Fysieke symptomen van stress en angst

Velen kennen enkele van de meest voorkomende symptomen van angst en stress, zoals een versnelde hartslag en darmproblemen. Patiënten met chronische angstgevoelens of langdurige zorgen kunnen echter ook andere fysieke symptomen ervaren, zoals gewichtstoename en een verhoogde bloedsuikerspiegel. Het is van cruciaal belang dat patiënten zichzelf bewust zijn van hun angst of stress om effectieve hulp te zoeken. Een arts kan ondersteuning bieden bij het verminderen van angst en stress door symptomen te beoordelen en een passende behandeling voor te stellen. Psychotherapie, medicatie, steungroepen, ontspanningstechnieken en veranderingen in de levensstijl behoren tot de meest gebruikte behandelingen voor angst en stress.

• Darmproblemen
• Gespannen spieren
• Gewichtstoename
• Hartproblemen
• Hoge bloedsuikerwaarden
• Huidproblemen
• Keelproblemen
• Longproblemen
• Maagklachten
• Seksuele problemen
• Mannen
• Vrouwen
• Slaapproblemen
• Vecht- of vluchtreactie
• Vermoeidheid door angstgevoelens en stress
• Verzwakt immuunsysteem door langdurige angst

Darmproblemen

Stress en angst kunnen leiden tot constipatie. Hoewel de exacte oorzaak niet volledig begrepen wordt, kan het veranderen van spiergebruik door angst bijdragen aan constipatie. Daarnaast kunnen patiënten met angst ook diarree ervaren, omdat angst de opname van voedingsstoffen kan beïnvloeden. Patiënten met prikkelbaredarmsyndroom of andere spijsverteringsproblemen zijn bijzonder gevoelig voor stress en angst. Een arts kan advies geven over hoe om te gaan met deze symptomen.

Gespannen spieren

Bij angstige patiënten bereidt het lichaam zich voor op bescherming. Tijdens een angst- of schrikreactie spannen de spieren zich aan, wat kan leiden tot spierpijn. De spieren ontspannen doorgaans wanneer de stress of angst verdwijnt, maar bij frequente of intense angst kunnen de gespannen schouder- en nekspieren leiden tot hoofdpijn, zoals migraine. Ontspanningstechnieken zoals diepe ademhaling en yoga kunnen nuttig zijn.

Gewichtstoename

Angst en stress kunnen leiden tot een verhoogde eetlust, vaak voor voedingsmiddelen rijk aan vet en suiker. Deze voedingsmiddelen bevatten veel calorieën, wat kan bijdragen aan gewichtstoename. Patiënten kunnen in een vicieuze cirkel belanden waarbij de angstsymptomen tijdelijk verbeteren door eten, wat leidt tot meer verlangen naar ongezonde voedingsmiddelen en verdere gewichtstoename.

Hartproblemen

Plotselinge angst, zoals bij een hard geluid, veroorzaakt de afgifte van stresshormonen (adrenaline, noradrenaline, cortisol), waardoor het hart sneller en harder gaat kloppen. Dit kan leiden tot hartkloppingen. Regelmatige episodes van verhoogde hartslag kunnen bijdragen aan hoge bloeddruk, hartaandoeningen, atherosclerose (slagaderverkalking), een verhoogd cholesterolgehalte, beroerte, en hartaanval.

Hoge bloedsuikerwaarden

Chronische angst kan leiden tot aanhoudend hoge bloedsuikerwaarden (hyperglykemie), wat het risico op diabetes mellitus (suikerziekte), hartziekten, beroertes en nieraandoeningen verhoogt.

Huidproblemen

Stress en angst kunnen bijdragen aan diverse huidproblemen, zoals huiduitslag en netelroos. Stress-urticaria (netelroos door stress) is niet te behandelen met medicijnen alleen. Het aanpakken van de onderliggende stress of angst is essentieel voor het verminderen van deze huidklachten.

