Warmtehoofdpijn: oorzaken en symptomen hoofdpijn door warmte

Warmtehoofdpijn duidt op hoofdpijn die is veroorzaakt door warmte. Ernstige hoofdpijn en migraine komen relatief vaak voor onder volwassen mannen en vrouwen, maar ook kinderen kunnen er last van krijgen. Warmtehoofdpijn doet zich vooral voor in de zomermaanden wanneer de temperaturen hoog zijn. Het voorkomen van warmtehoofdpijn kan stijgen als het warmer is om een ​​aantal onderliggende redenen, zoals uitdroging, luchtvervuiling (smog), hitte-uitputting en zelfs een hitteberoerte die vaker voorkomt als de temperatuur stijgt. Warmte zelf kan een trigger zijn voor hoofdpijn. Een door warmte veroorzaakte hoofdpijn kan aanvoelen als een doffe, bonzende pijn rond je slapen of in je achterhoofd. Afhankelijk van de oorzaak kan een door warmte veroorzaakte hoofdpijn verergeren tot een intensere hoofdpijn. Je kan zelf een aantal maatregelen nemen om warmtehoofdpijn te verlichten. Raadpleeg een arts bij aanhoudende of verergerende klachten.

• Wat is warmtehoofdpijn?
• Door warmte geïnduceerde migraine
• Risicofactoren
• Oorzaken van hoofdpijn door warmte
• Weersomstandigheden
• Uitdroging
• Serotoninespiegel
• Hitte-uitputting of zonnesteek
• Andere hoofdpijntriggers
• Symptomen van warmtehoofdpijn
• Behandeling van warmtehoofdpijn
• Huisarts raadplegen
• Prognose
• Preventie
• Algemeen
• Voldoende drinken
• Elektrolyten en mineralen aanvullen
• Vermijd snelle temperatuurveranderingen
• Vermijd intens zonlicht
• Gebruik spaarzaam geuren
• Probeer niet te veel van je dagelijkse routine af te wijken
• Blijf je medicijnen goed innemen
• Check je sportroutine
• Vooruit plannen
• Neem tijd voor jezelf

Wat is warmtehoofdpijn?

Warmtehoofdpijn is hoofdpijn die is veroorzaakt door warmte. Veel mensen geloven dat weersveranderingen, zoals warme en zonnige dagen, hoofdpijn kunnen veroorzaken of de symptomen kunnen verergeren. Vanwege deze algemene overtuiging hebben is er veel onderzoek naar gedaan, maar de bevindingen zijn anno 2024 niet zo eenduidig. Er zijn echter voldoende aanwijzingen dat warmte soms een rol kan spelen bij het ontstaan van hoofdpijn.

Door warmte geïnduceerde migraine

Migraine treft meet vrouwen dan mannen en migraineaanvallen komen vaker voor in de warmere maanden. Een door warmte geïnduceerde migraine is niet hetzelfde als een door warmte veroorzaakte hoofdpijn, omdat de ze twee vormen van hoofdpijn verschillende symptomen hebben. Wat warmte-geïnduceerde migraine en warmtehoofdpijn gemeen hebben, is dat ze allebei worden getriggerd door de manier waarop warmte of hitte van invloed is op je lichaam.

Risicofactoren

Enkele belangrijke risicofactoren voor warmtehoofdpijn zijn:

• Hoge temperaturen: Als je langdurig bent blootgesteld aan hoge temperaturen, vooral in combinatie met hoge luchtvochtigheid, dan vergroot dit je risico op het krijvan van warmtehoofdpijn.
• Slechte ventilatie: Onvoldoende ventilatie in een warme omgeving kan ervoor zorgen dat de hitte zich ophoopt, waardoor het risico op warmtehoofdpijn toeneemt. Goede ventilatie is zeer belangrijk om ervoor te zorgen dat warme en vochtige lucht uit een gebouw kan ontsnappen. Hierdoor wordt de luchtvochtigheid verlaagd. Wanneer de luchtvochtigheid te hoog of te laag is, kan dit leiden tot hoofdpijn, concentratieproblemen en lichamelijke klachten.
• Overmatige lichamelijke inspanning: Intensieve fysieke inspanning in warme omstandigheden kan leiden tot warmtegerelateerde hoofdpijn. Dit kan voorkomen bij sporters, werknemers die buiten werken of mensen die zware inspanningen leveren in een warme (en soms ook nog vochtige) omgeving.
• Dehydratie: Onvoldoende vochtinname en/of overmatig vochtverlies door zweten kan leiden tot uitdroging. Dit vergroot je risico op warmtehoofdpijn.
• Gevoeligheid voor warmte: Sommige mensen zijn gevoeliger voor warmte dan anderen, waardoor ze sneller hoofdpijn kunnen krijgen bij warm weer of ales ze in een warme omngeving vertoeven.
• Onderliggende medische aandoeningen: Bepaalde medische aandoeningen, zoals migraine, kunnen het risico op warmtehoofdpijn verhogen. Mensen die al gevoelig zijn voor migraineaanvallen kunnen merken dat warmte hun symptomen verergert.

