Chronische lymfadenitis: Langdurig gezwollen lymfeklieren

Lymfeklieren maken deel uit van het immuunsysteem. Dit systeem bestrijdt en voorkomt infecties. Het is de taak van de lymfeknoop om ongewenste stoffen, zoals bacteriën en virussen, weg te filteren en ze uit het lichaam te helpen verwijderen. Chronische lymfadenitis duidt op een langdurige ontsteking of infectie van een lymfeklier. Diverse virussen, bacteriën, schimmels of parasieten die elders in het lichaam een infectie veroorzaakt hebben, verspreiden zich bij chronische lymfadenitis naar de lymfeklieren. Gezwollen lymfeklieren, overmatig zweten, een verlies van eetlust en zwakte zijn enkele tekenen van chronische lymfadenitis. Diverse medicijnen behandelen de onderliggende infectie, maar soms zijn ook andere behandelingen nodig. Des te sneller de arts de behandeling inzet, des te beter de uitkomsten, al hangt de prognose ook wel voor een stuk af van de oorzaak. Tot slot zijn enkele tips bekend voor het verlagen van het risico op een ontsteking en zwelling van de lymfeklieren.

• Oorzaken van chronische lymfadenitis
• Risicofactoren
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van langdurig ontstoken en gezwollen lymfeklieren
• Prognose van chronische lymfadenitis
• Preventie van langdurige ontsteking en zwelling van lymfeklieren

Oorzaken van chronische lymfadenitis

Lymfeklieren zwellen normaal op bij het bestrijden van een infectie. Bij een meer ernstige infectie houdt de zwelling langer aan. Virussen, bacteriën (meestal streptokokkenbacteriën of stafylokokkenbacteriën), schimmels of parasieten veroorzaken allerlei infecties zoals een huidinfectie, oorinfectie, ooginfectie of neusinfectie. Wanneer deze organismen zich verspreiden naar de lymfeknopen, leidt dit tot lymfadenitis. Andere oorzaken van langdurig ontstoken en gezwollen lymfeklieren zijn onder meer:

• de ziekte van Kawasaki (ontstoken bloedvaten in de slagaders)
• een amandelontsteking (tonsillitis)
• een hiv-infectie
• genitale herpes (zweren op geslachtsorganen door herpesvirus)
• juveniele reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen bij kinderen)
• klierkoorts
• leukemie of een lymfoom (kanker van lymfocyten)
• sikkelcelanemie (bloedaandoening van rode bloedcellen)

Risicofactoren

Chronische lymfadenitis komt vaker voor bij kinderen jonger dan twaalf jaar. Factoren die de kans op het ontwikkelen van chronische lymfadenitis vergroten, zijn onder meer:

• contact met dieren, en dan vooral katten, ratten of koeien
• één van de oorzaken van lymfadenitis
• nauw contact met een patiënt die één van de oorzaken van lymfadenitis heeft

Symptomen

Lymfeklieren komen voor in clusters in de nek, de oksels en de lies. Chronische lymfadenitis treft één knooppunt, meerdere knooppunten in één gebied of knooppunten in veel lichaamsdelen.

Bekende symptomen omvatten:

• ademhalingsproblemen
• algemene zwakte
• een snelle pols
• een verlies van eetlust
• gezwollen, pijnlijke, gevoelige of harde lymfeklieren
• koorts
• nekstijfheid
• overmatig zweten
• rillingen
• roodheid en warmte van de huid boven een lymfeknoop
• slikproblemen

Lymfeklieren vertonen voorts variabele hoeveelheden necrose, abcessen, granulomen en fibrose.

Diagnose en onderzoeken

Een zorgvuldige medische geschiedenis en een uitgebreid lichamelijk onderzoek zijn belangrijk bij het vermoeden van de diagnose. Hoewel infectie de meest voorkomende oorzaak is van ontstoken lymfeklieren, moeten ook niet-infectieuze oorzaken worden overwogen. De geschiedenis van de huidige ziekte, inclusief de tijdsduur dat de symptomen aanwezig zijn, samen met eventuele bijbehorende systemische tekenen, geven belangrijke aanwijzingen over de onderliggende oorzaak. De arts voert verder een bloedonderzoek, lymfeklierbiopsie en echografie uit om de diagnose van chronische lymfadenitis te bevestigen.

Behandeling van langdurig ontstoken en gezwollen lymfeklieren

Hoe eerder de arts chronische lymfadenitis behandelt, hoe beter de prognose, afhankelijk van de oorzaak. De patiënt moet dan ook onmiddellijk contact opnemen met de arts wanneer de patiënt vermoedt dat hij lijdt aan chronische lymfadenitis. De behandeling van chronische lymfadenitis is afhankelijk van de oorzaak. Volgende behandelingsopties zijn mogelijk:

• andere behandelingen specifiek voor de diagnose.
• chirurgie om pus van een abces af te voeren indien ze verschijnen
• medicijnen zoals antibiotica om infecties te bestrijden, niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's) om ontstekingen en zwelling te verminderen. Aspirine is aanbevolen voor volwassenen maar niet voor kinderen.
• warme, vochtige kompressen op de lymfeklieren verlichten de pijn

Prognose van chronische lymfadenitis

De prognose is over het algemeen goed, hoewel de vooruitzichten en behandeling variëren op basis van de specifieke oorzaak.

Preventie van langdurige ontsteking en zwelling van lymfeklieren

Om de kansen op chronische lymfadenitis te helpen verminderen, kan de patiënt een aantal stappen ondernemen:

• een snelle behandeling zoeken voor bacteriële en virale infecties
• maatregelen nemen om een infectie te voorkomen: regelmatig de handen wassen (goede handhygiëne), nauw contact met zieke patiënten vermijden en gezond en gevarieerd eten met weinig verzadigd vet en veel volle granen, fruit en groenten

Lees verder

• Lymfadenitis: Ontsteking van de lymfeklieren
• Gezwollen lymfeklieren: Oorzaken van lymfeklierzwelling
• Lymfeklieren: Structuur, functie, locatie en aandoeningen