Retrocalcaneale bursitis: Slijmbeursontsteking van de hiel

Retrocalcaneale bursitis (slijmbeursontsteking van de hiel) is een aandoening waarbij zwelling en ontsteking optreden in de slijmbeurs aan de achterkant van het hielbeen. Dit wordt vaak veroorzaakt door herhaald of overmatig gebruik van de enkel. Ook verschillende aandoeningen kunnen het risico op hielbursitis verhogen. Symptomen zoals pijn, roodheid en een verminderd bewegingsbereik zijn kenmerkend voor deze aandoening. Retrocalcaneale bursitis kan vaak met zelfzorgmaatregelen worden behandeld; indien deze niet effectief zijn, zijn er ook medische behandelingen beschikbaar. De prognose voor deze aandoening is over het algemeen goed.

• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van ontsteking van de slijmbeurs
• Risicofactoren van retrocalcaneale bursitis
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Pijn en zwelling
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van de aandoening
• Zelfzorg
• Professionele zorg
• Prognose van slijmbeursontsteking van de hiel
• Complicaties van retrocalcaneale bursitis
• Chronische pijn
• Beperkingen in beweging
• Ontwikkeling van een benige uitgroei
• Secundaire infecties
• Complicaties door behandeling
• Preventie van hielbursitis
• Praktische tips voor het omgaan met retrocalcaneale bursitis
• Rust en vermijd overbelasting van de hiel
• Gebruik van ijs en warmte
• Versterken en rekken van de achillespees
• Draag goed schoeisel
• Medicatie en ontstekingsremmers
• Fysiotherapie voor herstel
• Overleg met een arts voor ernstige gevallen
• Misvattingen rond retrocalcaneale bursitis
• Retrocalcaneale bursitis wordt altijd veroorzaakt door overbelasting
• Retrocalcaneale bursitis treft alleen atleten
• Retrocalcaneale bursitis is altijd gemakkelijk te behandelen
• Rust is de enige oplossing voor retrocalcaneale bursitis
• Retrocalcaneale bursitis komt altijd gepaard met zichtbare zwelling
• Schoeisel heeft geen invloed op retrocalcaneale bursitis
• Een operatie is altijd noodzakelijk bij retrocalcaneale bursitis

Epidemiologie

Retrocalcaneale bursitis, een ontsteking van de slijmbeurs bij de hiel, komt relatief vaak voor, vooral bij actieve en sportieve patiënten. De aandoening is wereldwijd gemeld, met een hogere incidentie in bepaalde risicogroepen, zoals atleten die regelmatig aan hardlopen of andere intensieve fysieke activiteiten doen.

Prevalentie
De prevalentie van retrocalcaneale bursitis varieert afhankelijk van de populatie en de activiteiten die worden uitgevoerd. Onder sporters, vooral hardlopers en voetballers, is de prevalentie aanzienlijk hoger. Een schatting geeft aan dat de aandoening ongeveer 2 tot 3% van de actieve sportbevolking kan treffen.

Leeftijd en geslacht
Retrocalcaneale bursitis komt vaker voor bij volwassenen, vooral tussen de 30 en 50 jaar. Er is geen significant verschil in incidentie tussen mannen en vrouwen, hoewel mannen mogelijk vaker fysieke activiteiten uitvoeren die de aandoening kunnen bevorderen.

Geografische variaties
Er zijn aanwijzingen dat retrocalcaneale bursitis vaker voorkomt in gebieden waar hardlopen en andere intensieve sporten populair zijn, zoals in Noord-Amerika en Europa. Dit zou kunnen samenhangen met het niveau van sportparticipatie en de prevalentie van risicofactoren zoals overgewicht en het dragen van slecht passende schoenen.

Mechanisme

Retrocalcaneale bursitis ontstaat door herhaalde wrijving of druk op de retrocalcaneale slijmbeurs, die zich bevindt tussen de achillespees en de hielbeenderen. Dit mechanisme leidt tot irritatie en ontsteking van de slijmbeurs.

Fysieke belasting
Langdurige of repetitieve belasting van de achillespees, bijvoorbeeld door overmatig hardlopen of springen, kan leiden tot mechanische schade en irritatie van de slijmbeurs. Deze belasting veroorzaakt een ontstekingsreactie, wat leidt tot pijn en zwelling in de hiel.

