Gele kringen onder de ogen: oorzaken van gele oogkringen

Donkere kringen onder de ogen is een relatief vaak voorkomende klacht met veel mogelijke oorzaken. De kringen verschijnen vaak na een avondje stappen als je te weinig slaap hebt gehad of iets te veel alcohol hebt gedronken, maar het kan ook worden veroorzaakt door een onderliggende ziekte. Meestal zijn deze ontsierende kringen donker. Maar ze kunnen ook geel, rood, blauw, bleek, grijs of bruin lijken. Gele kringen onder de ogen verschijnen echter veel minder vaak. Hun oorzaak is vaak onschadelijk. In sommige gevallen kunnen ze echter ook een indicatie zijn van een ernstige leverziekte.

• Wat zijn gele oogkringen?
• Oorzaken van gele kringen onder de ogen
• Mogelijke oorzaken
• Hyperpigmentatie
• Lever, galwegen en galblaas of nieren
• Syndroom van Gilbert
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van gele oogkringen
• Preventie: het voorkomen van kringen

Wat zijn gele oogkringen?

Donkere kringen onder de ogen ontstaan vaak door (chronische) vermoeidheid, (chronische) stress, slaapgebrek of -tekort, verkeerde voeding of vochtophoping, maar het kan ook genetisch bepaald zijn. In dat laatste geval kunnen de kringen levenslang aanwezig zijn en vertegenwoordigen ze alleen onschadelijke pigmentveranderingen. Donkere kringen komen grofweg voort uit pigmentatie, vochttekort of zuurstoftekort.

Gele kringen onder de ogen vertonen een zichtbare geelverkleuring van de huid onder de ogen. Deze hebben totaal verschillende oorzaken en zijn te wijten aan de werking van de gele kleurstoffen, die zowel in het bloed zitten als in de huid worden afgezet. Gele kringen onder de ogen kunnen ook vanaf de geboorte aanwezig zijn. Dan zijn ze genetisch bepaald en meestal onschadelijk. Gele kringen onder de ogen kunnen ook verschijnen bij ernstige gezondheidsproblemen, vooral bij leverziekten, of aandoeningen aan de galwegen of galblaas, nieren of schildklier. Als er sprake is van dergelijke gezondheidsproblemen, moet dringend een arts worden geraadpleegd.

Oorzaken van gele kringen onder de ogen

Mogelijke oorzaken

Gele kringen onder de ogen kunnen worden veroorzaakt door onder meer de volgende factoren:

• leverziekten
• gal(blaas)ziekten
• nierziekten
• schildklieraandoeningen
• hyperpigmentatie
• hepatitis A
• syndroom van Gilbert

Hyperpigmentatie

Gele kringen onder de ogen kunnen de uitdrukking zijn van hyperpigmentatie, die verschijnt als een gele schaduw onder de ogen. Dit geldt vooral wanneer ze geelachtig-bruin lijken. Deze hyperpigmentaties zijn vaak erfelijk en duiden niet op een ziekte. Hyperpigmentatie kan ook voorkomen bij mensen die vaak worden blootgesteld aan intense zonnestraling of die vaak een zonnestudio bezoeken. Het is het pigment melanine die het lichaam vormt om het te beschermen tegen intense UV-straling van de zon. Gele kringen vormen zich vaak oudere leeftijd. Dan zijn ze het resultaat van een verandering in pigmentatie als gevolg van het verouderingsproces. Al deze gevallen geven geen reden tot bezorgdheid omdat dit slechts onschadelijke kleurveranderingen zijn.

Lever, galwegen en galblaas of nieren

Gele kringen onder de ogen kunnen evenwel ook wijzen op ernstige ziekten van de lever, galwegen en galblaas of nieren. Gele kringen onder de ogen verschijnen vooral bij ernstige leverziekten. Dit is de gele kleurstof bilirubine, een afvalstof die voornamelijk vrijkomt bij afbraak van oude rode bloedcellen. Bilirubine wordt door de lever uit het bloed genomen en aan de galvloeistof toegevoegd en vervolgens verlaat het via de galblaas en de dunne darm het lichaam in de uitwerpselen. De lever is het grootste ontgiftingsorgaan in het lichaam. Als de functie van de lever beperkt is als gevolg van een stoornis of ziekte, wordt de afbraak van galpigmenten verstoord. De gelige bilirubine bindt zich aan bepaalde eiwitlichamen (albuminen) die in het bloed komen. Het hele lichaam krijgt dan een lichte vergeling. Dit wordt 'geelzucht' genoemd. Vanwege de dunne huid onder de ogen is de vergeling op deze plek het sterkst zichtbaar. Geelzucht wordt onder andere veroorzaakt door verschillende leverziekten zoals hepatitis A tot E, levercirrose, leverkanker of wanneer de galwegen worden geblokkeerd door galstenen of tumoren.

