Urineweginfectie door gebruik van verblijfskatheter

Urineweginfectie door gebruik van verblijfskatheter Een patiënt met een katheter heeft een buisje in de blaas. Dit zorgt ervoor dat de urine uit het lichaam verwijderd wordt. Dit buisje blijft mogelijk langdurig in de blaas (verblijfskatheter). De urine loopt uit de blaas in een zak buiten het lichaam. Een patiënt met een verblijfskatheter heeft meer kans op het ontwikkelen van een urineweginfectie in de blaas of de nieren. Bekende symptomen zijn bloed in de urine, koorts en een stink²ende urinegeur. Dit type urineweginfectie is doorgaans moeilijker te behandelen met gewone antibiotica. Enkele opties verminderen de kans op het krijgen van een urineweginfectie door kathetergebruik.

Indicatie van verblijfskatheter

Veel voorkomende oorzaken voor het plaatsen van een verblijfskatheter zijn:
  • chirurgie van de blaas, prostaat of vagina
  • niet in staat zijn om de blaas te legen
  • urineverlies (incontinentie)

Oorzaken van urineweginfectie door katheter

Veel soorten bacteriën of schimmels veroorzaken een aan katheter gerelateerde urineweginfectie. Deze organismen komen in de urinewegen terecht via de katheter. Ze vermenigvuldigen zich waardoor een urineweginfectie ontstaat.

Risicofactoren

Een urineweginfectie door katheterisatie ontstaat sneller in volgende omstandigheden:
bacteriën uit de stoelgang komen op de katheter terecht
  • de afvoerzak wordt niet vaak genoeg geleegd
  • de katheter raakt besmet bij de plaatsing
  • de katheter wordt mogelijk niet regelmatig schoongemaakt
  • de urine in de katheterzak stroomt achterwaarts in de blaas

Symptomen

Enkele veel voorkomende symptomen van een urineweginfectie veroorzaakt door een katheter zijn:

Een urineonderzoek is vereist / Bron: Frolicsomepl, PixabayEen urineonderzoek is vereist / Bron: Frolicsomepl, Pixabay

Diagnose en onderzoeken

Een urineonderzoek onthult de aanwezigheid van een urineweginfectie. Een urinecultuur bepaalt het soort bacteriën in de urine. Hierdoor weet de arts welk antibioticum hij het beste kan voorschrijven. De arts bestelt mogelijk nog een echografie van de buik of het bekkengebied en een CT-scan van de buik of het bekkengebied.

Behandeling van katheter gerelateerde urineweginfectie

Professionele medische behandeling

Patiënten die een verblijfskatheter gebruiken, hebben vaak afwijkende urineresultaten, maar soms hebben ze echter geen urineweginfectie. Dit maakt het voor de arts ook moeilijker om een behandeling op te starten.

Medicijnen behandelen de urineweginfectie / Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen behandelen de urineweginfectie / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicatie

Ervaart de patiënt echter tekenen van een urineweginfectie, dan start de arts toch een behandeling op met antibiotica. Als de patiënt geen symptomen heeft, behandelt de arts de patiënt alleen met antibiotica als de patiënte zwanger is of als de patiënt een procedure ondergaan heeft met betrekking tot de urinewegen. Meestal is een orale (via de mond ingenomen) antibioticakuur vereist. Het is heel belangrijk voor de patiënt om alle pillen in te nemen, zelfs als hij zich beter voelt. Als de infectie ernstiger is, krijgt de patiënt de medicijnen via de ader (intraveneus) toegediend. De patiënt krijgt mogelijk ook medicijnen voorgeschreven om de blaaskrampen te verminderen. Nadat de patiënt de behandeling heeft beëindigd, voert de arts opnieuw een urineonderzoek uit. Op deze manier weet de arts zeker dat de ziektekiemen weg zijn.