Anatomische factoren
Bepaalde anatomische kenmerken, zoals een verhoogde voetboog, platte voeten of een abnormale voetafwikkeling, kunnen de belasting van de retrocalcaneale slijmbeurs verhogen en bijdragen aan de ontwikkeling van bursitis.

Slechte schoenen en sportuitrusting
Het dragen van slecht passende schoenen, vooral die met een stijve of slecht geventileerde hak, kan wrijving veroorzaken en de slijmbeurs irriteren. Dit verhoogt het risico op retrocalcaneale bursitis, vooral bij intensieve sporters.

Oorzaken van ontsteking van de slijmbeurs

Een slijmbeurs is een met vocht gevuld zakje dat fungeert als een kussen en smeermiddel tussen pezen of spieren die over botten glijden. Slijmbeurzen bevinden zich rondom de meeste grote gewrichten in het lichaam, inclusief de enkel. De retrocalcaneale slijmbeurs ligt aan de achterkant van de enkel bij de hiel, waar de grote achillespees de kuitspieren verbindt met het hielbeen.

Risicofactoren van retrocalcaneale bursitis

Herhaald of overmatig gebruik van de enkel kan leiden tot irritatie van de retrocalcaneale slijmbeurs, wat ontsteking en zwelling veroorzaakt.

Aandoeningen

Retrocalcaneale bursitis kan voortkomen uit verschillende aandoeningen en medische omstandigheden, zoals:

• Een geschiedenis van artritis (gewrichtsontsteking) veroorzaakt door ontsteking
• Jicht (ziekte gekenmerkt door pijn in de grote teen en andere gewrichten)
• Strakke spieren
• Ziekte van Haglund (vergroting van het benige deel van de hiel)

Omgevingsfactoren

Daarnaast verhogen bepaalde omgevingsfactoren het risico op retrocalcaneale bursitis:

• Deelname aan sporten met hoge impact
• Beroepen waarbij herhaalde bewegingen en belasting van de gewrichten vereist zijn
• Een zeer intensief trainingsschema
• Activiteiten zoals balletdansen, hardlopen en andere atletische bezigheden
• Leeftijd: 65 jaar en ouder
• Plotselinge stijging van het activiteitenniveau zonder geleidelijke opbouw of opwarming
• Slecht passende schoenen
• Veranderingen in het activiteitenniveau

Risicogroepen

Er zijn verschillende patiëntengroepen die een verhoogd risico lopen op retrocalcaneale bursitis door hun activiteiten of medische toestand.

Atleten
Atleten, met name hardlopers, voetballers, en sporters die springen of veel draaien, lopen een hoger risico op retrocalcaneale bursitis. De herhaalde belasting van de achillespees vergroot de kans op irritatie van de slijmbeurs.

Mensen met een hoge BMI
Patiënten met overgewicht of obesitas kunnen een verhoogde belasting op de voeten ervaren, wat het risico op retrocalcaneale bursitis vergroot. Dit komt door de extra druk op de hiel bij het lopen of staan.

Mensen met voetafwijkingen
Patiënten met afwijkingen zoals platvoeten, een hoge voetboog of andere biomechanische problemen hebben vaak een onjuiste voetafwikkeling, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van retrocalcaneale bursitis.

Symptomen: Pijn en zwelling

Patiënten ervaren doorgaans pijn aan de achterkant van de hiel, vooral tijdens het lopen, hardlopen of bij aanraking van het gebied. De pijn verergert bij het staan op de tenen of tijdens teenlopen. Tijdens het (hard)lopen kan ook kuitpijn optreden. Andere symptomen zijn stijfheid, verminderd bewegingsbereik, knetterende of krakende geluiden, roodheid en warmte aan de achterkant van de hiel.

Alarmsymptomen

De symptomen van retrocalcaneale bursitis kunnen variëren van mild tot ernstig, en het is belangrijk voor patiënten om de vroege tekenen te herkennen om verdere complicaties te voorkomen.

Pijn aan de hiel
Het belangrijkste alarmsymptoom is pijn in de hiel, die vaak verergert bij activiteiten die druk uitoefenen op de voet, zoals lopen, rennen of staan.

