Haarverlies bij vrouwen: Oorzaken en behandeling haaruitval

Lang, kort, veerkrachtig of strak haar … Voor de meeste vrouwen is hun haardos zeer belangrijk. Het geeft namelijk de stijl en persoonlijkheid weer. Sommige vrouwen raken in paniek wanneer ze hun haren beginnen te verliezen op korte of lange termijn. Het wordt overal dun, of anders wordt het middengedeelte breder en breder. Misschien krijgt een vrouw zelfs een kale plek op de kruin van het hoofd. Een terugwijkende haarlijn aan de voorkant komt bij vrouwen echter zelden tot stand. De meeste mensen verliezen elke dag ongeveer 50-100 haarstrengen. Het is dus normaal om een paar haren te vinden in de haarborstel of op de kleding. Maar als het haar echt uitvalt in bosjes of als een vrouw merkt dat het haar na verloop van tijd dunner wordt, is advies van een arts nodig.

• Normale haargroei
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Aandoeningen en dunner wordend haar bij vrouw
• Alopecia areata
• Chemotherapie
• Extreme stress
• Polycysteus ovariumsyndroom
• Schildklierproblemen
• Ringworm
• Vitamine B12-tekort
• Andere aandoeningen
• Omgevingsfactoren en verlies van haar
• Bevalling
• Crashdiëten (dramatisch gewichtsverlies)
• De pil
• Strakke kapsels
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van haaruitval bij vrouwen
• Haartransplantaties
• Lasers
• Medicatie
• Ondersteunende behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Normale haargroei

Het haar groeit in drie verschillende cycli: anagene fase, catagene fase en telogene fase. Ongeveer 90% van het haar op het hoofd bevindt zich in de anagene fase (groeifase), die ergens tussen de twee en acht jaar duurt. De catagene fase (overgangsfase) duurt doorgaans twee à drie weken, waarin het haarzakje krimpt. Tijdens de telogene cyclus, die ongeveer twee tot vier maanden duurt, rust het haar. De meerderheid van de tijd groeit het haar op de hoofdhuid. Slechts ongeveer 10% van de haarstrengen bevindt zich in een overgangs- of rustfase op een bepaald moment. Haar groeit ongeveer zes centimeter per jaar voor de meeste mensen.

Epidemiologie

Haarverlies bij vrouwen is een veelvoorkomend probleem dat op elke leeftijd kan optreden, hoewel de prevalentie toeneemt met de leeftijd. Ongeveer 40% van de vrouwen ervaart enige vorm van haarverlies tegen de leeftijd van 50 jaar. Het kan variëren van diffuse haaruitval tot ernstigere vormen van kaalheid en heeft een aanzienlijke impact op de levenskwaliteit van de betrokkenen.

Oorzaken

De oorzaken van haarverlies bij vrouwen zijn divers en omvatten zowel genetische als hormonale factoren. Erfelijke haaruitval, ook wel bekend als androgenetische alopecia, is een belangrijke oorzaak en wordt vaak gekarakteriseerd door een geleidelijke verdunning van het haar. Hormonale veranderingen, zoals die tijdens zwangerschap, menopauze, of door hormonale disbalans, kunnen ook bijdragen aan haaruitval. Medische aandoeningen zoals schildklieraandoeningen, ijzertekort, en auto-immuunziekten zoals alopecia areata kunnen eveneens haaruitval veroorzaken. Daarnaast kunnen stress en ongezonde levensstijl een rol spelen.

Risicofactoren

Risicofactoren voor haarverlies bij vrouwen omvatten genetische aanleg, hormonale veranderingen, en gezondheidsproblemen zoals schildklieraandoeningen en ijzertekort. Leeftijd is een belangrijke risicofactor, aangezien haarverlies vaker voorkomt naarmate vrouwen ouder worden. Stress, zowel fysiek als emotioneel, kan ook bijdragen aan haaruitval. Het gebruik van bepaalde medicijnen of chemotherapie kan eveneens een rol spelen.

Aandoeningen en dunner wordend haar bij vrouw

Soms zijn artsen niet in staat om een specifieke oorzaak te detecteren van het haarverlies. Vaak spelen naast genen en de veroudering ook aandoeningen een rol bij het verlies van haar.

Alopecia areata

Alopecia areata zorgt ervoor dat haar uitvalt in grote stukken. De boosdoener is het eigen immuunsysteem, dat per ongeluk gezonde haarzakjes aanvalt. In de meeste gevallen is de schade niet permanent. De ontbrekende haarlokken groeien meestal terug binnen zes maanden tot één jaar. Sommige vrouwen verliezen al het haar op hun hoofdhuid en lichaam, maar dat is zeldzaam.