Katheter vervangen

Heeft de patiënt een katheter gerelateerde urineweginfectie, dan moet de arts de katheter vervangen. Andere opties voor de preventie van bacteriën in de katheter zijn:
  • een ander soort urinewegkatheter gebruiken
  • een dagelijks laaggedoseerd antibioticum of een ander antibacterieel middel innemen
  • een operatie ondergaan, zodat het kathetergebruik overbodig is
  • een speciaal gecoate katheter gebruiken die het risico op een infectie vermindert
  • een tussentijdse katheter (laten) plaatsen zodat de patiënt niet langdurig een katheter heeft en een kleiner risico bestaat op een urineweginfectie

Zelfzorg

De patiënt heeft meer vocht nodig om de bacteriën uit de blaas weg te spoelen. Dit betekent dat de patiënt zes tot acht glazen vocht (liefst water) per dag moet drinken. De patiënt moet de arts vragen hoeveel vloeistof veilig is. Vloeistoffen die de blaas irriteren, zoals alcohol, citroensap en dranken die cafeïne bevatten, zijn afgeraden.

Prognose van urineweginfecties door gebruik van katheter

Urineweginfecties gerelateerd aan katheters zijn mogelijk moeilijker te behandelen dan andere urineweginfecties. Ervaart de patiënt veel urineweginfecties door het kathetergebruik, dan leidt dit mogelijk tot nierbeschadiging, nierstenen en blaasstenen. Een onbehandelde urineweginfectie veroorzaakt mogelijk nierschade of ernstigere infecties.

Een goede handhygiëne is noodzakelijk / Bron: Gentle07, PixabayEen goede handhygiëne is noodzakelijk / Bron: Gentle07, Pixabay

Preventie

Als de patiënt een verblijfskatheter heeft, is het aanbevolen om volgende tips te volgen om een infectie te helpen voorkomen:
  • dagelijks het gebied rond de katheteropening reinigen
  • de afvoerzak ten minste eenmaal per acht uur ledigen of ledigen wanneer deze vol is
  • de drainagezak lager dan de blaas houden; dit voorkomt dat de urine in de zak terugkeert in de blaas
  • de handen voor en na het aanraken van de urine wassen (goede handhygiëne)
  • de katheter dagelijks met water en zeep reinigen
  • de verblijfskatheter minstens één keer per maand laten vervangen
  • het rectale gebied grondig na elke stoelgang reinigen

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
BlaaskatheterisatieOnder blaaskatheterisatie wordt verstaan: het inbrengen van een flexibele buis (de katheter) in de blaas, zodat de urine…
Wat is een katheter?De katheter is een medisch hulpmiddel dat zeer regelmatig voorkomt binnen de gezondheidszorg. Er bestaan verschillende k…
Observatiepunten en complicaties bij katheterisatieObservatiepunten en complicaties bij katheterisatieNatuurlijk zijn er ook diverse aandachtspunten, observatiepunten en complicaties die kunnen optreden bij een blaaskathet…
Blaasontsteking bij de vrouw, symptomen en behandelingCystitis of blaasontsteking is een vaak voorkomende aandoening bij vrouwen, vooral tijdens de menopauze. Vele vrouwen be…

Sinustrombose: Bloedstolsel in sinus cavernosus in hersenenSinustrombose: Bloedstolsel in sinus cavernosus in hersenenEen (caverneuze) sinustrombose is een zeer zeldzame, levensbedreigende aandoening die volwassenen en kinderen mogelijk t…
Ziekte van Canavan: Schade aan zenuwcellen in hersenenZiekte van Canavan: Schade aan zenuwcellen in hersenenDe ziekte van Canavan is een zeldzame erfelijke aandoening waarbij schade ontstaat aan de zenuwcellen (neuronen) in de h…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 8 februari 2019:
  • Catheter associated urinary tract infections, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4114799/
  • Catheter Associated UTI (CAUTI), https://www.healthline.com/health/catheter-associated-uti
  • Catheter-associated Urinary Tract Infections (CAUTI), https://www.cdc.gov/hai/ca_uti/uti.html
  • Catheter-related urineweginfectie, https://medlineplus.gov/ency/article/000483.htm
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Afbeelding bron 1: Frolicsomepl, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Gentle07, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 23-03-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.