Allergiemedicijnen voor behandeling van allergische reactie

Enkele bekende symptomen van een allergie zijn een loopneus, jeukende ogen en huidirritatie. Verschillende soorten medicijnen behandelen allergiesymptomen. Allergiemedicijnen zijn verkrijgbaar als pillen, vloeistoffen, inhalatoren (verstuivers), neussprays, oogdruppels, huidcrèmes en injecties. Deze zijn vrij of op doktersvoorschrift verkrijgbaar. Soms werken bepaalde medicijnen niet of zijn de tekenen ernstig en dan is een bezoek aan de arts gerechtvaardigd. De arts heeft informatie nodig met betrekking tot de aanwezige symptomen, een zwangerschap en eventuele borstvoedingsperiode, een medische aandoening en het medicatiegebruik. De arts kan op basis van deze informatie het meest geschikte medicijn voorschrijven. Mogelijk moet de patiënt wel enkele medicijnen proberen om het meest effectieve medicijn te bepalen wat de minste bijwerkingen geeft.

• Wat is een allergische reactie?
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Allergeen immunotherapie
• Biologische allergiemedicijnen
• Injecties
• Sublinguale immunotherapie (SLIT)
• Antihistaminica, blokkeren de chemische stof histamine
• Neussprays
• Oogdruppels
• Pillen en vloeistoffen
• Bronchodilatoren (luchtwegverwijders) voor de behandeling van astma
• Corticosteroïden, verlichten ontstekingen door allergieën
• Huidcrèmes
• Inhalatoren
• Neussprays
• Oogdruppels
• Pillen en vloeistoffen
• Decongestiva, medicijnen die zwelling van slijmvliezen in neus verminderen
• Neussprays en druppels
• Pillen en vloeistoffen
• Leukotrieenremmers (antileukotriënen), blokkeren chemicaliën die leiden tot allergie
• Mastcelstabilisatoren, blokkeren chemicaliën die leiden tot allergische reacties
• Nood-epinefrine-injecties (adrenaline), behandeling van anafylaxie

Wat is een allergische reactie?

Allergieën ontstaan wanneer het immuunsysteem van het lichaam overmatig reageert op een stof die normaal gesproken onschadelijk is, zoals pollen, huidschilfers van dieren of bepaalde voedingsmiddelen. Deze stoffen worden allergenen genoemd. Wanneer een allergische reactie optreedt, beschouwt het immuunsysteem deze stoffen ten onrechte als gevaarlijk en begint het een verdediging te mobiliseren. Deze afweerreactie omvat de afgifte van histamine, een chemische stof die symptomen zoals jeuk, zwelling en slijmvorming veroorzaakt.

Epidemiologie

Allergieën komen wereldwijd voor en zijn een van de meest voorkomende chronische aandoeningen. Volgens recente gegevens heeft ongeveer 20-30% van de bevolking op een bepaald moment in hun leven last van allergische reacties. De prevalentie varieert sterk afhankelijk van de regio en het soort allergie.

Oorzaken

Allergische reacties worden veroorzaakt door blootstelling aan allergenen. Deze allergenen kunnen van verschillende oorsprong zijn, zoals:

• Omgevingsallergenen: pollen, huidschilfers van huisdieren, schimmels, huisstofmijten.
• Voedselallergenen: noten, zuivelproducten, schaaldieren, eieren.
• Medicijnen: sommige antibiotica en andere geneesmiddelen.
• Insectengif: bijen- en wespengif.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die het risico op allergieën kunnen verhogen, waaronder:

• Genetische aanleg: allergieën komen vaak voor binnen families.
• Omgevingsfactoren: blootstelling aan allergenen op jonge leeftijd kan de kans op allergieën vergroten.
• Leefomstandigheden: blootstelling aan vervuiling en tabaksrook kan allergische reacties verergeren.

Symptomen

De symptomen van een allergische reactie kunnen variëren afhankelijk van het type allergie en de ernst van de reactie. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• Neussymptomen: verstopte neus, loopneus, niezen.
• Oogsymptomen: jeukende, tranende of rode ogen.
• Huidreacties: jeuk, uitslag, netelroos.
• Ademhalingssymptomen: hoesten, piepende ademhaling, kortademigheid.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen die onmiddellijke medische aandacht vereisen zijn onder andere:

• Anafylaxie: een ernstige, potentieel levensbedreigende allergische reactie met symptomen zoals moeite met ademhalen, zwelling van de keel en een ernstige daling van de bloeddruk.
• Ernstige ademhalingsproblemen: zoals aanhoudende piepende ademhaling of het gevoel van verstikking.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van een allergie wordt meestal gesteld op basis van een combinatie van medische geschiedenis, symptomen en allergietests. Veelgebruikte onderzoeken zijn:

• Huidpriktests: waarbij kleine hoeveelheden allergenen op de huid worden aangebracht om te zien of een reactie optreedt.
• Bloedtesten: om te meten of het lichaam verhoogde niveaus van specifieke allergie-gerelateerde antilichamen (IgE) produceert.
• Eliminatiediëten: vooral bij voedselallergieën, om te identificeren welk voedsel de allergische reactie veroorzaakt.