Chemotherapie

Sommige vrouwen krijgen chemotherapie voor de behandeling van een type kanker. Een van de belangrijkste bijwerkingen van chemotherapie is haaruitval.

Extreme stress

Fysieke of emotionele stress op hoog niveau zorgt soms voor een plotseling verlies van enorme hoeveelheden haar. Voorbeelden zijn:

• een trauma met bloedverlies
• ernstige emotionele nood
• een ernstige ziekte of grote operatie

Dit type haaruitval duurt meestal zes tot acht maanden en herstelt zich dan weer.

Polycysteus ovariumsyndroom

Een vrouw met het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) heeft een hormonale onbalans. Het lichaam maakt meer mannelijke hormonen (androgeen) aan dan zou moeten. Dit zorgt voor extra haar op het gezicht en lichaam, terwijl het haar op de hoofd verdunt. PCOS leidt soms ook tot ovulatieproblemen, acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren) en een gewichtstoename. Maar soms is dunner wordend haar het enige duidelijke teken.

Schildklierproblemen

De schildklier is een vlindervormige klier aan de voorkant van de nek. Als de schildklier te veel (hyperthyreoïdie) of te weinig schildklierhormoon (hypothyreoïdie) aanmaakt, is de haargroeicyclus aangetast. Dunnere haren zijn echter zelden het enige teken van een schildklierprobleem. De vrouw kampt bijvoorbeeld ook nog met een gewichtsverlies of gewichtstoename, een overgevoeligheid voor koude of warmte of veranderingen in de hartslag.

Ringworm

Wanneer de ringwormschimmel de hoofdhuid aantast, veroorzaakt dit een duidelijk patroon van haarverlies met jeukende en ronde kale plekken die soms ook schilferig en rood zijn. De arts behandelt ringworm met antischimmelmiddelen. De infectie verspreidt zich snel door direct contact, dus het is belangrijk om ook de familieleden op symptomen te controleren.

Vitamine B12-tekort

Een tekort aan vitamine B12 leidt mogelijk tot vermoeidheid en een verlies van energie. Een vitamine B12-tekort veroorzaakt echter ook vaak haaruitval omdat het de gezondheid van rode bloedcellen aantast, die zuurstof naar de weefsels transporteren. Het komt het meest voor bij veganisten, omdat een persoon alleen B12 kan verkrijgen via dierlijke eiwitten.

Andere aandoeningen

Huidaandoeningen zoals psoriasis (droge huid en schilfers) en seborreïsche dermatitis (hoofdroos en rode huid) leiden mogelijk ook tot dunner wordende haren. Verder is bloedarmoede gekoppeld aan het verlies van haar.

Omgevingsfactoren en verlies van haar

Enkele omgevingsfactoren zijn ook gekoppeld aan haaruitval bij vrouwen.

Bevalling

De vrouw merkt soms het haar tijdens de zwangerschap voller lijkt, hetgeen het gevolg is van hoge hormoonspiegels. Maar nadat de baby ter wereld is gekomen, zijn de haren weer normaal en vallen de extra snel uit. De vrouw verliest mogelijk heel veel haar tegelijk. Het duurt soms wel tot twee jaar voordat de haren weer helemaal normaal zijn.

Crashdiëten (dramatisch gewichtsverlies)

Door een crashdieet waarbij een vrouw vijftien kilo of meer verliest, worden na enkele maanden ook wat meer haren afgeworpen. De haren herstellen zich van zodra de vrouw weer gezond is. Ook verliezen vrouwen sneller haren wanneer ze te veel vitamine A innemen (hypervitaminose A) of te weinig eiwitten consumeren.

De pil

De hormonen die de eisprong onderdrukken, zorgen soms voor dunnere haren. Dit komt vaker voor bij een vrouw met een familiegeschiedenis van haarverlies. Het verlies van de haren treedt vooral op wanneer de vrouw stopt met het innemen van de pil. Andere geneesmiddelen die verband houden met haarverlies omvatten bloedverdunners en geneesmiddelen die een hoge bloeddruk, hartaandoeningen, artritis (gewrichtsontsteking) en een depressie behandelen.

