Steken in zij bij sporten: Oorzaken van pijnlijke krampen

Een steek in de zij tijdens het sporten is een soort kramp aan één zijde die een intens stekende pijn veroorzaakt onder de onderste rand van de ribbenkast. Dit soort pijnlijke krampen in de zij komen vaak voor bij atleten en dan vooral bij hardlopers. Een exacte oorzaak is niet bekend, maar meerdere theorieën en risicofactoren zijn wel bekend voor dit vervelend symptoom. Als de pijn alleen aanwezig is bij het sporten en volledig afwezig is in rust, bij een volledig gezonde persoon, is verder medisch onderzoek niet nodig. De pijn verdwijnt meestal vrij snel nadat een sportactiviteit is stopgezet. Enkele tips verlichten of voorkomen de scherpe pijn in de zij.

• Oorzaken van steken in zij tijdens sporten
• Toename bloedstroom naar lever of milt
• Oppervlakkige ademhaling
• Irritatie van bekleding buik- en bekkenholte
• Elektrolytenstoornissen
• Voeding
• Risicofactoren van pijnlijke krampen in zij tijdens lichaamsbeweging
• Symptomen
• Behandeling van steek in zij bij sporters
• Prognose van stekende pijn en krampen in zij tijdens sportactiviteit

Oorzaken van steken in zij tijdens sporten

Er is anno oktober 2020 geen enkele precieze bekende reden voor een steek in de zij. Er zijn echter een aantal populaire theorieën over de mogelijke oorzaken van de pijnlijke kramp in de zij.

Toename bloedstroom naar lever of milt

Een mogelijke theorie is dat de pijn het gevolg is van een toename van de bloedstroom naar de lever of milt. Een toename van de hartslag tijdens inspanning resulteert in extra rode bloedcellen in de lever, wat leidt tot een tijdelijke vergroting van de lever (hepatomegalie) en portale hypertensie (hoge bloeddruk in de poortader). Een tijdelijke leververgroting en portale hypertensie beperken de bloedstroom die door de poortader in de lever stroomt, waardoor de bloedstroom naar de rest van het lichaam wordt vertraagd. Daarom zijn de meeste krampen van de sporters voelbaar aan de rechterkant in de buurt van de lever. Een hoge inwendige druk in de lever of milt beperkt de doorbloeding en veroorzaakt hypoxie (zuurstoftekort in de weefsels) hetgeen de pijn veroorzaakt.

Oppervlakkige ademhaling

Een andere mogelijke theorie wijst op een oppervlakkige ademhaling als mogelijke oorzaak van een steek in de zij.

Irritatie van bekleding buik- en bekkenholte

Een derde mogelijke theorie is dat de bekleding van de buikholte en de bekkenholte geïrriteerd is, hetgeen optreedt bij veel beweging en wrijving in de romp tijdens een fysieke activiteit.

Elektrolytenstoornissen

Verder zou een onbalans van elektrolyten (zoals calcium, kalium en natrium) in het bloed ook mogelijk kunnen bijdragen aan de steken in de zij.

Voeding

Het eten van een grote maaltijd of suikerhoudende sportdranken drinken resulteert mogelijk ook in een pijnlijke kramp aan de zijkant tijdens het sporten. Verder hebben hardlopers die te snel beginnen rennen als hun buik vol is, ook sneller stekende krampen in de zij.

Risicofactoren van pijnlijke krampen in zij tijdens lichaamsbeweging

Een pijnlijke kramp in de zij tijdens het sporten komt meestal tot stand bij langdurige atletische activiteiten, zoals hardlopen, joggen, paardrijden, basketbal of fietsen. Verder kampen jongere atleten vaker met een steek in de zij dan oudere sporters, en daarnaast beschrijven jonge sporters de pijn ook als erger dan oudere sporters. Rennen bij koud weer is een andere risicofactor. Bovendien zijn sporters met een slechte conditie ook vaker aangetast door de steek in de zij tijdens hun sportactiviteit. Tot slot verhoogt het niet opwarmen voor de sport de kans op een steek in de zijkant.

Symptomen

Meestal bevinden de steken aan de zij zich aan de rechterkant van het lichaam. Het grootste orgaan in de buikholte, de lever, bevindt zich aan die kant. Bepaalde sporters melden ook pijn in de punt van hun schouderblad. De symptomen zijn voor iedereen anders voelbaar. Zo ervaren sommige sporters krampen of een doffe pijn, terwijl andere sporters een trekkend gevoel of zelfs een scherpe, stekende pijn bemerken.

Behandeling van steek in zij bij sporters

Wanneer de krampen in de zij zich aan de rechterkant bevinden, moet een sporter proberen om uit te ademen wanneer de linkervoet landt. Verder is het belangrijk om voldoende gehydrateerd te blijven, maar suikerhoudende dranken moeten wel vermeden worden als deze leiden tot irritatie. Ook het nemen van een pauze, gaan wandelen in plaats van te rennen, of stoppen met de activiteit verlicht mogelijk de krampen in de zij. Ook is het belangrijk om voor de sportactiviteit goed te stretchen. Diep inademen en langzaam uitademen is bij het sporten eveneens nuttig. Tot slot is een goede houding nodig bij het sporten; een afgeronde wervelkolom tijdens het sporten leidt sneller tot de krampen in de zij. Eventueel kan een fysiotherapeut hierbij helpen.

Prognose van stekende pijn en krampen in zij tijdens sportactiviteit

Normaal gesproken verdwijnt een steek in de zij na enkele minuten spontaan nadat de sporter gestopt is met de activiteit.

Lees verder

• Spierkrampen & spierspasmen: Oorzaken, soorten & behandeling
• Flankpijn (pijn in zij): Oorzaken van pijnlijke flank(en)
• Spierkrampen bij hardlopen: Soorten, symptomen & behandeling