Behandeling

De behandeling van allergieën kan variëren afhankelijk van de ernst en het type allergie. Behandelopties zijn onder andere:

• Vermijden van allergenen: het vermijden van de stoffen die de allergische reactie uitlokken.
• Medicatie: zoals antihistaminica, corticosteroïden, en decongestiva.
• Immunotherapie: waarbij de blootstelling aan allergenen geleidelijk wordt verhoogd om de gevoeligheid te verminderen.

Prognose

De prognose voor allergieën varieert. Veel mensen ervaren verlichting van symptomen met medicatie of immunotherapie, maar allergieën kunnen vaak chronisch zijn en terugkomen bij blootstelling aan allergenen.

Complicaties

Mogelijke complicaties van allergieën kunnen omvatten:

• Ernstige anafylactische reacties: die onmiddellijke medische noodhulp vereisen.
• Astma: allergieën kunnen astmasymptomen verergeren.
• Chronische sinusitis: als gevolg van langdurige allergische rhinitis.

Preventie

Preventie van allergieën kan omvatten:

• Vermijden van bekende allergenen: zoals bepaalde voedingsmiddelen of omgevingsfactoren.
• Gebruik van allergiepreventieve maatregelen: zoals luchtreinigers en het vermijden van blootstelling aan sigarettenrook.
• Vroegtijdige identificatie en behandeling: om de symptomen te beheersen voordat ze ernstiger worden.

Allergeen immunotherapie

Bij immunotherapie wordt de blootstelling aan allergenen geleidelijk verhoogd om het immuunsysteem te desensibiliseren. Dit is bijzonder effectief bij allergieën voor pollen, huisstofmijten, en schimmels. Het doel is om de gevoeligheid voor allergenen te verminderen en de symptomen op lange termijn te verlichten. Immunotherapie kan nuttig zijn wanneer andere behandelingen onvoldoende effect hebben.

Biologische allergiemedicijnen

Biologische medicijnen zijn gericht op specifieke immuunresponsen en worden vaak ingezet wanneer andere medicijnen niet effectief zijn. Deze medicijnen worden vaak toegediend via injecties en kunnen helpen bij ernstige allergische reacties zoals netelroos en astma. Mogelijke bijwerkingen omvatten roodheid, jeuk, oogirritatie en irritatie op de injectieplaats.

Injecties

Bij allergische reacties kan een patiënt een reeks injecties ontvangen, vaak één of twee keer per week. De dosis wordt langzaam verhoogd op basis van de tolerantie van de patiënt. Bijwerkingen kunnen irritatie op de injectieplaats en symptomen zoals niezen of sinuscongestie zijn. Hoewel zeldzaam, kan er een risico zijn op anafylaxie, een ernstige allergische reactie die onmiddellijke medische hulp vereist.

Sublinguale immunotherapie (SLIT)

Sublinguale immunotherapie houdt in dat de patiënt een tablet onder de tong plaatst en laat oplossen. Dit kan symptomen zoals een loopneus, congestie en oogirritatie door hooikoorts verlichten en is nuttig voor sommige patiënten met astma.

Antihistaminica, blokkeren de chemische stof histamine

Antihistaminica zijn medicijnen die histamine blokkeren, een stof die door het immuunsysteem wordt vrijgegeven tijdens een allergische reactie. Deze medicijnen zijn beschikbaar in verschillende vormen:

Neussprays

Antihistamine-neussprays kunnen helpen bij het verlichten van niezen, een jeukende neus, een verstopte neus en postnasale infusie. Bijwerkingen kunnen een bittere smaak, slaperigheid, en vermoeidheid zijn.

Oogdruppels

Antihistamine-oogdruppels verlichten jeukende ogen, rode ogen en gezwollen ogen. Bijwerkingen kunnen hoofdpijn en droge ogen zijn. Bewaar oogdruppels eventueel in de koelkast om een prikkelend gevoel te verminderen.

Pillen en vloeistoffen

Orale antihistaminica verlichten symptomen zoals een loopneus, jeukende of tranende ogen en netelroos. Let op bij slaperigheid of vermoeidheid bij activiteiten die alertheid vereisen, zoals autorijden.

