Darmtrainingsprogramma voor een regelmatig stoelgangspatroon

Het aanhouden van een regelmatig ontlastingspatroon is cruciaal om de kans op succes van een darmtrainingsprogramma te verhogen. Het is belangrijk dat de patiënt een vaste tijd voor de dagelijkse stoelgang vaststelt. Deze tijd moet dagelijks goed uitkomen en passen binnen het dagelijkse schema. De ideale tijd voor een stoelgang is doorgaans twintig tot veertig minuten na een maaltijd, omdat het eten de darmactiviteit stimuleert. Sommige patiënten ervaren een onregelmatig stoelgangspatroon, bijvoorbeeld door ernstige constipatie of een onvrijwillig en plotseling verlies van stoelgang (fecale incontinentie). Verschillende aandoeningen kunnen leiden tot deze ontlastingsproblemen. Patiënten met dergelijke darmproblemen kunnen baat hebben bij een combinatie van darmtraining, bekkenbodemspieroefeningen en/of biofeedbacktherapie. De meeste patiënten kunnen binnen enkele weken een regelmatig stoelgangspatroon bereiken dankzij een goed uitgevoerd darmtrainingsprogramma.

• Indicatie van darmtrainingsprogramma
• Doel: Regelmatig stoelgangspatroon
• Evaluatie en voorbereiding
• Darmtraining
• Aanpassingen in het voedingspatroon
• Bekkenbodemspieroefeningen
• Biofeedback
• Digitale stimulatie (toucheren)
• Complicaties en preventie

Indicatie van darmtrainingsprogramma

Darmtraining is een effectieve aanpak bij de behandeling van verschillende aandoeningen of problemen die de darmfunctie beïnvloeden. Deze training is vooral nuttig voor patiënten die lijden aan:

• ernstige constipatie
• fecale incontinentie: Dit is een aandoening waarbij de patiënt de controle over de darmfunctie verliest, wat kan leiden tot onverwachte stoelgang. De symptomen kunnen variëren van lekkende ontlasting en het passeren van gas tot een volledig verlies van controle over de stoelgang.

Deze problemen kunnen voortkomen uit diverse oorzaken, zoals hersen- en zenuwproblemen (bijvoorbeeld bij multiple sclerose), emotionele stoornissen, schade aan het ruggenmerg, eerdere chirurgische ingrepen, bevallingen of overmatig gebruik van laxeermiddelen.

Daarnaast kunnen ongezonde levensstijlfactoren, zoals een gebrek aan lichaamsbeweging, onvoldoende vezelinname en het negeren van de natuurlijke aandrang om naar het toilet te gaan, ook bijdragen aan deze aandoeningen.

Doel: Regelmatig stoelgangspatroon

Het darmtrainingsprogramma heeft als doel om patiënten te helpen bij het ontwikkelen van een regelmatig stoelgangspatroon. Dit kan een aanzienlijke invloed hebben op hun kwaliteit van leven, omdat het de angst en stress met betrekking tot fecale incontinentie kan verminderen.

De meeste patiënten zullen binnen enkele weken positieve veranderingen ervaren en een voorspelbaar stoelgangpatroon ontwikkelen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om laxeermiddelen te gebruiken in combinatie met darmtraining, vooral in de beginfase.

Evaluatie en voorbereiding

Voorafgaand aan het starten van het darmtrainingsprogramma ondergaat de patiënt een grondig lichamelijk onderzoek. Dit onderzoek helpt de arts bij het identificeren van de onderliggende oorzaken van fecale incontinentie.

Aandoeningen zoals fecale impactie (vastzittende, droge en harde ontlasting) of infectieuze diarree worden tijdens dit proces behandeld. De arts zal de stoelgangsgeschiedenis en informatie over het voedingspatroon van de patiënt gebruiken om nieuwe stoelgangpatronen te ontwikkelen.

Het is cruciaal dat patiënten openhartig communiceren over hun symptomen en andere gezondheidsproblemen om een effectief behandelplan op te stellen. Dit bevordert ook de samenwerking tussen patiënt en zorgverlener, wat essentieel is voor het succes van het programma.

Darmtraining

Aanpassingen in het voedingspatroon

Een belangrijk aspect van het darmtrainingsprogramma is het aanbrengen van veranderingen in het voedingspatroon. Door de volgende richtlijnen te volgen, kunnen patiënten een normale, zachte en omvangrijke ontlasting verkrijgen die gemakkelijk door de darmen passeert:

• Vezelrijk voedsel consumeren, zoals volkoren granen, verse groenten en peulvruchten.
• Producten met psyllium, zoals Metamucil, gebruiken om de ontlasting zachter te maken.
• Dagelijks twee tot drie liter vocht (bij voorkeur water) drinken, tenzij een medische aandoening de vochtinname beperkt.

Patiënten dienen diarree en constipatie te vermijden. Het consumeren van gekruid voedsel, overmatig rauw fruit en groenten, en alcohol (voornamelijk bier) kan snel diarree veroorzaken.
Het gebruik van antibiotica en sommige andere medicijnen kan ook leiden tot darmproblemen. Constipatie wordt vaak veroorzaakt door voedingsmiddelen zoals witte rijst, wit brood en bananen.

