Eenzijdige rugpijn: oorzaken van pijnlijke rug aan één kant
Eenzijdige rugpijn is pijn die voornamelijk optreedt aan de linker- of rechterkant van de rug. Een pijnlijke rug aan één kant kent verschillende mogelijke oorzaken. Rugpijn die je alleen of voornamelijk rechts of links voelt, treedt meestal op wanneer je rug bijzonder zwaar is belast. Er zijn echter ook andere oorzaken van eenzijdige rugpijn, zoals een nierziekte, die meestal alleen door een operatie kan worden hersteld. Ga bij aanhoudende of verergerende klachten naar je huisarts voor een diagnose en passende behandeling.
Oorzaken van eenzijdige rugpijn
Eenzijdige
rugpijn kan verschillende oorzaken hebben. Vaak ontstaat het door een verrekte spier of door overbelasting, in het bijzonder doordat je je het gehele lichaamsgewicht regelmatig en onbewust naar één been verplaatst en daardoor enorm belast. Dit leidt tot spanning in de rug en dienovereenkomstig tot pijn. Ook kunnen
nierziekten de oorzaak zijn van unilaterale rugpijn. Ook overbelasting van de heupzenuw, zoals bijvoorbeeld voorkomt tijdens de zwangerschap, kan ook rugpijn aan één kant van het lichaam veroorzaken. Bovendien kan sportletsel of schade aan de rugspieren als gevolg van een ongeval verantwoordelijk zijn voor de pijn. Tumoren of cysten in of op de rug of problemen met de tussenwervelschijven kunnen ook de boosdoener zijn. Vanwege de verschillende mogelijke oorzaken, is het vaak moeilijk om een nauwkeurige diagnose te stellen.
Letsel aan weefsel
Letsel aan de wervelkolomstructuren kan plaatsvinden in de spieren, tussenwervelschijven of gewrichten en vormen de meest voorkomende oorzaak van rugpijn aan slechts één kant. Ze komen vaak voor na lichte verwondingen of door een trauma bij het sporten of een auto-ongeluk. Weefselverwondingen veroorzaken meestal pijn centraal in de wervelkolom, maar ze kunnen ook leiden tot pijn aan de rechterkant of de linkerkant van de rug. En van weefselletsels in het algemeen, is
spierpijn meest voorkomende oorzaak van lage rugpijn aan één kant. Een slechte werk- of zithouding is een andere mogelijke boosdoener voor dit soort eenzijdige rugpijn.
Botproblemen
Artritis, osteofyten (dat duit op de vorming van zichtbare en voelbare knobbels aan de rand van het gewricht), of spinale stenose (een vernauwing van de wervelkolom) kunnen ook pijn aan één kant van de rug veroorzaken. De pijn kan naar het been uitstralen of
spierzwakte veroorzaken. Als je bijvoorbeeld
pijn in de heup hebt door heupartrose, dan kan je op een manier gaan lopen om de heup te ontlasten en om heupirritatie te minimaliseren, maar dit kan tot gevolg hebben dat je een één zijde van de rug pijn krijgt. Deze compensatie is misschien niet iets dat je bewust doet, maar je lichaam neemt vaak uit zichzelf een houding aan om je te beschermen tegen verergerende pijn, waardoor spieren en andere gewrichten overmatig worden gebruikt of oververmoeid raken.
Problemen met interne organen
Hoewel je er in het begin misschien niet aan denkt, kan pijn aan de rechterkant of linkerkant van je rug afkomstig zijn van de organen in je middenrug, buik of bekkengebied. Die pijn kan komen door infectie, ontsteking of irritatie en de organen van waaruit de klachten kunnen komen zijn onder meer:
Pijn als gevolg van nierstenen kunnen bijvoorbeeld uitstralen naar de
flank en rug. Je nieren zitten in je onderrug en kunnen pijn veroorzaken als ze zijn geïnfecteerd. Als je echter nierstenen of een
nierbekkenontsteking ervaart, zal je waarschijnlijk ook andere symptomen hebben, waaronder
pijn bij het plassen,
misselijkheid of koorts.
Chronische
darmontsteking of
colitis ulcerosa, kan ook rugpijn veroorzaken, samen met
buikkrampen, spijsverteringsproblemen, gewichtsverlies en
vermoeidheid.
En bij vrouwen kan
bekkenpijn door
endometriose of
vleesbomen uitstralen in de rechter onderrug. Deze pijn geeft vaak ook andere problemen, waaronder abnormale menstruatie,
frequent urineren en pijn tijdens geslachtsgemeenschap.
