Witte vlekken op gezicht: Oorzaken witte gezichtsplekken

Af en toe kampen patiënten met witte vlekken of stipjes op het gezicht. Deze huidverkleuring vloeit voort uit een afname (of afwezigheid) van melanine in de huid. Melanine is het pigment dat verantwoordelijk is voor de huid- en haarkleur. De verkleuring treedt op elke leeftijd op, maar de meeste patiënten krijgen witte gezichtsvlekken tussen twintig- en dertigjarige leeftijd. Witte vlekken tasten patiënten van alle rassen en huidskleur aan, maar de verkleuring is meer uitgesproken bij patiënten met een donkere huidskleur. Diverse aandoeningen en gezondheidsproblemen veroorzaken de witte plekken op het gezicht. Een aantal oorzaken zijn bekend voor de ontwikkeling van witte plekken op het gezicht, zoals vitiligo of andere huidaandoeningen. Afhankelijk van de oorzaak is een thuisbehandeling mogelijk of is het verstandig om een medische behandeling in te zetten. De vooruitzichten zijn goed bij de meeste oorzaken van witte huidplekjes.

• Epidemiologie van witte gezichtsvlekken
• Mechanisme
• Oorzaken van witte vlekken op gezicht
• Vitiligo
• Andere huidziekten
• Andere oorzaken
• Risicogroepen
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Behandeling via thuisremedies
• Gezonde en gevarieerde voeding eten
• Huid beschermen tegen blootstelling aan de zon
• Aanvullende tips
• Behandeling van vitiligo
• Meer vitamine B12 innemen
• Andere behandelingen
• Behandeling van andere huidaandoeningen
• Prognose van gezichtsplekken met witte kleur
• Complicaties van witte gezichtsvlekken
• Preventie van witte vlekken op gezicht

Epidemiologie van witte gezichtsvlekken

Witte vlekken op het gezicht kunnen veroorzaakt worden door verschillende aandoeningen, waarvan de prevalentie varieert afhankelijk van de oorzaak en de geografische locatie. Ze kunnen voorkomen in verschillende leeftijdsgroepen, met een verhoogde incidentie bij bepaalde huidaandoeningen. Het onderzoek naar de epidemiologie van deze aandoeningen heeft aangetoond dat de prevalentie van de meest voorkomende oorzaken, zoals vitiligo en pityriasis versicolor, wereldwijd verschilt, afhankelijk van genetische factoren, etniciteit en omgevingsfactoren.

Vitiligo en de prevalentie
Vitiligo is een van de meest voorkomende aandoeningen die witte vlekken op het gezicht veroorzaakt. Het komt voor bij ongeveer 1-2% van de wereldbevolking, ongeacht leeftijd, geslacht of etniciteit. Vitiligo is echter vaker te vinden bij mensen met een lichte huidskleur. De aandoening is meestal progressief en kan zich in de loop van de tijd uitbreiden, wat leidt tot meer zichtbare vlekken, waaronder op het gezicht.

Pityriasis versicolor en regionale variatie
Pityriasis versicolor is een schimmelinfectie die vaak witte vlekken op de huid veroorzaakt. Deze aandoening komt vaker voor in tropische en subtropische gebieden en is vooral zichtbaar bij mensen met een vettere huid. Het wordt veroorzaakt door een overgroei van de schimmel Malassezia, die normaal op de huid aanwezig is, maar onder bepaalde omstandigheden tot een infectie kan leiden.

Andere oorzaken en hun frequentie
Er zijn andere, minder vaak voorkomende oorzaken van witte vlekken, zoals schimmelinfecties of littekens van huidbeschadigingen, die specifieke groepen kunnen treffen. De prevalentie van dergelijke gevallen is moeilijk te kwantificeren vanwege hun zeldzaamheid in vergelijking met de meer bekende oorzaken.

