Appendixkanker: Kanker in appendix (aanhangsel blindedarm)

Appendixkanker: Kanker in appendix (aanhangsel blindedarm) Appendixkanker is een zeldzame vorm van kanker waarbij de kankercellen ontstaan in de appendix (wormvormig aanhangsel van de blindedarm). Er zijn verschillende soorten appendixkanker. Bij veel patiënten ontstaan in de vroege stadia geen symptomen. Artsen diagnosticeren bijgevolg dit type kanker vaak in de latere stadia wanneer het zich naar andere organen verspreid heeft. Appendixkanker is behandelbaar en veel patiënten hebben een goede prognose.

Epidemiologie van kankercellen in wormvormig aanhangsel in blindedarm

Ongeveer 2-10 patiënten per 1 miljoen krijgt te maken met appendixkanker. Dit type kanker is bijgevolg zeer zeldzaam. Oorzaken en risicofactoren. Mannen en vrouwen zijn even vaak aangetast. Kinderen zijn zelden getroffen. De meeste patiënten zijn tussen de veertig en zestig jaar oud wanneer een arts hen diagnosticeert met appendixkanker.

Oorzaken van appendixkanker

Experts weten anno oktober 2020 niet precies wat de oorzaak is van appendixkanker. Ze hebben geen verbanden gevonden tussen appendixkanker en genetische of omgevingsoorzaken.

Types van kanker in appendix

Bij appendixkanker tasten diverse soorten tumorcellen verschillende delen van de appendix aan. Sommige appendixtumoren zijn goedaardig, terwijl anderen kwaadaardig zijn en zich dan ook kunnen verspreiden naar andere organen.

Adenocarcinoom van het colontype

Ongeveer tien procent van alle appendixtumoren zijn adenocarcinomen. Deze beginnen meestal aan de basis van de appendix wanneer ze van dit orgaan afkomstig zijn. Ze verspreiden zich naar andere organen en lichaamsdelen.

Gobletcelcarcinoom (adenoneuro-endocriene tumor)

Dit type tumor heeft vergelijkbare kenmerken met zowel een neuro-endocriene tumor als een adenocarcinoom. Een gobletcelcarcinoom verspreidt zich naar andere organen en is agressiever dan een neuro-endocriene tumor.

Mucineus cystadenocarcinoom

Circa 20% van de patiënten met appendixkanker hebben een mucineus cystadenocarcinoom. Dit type tumor begint ook in de slijmcellen, maar het is kwaadaardig en verspreidt zich soms naar een andere plek.

Mucineus cystadenoom (laagwaardig mucineus neoplasma)

Dit is een goedaardige tumor die begint in de slijmcellen in de appendixwand. Een mucineus cystadenoom is goedaardig en verspreidt zich niet naar andere organen wanneer het zich in een intacte appendix bevindt.

Neuro-endocriene tumor (carcinoïdtumor)

Dit type appendixtumor begint meestal in de punt van de appendix en is verantwoordelijk voor meer dan de helft van de appendixkankers.

Paraganglioom

Dit type tumor is meestal goedaardig.

Signet-ringceladenocarcinoom

Dit betreft een zeldzame en moeilijk te behandelen kwaadaardige tumor. Het is een adenocarcinoom met een zegelringcel die snel groeit en moeilijker te verwijderen is dan andere adenocarcinomen.

Symptomen

Appendixkanker veroorzaakt vaak geen symptomen in de vroege stadia. Artsen diagnosticeren patiënten met deze aandoening vaak pas in de latere stadia wanneer wel symptomen aanwezig zijn. De tekenen van appendixkanker zijn vaak afhankelijk van de effecten van de tumor.

Appendicitis

Een blindedarmontsteking (appendicitis) is mogelijk het eerste symptoom van appendixkanker. Dit komt vooral omdat sommige appendixtumoren de appendix kunnen blokkeren, waardoor de bacteriën die normaal in de darmen zitten, vast komen te zitten en overgroeien in de appendix. De meest voorkomende behandeling voor appendicitis is een spoedoperatie om de appendix te verwijderen (appendectomie). Zodra de chirurg de appendix heeft verwijderd, onthult een biopsie van het weefsel de diagnose van appendixkanker.

