Kleincellige longkanker: Oorzaken, symptomen en behandeling

Kleincellige longkanker is een agressieve vorm van longkanker die meestal tot stand komt door roken. Typische symptomen zijn hoesten, pijn op de borst, kortademigheid en gewichtsverlies. Kleincellige longkanker diagnosticeert de arts na een bloedonderzoek, longscans en een onderzoek van een stukje longweefsel. De behandeling hangt af van het kankerstadium. Niet altijd is het mogelijk om te genezen van kleincellige longkanker, omdat de kanker zich vaak al heeft verspreid wanneer de arts de diagnose heeft gesteld.

• Oorzaken van kleincellige longkanker
• Risicofactoren: Roken
• Symptomen
• Nog niet verspreide tumor
• Uitzaaiingen van kanker
• Paraneoplastische syndromen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Preventie

Oorzaken van kleincellige longkanker

Kanker treedt op wanneer abnormale cellen ongecontroleerd groeien. Deze cellen vernietigen de normale cellen rond de kankercellen. Ook kunnen deze abnormale cellen zich verspreiden naar andere lichaamsdelen.

Risicofactoren: Roken

Er zijn twee soorten longkanker met name kleincellige en niet-kleincellige longkanker. Kleincellige longkankers vertegenwoordigen 15 tot 20% van alle longkankers. Kleincellige longkanker tast vooral rokers aan. Niet-rokers zijn zelden getroffen. Deze tumor komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De diagnose van kleincellige longkanker gebeurt meestal bij patiënten tussen de zestig en tachtig jaar.

Symptomen

De kankercellen zijn meestal centraal gelegen in de longen. De kanker groeit zeer snel en is agressief, wat betekent dat de kankercellen zich snel kunnen verspreiden naar verre sites.

Nog niet verspreide tumor

De patiënt kampt met volgende symptomen:

• bloed ophoesten (hemoptyse)
• een aanhoudende hoest
• een piepende ademhaling
• een verlies van eetlust
• een zwelling in het gezicht en de nek
• gewichtsverlies
• heesheid
• herhaalde episodes van een longontsteking of bronchitis (ontsteking van luchtpijpvertakkingen)
• koorts
• kortademigheid / ademnood
• pijn op de borst
• vermoeidheid / kankervermoeidheid
• wheezing (piepend geluid bij uitademing)

Uitzaaiingen van kanker

De meest voorkomende gebieden waarnaar kleincellige longkanker zich verspreidt, zijn onder andere:

• de bijnieren: Bijniermetastasen veroorzaken soms buikpijn, maar meestal identificeert de arts bijniermetastasen via een CT-scan.
• de botten: Botmetastasen veroorzaken pijn in de rug (rugpijn), de heupen, de borst, de schouder of de ribben.
• de hersenen: Hersenmetastasen van longkanker zijn mogelijk het eerste symptoom van deze kanker. Bekende symptomen zijn hoofdpijn, visusveranderingen, zwakte of epileptische aanvallen.
• de lever: Levermetastasen veroorzaken buikpijn, een opgeblazen gevoel en een geelachtige verkleuring van de huid (geelzucht).

Paraneoplastische syndromen

Kleincellige longkanker resulteert mogelijk ook in een breed scala aan symptomen als gevolg van paraneoplastische syndromen. Dit is een reeks symptomen die optreden bij kanker doordat een tumor stoffen afgescheidt of door de reactie van het lichaam op een tumor. Volgende symptomen komen mogelijk tot uiting:

• clubbing (afronding) van de vingernagels
• coördinatieproblemen en moeite met spreken (paraneoplastische cerebellaire degeneratie)
• spierzwakte in de bovenste ledematen, visusveranderingen en slikproblemen (Lambert-Eaton myasthenisch syndroom)
• zwakte, vermoeidheid en een laag natriumgehalte in het bloed (syndroom van inadequate secretie van antidiuretisch hormoon)

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een lichamelijk onderzoek uit. Aanvullende testen die nodig zijn om kleincellige longkanker op te sporen, zijn een bloedonderzoek, een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto), een slijmproef en een longfunctietest. Voor het bevestigen van de diagnose, is een longbiopsie nodig waarbij de arts een klein deel van het longweefsel verwijdert en microscopisch laat onderzoeken. Verdere biopsieën en scans zijn verder ook nuttig om eventuele uitzaaiingen naar andere lichaamsdelen te detecteren. Dit proces staat in medische termen bekend als ‘stadiëring’ en is belangrijk, omdat de therapie en de vooruitzichten afhangen van het kankerstadium.

Behandeling

De behandeling van kleincellige longkanker hangt af van de grootte van de kanker en ook of de kanker zich heeft verspreid of niet. Deze combinatie van deze factoren bepaalt het kankerstadium. Afhankelijk van de fase behandelt de arts kleincellige longkanker met behulp van radiotherapie, chemotherapie en/of chirurgie. Patiënten met kleincellige longkanker hebben mogelijk ook baat bij deelname aan een steungroep of een begeleidingsprogramma, vooral tijdens het ondergaan van hun behandeling.

Prognose

De totale overlevingskans voor kleincellige longkanker is erg verschillend en hangt af van het kankerstadium. De gemiddelde vijfjaarsoverleving voor kleincellige longkanker bedraagt in alle stadia 5 tot 10 procent.

Volgende factoren zorgen voor betere overlevingskansen:

• een betere algemene gezondheid op het moment van diagnose
• vrouwelijk geslacht

Patiënten die blijven roken, hebben slechtere vooruitzichten en komen meestal sneller te overlijden dan patiënten die wel stoppen met roken.

Preventie

Stoppen met roken of sigarettenrook volledig vermijden is de beste manier om kleincellige longkanker te voorkomen.

Lees verder

• Longkanker (bronchuscarcinoom): Kanker in longen
• Long naaldbiopsie: Onderzoek weefsel uit longen
• Longgezondheid: Tips voor gezonde longen & goede longfunctie
• Roken: Effecten en gevaren van tabaksrook
• Niet-kleincellige longkanker: Oorzaken en symptomen