Infecties tijdens zwangerschap in baarmoeder en vagina

Tijdens de zwangerschap kunnen vrouwen te maken krijgen met verschillende infecties, waarbij vaginale en baarmoederinfecties het vaakst voorkomen. Hoewel veel van deze infecties onschuldig zijn, kunnen ze soms de zich ontwikkelende baby aantasten, vooral als ze onbehandeld blijven. Regelmatige prenatale zorg is essentieel om infecties vroegtijdig op te sporen en te behandelen, wat cruciaal is voor de gezondheid van zowel de moeder als het kind.

• Baarmoederinfecties tijdens de zwangerschap
• Oorzaken en risicofactoren
• Complicaties
• Behandeling
• Vaginale infecties tijdens de zwangerschap
• Bacteriële vaginose
• Groep B-streptokokken (GBS)
• Vaginale schimmelinfecties (vulvovaginale candidiasis)
• Andere infecties tijdens de zwangerschap
• Hormonale veranderingen en infecties
• Ernstige infecties
• Behandeling van zwangerschapsinfecties
• Prognose van zwangerschapsinfecties
• Complicaties van zwangerschapsinfecties
• Preventie van zwangerschapsinfecties

Baarmoederinfecties tijdens de zwangerschap

Oorzaken en risicofactoren

Baarmoederinfecties, ook wel intra-amniotische infecties genoemd, ontstaan vaak wanneer bacteriën vanuit de vagina via het cervixkanaal naar de baarmoeder reizen. Dit kan gebeuren bij een onbehandelde vaginale infectie of wanneer de vliezen breken tijdens een langdurige bevalling. Risicofactoren omvatten langdurig gebroken vliezen, meervoudige vaginale onderzoeken tijdens de bevalling, en het gebruik van bepaalde medische instrumenten.

Complicaties

Een baarmoederinfectie kan ernstige complicaties veroorzaken, waaronder vroegtijdige bevalling, sepsis bij de moeder, en infectie van de placenta, wat de ontwikkeling van de baby kan verstoren. In ernstige gevallen kunnen infecties leiden tot geboorteafwijkingen, neonatale infecties, of zelfs een doodgeboorte. Bovendien kunnen infecties tijdens de bevalling de arbeid bemoeilijken en leiden tot levensbedreigende complicaties zoals orgaanfalen.

Behandeling

De behandeling van baarmoederinfecties vereist vaak een combinatie van antibiotica en ziekenhuisopname. In gevallen waarin de moeder tijdens de bevalling koorts ontwikkelt, zal de arts de foetus nauwlettend monitoren. Als de symptomen ernstig zijn of niet verbeteren, kan een keizersnede noodzakelijk zijn om de gezondheid van moeder en kind te waarborgen.

Vaginale infecties tijdens de zwangerschap

Bacteriële vaginose

Bacteriële vaginose (BV) is een veelvoorkomende bacteriële infectie die optreedt wanneer er een onbalans is in de vaginale flora. Symptomen zijn onder meer:

• Overvloedige, dunne, grijsachtige afscheiding
• Een sterke geur, vaak beschreven als visachtig, die verergert na geslachtsgemeenschap
• Jeuk, brandend gevoel, of pijn in de vagina of vulva

Onbehandelde BV kan leiden tot ernstige complicaties zoals vroeggeboorte en een verhoogd risico op een laag geboortegewicht.

Groep B-streptokokken (GBS)

Groep B-streptokokken (GBS) zijn bacteriën die normaal voorkomen in het spijsverteringsstelsel, maar die bij zwangere vrouwen de vagina en het rectum kunnen koloniseren. Hoewel GBS meestal asymptomatisch is, kan het tijdens de bevalling worden overgedragen op de baby, met ernstige gevolgen zoals sepsis, meningitis, of zelfs overlijden. Prenatale screening voor GBS is standaard, en indien positief, wordt de moeder tijdens de bevalling behandeld met intraveneuze antibiotica om het risico op overdracht op de baby te verminderen.

Vaginale schimmelinfecties (vulvovaginale candidiasis)

Vulvovaginale candidiasis wordt veroorzaakt door de schimmel Candida, die zich vaak vermenigvuldigt tijdens de zwangerschap als gevolg van hormonale veranderingen, een verhoogde productie van glycogeen, en hogere oestrogeenspiegels. Symptomen zijn onder meer:

• Dikke, witte, kwarkachtige afscheiding
• Een geur die doet denken aan brood of bier
• Jeuk en een branderig gevoel rond de vagina of vulva
• Pijn tijdens geslachtsgemeenschap

De behandeling bestaat uit antischimmelmedicijnen. Het is echter cruciaal dat zwangere vrouwen eerst met hun arts of verloskundige overleggen voordat ze deze medicijnen gebruiken.

Andere infecties tijdens de zwangerschap

Hormonale veranderingen en infecties

De hormonale en immunologische veranderingen die tijdens de zwangerschap optreden, maken vrouwen vatbaarder voor infecties. Dit kan leiden tot complicaties zoals eczeem, dat kan verergeren en leiden tot huidinfecties zoals cellulitis. Daarnaast kunnen aandoeningen zoals het Sweet-syndroom, een zeldzame inflammatoire huidaandoening, vaker voorkomen tijdens de zwangerschap.