Zwelling en roodheid
Er kan zwelling rond de hiel en de achillespees optreden, wat vaak gepaard gaat met roodheid of warmte in het getroffen gebied.

Bewegingsbeperkingen
Patiënten kunnen moeilijkheden ondervinden bij het bewegen van de voet of het dragen van bepaalde schoenen door de pijn en zwelling, wat een aanwijzing is voor de ernst van de aandoening.

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zal een gedetailleerde medische geschiedenis opstellen en vragen naar mogelijke risicofactoren voor hielbursitis. Vervolgens voert de arts een lichamelijk onderzoek uit om de locatie van de pijn en gevoeligheid vast te stellen. Hierbij wordt de huid gecontroleerd op afwijkingen zoals roodheid en warmte. De pijn neemt meestal toe wanneer de enkel naar boven wordt gebogen (dorsiflexie), en ook wanneer de patiënt op de tenen staat.

Diagnostisch onderzoek
In eerste instantie zijn vaak geen beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto of MRI-scan nodig. Als de behandeling echter geen verbetering brengt, kunnen deze onderzoeken alsnog worden aangevraagd om de aanwezigheid van ontsteking te bevestigen.

Differentiële diagnose
Retrocalcaneale bursitis kan lijken op andere aandoeningen zoals achillespeesontsteking, wat leidt tot hielpijn, vooral na rust.

Behandeling van de aandoening

Zelfzorg

Patiënten dienen activiteiten die pijn veroorzaken te vermijden. Het koelen van de hiel met ijs meerdere keren per dag wordt aanbevolen. Het tillen van de voeten en het laten rusten van de hielen en enkels zijn ook nuttige maatregelen. Daarnaast kunnen niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen (NSAID's) zoals ibuprofen worden ingenomen. Speciale schoeninzetstukken kunnen de druk op de hiel verminderen, en het dragen van goed passende schoenen met een licht verhoogde hak wordt aanbevolen.

Professionele zorg

Fysiotherapie
Ultrasone behandelingen door een fysiotherapeut kunnen helpen om ontstekingen te verminderen. Fysiotherapie richt zich ook op het verbeteren van de flexibiliteit en kracht rond de enkel, met een focus op het strekken van de achillespees, wat de symptomen van de slijmbeursontsteking kan verlichten en het risico op terugkeer kan verminderen.

Steroïde injecties
Als zelfzorg en fysiotherapie niet effectief zijn, kan een arts een kleine hoeveelheid steroïde medicatie in de slijmbeurs injecteren. Na de injectie is het belangrijk om overbelasting van de pees te vermijden, omdat dit kan leiden tot scheuren.

Gips
Als de aandoening samenhangt met een achillespeesontsteking, kan het nodig zijn om enkele weken een enkelgips te dragen.

Operatie
In zeldzame gevallen kan een operatie noodzakelijk zijn om de ontstoken slijmbeurs te verwijderen.

Prognose van slijmbeursontsteking van de hiel

De prognose voor retrocalcaneale bursitis is over het algemeen goed, vooral bij tijdige diagnose en behandeling. Echter, de aandoening kan recidiveren als risicofactoren niet worden aangepakt.

Herstel met conservatieve behandeling
In veel gevallen geneest retrocalcaneale bursitis met conservatieve behandelingen zoals rust, ijsapplicatie en ontstekingsremmende medicatie. Fysiotherapie kan ook helpen bij het herstellen van de normale functie.

Mogelijke complicaties bij niet-behandeling
Bij het negeren van de aandoening kan de bursitis chronisch worden, wat leidt tot langdurige pijn en bewegingsbeperkingen. In ernstige gevallen kunnen er secundaire aandoeningen ontstaan, zoals tendinitis van de achillespees.

Complicaties van retrocalcaneale bursitis

Hoewel retrocalcaneale bursitis meestal goed te behandelen is, kunnen er in sommige gevallen complicaties optreden:

Chronische pijn

Indien de aandoening niet tijdig wordt behandeld, kan de ontsteking chronisch worden, wat leidt tot langdurige pijn en ongemak.

