Stressgerelateerde netelroos: Galbulten op huid door stress

Emotionele, fysieke of psychologische stress kan leiden tot diverse gezondheidsproblemen zoals onder andere maag- en darmproblemen, haaruitval of zelfs oogproblemen. Stress veroorzaakt of verergert mogelijk netelroos (urticaria, galbulten) bij patiënten die er vatbaar voor zijn. Dit geldt vooral wanneer patiënten met stress lijden aan bepaalde aandoeningen of wanneer ze aan de huid aan krabben. Diverse zelfzorgmaatregelen en medicijnen verlichten de galbulten. Daarnaast is het essentieel om stress aan te pakken en indien mogelijk te voorkomen. Urticaria leidt op zijn beurt ook sneller tot stress.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren van urticaria veroorzaakt door stress
• Auto-immuunziekten
• Dermatografie
• Wrijving of druk op huid
• Andere omgevingsfactoren
• Symptomen: Jeuk aan huid
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoek
• Behandeling van stressgerelateerde galbulten
• Stress verminderen
• Medicatie
• Prognose van aandoening
• Complicaties van stress op netelroos
• Preventie

Epidemiologie

Stressgerelateerde netelroos is een veelvoorkomende aandoening waarbij galbulten op de huid ontstaan door stress. Het komt voor bij mensen van alle leeftijden, maar kan variëren in ernst en frequentie. De aandoening kan episodisch optreden bij mensen die bijzonder stressvolle situaties ervaren.

Oorzaken

Stressgerelateerde netelroos wordt veroorzaakt door een reactie van het immuunsysteem op stress. Stress kan leiden tot de afgifte van histamine en andere ontstekingsstoffen die galbulten op de huid veroorzaken. Dit kan worden verergerd door allergische reacties of andere triggers die samenhangen met de stressvolle situatie.

Risicofactoren van urticaria veroorzaakt door stress

Auto-immuunziekten

Netelroos komt ook vaker voor bij patiënten met auto-immuunziekten zoals astma, eczeem en allergische rhinitis. En netelroos komt ook vaak tot stand bij patiënten die ook andere allergische reacties hebben.

Dermatografie

Wanneer patiënten met dermatografie op hun huid krabben, resulteert dit in een verhoogde rand die eruitziet als een galbult. De huid heeft ten onrechte histamine vrijgegeven. Deze is niet geactiveerd door een reactie van het immuunsysteem van het lichaam, maar door een externe stimulus, zoals lichaamsbeweging, hitte, stress, trillingen of blootstelling aan koude.

Wrijving of druk op huid

Door stress gaan patiënten mogelijk krabben aan de huid als gewoonte. Wrijving of druk op de huid is een risicofactor voor netelroos en het krassen op die huid veroorzaakt mogelijk een vrijgave van histamine, waarop het lichaam dan reageert met de productie van galbulten.

Andere omgevingsfactoren

Patiënten die te maken met één of meer van volgende omgevingsfactoren, krijgen sneller te maken met stressgerelateerde galbulten.

• armoede en ondervoeding
• buitensporige lichamelijke activiteiten
• de blootstelling aan hitte of koude
• depressie en eenzaamheid
• een overlijden of de dood van een geliefde
• een trauma door fysiek of seksueel misbruik
• financiële stress of financieel verlies
• grote ziekte, ongeval of letsel
• patiënten die getroffen zijn door natuurrampen zoals aardbevingen, tornado's, overstromingen, enz.
• scheiden
• sociale angst
• verandering van woonplaats
• werkgerelateerde stress, verlies van werk

Symptomen: Jeuk aan huid

De symptomen komen en gaan tijdens perioden van stress (huidproblemen door stress). Bij de meeste patiënten zijn de borst, de rug, het hoofd en de nek aangetast. Meestal starten de symptomen plots. Stressgerelateerde netelroos veroorzaakt een jeukende huid die gelokaliseerd of wijdverspreid is; de huid is soms ook opgezwollen. Verder vormt zich een huiduitslag of ontstaan er vlekken op de huid, hetgeen gepaard gaat met roodheid, intense jeuk en soms ook een brandend gevoel. De huid rond het getroffen gebied heeft een normale huidskleur of is rood (erytheem). De uitslag is mogelijk onregelmatig en verandert bij sommige patiënten van vorm en grootte. Verder zijn tal van striemen zichtbaar die een groot deel van de huid van het lichaam bedekken. Krabben aan de huidletsels leidt tot een verergering van de symptomen. Pijn is meestal afwezig.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van stressgerelateerde netelroos zijn jeukende, verheven galbulten op de huid die kunnen variëren in grootte en kleur. De uitslag kan vaak gepaard gaan met zwelling en roodheid. Als de galbulten persistent zijn of niet reageren op behandeling, of als ze gepaard gaan met andere ernstige symptomen zoals ademhalingsproblemen, moet medische hulp worden ingeroepen.