Ernstige infecties

Bepaalde infecties zijn tijdens de zwangerschap bijzonder gevaarlijk en vereisen onmiddellijke medische aandacht. Deze omvatten:

• Griep: Kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen
• Hepatitis E: Kan leverfalen veroorzaken, vooral in het derde trimester
• Herpes simplex virus (HSV) en varicella zoster virus (VZV): Kunnen ernstige gevolgen hebben voor de foetus
• HIV: Kan worden overgedragen van moeder op kind
• Listeria: Kan leiden tot doodgeboorte of ernstige aangeboren afwijkingen
• Mazelen: Kan ernstige complicaties veroorzaken voor zowel moeder als kind

Behandeling van zwangerschapsinfecties

Bij de behandeling van infecties tijdens de zwangerschap moeten de voordelen en risico's van medicatie zorgvuldig worden afgewogen. Sommige medicijnen die doorgaans effectief zijn, kunnen schadelijk zijn voor de foetus. Het is daarom essentieel dat zwangere vrouwen altijd medisch advies inwinnen voordat ze medicatie gebruiken.

Prognose van zwangerschapsinfecties

De prognose van zwangerschapsinfecties varieert afhankelijk van de aard en ernst van de infectie, evenals de snelheid en adequaatheid van de behandeling. Bij de meeste vrouwen die tijdig worden behandeld, is de prognose gunstig, met een hoge kans op een gezonde zwangerschap en geboorte. Onbehandelde of ernstig verlopende infecties kunnen echter leiden tot langdurige gezondheidsproblemen voor zowel moeder als kind, inclusief aangeboren afwijkingen en neurologische schade bij de baby.

Complicaties van zwangerschapsinfecties

Hoewel veel vrouwen die tijdens de zwangerschap een infectie oplopen, geen complicaties ondervinden, kunnen sommige infecties ernstige gevolgen hebben voor zowel moeder als kind. Vroegtijdige en adequate behandeling kan de kans op complicaties aanzienlijk verminderen. Mogelijke complicaties zijn onder andere:

• Aangeboren afwijkingen door directe schade aan de foetus
• Schade aan de moeder, wat haar vermogen om de foetus te ondersteunen kan verminderen
• Vroegtijdige bevalling of miskraam
• De noodzaak van medicatie die schadelijk kan zijn voor de foetus

Infecties zoals bacteriële vaginose, syfilis, herpes, en hiv kunnen de foetus direct infecteren. Anderen, zoals cytomegalovirus, gonorroe, en toxoplasmose, kunnen leiden tot ernstige aangeboren afwijkingen of een verstandelijke beperking.

Preventie van zwangerschapsinfecties

Het voorkomen van infecties tijdens de zwangerschap is cruciaal voor de gezondheid van zowel de moeder als de baby. Hier zijn enkele belangrijke maatregelen voor het voorkomen van zwangerschapsinfecties:

• Goede hygiëne: Was handen regelmatig met zeep en water, vooral na het gebruik van het toilet en voor het bereiden of eten van voedsel. Dit helpt de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen.
• Veilig voedsel: Zorg ervoor dat alle voedingsmiddelen goed gekookt zijn om voedselgerelateerde infecties zoals listeriose en salmonellose te voorkomen. Vermijd rauwe of onvoldoende verhitte eieren, vlees en vis.
• Voorkom contact met zieke personen: Beperk het contact met mensen die verkouden zijn of andere besmettelijke ziekten hebben. Dit helpt de kans op griep of andere infecties te verkleinen.
• Vaccinaties: Zorg ervoor dat je up-to-date bent met aanbevolen vaccinaties. Bepaalde vaccins, zoals die tegen griep en kinkhoest, zijn belangrijk voor de bescherming van zowel de moeder als de baby.
• Veilig seksueel gedrag: Gebruik een condoom om seksueel overdraagbare infecties (SOA's) te voorkomen, en zorg ervoor dat je seksuele partner getest is op SOA's.
• Regelmatige prenatale zorg: Volg alle aanbevolen prenatale afspraken en screenings om vroegtijdig eventuele infecties op te sporen en te behandelen. Dit kan helpen bij het voorkomen van ernstige complicaties.
• Vermijd toxoplasma: Was groenten en fruit grondig en vermijd contact met kattenuitwerpselen, aangezien toxoplasma een risico kan vormen tijdens de zwangerschap.
• Vermijd risicovolle activiteiten: Vermijd activiteiten die je blootstellen aan schadelijke stoffen of infecties, zoals werken met bepaalde chemische stoffen of onverzorgde waterbronnen.
• Houd jezelf gezond: Zorg voor een gezonde levensstijl door voldoende te rusten, gezond te eten en regelmatig te bewegen. Dit versterkt je immuunsysteem en helpt je lichaam beter om infecties te weerstaan.

Door deze preventieve maatregelen te volgen, kun je het risico op zwangerschapsinfecties verminderen en bijdragen aan een gezonde zwangerschap.

Lees verder

• Hormonale onbalans: Oorzaken van hormonale schommelingen
• Bacteriële vaginose: Stinkende afscheiding uit vagina
• Candidiasis: Schimmelinfectie door gist Candida