Bronchodilatoren (luchtwegverwijders) voor de behandeling van astma

Bronchodilatoren ontspannen de gladde spieren van de luchtwegen en verlichten symptomen zoals beklemming op de borst en piepende ademhaling. Ze zijn effectief voor af en toe symptomen, maar bij chronische klachten zijn ze vaak gecombineerd met corticosteroïden die ontstekingen op lange termijn behandelen.

Corticosteroïden, verlichten ontstekingen door allergieën

Corticosteroïden helpen bij het onderdrukken van allergiegerelateerde ontstekingen en kunnen worden toegepast in verschillende vormen:

Huidcrèmes

Corticosteroïde crèmes verlichten allergische huidreacties zoals jeuk, roodheid en schilfering. Langdurig gebruik kan leiden tot huidverkleuring, huidirritatie, en bij sterke corticosteroïden een verdunde huid en abnormale hormoonspiegels.

Inhalatoren

Geïnhaleerde corticosteroïden worden vaak dagelijks gebruikt bij astma. Bijwerkingen kunnen irritatie van de mond en keel en schimmelinfecties aan de mond (mondspruw) zijn. Sommige inhalatoren combineren corticosteroïden met langwerkende luchtwegverwijders.

Neussprays

Corticosteroïde neussprays helpen bij het verlichten van symptomen zoals benauwdheid, niezen en een loopneus. Bijwerkingen kunnen een onaangename smaak, irritatie van de neus en een bloedneus zijn.

Oogdruppels

Corticosteroïde oogdruppels worden gebruikt bij ernstige gevallen van jeukende, rode of tranende ogen. Regelmatige oogcontroles zijn belangrijk vanwege het risico op oogproblemen zoals cataract en glaucoom.

Pillen en vloeistoffen

Orale corticosteroïden worden ingezet voor ernstige allergische symptomen. Langdurig gebruik kan leiden tot staar (cataract), osteoporose, spierzwakte, maagzweren, verhoogde bloedsuikerspiegel (hyperglykemie) en vertraagde groei bij kinderen. Ze kunnen ook de hoge bloeddruk verergeren.

Decongestiva, medicijnen die zwelling van slijmvliezen in neus verminderen

Decongestiva bieden snelle verlichting van een verstopte neus en sinussen. Bijwerkingen kunnen slaapproblemen, hoofdpijn, verhoogde bloeddruk en prikkelbaarheid zijn. Ze zijn niet aanbevolen voor mensen met hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, glaucoom of hyperthyreoïdie.

Neussprays en druppels

Decongestivum neussprays en -druppels verlichten een verstopte neus en sinussen, maar moeten slechts kortdurend gebruikt worden om rebound-effecten te voorkomen.

Pillen en vloeistoffen

Orale decongestiva bieden tijdelijke verlichting bij een verstopte neus door hooikoorts. Veel decongestiva zijn vrij verkrijgbaar en worden vaak gecombineerd met antihistaminica.

Leukotrieenremmers (antileukotriënen), blokkeren chemicaliën die leiden tot allergie

Leukotrieenremmers blokkeren de effecten van leukotriënen, chemische stoffen die bijdragen aan allergische symptomen. Ze helpen bij symptomen zoals een verstopte neus en zijn ook effectief voor hooikoorts. Mogelijke bijwerkingen zijn psychologische effecten zoals angst, depressie, vreemde dromen en slaapproblemen.

Mastcelstabilisatoren, blokkeren chemicaliën die leiden tot allergische reacties

Mastcelstabilisatoren blokkeren de afgifte van allergie-veroorzakende chemicaliën door mastcellen. Ze zijn meestal effectief na enkele dagen gebruik en kunnen worden voorgeschreven als antihistaminica niet voldoende helpen. Deze medicijnen zijn beschikbaar als neussprays en oogdruppels.

Nood-epinefrine-injecties (adrenaline), behandeling van anafylaxie

Epinefrine-injecties zijn de eerste lijn van behandeling bij anafylaxie, een ernstige allergische reactie. De patiënt moet leren hoe hij deze injecties correct moet toedienen en kan twee auto-injectoren bij zich dragen bij ernstige allergieën, zoals voor pindanoten of wespengif. Snelle medische hulp is cruciaal, en een tweede injectie kan nodig zijn.

Lees verder

• Allergieën en allergische reactie: Contact met allergenen
• Anafylaxie: Ernstige allergische reactie
• Immunotherapie: Allergie-injecties voor behandeling allergie
• Antihistaminica: Geneesmiddelen tegen allergische reacties
• Decongestiva: Zwelling van slijmvliezen in neus verminderen