Keelproblemen

Angst kan leiden tot een strak gevoel in de keel of het gevoel dat er iets vastzit in de keel (globus pharyngeus). De exacte reden voor deze keelproblemen is nog niet volledig begrepen (anno augustus 2024), maar deze symptomen kunnen de angst verergeren.

Longproblemen

Bij angstige patiënten kan een snelle ademhaling optreden. Sommige patiënten ademen zo snel dat ze een aanval van hyperventilatie krijgen, wat kan leiden tot tintelingen, kortademigheid, een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, flauwvallen, en zwakte. Patiënten met bestaande ademhalingsproblemen, zoals astma of COPD, kunnen ernstige hart- en longproblemen ervaren door angst en stress.

Maagklachten

Stress en angst kunnen leiden tot maagklachten, zoals brandend maagzuur, zure oprispingen, misselijkheid, en braken. Chronische stress en angst verhogen de kans op spijsverteringsproblemen, zoals het prikkelbaredarmsyndroom en maagzweren. Buikpijn en/of braken in combinatie met angst vereist een doktersbezoek.

Seksuele problemen

Mannen

Langdurige stress kan de testosteronspiegels verlagen en veranderingen in het sperma veroorzaken. Mannen kunnen ook minder zin hebben in seks door stress en angst.

Vrouwen

Stress en angst kunnen leiden tot vermoeidheid, waardoor vrouwen minder interesse in seks hebben. Het verhoogde cortisol-niveau kan ook het seksueel verlangen verminderen. Daarnaast kan stress de menstruatiecyclus verstoren, wat kan leiden tot een gemiste of onregelmatige menstruatie of een pijnlijkere menstruatie. Vrouwen kunnen ook last hebben van het premenstrueel syndroom, dat symptomen zoals menstruatiekrampen, een opgeblazen gevoel, en stemmingswisselingen met zich meebrengt. Stress kan ook vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken.

Slaapproblemen

Patiënten die zich zorgen maken, ervaren vaak slaapproblemen. Slechte nachtrust kan de angst verergeren, vooral als men de volgende dag weer moet functioneren. Het bijhouden van een takenlijst en zorgen voor een goede slaapomgeving, zoals regelmatige slaaptijden en een donkere, koele slaapkamer, kan helpen om de angst te verminderen en de slaapkwaliteit te verbeteren.

Vecht- of vluchtreactie

De vecht- of vluchtreactie verwijst naar een reeks symptomen die optreden wanneer iemand wordt geconfronteerd met iets beangstigend. Angst veroorzaakt de afgifte van bepaalde hormonen die signalen door de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen sturen. Dit zorgt ervoor dat er meer bloed en glucose naar de armen en benen stroomt, ter voorbereiding op vechten of vluchten. De pols en ademhaling versnellen en patiënten kunnen ook sneller beven en zweten. Sommige patiënten ervaren ook koude handen en voeten als gevolg van deze reactie.

Vermoeidheid door angstgevoelens en stress

Aanhoudende vermoeidheid is een veel voorkomend teken van angst en stress. Stresshormonen houden het lichaam in een staat van paraatheid, wat kan leiden tot chronische vermoeidheid. Slaapstoornissen als gevolg van angst dragen ook bij aan een gevoel van vermoeidheid.

Verzwakt immuunsysteem door langdurige angst

Langdurige stress kan het immuunsysteem verzwakken, waardoor het lichaam minder goed in staat is om infecties te bestrijden. Het denken aan negatieve ervaringen kan ook bijdragen aan een verminderde afweer. Chronische angst (dagen, maanden of jaren) kan het risico op infecties verhogen, zoals griep, herpes, en gordelroos (een aandoening met huiduitslag en symptomen aan het gezicht).

Lees verder

• Angst & angstgevoelens: Soorten & symptomen angststoornissen
• Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn
• Chronische stress: Symptomen & behandeling langdurige stress
• Stressgerelateerde netelroos: Galbulten op huid door stress