Diagnose en onderzoek

De diagnose van stressgerelateerde netelroos wordt doorgaans gesteld door een klinische evaluatie en door de medische geschiedenis van stress te onderzoeken. Soms kunnen allergietests of huidbiopsieën nodig zijn om andere oorzaken van galbulten uit te sluiten. Het identificeren en aanpakken van de onderliggende stressfactoren is een belangrijk onderdeel van de diagnose en behandeling.

Behandeling van stressgerelateerde galbulten

Stress verminderen

De eerste stap in het omgaan met stressgerelateerde netelroos is het nemen van stappen om stress onder controle te krijgen. Het beheren van stress is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Anno oktober 2020 zijn er niet veel gegevens over stressverlichtende activiteiten die specifiek galbulten kunnen behandelen. Wel zijn er aanwijzingen dat yoga, meditatie en beweging helpt bij patiënten met psoriasis. Stressverlichtende activiteiten verminderen eveneens eczeem. Als deze activiteiten die huidaandoeningen helpen, zijn deze wellicht ook nuttig voor de behandeling van netelroos veroorzaakt door stress. Andere wetenschappelijk bewezen manieren om stress te bestrijden, zijn onder meer voldoende slaap, het eten van een gezonde voeding, positief denken, spiritualiteit omarmen, glimlachen, dankbaarheid tonen, het behoud van een sterk sociaal netwerk en een goede balans tussen werk en privé. Sommige patiënten vermijden wol, irriterende chemicaliën en geurstoffen en agressieve zepen om de symptomen te verminderen. Daarnaast zetten ze vochtinbrengende middelen in om de huid te hydrateren.

Medicatie

Patiënten met dermatografie zijn gebaat met medicijnen zoals een oraal (via de mond ingenomen) antihistaminicum. De aandoening geneest hierdoor niet, maar de medicijnen verlichten wel de jeukende huid.

Prognose van aandoening

De prognose voor stressgerelateerde netelroos is over het algemeen goed, vooral wanneer de stressoren effectief worden beheerd. De symptomen kunnen verdwijnen of aanzienlijk verminderen als de stress wordt verminderd en de huid goed wordt verzorgd. Het is belangrijk om een continue stressmanagementstrategie te handhaven om toekomstige episodes te voorkomen.

Complicaties van stress op netelroos

De intense jeuk resulteert zelden in ademhalingsproblemen, huidzweren en littekens. Stress is een risicofactor voor galbulten, maar anderzijds veroorzaakt de huiduitslag ook sneller stress. Wanneer een patiënt chronische netelroos heeft, ontstaan bijvoorbeeld mogelijk ernstige psychische en emotionele complicaties. De patiënt voelt zich ongemakkelijk en gaat zichzelf krabben. Bij een jeukende huid willen patiënten als een reflex gaan krabben. Dit leidt sneller tot huidzweren en huidinfecties. De patiënt vermijdt mogelijk bepaalde sociale situaties. De patiënt slaapt vaak niet goed, wat prikkelbaarheid en vermoeidheid met zich meebrengt. Deze dynamiek levert thuis en op de werkvloer meer uitdagingen op.

Preventie

Preventie van stressgerelateerde netelroos richt zich op het verminderen van stress en het implementeren van effectieve stressmanagementstrategieën. Het vermijden van bekende triggers en het bevorderen van een gezonde levensstijl kunnen ook helpen om het risico op het ontwikkelen van netelroos te verminderen. Het onderhouden van een goede huidverzorging en het raadplegen van een arts voor voortdurende problemen zijn ook belangrijk.

Lees verder

• Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn
• Netelroos (urticaria): Huidziekte met jeukende bultjes
• Huidproblemen door stress: Effecten op huid door stress
• Fysieke symptomen van stress en angst
• Acute stressstoornis: Symptomen na stressvolle gebeurtenis