Beperkingen in beweging

Chronische bursitis kan leiden tot blijvende beperkingen in de bewegingsvrijheid van de enkel, wat de dagelijkse activiteiten en sportprestaties kan beïnvloeden.

Ontwikkeling van een benige uitgroei

Bij langdurige ontsteking kan zich een benige uitgroei ontwikkelen, zoals bij de ziekte van Haglund, wat kan bijdragen aan verdere pijn en ongemak.

Secundaire infecties

Hoewel zeldzaam, kan een geïnfecteerde slijmbeurs ontstaan als gevolg van een open wond of door een infectie die zich naar de slijmbeurs verspreidt.

Complicaties door behandeling

Bij het gebruik van steroïde injecties kunnen er bijwerkingen optreden, zoals een verhoogd risico op peesscheuren of verergering van de pijn. Bij fysiotherapie kunnen verkeerde oefeningen of overbelasting de symptomen verergeren.

Preventie van hielbursitis

Preventie van retrocalcaneale bursitis draait om het verminderen van risicofactoren die de belasting van de retrocalcaneale slijmbeurs verhogen.

Correcte schoenen en sportuitrusting
Het dragen van goed passende schoenen die voldoende demping en ondersteuning bieden, kan helpen om de druk op de hiel te verminderen en de kans op bursitis te verkleinen. Ook het gebruik van inlegzolen voor extra ondersteuning kan nuttig zijn.

Adequate training en opwarming
Sporters moeten een geleidelijke opbouw in hun trainingsprogramma volgen om overbelasting te voorkomen. Het uitvoeren van een goede opwarming en stretchoefeningen kan ook helpen bij het voorkomen van letsel.

Gewichtscontrole
Patiënten die overgewicht hebben, kunnen het risico op retrocalcaneale bursitis verlagen door een gezond gewicht te behouden, wat de belasting op de voeten vermindert.

Praktische tips voor het omgaan met retrocalcaneale bursitis

Retrocalcaneale bursitis is een ontsteking van de slijmbeurs aan de achterkant van de hiel, net boven de achillespees. Het kan pijn en zwelling veroorzaken, vooral bij het lopen of staan. Als je last hebt van retrocalcaneale bursitis, zijn er verschillende strategieën die je kunt toepassen om de pijn te verlichten en het herstel te bevorderen.

Rust en vermijd overbelasting van de hiel

Het is belangrijk om de aangedane voet voldoende rust te geven en activiteiten te vermijden die de pijn verergeren, zoals langdurig staan of intensieve sportbeoefening. Geef jezelf de tijd om te herstellen en probeer activiteiten die de belasting op de hiel verminderen, zoals zwemmen of fietsen. Wanneer je weer begint met lopen of sporten, doe dit dan geleidelijk en vermijd plotselinge belasting van de voet. Het is raadzaam om een beenprobleem goed te monitoren en niet te forceren.

Gebruik van ijs en warmte

IJs kan helpen om de zwelling en pijn in de hiel te verminderen. Breng een ijspakking aan op het getroffen gebied, maar zorg ervoor dat je een doek tussen het ijs en je huid legt om bevriezing te voorkomen. Dit kan meerdere keren per dag voor 15-20 minuten. Warmte kan ook nuttig zijn, vooral na de acute ontsteking, om de spieren en gewrichten te ontspannen. Gebruik een warmwaterkruik of een warm bad, maar zorg ervoor dat de warmte niet te intens is om verergering van de ontsteking te voorkomen.

Versterken en rekken van de achillespees

Een belangrijke manier om retrocalcaneale bursitis te verlichten, is door de achillespees te rekken en te versterken. Regelmatige rek- en strekoefeningen kunnen helpen om de spanning op de achillespees en de omliggende structuren te verminderen. Dit kan de belasting op de slijmbeurs verminderen en de genezing bevorderen. Je kunt bijvoorbeeld met de voeten op de rand van een trap staan en je hielen langzaam naar beneden laten zakken om de achillespees voorzichtig te rekken. Als de oefeningen te veel pijn doen, overleg dan met je arts of fysiotherapeut voor aangepaste oefeningen.