De patiënt kampt hierbij met volgende tekenen:

Niet alle soorten appendixkanker veroorzaken een blindedarmontsteking. De meeste van de neuro-endocriene tumoren vormen zich bijvoorbeeld in de appendixtip. Deze veroorzaken meestal geen blokkade die leidt tot een blindedarmontsteking. Ook geldt dat de meeste patiënten met appendicitis geen appendixkanker krijgen. Andere factoren, zoals een trauma aan de buik en inflammatoire darmaandoeningen (ontstekingsaandoeningen van de darm), veroorzaken mogelijk appendicitis, al is de oorzaak meestal onbekend.

Pseudomyxoma peritonei

Sommige soorten appendixtumoren veroorzaken pseudomyxoma peritonei (PMP), wat optreedt wanneer de appendix scheurt en de tumorcellen in de buikholte lekken. De tumorcellen scheiden mucine (eiwitgel) uit hetgeen zich opbouwt in de buikholte en zich blijft verspreiden. Bij PMP lekken kankercellen in de buikholte. Zonder behandeling leidt de opbouw tot problemen met het spijsverteringsstelsel en intestinale blokkades. Mucineuze cystadenomen en mucineuze cystadenocarcinomen van de appendix leiden mogelijk tot PMP.

PMP-symptomen omvatten:
  • buikpijn die komt en gaat
  • een gezwollen of vergrote buik
  • een verlies van eetlust
  • een verzadigd gevoel na het eten van slechts kleine hoeveelheden voedsel
  • misselijkheid of braken
  • constipatie of diarree
  • een liesbreuk

Andere tekenen van appendixkanker

In sommige gevallen hebben patiënten met appendixkanker een harde massa in de buik of bekkengebied. Ook buikpijn of een zwelling zijn mogelijke tekenen. Bij vrouwen verwart een arts de massa soms met eierstokkanker.

Als de appendixkanker kwaadaardig is, groeien de kankercellen op het oppervlak van andere buikorganen en de bekleding van de buikholte. Deze progressie staat bekend als ‘peritoneale carcinomatose’. Indien onbehandeld, gaat de functie van de ingewanden verloren of ontstaat een darmobstructie (verstopping in darm met buikpijn en braken).

Kwaadaardige appendixkanker groeit meestal op het oppervlak van de lever, milt, de eierstokken, de baarmoeder of de bekleding van de buikholte of het peritoneum. Meestal verspreiden appendixkankers zich niet naar organen buiten de buikholte, met uitzondering van het Signet-ringceladenocarcinoom.

Diagnose en onderzoeken

Artsen stellen veel appendix-kankers vast nadat een patiënt een appendicitis-operatie heeft ondergaan of wanneer de tumor zich verspreidt naar andere organen en symptomen veroorzaakt. Het is voor artsen moeilijk specifieke appendixkanker te identificeren bij beeldvormende onderzoeken zoals een echografie, MRI-scan of CT-scan. Ook een bloedonderzoek is geen betrouwbare indicator voor appendixkanker. Vaak diagnosticeert een arts appendixkanker na het verkrijgen van een biopsie van de tumor.

Behandeling

Voor het bepalen van de behandeling, kijkt de arts naar het type tumor, de locatie en het tijdstip waarop de kanker zich heeft verspreid en eventuele andere medische problemen bij de patiënt.

Chirurgie

Als de kanker zich niet buiten de appendix heeft verspreid, dan volgt een operatie waarbij de arts de tumor verwijdert. Heeft de kanker zich wel verspreid naar andere organen, dan is ook een operatie nodig maar hierbij moet de arts ook de aangetaste organen verwijderen om alle kanker te elimineren. Hij verwijdert dan een deel van de darmen, de eierstokken of het peritoneum. De meeste patiënten hebben baat bij een operatie waarbij de arts de appendix en de rechterhelft van de dikke darm verwijdert, vooral als de tumor groter is dan twee centimeter. Deze procedure staat bekend als een rechter hemicolectomie. Sommige patiënten ondergaan ook na de operatie chemotherapie om de kanker te helpen elimineren.