Strakke kapsels

Het dragen van te strakke paardenstaarten of andere strakke kapsels irriteert de hoofdhuid en leidt tot uitvallend haar. Een losse haarsnit herstelt de haargezondheid. Blijft een vrouw vasthouden aan de strakke haarstijl, dan leidt dit tot schade aan de hoofdhuid en leidt dit tot permanent haarverlies.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van haarverlies bij vrouwen zijn onder andere plotselinge of ernstige haaruitval, het verschijnen van kale plekken, en veranderingen in de haardichtheid. Als haaruitval gepaard gaat met andere symptomen zoals jeuk, roodheid, of pijn op de hoofdhuid, kan dit wijzen op een onderliggend probleem dat medische aandacht vereist.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van haarverlies bij vrouwen wordt vaak gesteld door middel van een gedetailleerde medische anamnese, lichamelijk onderzoek, en eventueel aanvullende onderzoeken zoals bloedtesten. Bloedonderzoek kan helpen bij het identificeren van hormonale onevenwichtigheden, ijzertekort, of andere onderliggende aandoeningen. In sommige gevallen kan een trichoscopie, een techniek om de haar- en hoofdhuidstructuur te onderzoeken, worden uitgevoerd om de oorzaak van haarverlies te achterhalen.

Behandeling van haaruitval bij vrouwen

Haartransplantaties

Bij een haartransplantatie wordt haar van gebieden met vollere gebieden naar de dunner wordende hoofdhuid gebieden verplaatst. Het probleem is dat vrouwelijke kaalheid overal dunne haren veroorzaakt, dus goede donorplaatsen zijn vaak beperkt. Het werkt beter als de haaruitval het gevolg is van mannelijke kaalheid of littekens.

Lasers

Apparaten die laag energetisch laserlicht uitstralen, kunnen helpen bij de groei van nieuw haar. Het duurt vaak wel twee tot vier maanden voordat de resultaten zichtbaar zijn.

Medicatie

Minoxidil (Rogaine) behandelt haaruitval bij vrouwen. Het vertraagt of stopt het haarverlies bij de meeste vrouwen en helpt het haar weer terug te groeien. Maar de voordelen verdwijnen als de vrouw ermee stopt. Corticosteroïden helpen bij het helen van het haar voor vrouwen met alopecia-areata. Als de oorzaak van het dunner wordend haar te wijten is aan een onderliggend medisch probleem of slechte voeding, groeien de haarlokken vanzelf weer als de onderliggende problemen succesvol behandeld zijn.

Ondersteunende behandeling

Het is voor een vrouw vaak een uitdaging om om te gaan met veel haarverlies. Als dunne gebieden gemakkelijk te herkennen zijn, is een haarstuk/pruik, een sjaal of een hoed een nuttig alternatief. Pruiken van goede kwaliteit zijn comfortabeler dan ooit, en ze zorgen er voor dat het haar steeds goed ligt. Ook is het vaak nuttig om advies van een kapper in te winnen. Bepaalde stylingproducten voor dun haar verbergen kale plekken. Ook speciale cosmetica zijn inzetbaar om delen van de hoofdhuid te verbergen die zichtbaar zijn (haarcosmetica van keratinevezels). Als haarverlies het werk of sociale leven aantast of ervoor zorgt dat een vrouw het huis niet wil verlaten, is het belangrijk om hierover met een arts te praten.

Prognose

De prognose van haarverlies bij vrouwen hangt af van de oorzaak en de gekozen behandeling. Veel vrouwen ervaren een verbetering van hun haaruitval met de juiste therapie en aanpassingen in levensstijl. Hoewel niet alle vormen van haaruitval volledig kunnen worden hersteld, kunnen veel vrouwen aanzienlijke verbetering ervaren met behandeling en zorgvuldige opvolging.

Complicaties

Complicaties van haarverlies kunnen psychologische effecten zoals verminderd zelfvertrouwen en depressie omvatten. Bij sommige behandelingen kunnen bijwerkingen optreden, zoals huidirritatie of veranderingen in de haargroei. Het is belangrijk om de behandeling te volgen zoals voorgeschreven en eventuele bijwerkingen met een arts te bespreken.

Preventie

Preventie van haarverlies bij vrouwen kan inhouden het handhaven van een gezonde levensstijl, waaronder een evenwichtig voedingspatroon en stressbeheer. Het vermijden van schadelijke haarverzorgingsproducten en het gebruik van milde, haarvriendelijke producten kan ook helpen. Regelmatige medische controles kunnen bijdragen aan het vroegtijdig opsporen van eventuele gezondheidsproblemen die haaruitval kunnen veroorzaken.

Lees verder

• Haaruitval (alopecia): Haaraandoeningen met haarverlies
• Tinea capitis (hoofdschimmel): Schimmelinfectie op hoofdhuid
• Haarverlies bij kinderen: Oorzaken & behandeling haaruitval
• Alopecia areata: Haaruitval met ronde, kale plekken
• Alopecia totalis: Volledig verlies van haar op hoofdhuid