Gezwollen bovenlip: symptomen, oorzaken en behandeling
Een gezwollen bovenlip is vaak het symptoom van infectie of allergie. Ook letsels ter hoogte van de lippen zijn als oorzaak denkbaar. Lippen worden heel goed van bloed voorzien en hebben een fijne huid die enorm kan rekken. Daarom kunnen de lippen heel erg opzwellen. Als dit het geval is, kan dit niet alleen een sterk trekkerig gevoel veroorzaken, maar ook pijn, jeuk en een branderig gevoel. Niet zelden zijn infecties verantwoordelijk voor een gezwollen bovenlip. Typerend is de koortslip. Hierbij gaat de zwelling gepaard met blaren die kunnen tintelen en jeuken, en pijn. Een trauma aan de lip kan ook een bovenlipzwelling veroorzaken. Als je door een insect in de lip bent gestoken, zal het ook opzwellen en kan het jeuken, branden en pijn doen. De behandeling van een gezwollen bovenlip hangt af van de oorzaak.
Wat is een gezwollen bovenlip?
De lippen vervullen verschillende functies in het menselijk lichaam. De anatomische structuren spelen een rol bij het spreken, maar ook bij de uitdrukking van het gezicht en het zoenen. Daarnaast spelen ze een rol bij de voedselinname en kunnen ze ook als een tactiel orgaan dienen. Afgezien van deze functies gebruiken mensen verschillende lipbewegingen op het gebied van gezichtsuitdrukkingen voor non-verbale communicatie. Aandoeningen van de lippen zijn van invloed op de diverse lipfuncties. Verschillende oorzaken zijn mogelijk voor zwelling in de bovenlip. De bovenlip bestaat uit bijzonder fijne huidlagen. Omdat het huidgebied van de bovenlip onder andere een tastzinfunctie vervult, moet de huid van de lippen een hoge gevoeligheid hebben. Vanwege de fijne structuur van de bovenlip is deze gevoelig voor verwondingen.
Symptomen
De symptomen zijn divers en kunnen variëren van
jeuk, pijn, bloedingen, brandend gevoel,
zwellingen,
blaasjes,
korstjes,
droogheid en
tintelingen.

Koortslip: blaasjes op de lip /
Bron: Sergii Chepulskyi/Shutterstock.comOorzaken van een zwelling van de bovenlip
Een gezwollen bovenlip kan door veel verschillende factoren worden veroorzaakt. Verwond weefsel zwelt vaak op. In veel gevallen gaat de zwelling van de bovenlip bij een trauma gepaard met een open of bloedend plekje of meerdere plekjes. Vaak duidt de zwelling in dit gebied op een ontsteking. Een
lipontsteking kan komen door
aften en
koortslippen, maar het kan ook het gevolg zijn van talloze andere oorzaken, waaronder virussen en schimmelinfecties. Vaak pakt de patiënt voortdurend de gezwollen bovenlip. Een ontsteking zorgt er ook voor dat de zwelling toeneemt.
Insectenbeten kunnen ook een gezwollen bovenlip veroorzaken. Een lipzwelling kan ook worden veroorzaken door
contactallergie of intoleranties bijvoorbeeld ten aanzien van bepaalde voedingsmiddelen. Ook allergische reacties op cosmetica zijn denkbaar. In de meeste gevallen wordt in geval van een
allergie beide lippen getroffen door zwelling. Een andere mogelijke oorzaak van een gezwollen bovenlip is een
koortslip.
Huisarts raadplegen
Een gezwollen bovenlip kan komen door verschillende oorzaken die medische behandeling behoeven en het kan gepaard gaan met bepaalde complicaties waarbij je een arts moet raadplegen. Trauma's kunnen van invloed zijn op weefselstructuren en zelfs de kaak of neus. Zenuwen en bloedvaten kunnen beschadigd raken. In dit geval moet een arts worden geraadpleegd om onherstelbare schade te voorkomen.
Zelfs met allergieën kan de bovenlip opzwellen. Dit betreft meestal
angio-oedeem, waarbij zich in korte tijd uitgebreide vochtophopingen ontwikkelen. Angio-oedeem kan onder meer ontstaan door stoffen die vrijkomen door een allergie of overgevoeligheidsreactie en dit is vooral de stof histamine. Raadpleeg direct een arts bij zwellingen in de mond of
keelholte, of als je
kortademig bent.
Onderzoek en diagnose
Een gezwollen bovenlip merk je al snel op vanwege omdat je het voelt of als je in de spiegel kijkt. De huisarts baseert de diagnose op een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek. De arts zal ook je medische geschiedenis in acht nemen. Soms is aanvullend onderzoek nodig.
