Oogproblemen bij hersentumor: Locatie en symptomen aan ogen

Dankzij een regelmatig oogonderzoek is het mogelijk om ernstige medische aandoeningen op te sporen, waaronder suikerziekte, een hoge bloeddruk, artritis (gewrichtsontsteking) en ook een hersentumor. Een hersentumor veroorzaakt namelijk mogelijk enkele veranderingen in het gezichtsvermogen, zoals een zwelling van de oogzenuw, dubbelzien en een wazig gezichtsvermogen, hetgeen via een oogtest detecteerbaar is. In de meeste gevallen zijn deze symptomen niet toe te schrijven aan een hersentumor, maar wijzen de tekenen op een onschuldig of makkelijk te verhelpen medisch probleem. Toch is het belangrijk om de oogproblemen te laten controleren door een oogarts om ernstigere problemen uit te kunnen sluiten.

• Locatie van hersentumor
• Cerebellum
• Hersenstam
• Occipitale kwab
• Pariëtale kwab
• Temporale kwab
• Oogproblemen door hersentumor
• Dubbelzien
• Uitpuilende ogen
• Veranderde oogbewegingen
• Verlies van het gezichtsvermogen
• Zwelling van oogzenuw
• Andere ooggerelateerde symptomen
• Andere symptomen
• Alarmsymptomen

Locatie van hersentumor

De symptomen van een hersentumor hangen af van de locatie van de tumor. Verschillende delen van de hersenen spelen bovendien een rol in het gezichtsvermogen.

Cerebellum

Schade aan de kleine hersenen veroorzaakt abnormale, snelle oogbewegingen, evenals problemen met evenwicht, een verlies van coördinatie (ataxie), moeite met het lopen en spreken, braken en een stijve nek. De fijne coördinatie van de spieren is mogelijk eveneens getroffen, wat leidt tot problemen met de behendigheid (vaardigheden bij het gebruik van de handen).

Hersenstam

Tumoren in de hersenstam veroorzaken dubbelzien, evenals een onvaste gang en moeite met lopen, zwakke plekken in het gezicht en moeite met het spreken of slikproblemen.

Occipitale kwab

De occipitale kwab is het belangrijkste gebied dat betrokken is bij het zien. Dit hersengebied verwerkt de informatie die uit de ogen komt, zodat een patiënt begrijpt wat hij ziet. Een tumor in de occipitale kwab veroorzaakt problemen met het gezichtsvermogen, zoals een visueel verlies of problemen bij het identificeren van objecten of kleuren. Soms veroorzaakt het ook een verlies van het gezichtsvermogen aan één kant.

Pariëtale kwab

Schade aan de pariëtale kwab veroorzaakt problemen met:

• het coördineren van bewegingen
• informatie uit de verschillende zintuigen samenbrengen (aanraken, zien, horen, ruiken, proeven)
• ruimtelijk bewustzijn, zoals het beoordelen van afstanden, de hand-oogcoördinatie
• spreken, woorden begrijpen, schrijven en lezen. Het veroorzaakt soms ook gevoelloosheid aan de andere kant van het lichaam van waar de tumor is.

Temporale kwab

Een tumor in de temporale kwam tast het vermogen aan om objecten te herkennen. Daarnaast heeft een patiënt het lastig om emoties bij anderen te herkennen. Ook het gehoor, het geheugen en het leren zijn mogelijk getroffen.

Oogproblemen door hersentumor

Dubbelzien

Dubbelzien is een ander oogsymptoom dat mogelijk wijst op het bestaan van een hersentumor. Een choroid plexus papilloom, een germinoom, een pijnappelkliertumor en een ependymoom zijn vier verschillende soorten hersentumoren die mogelijk leiden tot dubbelzien.

Uitpuilende ogen

Het uitpuilen van één of beide ogen (proptosis) is mogelijk een symptoom van een opticusglioom. Dit is een goedaardige, langzaam groeiende tumor van onbekende oorsprong die op de oogzenuw drukt. Zijn aanwezigheid veroorzaakt een verhoogde druk in de hersenen, wat bijdraagt aan het naar buiten duwen van het oog.