Oorzaken van hoofdpijn door warmte

Weersomstandigheden

Een door warmte veroorzaakte hoofdpijn wordt mogelijk niet veroorzaakt door het warme weer zelf, maar door de manier waarop je lichaam op warmte reageert. Weersgerelateerde triggers van hoofdpijn en migraine zijn onder meer:

• schittering van de zon
• hoge luchtvochtigheid
• helder licht
• plotselinge dalingen in barometrische druk

Uitdroging

Hoofdpijn kan ook worden veroorzaakt door uitdroging. Dat staat bekend als uitdrogingshoofdpijn. Wanneer je wordt blootgesteld aan hogere temperaturen, heeft je lichaam meer water nodig om te compenseren voor het vocht wat verloren gaat als je lichaam zweet. Uitdroging kan zowel hoofdpijn als migraine veroorzaken. Andere symptomen van uitdroging zijn:

• duizeligheid
• droge mond
• droge keel
• droge lippen
• dorst
• minder urineproductie
• vermoeidheid en zwakte
• diepliggende ogen
• spierkrampen
• (ernstige) diarree
• (ernstig) braken
• bewustzijnsverlies
• verwardheid

Serotoninespiegel

Weersomstandigheden kunnen ook veranderingen in je serotoninespiegel veroorzaken. Deze hormonale schommelingen zijn een veelvoorkomende migraine-trigger, maar ze kunnen ook hoofdpijn veroorzaken.

Hitte-uitputting of zonnesteek

Langdurige blootstelling aan hoge temperaturen kan ook leiden tot hitte-uitputting, een van de stadia van een zonnesteek. Als hitte-uitputting de oorzaak is van warmtehoofdpijn, kun je last krijgen van de volgende verschijnselen:

• veel zweten
• braken of misselijkheid
• duizeligheid
• spierkrampen
• zwakte of zich moe voelen
• koude of klamme huid
• snelle maar zwakke pols
• flauwvallen

Een zonnesteek heeft vergelijkbare symptomen als hitte-uitputting, maar is ernstiger. Raadpleeg direct een arts als je de volgende symptomen (bij iemand) waarneemt:

• duizeligheid
• een hoge lichaamstemperatuur
• een rode huid (bij personen met een lichte huidtint)
• een sterke, snelle hartslag
• een warme, droge of vochtige huid
• misselijkheid of braken
• verwardheid

Andere hoofdpijntriggers

Verschillende omgevingsfactoren kunnen mogelijk hoofdpijn of migraine veroorzaken. Enkele mogelijke factoren die hoofdpijn of migraine uitlokken in warmere maanden, zijn:

• te veel zon of licht
• uitdroging door niet genoeg te drinken
• geuren uit parfums of zonnebrandcrème
• maaltijden overslaan
• medicatie overslaan
• medicatie kan minder effectief worden bij hogere temperaturen
• sporten in de hitte

Symptomen van warmtehoofdpijn

Symptomen van door warmte veroorzaakte hoofdpijn kunnen variëren naargelang de omstandigheden. Als je hoofdpijn wordt veroorzaakt door hitte-uitputting, zul je naast hoofdpijn ook andere symptomen van hitte-uitputting hebben. Warmte-uitputting symptomen bestaan uit:

• duizeligheid
• spierkrampen
• benauwdheid
• misselijkheid
• flauwte
• extreme dorst die niet zal verdwijnen

Warmte-uitputting is een medisch noodgeval en kan leiden tot een zonnesteek als het niet wordt behandeld. Zoek onmiddellijk medische hulp.