Bij een open wondje denkt de arts vaak eerst aan een bacteriële infectie of ontsteking van de bovenlip. Als er
blaasjes kunnen worden gedetecteerd, is er mogelijk sprake van een herpesinfectie (een koortslip). De huisarts zal informeren naar eventuele allergieën of intoleranties. De allergenen kunnen worden bepaald door een provocatietest of andere allergietests.
Nauwkeurige diagnostische stappen zijn nodig om onderscheid te maken tussen contactallergie en intolerantie. In principe zijn verschillende factoren relevant voor het onderzoek naar de oorzaak van een gezwollen bovenlip. Naast andere symptomen zoals jeuk of een branderig gevoel, je ziektegeschiedenis, de progressie van de ziekte, kunnen zichtbare factoren als roodheid en een reeds bekende allergie een rol in de diagnose te spelen. Bij bacteriële infecties wordt de pathogeen door een uitstrijkje gedetecteerd.
Behandeling van zwelling van de bovenlip
Insectenbeet
In het geval van een insectenbeet die een zwelling aan de bovenlip heeft veroorzaakt, kan koeling vaak helpen. Er wordt afgeraden om het getroffen gebied met je handen aan te raken om te voorkomen dat de zwelling verergert. In het geval van een open wond is regelmatige reiniging aangewezen. Deze hygiënische maatregelen verminderen het risico op een bacteriële infectie. Behandeling met een antiseptische zalf kan ook helpen
Infectie
Voor reeds bestaande infecties met pathogenen hangt de behandeling af van het specifieke pathogeen. Een conservatieve medicamenteuze en/of lokale behandeling met antibiotica kan dan geïndiceerd. De pathogeenbepaling laat zien welk type antibioticum nodig is voor de behandeling. Bepaalde ziekteverwekkers zijn resistent tegen bepaalde antibiotica. Vooral bij multiresistente ziekteverwekkers kan de behandeling moeilijk zijn en langer duren.
Koortsblaasjes
Als de gezwollen bovenlip te wijten is aan een infectie met het
herpesvirus, dan kan een speciale zalf gebruikt ter behandeling. Mara in principe gaat een koortslip vanzelf over en is een behandeling niet nodig. Raak de blaasjes niet aan en was regelmatig je handen.
Allergische reactie
Allergische reacties kunnen worden behandeld met symptomatische behandeling met orale medicatie. Nadat de zwelling geweken is, kan een preventieve behandeling worden gestart. Het vermijden van contact met het allergeen is de belangrijkste maatregel en voorkomt toekomstige recidieven.
Complicaties
Een opgezwollen bovenlip kan te wijten zijn aan een allergische reactie of aan een infectieziekte zoals herpes. Elk van deze ziekten kan een verscheidenheid aan complicaties veroorzaken. Naast zwelling van de bovenlip, kan een allergische reactie ook zwelling van het neusslijmvlies veroorzaken, waardoor je een
loopneus krijgt. Ook is een vernauwing van de luchtwegen niet ongebruikelijk wat soms kan leiden tot ernstige ademhalingsproblemen en
moeite met slikken, hetgeen onmiddellijk moet worden behandeld. De bovenlip kan ook opzwellen vanwege angio-oedeem. Indien de zwelling dicht bij de luchtwegen zit, kan de ademhaling worden bemoeilijkt. In dat geval is direct medisch ingrijpen nodig. Een allergische reactie kan ook leiden tot een anafylactische
shock die levensbedreigend is.
Het
herpes simplex virus kan bij mensen met een verminderde afweer en borelingen leiden tot een zeer ernstig ziektebeeld met uitbreiding van de infectie naar de hersenen, wat bekend staat als encefalitis of hersenontsteking met symptomen als
koorts en
hoofdpijn, slaperigheid,
braken of een
lichte stijfheid in de nek. Zelden zal een herpesinfectie zich door het hele lichaam verspreiden en een sepsis veroorzaken, wat kan leiden tot een septische shock en een levensbedreigende situatie is.
Zelfs een trauma of een verwonding van de schedel kan de lippen doen opzwellen. Gevreesde complicaties kunnen traumatisch hersenletsel zijn of een fractuur van de kaak of neus, respectievelijk een gebroken kaak en
gebroken neus genoemd.
Preventie
De bovenste lip is anatomisch gezien gevoelig voor verwonding en daaraan gerelateerde zwelling. Om deze reden zijn er geen 100% effectieve preventieve maatregelen voor een gezwollen bovenlip. Kleine verwondingen of insectenbeten kunnen niet altijd worden voorkomen. Bacteriële infecties kunnen in enige mate worden voorkomen door wondjes van de bovenlip niet met je vingers aan te raken. Allergische reacties kunnen ook tot op zekere hoogte worden voorkomen door allergenen te vermijden.
Lees verder