Huisarts raadplegen bij een pijnlijke rug
Eenzijdige rugpijn is meestal een reden om je huisarts te bezoeken. Vooral rugpijn die steeds terugkeert met steeds kortere tussenpozen en toename in intensiteit en duur, moet door een arts worden beoordeeld. Er kan een chronische aandoening zijn, die zal blijven toenemen zonder adequate behandeling.
Een onmiddellijk bezoek aan de arts wordt aanbevolen als er een vermoeden is van een dwarslaesie, een beschadiging van het ruggenmerg. Als eenzijdige pijn optreedt tijdens bepaalde bewegingen of bij
hoesten en lachen, of sterker wordt tijdens het zitten of liggen, kan er sprake zijn van dergelijk zenuwletsel.
Naast bewegingsbeperkingen of andere symptomen zoals
koorts of problemen met de bloedsomloop, kan een arts mogelijke onderliggende ziekten uitsluiten. Over het algemeen wordt een bezoek aan een arts aanbevolen in geval van plotselinge gevoelloosheid van de benen (
doof gevoel in een been) of
tintelingen in een been of wanneer de eenzijdig rugpijn toeneemt.
Ook eenzijdige rugpijn als gevolg van een ongeval moet door een arts worden opgehelderd.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek
Eenzijdige rugpijn is slechts een van de vele soorten rugpijn. Het stellen van een diagnose is voor een arts vaak niet eenvoudig. Als je met eenzijdig rugpijn naar je huisarts gaat, zal hij eerst een vraaggesprek met je voeren over de klachten die je ervaart. De arts vraagt bijvoorbeeld op welk punt de pijn optreedt, met welke frequentie en in welke intensiteit. De oorsprong van de pijn en de verspreiding ervan moeten ook worden verduidelijkt. Ook bijkomende symptomen, de ontwikkeling van je gewicht in de afgelopen zes maanden en eventuele speciale kenmerken in je familiegeschiedenis wat betreft rugpijn. Ook zal de arts je medische geschiedenis in ogenschouw nemen.
Lichamelijk onderzoek
De arts voert vervolgens een lichamelijk onderzoek uit. Daarbij richt hij zijn blik aanvankelijk op extern zichtbare veranderingen en de je houding bij staan en lopen. Hij kijkt en voelt of er afwijkingen zijn. Als de rugpijn een symptoom is van een hernia in de rug of een tumor, is dat vaak goed te zien. Bovendien wordt de huidconditie gecontroleerd.
Aanvullend onderzoek
Bloedonderzoek kan gedaan worden en een MRI-scan van de rug op zoek naar afwijkingen.
Complicaties
Eenzijdige rugpijn duidt vaak op dat het lichaam een slechte houding of eenzijdige zware belasting heeft ondergaan. Het overmatig gebruik van de spieren veroorzaakt
pijn, die vaak wordt bestreden met pijnstillers. De eenzijdige rugpijn kan wijzen op ontsteking, wat weer kan leiden tot bewegingsbeperkingen.
Behandeling van pijnlijke rug aan één kant
De behandeling van eenzijdige rugpijn hangt af van de oorzaak. Als de symptomen te wijten zijn aan een langdurige verschuiving van het gewicht naar één been, kan fysiotherapie helpen. De fysiotherapeut zal je bewust maken van de verkeerde houding, waarna je goed op je houding of manier van bewegen kunt letten en aan kan passen. Een fysiotherapeut of oefentherapeut kan je persoonlijk advies geven en controleren of je je houding goed hebt aangepast.
Behandelingen van het bindweefsel en andere maatregelen kunnen ook worden uitgevoerd. Massages kunnen vaak helpen om de spanning in de rug te verminderen en je een normale houding te geven. Eenzijdige rugpijn als gevolg van een nierziekte kan worden genezen door de onderliggende aandoening te behandelen. Dit kan middels medicatie, dieetaanpassingen of andere behandelmethoden. Wanneer een nierziekte goed wordt behandeld, verdwijnt meestal eenzijdige rugpijn. Eenzijdige rugpijn tijdens de zwangerschap wordt veroorzaakt door een zware belasting van de heupzenuw en kan worden verlicht door fysiotherapie. Behandeling met medicatie wordt echter niet aanbevolen.