Als je hoofdpijn of migraine verband houdt met blootstelling aan warmte, maar niet verbonden is met hitte-uitputting, kunnen je symptomen bestaan uit:

• een bonzende, doffe pijn in je hoofd
• vermoeidheid
• gevoeligheid voor licht
• uitdroging

Behandeling van warmtehoofdpijn

Als je bij warmte de neiging hebt om hoofdpijn of migraine te ontwikkelen, kun je een aantal preventieve maatregelen nemen. Beperk, indien mogelijk, de tijd die je buiten in de zon doorbrengt op warme dagen en bescherm je ogen met een zonnebril en een hoed met een rand wanneer je eropuit trekt. Zorg voor een koele en aangename omgeving binnenshuis. Drink extra water als de temperatuur begint te stijgen en overweeg om sportdranken te drinken om je elektrolyten te vervangen. Als je al hoofdpijn hebt, overweeg dan de volgende huismiddeltjes:

• essentiële oliën van lavendel of pepermunt
• koude kompressen of een koud washandje tegen het hoofd
• koude kruidenthee drinken
• kruiden zoals moederkruid of wilgenbast gebruiken tegen hoofdpijn
• paracetamol innemen tegen de pijn

Huisarts raadplegen

Warmtehoofdpijn veroorzaakt door veranderingen in het weer verdwijnen meestal binnen een tot drie uur vanzelf. Maar soms is medische bijstand geboden. Schakel direct medische hulp in als je door warmte veroorzaakte hoofdpijn krijgt met een van de volgende symptomen:

• misselijkheid en braken
• hoge koorts
• een plotselinge piek in pijnniveaus of intense pijn in je hoofd
• onduidelijke spraak, verwardheid of desoriëntatie
• bleke of klamme huid
• extreme dorst of gebrek aan eetlust

Als er geen alarmsymptomen zijn, maar je hebt wel in een periode van drie maanden meer dan twee keer per week hoofdpijn of migraine, maak dan een afspraak met je huisarts.

Prognose

Hoewel er anno 2024 meer onderzoek nodig is om precies te begrijpen hoe warmte samenhangt met hoofdpijn en migraine, is al wel bekend dat uitdroging, weersinvloeden en hitte-uitputting hoofdpijn en migraine kunnen veroorzaken. Wees je bewust van de manier waarop warmte en hogere temperaturen je lichaam kunnen beïnvloeden en probeer maatregelen te nemen om deze vorm van hoofdpijn te voorkomen.

Preventie

Algemeen

Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om warmtehoofdpijn te voorkomen. Deze preventieve maatregelen zijn:

• de hele dag door veel (water) drinken
• cafeïnehoudende dranken vermijden
• vermijd overmatige blootstelling aan de zon
• regelmatig pauzeren in schaduwrijke gebieden
• gepolariseerde zonnebril dragen (gepolariseerde glazen bieden bescherming tegen hinderlijke schitteringen die ontstaan als zonlicht weerkaatst)
• geurloze zonnebrandcrème of andere lotions gebruiken
• vermijd lichaamsbeweging in extreme hitte
• wachten tot het koeler is om te gaan sporten
• doorgaan met het eten van maaltijden volgens je normale patroon
• medicijnen nemen zoals voorgeschreven door de arts
• medicijnen op kamertemperatuur bewaren

Voldoende drinken

Bovenmatige warmte leidt tot zweten en een hoog verlies aan vocht en elektrolyten. Het bloed wordt dikker en stroomt minder goed. Bovendien leiden vergrote bloedvaten tot een daling van de bloeddruk, vooral bij mensen met een toch al lage bloeddruk. Het resultaat: hoofdpijn. Voldoende drinken helpt om de hoeveelheid lichaamsvloeistof op peil te houden. Geadviseerd wordt om steeds kleine beetjes te drinken, omdat dit beter door het lichaam kan worden opgenomen.

Elektrolyten en mineralen aanvullen

Wanneer je veel zweet door warmte verlies je niet alleen water, maar ook mineralen en elektrolyten. Je kunt wat extra zout (natrium) innemen, bijvoorbeeld met een kop soep. Chloride kun je aanvullen met voedingsmiddelen als olijven, zeewier, rogge, tomaten, sla en selderij. Om het verlies aan kalium te herstellen kun je een (middel)grote banaan eten. Andere kaliumrijke gezonde snacks zijn vers of gedroogd fruit zoals sinaasappels, meloenen, rozijnen of pruimen. Een salade of een kom met muesli is ook prima om je kaliumniveau aan te vullen. Gebruik kaliumrijke voedingsmiddelen zoals (zoete) aardappelen, groenten (vooral in tomaten), fruit (ook in vruchtensap en gedroogde vruchten en vooral in avocado). Neem ook dagelijks calciumrijke voedingsmiddelen, zoals zuivel(producten), zaden en noten, groene groenten, bonen, zeewier en sardines. Om je magnesiumvoorraden op peil te houden kun je groene bladgroenten, volle granen, noten, pindakaas, gedroogde bonen en linzen eten.

