Anusontsteking: symptomen en behandeling ontsteking van anus

Een anusontsteking duidt op een ontsteking van de anus met symptomen als lokale pijn, lokale warmte en lokale zwelling van de huid op de anus. In medische termen staat een anale ontsteking bekend als 'anitis'. Een ontsteking van de anus veroorzaakt in de meeste gevallen vrij hevige pijn, die aanzienlijk toeneemt na de stoelgang. Raadpleeg bij aanhoudende of verergerende klachten aan de anus je huisarts voor diagnostiek. Als duidelijk is wat er aan de hand is en waardoor de anusontsteking wordt veroorzaakt, kan de arts een behandeling inzetten. Er zijn ook zelfzorgmaatregelen die je kan nemen om een anusontsteking te verzorgen en er zijn leefstijladviezen die je kan opvolgen ter voorkoming van klachten aan de anus. Zo is het belangrijk om obstipatie te voorkomen en een goede stoelgang te bevorderen. Dit doe je door veel vezels te eten, genoeg (water) te drinken, elke dag te bewegen, je ontlasting niet op te houden als je aandrang voelt en om op regelmatige tijden te eten.

• Wat is een anusontsteking?
• Synoniemen van anusontsteking
• Oorzaken van een ontstoken anus
• Aambeien
• Soa's
• Wondjes of trauma
• Andere oorzaken
• Tijdig de huisarts raadplegen
• Symptomen van een ontstoken anus
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Proctoscopie en rectoscopie
• Complicaties van anitis
• Behandeling van een anale ontsteking
• Wegnemen van de pijn
• Goede hygiëne
• Aambeien behandelen
• Tips bij anusontsteking
• Eetpatroon
• Darmgewoonten
• Anus schoonspoelen
• Anale gebied drooghouden
• Prognose van anusontsteking
• Complicaties
• Preventie ontsteking van de anus

Wat is een anusontsteking?

Een ontsteking van de anus is een zeer pijnlijke aangelegenheid. Bij een anusontsteking treedt er een ontsteking in de anusregio op, die een zwelling veroorzaakt. Als ziekteverwekkers de huid van de anus binnendringen, kan er een pijnlijke ontsteking van de anus optreden. De klachten zijn continu aanwezig in verschillende gradaties. Vooral tijdens en na het poepen kan het extra pijnlijk zijn. Maar ook buiten de stoelgang zijn pijn en jeuk duidelijk merkbaar en word je in het dagelijks leven aanzienlijk beperkt. Als de symptomen aanhouden of verergeren, is het verstandig om je huisarts te raadplegen om de oorzaak te achterhalen en passende behandelingsmaatregelen te nemen.

Synoniemen van anusontsteking

Anusontsteking staat ook bekend als:

• anale ontsteking
• anitis
• anusitis

Oorzaken van een ontstoken anus

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van een anusontsteking.

Aambeien

Een anusontsteking kan verschillende oorzaken hebben. In veel gevallen zijn aambeien de oorzaak van de zwelling en ontsteking. Aambeien zijn uitgezakte zwellichamen of opgezwollen aderen die kunnen ontstaan in de anus en het rectum (endeldarm) en er kan ontsteking rondom de aambeien ontstaan.

Soa's

Maar ook seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) kunnen een ontsteking van de anus veroorzaken. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om genitale wratten.

Wondjes of trauma

De oorzaak van een anusontsteking of ontstoken anus kan ook verwonding of trauma zijn. Bijvoorbeeld het hardhandig wassen van de anus of het veelvuldig schuren langs de anus met hard toiletpapier of andersoortige verwondingen aan de anushuid. Hierdoor kunnen pathogenen of ziekteverwekkers doordringen en een ontsteking van de anus veroorzaken. Vooral in het gebied van de anus is er een goede basis voor bacteriën. In de vele kleine rimpels en plooien van de anushuid, waar het bijna constant warm en vochtig is, zijn er optimale omstandigheden voor ziekteverwekkers om zich te vermenigvuldigen.

Andere oorzaken

Een dergelijke ontsteking kan ook ontstaan ​​door ingegroeide haren. Zelfs kleinere puistjes, die zich op de anus kunnen vormen, kunnen verantwoordelijk zijn voor een dergelijke ontsteking.

Tijdig de huisarts raadplegen

Een anusontsteking is in de meeste gevallen een zeer onaangename en pijnlijke aangelegenheid, waar je flink last van kunt hebben bij het zitten of poepen. Vanwege besmetting of bacteriën kan een ontsteking van de anus verergeren, waardoor ernstige pijn of zelfs de vorming van pus ontstaat. De vorming van pus is een duidelijk teken dat je onverwijld een arts moet raadplegen teneinde complicaties te voorkomen.