Mechanisme

Het mechanisme achter het ontstaan van witte vlekken op het gezicht is afhankelijk van de onderliggende aandoening. De vlekken ontstaan vaak door een verstoring van de productie of verdeling van melanine, het pigment dat verantwoordelijk is voor de kleur van de huid, haar en ogen. Er zijn verschillende mechanismen die aan de basis liggen van witte gezichtsplekken, variërend van auto-immuunreacties tot infecties.

Vitiligo: Auto-immuunreactie
Bij vitiligo wordt de huid aangevallen door het eigen immuunsysteem, wat leidt tot het vernietigen van melanocyten, de cellen die verantwoordelijk zijn voor de productie van melanine. Hierdoor ontstaan witte vlekken omdat de huid geen pigment meer kan aanmaken. De precieze oorzaak van deze auto-immuunreactie is nog niet volledig begrepen, maar genetische en omgevingsfactoren spelen waarschijnlijk een rol.

Pityriasis versicolor: Schimmelgroei
In het geval van pityriasis versicolor leidt een overgroei van de schimmel Malassezia tot verstoring van de normale huidpigmentatie. De schimmel produceert stoffen die de productie van melanine beïnvloeden, wat resulteert in witte vlekken, vaak in een schilferend patroon. Dit mechanisme is vooral zichtbaar bij mensen met een vette huid, omdat de schimmel zich daar gemakkelijker kan ontwikkelen.

Hypopigmentatie door littekens of verwondingen
In sommige gevallen kunnen witte vlekken het gevolg zijn van littekens of beschadiging van de huid door verwondingen, zoals brandwonden of chirurgische ingrepen. Na de genezing van dergelijke beschadigingen kan de huid op bepaalde plekken minder melanine produceren, wat leidt tot permanente of tijdelijke hypopigmentatie.

Oorzaken van witte vlekken op gezicht

Witte huidvlekken ontstaan door een afname van de melanineproducerende cellen in het lichaam. Melanine is een natuurlijk pigment dat verantwoordelijk is voor de kleur van de huid en het haar.

Vitiligo

Als melanine volledig verloren gaat, leidt dit mogelijk tot vitiligo. Bij de auto-immuunaandoening die vitiligo is, maakt het lichaam antilichamen aan die de pigmentcellen aanvallen. Dit resulteert in een volledig verlies van melanine in het gebied van de aangetaste huid.

Voedingstekorten, vooral een tekort aan vitamine B12, leiden mogelijk tot vitiligo. Door het gebrek aan vitamine B12 in het lichaam, is er een toename in de oxidatieve stress op de huid. Dit leidt uiteindelijk tot pigmentverlies.

Andere huidziekten

Andere huidaandoeningen veroorzaken mogelijk witte gezichtsvlekken, zoals:

• eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid)
• idiopathische guttate hypomelanosis: zonnevlekken
• milia: huidaandoening met ingesloten keratine (eiwit dat buitenste huidlaag vormt), waardoor bultjes en vlekjes op het gezicht tot stand komen
• pityriasis alba: huidziekte met rode en daarna witte vlekken
• postinflammatoire hypopigmentatie: witte huidskleur
• psoriasis: chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• secundaire vitiligo door bepaalde chemicaliën
• tinea versicolor: huidinfectie met schilferige vlekken

Andere oorzaken

Sommige witte vlekken zijn het gevolg van:

• bepaalde voedingstekorten in het lichaam
• de blootstelling aan de zon / huidschade door overmatige blootstelling aan zonlicht
• een onjuiste gezondheidshygiëne
• het eten van te veel junkfood
• het overmatig gebruik van antibiotica
• plotselinge emotionele stress
• schimmelinfecties
• te veel giftige stoffen in het lichaam

Een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van vitiligo is een genetische aanleg. Mensen met een familielid die ook vitiligo heeft, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van de aandoening. De genetische factoren die betrokken zijn bij vitiligo zijn complex en kunnen interacties hebben met omgevingsfactoren zoals zonlicht of stress.