Veranderde oogbewegingen

Verplaatsen van ogen
Bepaalde hersentumoren houden vloeistof in de hersenen vast en doen de holtes (ventrikels) in de kamers vergroten. Deze aandoening, bekend als hydrocefalie (waterhoofd), veroorzaakt problemen bij het verplaatsen van de ogen naar boven. Dit symptoom is het gevolg van:

• tumoren van de kleine hersenen, een deel van de hersenen dat geassocieerd is met balans of,
• tumoren van de pijnappelklier, een klier in de hersenen die melatonine afscheidt.

Snelle, onvrijwillige oogbewegingen
Nystagmus een ander mogelijk gevolg van hersentumoren. Nystagmus is een aandoening waarbij de patiënt snelle, onvrijwillige oogbewegingen van zijkant naar zijkant ervaart.

Verlies van het gezichtsvermogen

Naarmate een hersentumor groeit, of er een opeenhoping van hersenvocht in de hersenen gebeurt, ontstaat druk op het normale gezonde hersenweefsel. De resulterende druk tast de werking van de zenuw aan. Is de oogzenuw getroffen, dan leidt dit tot een verminderd gezichtsvermogen. Een opticusglioom in één of beide ogen leidt tot een verlies van het gezichtsvermogen. Soms is het hele gezichtsvermogen getroffen, maar andere patiënten ervaren enkel een verlies van het zicht aan de zijkant (verlies van perifere gezichtsvermogen). Sommige patiënten kampen met volledige blindheid door een hersentumor. Visusstoornissen die optreden in combinatie met hoofdpijn, duiden soms op een hersentumor.

Zwelling van oogzenuw

Een zwelling van de oogzenuw (stuwingspapil) is mogelijk zichtbaar tijdens een oogonderzoek. Dit is een mogelijk teken van een hersentumor. Deze zwelling van de oogzenuw treedt op als gevolg van een verhoogde intracraniale druk (druk in de schedel). De vloeistof rondom de hersenen wordt voortdurend geproduceerd en geresorbeerd, waarbij net voldoende intracraniale druk wordt gehandhaafd om de hersenen te helpen beschermen tegen een bot trauma. Wanneer de patiënt een hersentumor heeft, creëert deze tumor echter extra hersendruk, waardoor de oogzenuw opzwelt.

Andere ooggerelateerde symptomen

Andere veranderingen aan het oog die mogelijk duiden op de aanwezigheid van een hersentumor, zijn onder meer plotselinge veranderingen in het gezichtsveld en een wazig gezichtsvermogen. De rest van het oog zwelt soms ook op. Snelle veranderingen in het netvlies wijzen mogelijk op de aanwezige druk van een hersentumor.

Andere symptomen

Wanneer een patiënt kampt met een hersentumor, ervaart hij meestal ook andere symptomen, zoals hoofdpijn en misselijkheid. Vaak interpreteren patiënten dit als iets dat veel minder ernstig is zoals griep, waardoor ze deze tekenen negeren.

Alarmsymptomen

Kampt de patiënt met één of meer van volgende symptomen of aandoeningen, dan is een regelmatig oogonderzoek (één keer per jaar of vaker) vereist:

• dubbelzien
• een (tijdelijk) verminderd gezichtsvermogen
• een donker gordijn of sluier die het zicht blokkeert
• een familiegeschiedenis van oogziekten
• een hoge bloeddruk
• een letsel of trauma aan het oog
• een vervormd zicht
• gekleurde cirkels rond lichten zien (halo’s)
• hiv of aids
• ooglidafwijkingen
• overmatig tranende ogen
• scherpe oogpijn
• suikerziekte (diabetes mellitus)
• uitpuilend oog of uitpuilende ogen (proptosis)
• wazig zien

Lees verder

• Opticusglioom: Tumor in hersenen met aantasting oogzenuw
• Hersentumor: Soorten, typen, symptomen en behandeling
• Stuwingspapil: Zwelling oogzenuw door verhoogde hersendruk
• Diplopie: Dubbelzien met één oog of beide ogen
• (Plotseling) wazig zien: Oorzaken, symptomen & behandelingen