Chemotherapie

Verwarmde intraperitoneale chemotherapie (HIPEC) is effectief tegen appendixkanker die zich in de buikholte heeft verspreid. Met HIPEC vult de chirurg de buik met een verwarmde chemotherapieoplossing en laat hij deze ongeveer 1,5 uur werken. Deze techniek verwijdert kankercellen die de artsen niet kunnen zien. De chirurg voert HIPEC uit na het verwijderen van de appendix en eventuele zichtbare tumorcellen. HIPEC heeft wel een lange hersteltijd, namelijk variërend van acht weken tot meerdere maanden.

Prognose van tumor in appendix

De overlevingskans voor appendixkanker varieert afhankelijk van het type tumor, of het zich heeft verspreid en waar het zich bevindt. De vijfjaarsoverleving voor neuro-endocriene tumoren van de appendix bedraagt:
  • bijna 100 procent als de tumor kleiner is dan 3 cm en zich niet heeft verspreid.
  • ongeveer 78 procent als de tumor kleiner is dan 3 cm en zich heeft verspreid naar regionale lymfeklieren (lymfekliermetastasen).
  • ongeveer 78 procent als de tumor groter is dan 3 cm, ongeacht of de tumor zich heeft verspreid naar andere lichaamsdelen.
  • ongeveer 32 procent als de kanker zich heeft verspreid naar andere lichaamsdelen.
© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vroege symptomen en signalen van appendicitisVroege symptomen en signalen van appendicitisWat zijn de eerste signalen van een appendicitis of blindedarmontsteking? Het probleem bij een appendicitis is dat het m…
BlindedarmontstekingBlindedarmontstekingEen blindedarmontsteking is een ontsteking van het aanhangsel, ook wel appendix genoemd, van de dikke darm. Dit aanhangs…
Gescheurde appendix (wormvormig aanhangsel van blindedarm)Gescheurde appendix (wormvormig aanhangsel van blindedarm)In sommige gevallen ontstaat een ontsteking van de appendix. Wanneer een arts dit niet tijdig behandelt (binnen de 24 to…
BlindedarmontstekingBlindedarmontstekingBlindedarmontsteking: symptomen, klachten, verschijnselen, oorzaak, operatie. Een blindedarmontsteking die niet behandel…

Kleincellige longkanker: Oorzaken, symptomen en behandelingKleincellige longkanker: Oorzaken, symptomen en behandelingKleincellige longkanker is een agressieve vorm van longkanker die meestal tot stand komt door roken. Typische symptomen…
Infecties tijdens zwangerschap in baarmoeder en vaginaInfecties tijdens zwangerschap in baarmoeder en vaginaTijdens de zwangerschap kampen vrouwen soms met een infectie. Vooral vaginale infecties komen vaak voor tijdens de zwang…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 19 december 2018:
  • Appendix cancer, https://www.medstargeorgetowncancer.org/conditions/gastrointestinal-cancer/peritoneal-cancer/appendix-cancer/
  • Appendix Cancer: Diagnosis, https://www.cancer.net/cancer-types/appendix-cancer/diagnosis
  • Appendix Cancer: Symptoms and Signs, https://www.cancer.net/cancer-types/appendix-cancer/symptoms-and-signs
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Pseudomyxoma peritonei, https://www.kanker.nl/kankersoorten/pseudomyxoma-peritonei/wat-is/pseudomyxoma-peritonei
  • Types of appendix cancer, https://www.cancercenter.com/appendix-cancer/types/
  • What is appendix cancer?, https://www.medicalnewstoday.com/articles/323955.php
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 04-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.