelf goed gehydrateerd houden is altijd belangrijk, en de toename van vloeistoffen helpt ook om afvalstoffen uit je lichaam te verwijderen, wat een snellere genezing mogelijk maakt.

Aloë vera

Aloë vera is een vetplant die salicylzuur bevat. Salicylzuur is een verbinding die genezing in de huid bevordert, en daarom wordt het vaak gebruikt om zonnebrand, brandwonden en snijwonden te behandelen. Pas aloë vera-gel toe op het aangedane gebied, vooral als het gaat om blaren en zweren.

Prognose van ontstoken lippen

De vooruitzichten voor ontstoken lippen zijn over het algemeen positief. Met de juiste behandeling – of dat nu antibiotica, antischimmelzalf, of ontstekingsremmers is – reageren de meeste mensen snel en goed. Binnen een paar dagen kun je al verbetering merken, waarbij de zwelling, roodheid en pijn geleidelijk verdwijnen.

Bij een juiste diagnose en behandeling is de kans op volledig herstel groot, en je lippen kunnen weer soepel en gezond aanvoelen. Belangrijk is wel dat je de oorzaak van de ontsteking aanpakt, zoals het vermijden van irriterende stoffen of het gebruik van een goede lippenbalsem om uitdroging te voorkomen.

Lees verder

• Droge lippen: oorzaken en tips gebarsten lippen en velletjes
• Liplik eczeem symptomen: ontstoken lippen & schilferende lip
• Zweertjes op lip: oorzaken van zweertjes op de lip of lippen
• Branderige lippen: oorzaken, symptomen en behandeling
• Jeukende lippen of jeuk aan lippen: oorzaken en symptomen