Onder bepaalde omstandigheden kan ontsteking van de anus leiden tot bloedvergiftiging. Er kan ook een perianaal abces ontstaan. Een abces is een holte gevuld met pus. Omdat de daarin aanwezige vloeistof niet goed kan weglopen, ontstaat er interne druk. In de loop van de tijd wordt deze druk zo groot dat er pusvloeistof in de bloedbaan terecht kan komen. Bacteriën en virussen verspreiden zich door het lichaam en veroorzaken bloedvergiftiging. Ontsteking van de anus kan dus ernstige complicaties veroorzaken en daarom wordt een vroege behandeling dringend aanbevolen.

Symptomen van een ontstoken anus

Verschijnselen

Mogelijke symptomen van een anusontsteking zijn:

• jeukende anus
• zwelling (gezwollen anus)
• jeukende anus na het poepen
• brandende anus / branderige anus
• bloed uit de anus

Beschrijving

Een ontsteking aan de anus manifesteert zich door verschillende symptomen. Vaak begint het met een ernstige jeuk aan de anus en bieden hygiënemaatregelen weinig verlichting. Als je begint te krabben, kan zich ook een brandend gevoel ontwikkelen. In het verdere verloop treedt er een zwelling op in het anale gebied, dat gewoonlijk voelbaar is. Soms wordt het getroffen gebied ook vochtig en in zeldzame gevallen veroorzaakt het ook bloedingen.

In de regel voel je ook pijn bij een anusontsteking. Deze zijn kan continu aanwezig zijn, maar kan ook de kop opsteken in bepaalde situaties, zoals tijdens stoelgang of als je op hardere oppervlakken zit. Kortom, een ontsteking aan de anus is van invloed op je doen en laten en is uiterst onaangenaam. Als de nodige maatregelen worden getroffen en vooral als er meer nadruk wordt gelegd op hygiëne, lossen de klachten meestal binnen enkele dagen op.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Ten behoeve van het stellen van een diagnose vindt er allereerst een gesprek plaats met de arts die vragen stelt over je klachten. Je beschrijft de symptomen en het beloop van de ziekte. Ook zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen en daarna lichamelijk onderzoek doen. In de meeste gevallen is dit door de arts voldoende om de diagnose te stellen. De arts kan ander onderzoek aanbevelen ten behoeve van de diagnose.

Proctoscopie en rectoscopie

Bij een anusontsteking kan een kijkonderzoek ook nodig zijn. Een proctoscopie is een onderzoek waarbij de arts de binnenkant van het laatste deel van je endeldarm of rectum (6 à 8 cm) en de anus bekijkt. Een rectoscopie reikt iets dieper dan een proctoscopie namelijk tot maximaal 20 cm.

Complicaties van anitis

Een anusontsteking of anitis is een aandoening die verschillende complicaties kan veroorzaken. Ontsteking wordt meestal veroorzaakt door bacteriën en virussen. Niet zelden komt in deze context ook pus voor en neemt de jeuk aanzienlijk toe. Als behandeling uitblijft kunnen andere complicaties optreden. Pusvorming en pijn nemen toe, zodat een abces kan ontstaan. Een abces is een met pus gevulde holte. Indien niet behandeld, wordt in deze holte een druk opgebouwd, zodat de daarin aanwezige pus in de bloedstroom terecht kan komen. In een dergelijk geval dreigt een acute bloedvergiftiging, die zeker moet worden behandeld door een arts. Dit kan namelijk levensbedreigend zijn.

Behandeling van een anale ontsteking

Meerdere mogelijke behandelingen kunnen ingezet worden bij een anusontsteking.

Wegnemen van de pijn

De behandeling van een ontsteking aan de anus hangt af van de oorzaak. Allereerst zal de behandeling van een anusontsteking zich richten op het wegnemen van de pijn. Voor dit doel kunnen lokaal zalven en crèmes worden aangebracht en ook warme zitbaden met speciale medische additieven kunnen voor verlichting van jeuk en pijn zorgen.

Goede hygiëne

In de acute fase van een anusontsteking is het zorg dragen van goede hygiëne in de anusregio belangrijk. Dit betekent dat je regelmatig de anus schoonmaakt. Deze reiniging moet echter zeer zorgvuldig worden uitgevoerd, zodat dit niet leidt tot verdere verwondingen in de anusregio, hetgeen verdere ontsteking kan veroorzaken.

Aambeien behandelen

Als de oorzaak van een ontstoken anus aambeien zijn, moet zorgvuldig worden onderzocht welke maatregelen vereist zijn. Voor zeer grote aambeien kan het nodig zijn om een ​​chirurgische ingreep uit te voeren om de aambeien te verwijderen. Als de aambeien slechts licht gezwollen zijn, wordt een operatie vaak vermeden. Aambeien kunnen ook goed worden behandeld met speciale zalven en zetpillen en zelfs een verandering in het dieet (meer drinken en vezels eten) kan klachten doen verminderen.

Tips bij anusontsteking

Een aantal tips en maatregelen kunnen helpen bij het verhelen van een anusontsteking.