Vermijd snelle temperatuurveranderingen

Plotselinge warm-koude veranderingen binnen een korte tijd van meer dan 5 graden kunnen ook hoofdpijn veroorzaken. Daarom: ga nooit direct bij een ventilatiesleuf van een airconditioningsysteem zitten. Dit bevordert ook de spanning in de nekspieren en verkrampte spieren en dus hoofdpijn.

Vermijd intens zonlicht

Schittering van de zon irriteert de hersenzenuwen en kan zelfs bij gevoelige mensen een migraineaanval veroorzaken. Daarom is het belangrijk om een ​​gepolariseerde zonnebril te dragen en je hoofd te beschermen met een hoofddeksel (een hoed of pet), dit beschermt je hoofdhuid en de onderliggende bloedvaten en zenuwen.

Gebruik spaarzaam geuren

Geuren uit zonnebrandcrèmes of parfums hebben een intenser effect als het (zeer) warm weer is, omdat ze dan sneller verdampen. Bij mensen die gevoelig zijn voor reuk – vooral migrainepatiënten – kan dit hoofdpijn veroorzaken. Bij warm weer geldt dit ook voor pepermuntolie, die vaak wordt gebruikt tegen spanningshoofdpijn.

Probeer niet te veel van je dagelijkse routine af te wijken

Het is gemakkelijk om in de warme zomermaanden waarbij het lang licht is, van je gebruikelijke schema af te wijken. Laat dat je er echter niet van weerhouden om van je schema voor maaltijden en slaap af te komen. Pas zelfs op vakantie op dat je geen maaltijden overslaat en probeer de verleiding te weerstaan ​​om steeds fast food te eten. Probeer ook je normale slaapritme aan te houden. Te veel en te weinig slaap kan voor sommige mensen een uitlokker van hoofdpijn zijn, zeker als het ook nog eens warm weer is

Blijf je medicijnen goed innemen

Houd er rekening mee dat medicijnen minder goed blijven door hoge zomertemperaturen. Langdurige blootstelling aan hogere temperaturen kan je medicijnen minder effectief maken. Voor de meeste medicijnen geldt dat een droge, afgesloten kast tot 25°C een goede plek is om te bewaren.

Check je sportroutine

Als je buitenshuis sport of geen airconditioning hebt, dan kan het verstandig zijn om je sportprogramma gedurende de zomermaanden aan te passen. Sporten bij warmte is onverstandig en kan zelfs gevaarlijk zijn. Ga bijvoorbeeld 's ochtends vroeg hardlopen voordat het warm wordt.

Vooruit plannen

Plan vooruit, zodat stress in combinatie met warmte geen hoofdpijn veroorzaakt. Maak een to-do-lijstje en delegeer klusjes aan familieleden. Maak ruim van tevoren een reisreservering en -planning. Zorg ervoor dat je auto goed is onderhouden en is nagekeken voordat je op reis gaat. Zorg ervoor dat je je medicijnen in huis hebt voordat je met vakantie gaat en neem (indien nodig) een medicijnpaspoort mee.

Neem tijd voor jezelf

Te vaak ben je heel druk met het zorgen voor je gezin of het nadenken over je werk dat je onvoldoende tijd neem om te ontspannen en te recupereren. Neem de tijd om te ontspannen. Doe je best om elke dag minstens 30 minuten tijd te nemen om te mediteren, te bidden, te sporten, een dagboek bij te houden of gewoon stil te zijn en een beetje te mijmeren (niet piekeren!). Dit zal je helpen gezond te blijven en weer op te laden, waardoor hoofdpijn, ook warmtehoofdpijn, minder kans heeft om toe te slaan.

Lees verder

• Hoofdpijn: soorten, symptomen, oorzaak en behandeling
• Hoofdpijn op kruin: oorzaken van drukkende pijn op kruin
• Hoofdpijn aan voorhoofd: oorzaken van pijn aan voorhoofd
• Hoofdpijn, misselijk, duizelig, moe en hartkloppingen
• Hoofdpijn natuurlijk genezen, bestrijden of behandelen