Preventie van eenzijdige rugpijn
Algemene tips
Het voorkomen van rugpijn kan onder meer met de volgende maatregelen:
- bij overgewicht is het belangrijk om gewicht te verliezen
- regelmatig bewegen
- proberen om niet te lang te zitten
- platte schoenen dragen met gedempte zolen, aangezien dit de druk op je rug vermindert
- plotselinge beweging of spierspanning vermijden
- wees voorzichtig met tillen; buig door de knieën en til vanuit de benen
- zorg ervoor dat je matras je lichaam goed ondersteunt
- neem de juiste houding hebben bij het gebruik van computers, telefoons of tv kijken
- stress, angst en spanning proberen te verminderen
Staan
Sta rechtop, met je hoofd naar voren en je rug recht. Plaats je gewicht gelijkmatig op beide voeten en houd je benen recht.
Zitten
Houd je beide voeten op de grond. Je heupen moeten iets hoger uitkomen dan je knieën. Ga rechtop zitten en voorkom een ingezakte houding. Houd je schouderbladen naar achteren en breng je schouders niet omhoog, maar houdt deze ontspannen omlaag. Als je een toetsenbord gebruikt, zorg er dan voor dat uw onderarmen horizontaal zijn en je ellebogen in een rechte hoek staan.
Rijden
Zorg ervoor dat je onderrug goed wordt ondersteund. Als je je buitenspiegels correct plaatst, hoef je niet te draaien. Voetpedalen moeten recht voor je voeten staan. Als je lange afstanden rijdt, neem dan regelmatig een pauze zodat je je benen kunt strekken.
Slapen
Je matras moet stevig genoeg zijn om je lichaam te ondersteunen en tegelijkertijd het gewicht van je schouders en billen te ondersteunen, zodat je wervelkolom recht blijft. Als je matras te zacht is, plaatst dan een stevige plank op de basis van je bed, onder het matras. Ondersteun je hoofd met een kussen, maar zorg ervoor dat je nek niet in een steile hoek omhoog wordt gedrukt.
Rugoefeningen
Oefeningen zijn zowel een uitstekende manier om rugpijn te voorkomen als om eventuele rugpijn te verminderen. Als je echter
chronische rugpijn hebt (rugpijn die langer dan 3 maanden duurt), raadpleeg dan je huisarts of fysiotherapeut voordat je met een trainingsprogramma begint.
Oefeningen zoals wandelen of zwemmen versterken de spieren die je rug ondersteunen zonder deze te belasten of aan een plotselinge schok te onderwerpen. Activiteiten zoals pilates kunnen de flexibiliteit en de kracht van je rugspieren verbeteren. Het is belangrijk dat je deze activiteiten uitvoert onder begeleiding van een goed gekwalificeerde instructeur of sportcoach.
Veel mensen verwonden hun rug bij dagelijkse klusjes thuis of op het werk, zoals tillen, tuinieren of een stofzuiger gebruiken. Je rug 'opwarmen' door een beetje zacht te strekken voordat je aan deze klusjes begint, kan helpen blessures te voorkomen.
Tillen en dragen
Een van de grootste oorzaken van rugletsel, vooral op het werk, is het onjuist optillen of dragen van voorwerpen. Het leren en volgen van de juiste methode voor het optillen en hanteren van voorwerpen kan rugpijn helpen voorkomen.
- Denk goed na voordat je iets gaat tillen. Ga niet onnodig een voorwerp tillen, maar gebruik zo veel mogelijk hulpmiddelen, zoals heftrucks, laadkleppen plus karren en steekwagens met een hefinrichting.
- Begin in een goede positie. Je voeten moeten uit elkaar staan, met één been iets naar voren om het evenwicht te behouden. Als je een voorwerp van de vloer optilt, kniel dan met één knie op de vloer. Til niet op vanuit een staande positie met je taille gebogen.
- Laat tijdens het tillen je benen het werk doen. Buig uw rug, knieën en heupen iets, maar buig of hurk niet. Span je buikspieren aan om je bekken naar binnen te trekken. Strek je benen niet recht voordat je het voorwerp optilt, want je kunt je rug belasten als je omhooggaat.
- Houd de last zo lang mogelijk dicht bij je middel, met het zwaarste deel het dichtst bij je in de buurt.
- Vermijd om je rug te draaien of zijwaarts te leunen, vooral als je rug gebogen is. Je schouders moeten vlak zijn en moeten in dezelfde richting wijzen als je heupen. Draaien door je voeten te bewegen is beter dan tillen en draaien tegelijkertijd.
- Zorg ervoor dat je tilwerk afwisselt met andere taken.
- Duwen in plaats van trekken. Als je een zwaar voorwerp over de vloer moet verplaatsen, is het beter om het te duwen dan te trekken.
- Verdeel het gewicht gelijkmatig. Als je boodschappentassen of bagage draagt, probeer dan het gewicht gelijkmatig over beide zijden van je lichaam te verdelen.
Lees verder