Leeftijd en geslacht
Hoewel vitiligo op elke leeftijd kan ontstaan, wordt het vaak gezien bij mensen tussen de 10 en 30 jaar. Er is ook enig bewijs dat vrouwen iets meer kans hebben op vitiligo dan mannen, hoewel het verschil niet groot is. Pityriasis versicolor komt vaker voor bij volwassenen, vooral in de leeftijdsgroep van 20-40 jaar.

Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren zoals overmatige blootstelling aan zonlicht, temperatuur en vochtigheid kunnen het risico op het ontwikkelen van bepaalde aandoeningen die witte vlekken veroorzaken verhogen. Mensen die in tropische klimaten wonen, hebben bijvoorbeeld een hoger risico op schimmelinfecties zoals pityriasis versicolor.

Risicogroepen

Sommige mensen lopen een groter risico op het ontwikkelen van witte vlekken op het gezicht vanwege bepaalde medische aandoeningen, levensstijl of genetische factoren.

Mensen met auto-immuunziekten
Aangezien vitiligo vaak wordt geassocieerd met andere auto-immuunziekten zoals thyreoïditis, diabetes type 1 en lupus, lopen mensen met dergelijke aandoeningen een verhoogd risico op het ontwikkelen van witte vlekken door vitiligo. De link tussen auto-immuniteit en vitiligo wordt steeds duidelijker, hoewel het exacte mechanisme nog steeds wordt onderzocht.

Personen met een vette huid of huidinfecties
Mensen met een vette huid of die vatbaar zijn voor schimmelinfecties hebben een verhoogd risico op pityriasis versicolor, wat een veelvoorkomende oorzaak van witte vlekken is. Personen die in tropische of vochtige klimaten wonen, waar de Malassezia-schimmel vaker voorkomt, hebben ook een verhoogd risico.

Huidbeschadiging en littekens
Mensen die vaak huidbeschadigingen oplopen, zoals brandwonden of letsel door operaties, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van witte vlekken door littekenweefsel dat geen melanine aanmaakt.

Symptomen

Alle delen van het gezicht zijn mogelijk mild tot ernstig getroffen, zoals de wangen, de neus, het voorhoofd, het gebied rond de ogen, enzovoort. Witte vlekken op het gezicht zien er bleker uit dan de omringende huid. In sommige gevallen treedt ook jeuk op. Pijn is meestal afwezig.

Bij een aantal patiënten is ook sprake van stippen of vlekken in een andere kleur (roze, rood, zwart of bruin). Soms blijven de vlekken dezelfde grootte behouden, terwijl bij andere oorzaken de gezichtsvlekjes geleidelijk vergroten en/of zich verspreiden naar andere lichaamsdelen. Verder ervaren sommige patiënten witte plekken op de handen, de armen, de voeten, de benen, de rug, de geslachtsdelen en andere lichaamsdelen.

Alarmsymptomen

Hoewel witte vlekken op het gezicht vaak onschadelijk zijn, kunnen ze soms wijzen op een ernstiger onderliggend probleem. Er zijn specifieke alarmsymptomen die patiënten in de gaten moeten houden en die medische aandacht vereisen.

Snelle verspreiding van vlekken
Als de witte vlekken zich snel uitbreiden of in omvang toenemen, kan dit een teken zijn van vitiligo. Dit kan wijzen op een progressieve vorm van de aandoening, waarbij de pigmentcellen in de huid voortdurend worden vernietigd. Snelle verspreiding kan ook wijzen op een onderliggende auto-immuunreactie.

Geassocieerde symptomen van pijn of ontsteking
Hoewel witte vlekken meestal geen pijn veroorzaken, kan de aanwezigheid van pijn of ontsteking rondom de vlekken duiden op een infectie, zoals bij pityriasis versicolor of andere huidinfecties. Pijn, roodheid en zwelling kunnen wijzen op een verergering van de aandoening.