Syndroom van Gilbert

Zelfs bij een verhoogde afbraak van rode bloedcellen kunnen geelzucht en dus gele kringen onder de ogen optreden. Bilirubine uit hemoglobine wordt in deze gevallen in toenemende mate geproduceerd. Naast gele kringen onder de ogen, kan geelzucht ook de ogen en vele andere delen van het lichaam beïnvloeden. Ongeveer vijf procent van de bevolking lijdt aan een bepaalde genetische, maar ook onschadelijke afbraak van hemoglobine, het Syndroom van Gilbert. Bij het syndroom van Gilbert is de afbraak van geconjugeerde bilirubine, die zich in het bloed bevindt, aangetast. De ophoping van bilirubine leidt tot vergeling van de ogen, huid en gele kringen rond de ogen. De ziekte is ongeneeslijk, maar ook onschadelijk. De ziekte kan soms gepaard gaan met vermoeidheid en een onbestemde pijn in de buik bij de leverstreek, die af en toe hevig kan zijn. De ziekte treft vooral adolescenten. In latere jaren verschijnen de symptomen meestal niet meer.

Onderzoek en diagnose

Het verschijnen van gele kringen onder de ogen terwijl je daar nooit eerder last van hebt gehad, is een reden om een afspraak te maken met je huisarts teneinde ernstige ziekten uit te sluiten. In verband met een algemene geelverkleuring van de huid en ogen is het aannemelijk dat er sprake is van geelzucht, die op zijn beurt verschillende oorzaken kan hebben. In combinatie met chronische vermoeidheid en uitputting, dyspepsie, gewichtsverlies en andere symptomen, wordt een ernstige leveraandoening vermoed. De precieze oorzaak van de klacht kan vervolgens worden vastgesteld via verschillende laboratoriumonderzoeken (bijvoorbeeld bloedonderzoek) en beeldvormingsonderzoek(en).

Behandeling van gele oogkringen

Behandeling van gele kringen onder de ogen hangt af van de onderliggende ziekte. In sommige gevallen is geen behandeling nodig, bijvoorbeeld als er alleen een pigmentatiestoornis aanwezig is. Deze pigmentatiestoornissen waren altijd al aanwezig of verschijnen bij verhoogde blootstelling aan de zon of als onderdeel van het verouderingsproces. In het geval van onderliggende ziekten verdwijnen gele kringen onder de ogen alleen wanneer de onderliggende ziekte adequaat wordt behandeld.

Sommige vormen van hepatitis genezen heel goed. Ziekten zoals hepatitis B en C kunnen echter chronisch worden en leiden tot levercirrose of zelfs leverkanker. Er zijn geen medicijnen om hepatitis A en acute hepatitis B te behandelen. Deze vormen van hepatitis gaan vanzelf over. Chronische hepatitis B en chronische hepatitis C kunnen echter met veel verschillende medicijnen behandeld worden. Levertransplantatie kan noodzakelijk zijn als de lever ernstig is beschadigd. Bij galstenen is vaak geen behandeling nodig, maar bij galblaasstenen met klachten kan de chirurg de galblaas verwijderen.

Preventie: het voorkomen van kringen

Zoals reeds vermeld, is een leverziekte vaak de oorzaak van gele kringen onder de ogen. Het risico op het optreden ervan kan aanzienlijk worden verminderd door af te zien van drugs, alcohol en roken. Ook moet je uitkijken met het gebruik van medicijnen. Als ontgiftingsorgaan kan de lever worden overweldigd door te veel medicijnen te nemen. Natuurlijk wordt het risico om te lijden aan lever- en galwegenaandoeningen ook sterk verminderd door een uitgebalanceerd dieet en veel beweging.

Lees verder

• Donkere kringen onder de ogen: verwijderen en behandelen
• Geelzucht: symptomen, oorzaken en behandeling van icterus
• Icterus (geelzucht): symptomen, oorzaak en behandeling
• Gele ogen en gele huid: oorzaken, symptomen en behandeling
• Gele huid: oorzaken van gele huidverkleuring (xanthoderma)