Eetpatroon

Als je lijdt aan anusitis of anusontsteking, is het veranderen van je dieet één van de belangrijkste dingen die je kunt doen. Blijf uit de buurt van zuurhoudend eten of drinken. Het wordt ook aanbevolen om alles dat heet of pittig is, de rug toe te keren. Het bijhouden van een eetdagboek is een goed idee, zodat je de triggers en uitlokkende factoren gemakkelijk kunt herkennen en uit je dieet kunt schrappen. Probeer in aflopende volgorde van belangrijkheid het volgende te vermijden:

• koffie
  Vermijd frisdrank bij anusontsteking / Bron: Leemonton/Shutterstock.com
• bier
• rode wijn
• knoflook
• pizza
• Italiaanse sauzen
• kerrie / curry
• koolzuurhoudende dranken, waaronder frisdrank
• citrusvruchten en sappen (sinaasappel, grapefruit en citroen)
• cranberrysap
• ijsthee
• appelsap
  Hete pepers vermijden bij anusitis / Bron: Holbox/Shutterstock.com
• chocolade
• noten
• popcorn
• rood vlees (behalve kalfsvlees)
• vet vlees (vooral varkensvlees)
• aardbeien
• rode pepers
• azijn, zwarte peper en tomaten

Darmgewoonten

Het gemiddelde aantal keer dat iemand poept is één keer per dag, maar sommige mensen poepen drie keer per dag en anderen weer drie keer per week. Het is belangrijk dat de ontlasting vanzelf komt zodra je aandrang voelt en je op het toilet zit. Veel mensen zullen gaan persen om de ontlasting kwijt te raken, maar dat werkt juist klachten als aambeien in de hand. Een vezelrijk dieet samen met het drinken van voldoende water (6-8 glazen per dag) kan nodig zijn om goed te kunnen poepen. Gebruik alleen laxeermiddelen als het absoluut noodzakelijk is.

Anus schoonspoelen

Afvegen met toiletpapier na een stoelgang is niet aan te raden, zeker niet bij een anusontsteking. Wat je moet doen is het anale gebied schoonmaken met wat water. De aanschaf van een toilet met watersproeier (toiletdouche) kan daarbij behulpzaam zijn. Zorg ervoor dat je je billen daarna goed afdroogt.

Anale gebied drooghouden

Vocht is een vijand van iedereen met een anusontsteking en een van de beste manieren om het geïrriteerde gebied rond de anus te behandelen is door er een beetje maizena of babypoeder op te strooien om de huid droog te houden.

Prognose van anusontsteking

Indien de onderliggende oorzaak goed en vroegtijdig wordt behandeld, is de prognose gunstig. Om de aandoening volledig te elimineren, is het vaak nodig om ​​langdurige zelfzorgmaatregelen toe te passen, zoals goede hygiëne, poepgewoonten (niet je ontlasting ophouden of persen bij het poepen) en eetgewoonten.

Complicaties

Complicaties van een anusontsteking (anitis) kunnen optreden als de ontsteking niet tijdig en adequaat wordt behandeld. Mogelijke complicaties zijn:

• Chronische pijn: Aanhoudende ontsteking kan leiden tot langdurige, chronische pijn rond de anus, wat dagelijkse activiteiten en levenskwaliteit beïnvloedt.
• Abcesvorming: Een onbehandelde anusontsteking kan zich ontwikkelen tot een anaal abces, een pijnlijke ophoping van pus die mogelijk chirurgisch moet worden gedraineerd.
• Fistels: Een abces kan verder compliceren en leiden tot de vorming van een fistel, een abnormale verbinding tussen de anus en de huid of andere structuren. Dit vereist vaak chirurgische ingrepen.
• Bloedingen: Door irritatie en beschadiging van het anale weefsel kunnen bloedingen optreden, vooral tijdens de stoelgang.
• Infecties: De ontsteking kan verder uitbreiden en leiden tot ernstige bacteriële infecties die zich naar andere delen van het lichaam kunnen verspreiden.
• Littekens en vernauwing: Chronische ontsteking kan leiden tot littekenvorming rond de anus, wat tot anale stricturen (vernauwingen) kan leiden, waardoor de stoelgang pijnlijk en moeilijk wordt.

Preventie ontsteking van de anus

Je kunt niet altijd een anusontsteking voorkomen. Natuurlijk moeten eventuele verwondingen in de anusregio worden vermeden, zodat ziekteverwekkers geen kans hebben om binnen te vallen. Het voorkomen van aambeien kan door vezelrijke voeding, voldoende (water) drinken en regelmatige lichaamsbeweging (3 tot 5 keer per week 30 tot 45 minuten).

Lees verder

• Anus: anusaandoeningen of anale klachten met jeuk en pijn
• Anale jeuk (jeukende anus): oorzaken van jeuk aan de anus
• Anuskramp: oorzaak en symptomen van krampende pijn anus
• Jeuk aan de anus: symptomen, oorzaak en behandeling
• Jeukende anus na ontlasting, met bloed of wormen