Huidveranderingen buiten het gezicht
Als witte vlekken niet alleen op het gezicht, maar ook op andere delen van het lichaam verschijnen, kan dit wijzen op vitiligo of een systemische aandoening die behandeling vereist. Het is belangrijk om deze veranderingen te melden aan een arts om een juiste diagnose te stellen.

Behandeling via thuisremedies

Gezonde en gevarieerde voeding eten

Voor elk huidprobleem is het eten van een gezonde voeding essentieel. Een huidvriendelijke voeding helpt om een gezonde huid te behouden en de glans en schoonheid te herstellen.

Mensen opteren best voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan antioxidanten, zoals vers fruit en groenten, om schade door vrije radicalen te bestrijden. Een voeding rijk aan vitamine C, A, E en B helpt ook om een mooie en gave huid te behouden.

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega-3-vetzuren, zoals zonnebloempitten, avocado, zalm en walnoten, zijn eveneens een goede keuze. Het eten van meer donkere en gepigmenteerde groenten zoals rode bieten, wortels en spinazie is ook nuttig.

Door waterrijke groenten en fruit toe te voegen aan de voeding, wordt de huid geleidelijk op een natuurlijke wijze gehydrateerd (bevochtigd) en krijgt de huid voldoende voedingsstoffen. Dagelijks veel water drinken helpt het lichaam tot slot om schadelijke toxines (gifstoffen) weg te spoelen.

Huid beschermen tegen blootstelling aan de zon

De primaire behandeling van alle witte gezichtsplekken begint met het beschermen van de huid tegen schadelijke UV-stralen van de zon/zonnebanken. Door het ontbreken van gepigmenteerde beschermende cellen verbrandt een lichtere huidskleur sneller.

Het gebruik van een waterbestendige zonnebrandmiddel met een zonbeschermingsfactor van 30 of hoger geniet de voorkeur. Patiënten brengen dit ten minste 15 minuten aan op de blootgestelde huid voordat ze naar buiten gaan. De patiënt moet het zonnebrandmiddel om de twee uur opnieuw aanbrengen. Verder moeten patiënten het gezicht tegen de harde UV-stralen van de zon beschermen door een hoed met brede rand te dragen.

Aanvullende tips

Bijkomende adviezen omvatten:

• de huid eenmaal per week exfoliëren om een ophoping van dode huidcellen te voorkomen
• het stressniveau onder controle krijgen, want stress leidt tot diverse huidproblemen, waaronder een ongelijkmatige teint
• natuurlijke huidverzorgingsproducten en cosmetische producten kiezen
• ongeparfumeerde vochtinbrengende middelen zonder kleurstoffen gebruiken om een droge huid te voorkomen die mogelijk leidt tot pityriasis alba

Behandeling van vitiligo

Patiënten met een zeer lichte of bleke huid en patiënten met slechts een klein stukje vitiligo hebben mogelijk geen medische behandeling nodig. De professionele medische behandeling voor vitiligo is voornamelijk gericht op het minimaliseren van het uiterlijk van witte vlekken door de huidskleur te herstellen. De arts houdt rekening met de leeftijd, de algehele gezondheid, de mate van verkleuring en het getroffen huidgebied voordat hij een haalbare behandelingsoptie aanbeveelt.

Sommige behandelingsopties gaan met negatieve bijwerkingen gepaard en ze geven niet allemaal dezelfde resultaten voor iedereen. Ook varieert het resultaat mogelijk van het ene lichaamsdeel tot het andere. Verder reageren patiënten vaak het beste op een combinatie van deze behandelingen in plaats van slechts één methode.

Meer vitamine B12 innemen

Meer vitamine B12 innemen bij een vitamine B12-deficiëntie helpt mogelijk veel. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine B12 zijn onder andere lever, melk, kaas, eieren en vlees. Ook het nemen van vitamine B12-supplementen is mogelijk, maar dit mag een patiënt enkel doen na de toestemming van de arts.