Patiënten kunnen baat hebben bij het bijhouden van een voedingsdagboek om te identificeren welke voedingsmiddelen hun symptomen beïnvloeden. Dit helpt niet alleen bij het vinden van een geschikt voedingspatroon, maar bevordert ook een beter begrip van de eigen lichaamssignalen.

Bekkenbodemspieroefeningen

Bekkenbodemspieroefeningen zijn een belangrijke component van het darmtrainingsprogramma. Deze oefeningen helpen de rectale spieren te versterken, wat essentieel is voor een goede darmcontrole, vooral bij patiënten met een slecht functionerende rectale sluitspier.

Deze oefeningen zijn oorspronkelijk ontwikkeld om incontinentie bij vrouwen na de bevalling te behandelen. Patiënten moeten de juiste techniek gebruiken en zich aan een regelmatig oefenprogramma houden voor het beste resultaat.

Professionele instructie van een arts of fysiotherapeut is essentieel om de oefeningen correct uit te voeren. Patiënten kunnen ook profiteren van online video’s of handleidingen om de juiste uitvoering te waarborgen. Het onderhouden van motivatie en het stellen van haalbare doelen kan het succes van deze oefeningen verder bevorderen.

Biofeedback

Biofeedback is een innovatieve techniek die patiënten helpt om inzicht te krijgen in hun lichamelijke functies. Voor patiënten met fecale incontinentie kan biofeedback zeer effectief zijn, omdat het hen in staat stelt om de kracht van hun rectale spieren te versterken.

Tijdens de biofeedbacksessie wordt een rectale plug gebruikt om de sterkte van de rectale spieren te meten. Een bewakingselektrode wordt op de buik geplaatst, en de rectale plug is verbonden met een computermonitor.

Op het scherm verschijnt een grafiek die de rectale en buiksamentrekkingen weergeeft. Patiënten leren hoe ze de rectale spieren rond de plug moeten aanspannen, terwijl het computerscherm hen feedback geeft over hun prestaties. Gewoonlijk verbeteren de symptomen na drie sessies, maar sommige patiënten hebben mogelijk meer sessies nodig om de gewenste resultaten te bereiken.

Het volgen van de voortgang en het aanpassen van oefeningen kan de effectiviteit van de biofeedbacktechniek verder verhogen.

Digitale stimulatie (toucheren)

Digitale stimulatie is een techniek die patiënten helpt om hun stoelgang op gang te brengen. Dit gebeurt door het gebruik van een vinger. De patiënt steekt een gesmeerde vinger in de anus en maakt een cirkelvormige beweging totdat de sluitspier ontspant, wat enkele minuten kan duren.

Na digitale stimulatie neemt de patiënt een normale zithouding aan om de stoelgang te bevorderen. Het is raadzaam om te ontspannen tijdens het zitten op het toilet, bijvoorbeeld door iets te lezen.

Als er binnen twintig minuten na digitale stimulatie geen ontlasting plaatsvindt, kan de patiënt het proces herhalen. Het kan nuttig zijn om de buikspieren aan te spannen en voorover te buigen om de druk in de buik te verhogen, wat kan helpen bij het ledigen van de darmen. Digitale stimulatie dient dagelijks te worden uitgevoerd totdat een regelmatig stoelgangspatroon is bereikt.

Daarnaast kunnen zetpillen (glycerine of bisacodyl) of kleine klysma’s worden gebruikt om de stoelgang te stimuleren. Sommige patiënten vinden het nuttig om warm pruimensap of fruitnectar te drinken om de ontlasting te activeren.

Complicaties en preventie

Het negeren van een consistent ontlastingspatroon of het niet opvolgen van de aanbevolen behandelingen kan leiden tot ernstige complicaties zoals chronische constipatie, fecale impactie of een verdere verslechtering van fecale incontinentie.

Belang van opvolging
Het is cruciaal voor patiënten om de voorgeschreven behandelingen en zelfzorgmaatregelen nauwkeurig op te volgen om deze complicaties te voorkomen. Dit omvat ook het vermijden van stress en het creëren van een rustige omgeving tijdens de toiletgang. Het ontwikkelen van een routine en het creëren van een comfortabele omgeving kan de effectiviteit van het darmtrainingsprogramma vergroten.

Regelmatige controle
Regelmatige controle bij de arts of zorgverlener is essentieel voor het monitoren van de voortgang en het aanpassen van het behandelplan indien nodig. Patiënten moeten proactief blijven in hun zorg en niet aarzelen om hun symptomen of zorgen met hun zorgverleners te bespreken.

Een goede communicatie tussen patiënt en zorgverlener is van groot belang voor een succesvolle behandeling en een verbetering van de algehele kwaliteit van leven. Dit omvat ook het bespreken van eventuele bijwerkingen of zorgen met betrekking tot het voedingspatroon of de oefeningen, zodat het behandelplan indien nodig kan worden aangepast.

Deze uitgebreide aanpak van het darmtrainingsprogramma biedt patiënten de beste kans op succes bij het verbeteren van hun darmgezondheid en het herstellen van controle over hun stoelgang. Door een combinatie van gedragsverandering, voeding, lichaamsbeweging en professionele begeleiding kunnen patiënten effectievere resultaten behalen en hun kwaliteit van leven verbeteren.

Lees verder

• Blaastraining: Betere blaascontrole bij urine-incontinentie
• Constipatie (obstipatie): Oorzaken & soorten van verstopping
• Fecale incontinentie: Ongewild verlies van stoelgang