Andere behandelingen

Ook andere behandelingen zijn mogelijk bij vitiligo:

• de toepassing van lokale corticosteroïden om kleur aan de huid toe te voegen
• een aanbeveling voor het gebruik van camouflagecrèmes, huidverven, zelfbruiners en make-up om de verkleuring minder opvallend te maken
• een chirurgische behandeling met behulp van een huidtransplantatie of tatoeëren
• een zonwering gebruiken
• UV-lichttherapie in combinatie met het medicijn Psoraleen om de melanine in de aangetaste huid te herstellen

Behandeling van andere huidaandoeningen

Andere huidproblemen die leiden tot witte puntjes op het gezicht behandelt de arts met:

• antischimmelmiddelen bij een schimmelinfectie
• op de huid toegepaste retinoïde crème, microdermabrasie (dode huidcellen van het gezicht verwijderen) of een zure peeling voor de behandeling van milia

Prognose van gezichtsplekken met witte kleur

De prognose voor witte vlekken op het gezicht hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen is de aandoening goed behandelbaar, maar in sommige gevallen kunnen de vlekken blijvend zijn.

Prognose voor vitiligo
Bij vitiligo kan de aandoening langzaam vooruitgaan, maar het is meestal niet levensbedreigend. De vlekken kunnen over de tijd groter worden, maar met de juiste behandeling kunnen ze gestabiliseerd worden. Behandelmethoden zoals steroïden, lichttherapie of chirurgische ingrepen kunnen helpen om de huidskleur te herstellen.

Prognose voor pityriasis versicolor
Pityriasis versicolor is een schimmelinfectie die meestal goed te behandelen is met antischimmelcrèmes of -medicatie. De vlekken verdwijnen vaak binnen enkele weken, maar kunnen terugkeren, vooral bij mensen met een vette huid of die zich in een warme, vochtige omgeving bevinden.

Langdurige effecten
In sommige gevallen, zoals bij vitiligo, kunnen de witte vlekken blijvend zijn. Bij schimmelinfecties kan de prognose goed zijn als de infectie tijdig wordt behandeld, hoewel herhaling mogelijk is.

Complicaties van witte gezichtsvlekken

De kleine of grote witte vlekken op het gezicht veroorzaken mogelijk ernstige schade aan het zelfvertrouwen. Deze aandoening is niet levensbedreigend of besmettelijk, maar leidt mogelijk tot psychologische en emotionele stress.

Preventie van witte vlekken op gezicht

Er zijn verschillende strategieën die kunnen helpen bij het voorkomen van het ontstaan van witte vlekken op het gezicht. Preventie hangt sterk af van de oorzaak van de vlekken.

Preventie van vitiligo
Er is geen garantie dat vitiligo voorkomen kan worden, aangezien het vaak genetisch bepaald is. Echter, het vermijden van huidtrauma, zoals brandwonden of overmatige blootstelling aan de zon, kan helpen om het risico te verlagen. Ook stressmanagement kan een rol spelen in het voorkomen van verergering van vitiligo.

Preventie van pityriasis versicolor
Om schimmelinfecties zoals pityriasis versicolor te voorkomen, is het belangrijk om de huid goed te verzorgen, vooral in warme en vochtige klimaten. Het regelmatig wassen van de huid met antischimmelzeep kan helpen bij het verminderen van de kans op een infectie, vooral voor mensen met een vette huid.

Algemene huidverzorging
Het handhaven van een gezonde huid, het vermijden van overmatige zonblootstelling en het tijdig behandelen van huidinfecties kan helpen om het ontstaan van witte vlekken op het gezicht te voorkomen.

Lees verder

• Witte vlekken op de huid: Oorzaken van witte huidvlekken
• Hypopigmentatie: Witte vlekken op huid of lichte huidskleur
• Vitiligo: Huidaandoening met witte vlekken in huid
• Milia: Huidaandoening met kleine bultjes op het gezicht
• Pityriasis alba: Huidziekte met rode en daarna witte vlekken