Draag goed schoeisel

Het kiezen van het juiste schoeisel is van cruciaal belang voor het herstel van retrocalcaneale bursitis. Zorg ervoor dat je schoenen draagt die voldoende ondersteuning bieden aan je voeten en de hiel. Schoenen met een stevige, maar flexibele zool helpen om de belasting op de hiel te verminderen. Vermijd het dragen van schoenen die de achterkant van de hiel te veel in de verdrukking zetten, zoals hoge hakken of te strakke schoenen. Orthopedische inlegzolen kunnen ook helpen om de druk op de hiel te verlichten.

Medicatie en ontstekingsremmers

In sommige gevallen kan het nodig zijn om ontstekingsremmende medicijnen, zoals ibuprofen, te gebruiken om de pijn en zwelling te verminderen. Deze medicijnen kunnen helpen om de ontsteking van de slijmbeurs te verlichten. Raadpleeg altijd je arts voordat je medicatie gebruikt om te zorgen dat je de juiste dosering krijgt en dat er geen contra-indicaties zijn voor andere gezondheidsproblemen die je mogelijk hebt.

Fysiotherapie voor herstel

Fysiotherapie kan een belangrijke rol spelen in het herstel van retrocalcaneale bursitis. Een fysiotherapeut kan je helpen met gerichte oefeningen om de mobiliteit te verbeteren, de spieren rondom de hiel te versterken en de belasting op de slijmbeurs te verminderen. Fysiotherapie kan ook helpen bij het verbeteren van je looptechniek en het aanpassen van je houding, zodat je geen onnodige druk op je hiel uitoefent.

Overleg met een arts voor ernstige gevallen

Als de pijn aanhoudt of als de ontsteking verergert, is het belangrijk om een arts te raadplegen. In ernstige gevallen kan een arts overwegen om injecties met corticosteroïden te geven om de ontsteking te verminderen. In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn als de bursitis niet reageert op andere behandelingen. Het is belangrijk om te werken met een arts om de beste behandelopties voor jouw situatie te bepalen.

Door een combinatie van rust, de juiste schoenen, oefeningen en medicatie kun je de symptomen van retrocalcaneale bursitis effectief beheersen en het herstel bevorderen. Het belangrijkste is om geduldig te zijn en de nodige stappen te ondernemen om je herstel niet te forceren.

Misvattingen rond retrocalcaneale bursitis

Retrocalcaneale bursitis is een aandoening die ontsteking van de slijmbeurs achter de hiel veroorzaakt, vaak door overbelasting of wrijving. Deze aandoening kan pijnlijk zijn en wordt vaak geassocieerd met bepaalde activiteiten, zoals hardlopen of langdurig staan. Er zijn echter verschillende misvattingen over retrocalcaneale bursitis die het begrip van deze aandoening kunnen belemmeren.

Retrocalcaneale bursitis wordt altijd veroorzaakt door overbelasting

Een veelvoorkomende misvatting is dat retrocalcaneale bursitis altijd wordt veroorzaakt door overbelasting van de voet. Hoewel dit een belangrijke factor is, kan de aandoening ook ontstaan door andere oorzaken, zoals een afwijking in de voetstructuur, slecht schoeisel of zelfs een onderliggende kanker. Het is belangrijk om een goede diagnose te stellen om de oorzaak van de ontsteking vast te stellen, zodat de juiste behandeling kan worden toegepast.

Retrocalcaneale bursitis treft alleen atleten

Veel mensen denken dat retrocalcaneale bursitis alleen voorkomt bij sporters, vooral hardlopers. Dit is echter niet het geval. De aandoening kan iedereen treffen, van mensen met een zittend beroep tot ouderen die meer lopen dan voorheen. Het is niet exclusief voor actieve individuen, en de risicofactoren voor bursitis kunnen variëren, zoals het dragen van slecht schoeisel of het hebben van een botafwijking.

Retrocalcaneale bursitis is altijd gemakkelijk te behandelen

Er bestaat een misvatting dat retrocalcaneale bursitis altijd snel en gemakkelijk te behandelen is. Hoewel eenvoudige maatregelen zoals rust, ijs en ontstekingsremmende medicijnen effectief kunnen zijn voor veel mensen, is dat niet altijd het geval. Bij sommige patiënten kan het nodig zijn om gespecialiseerde behandelingen te ondergaan, zoals fysiotherapie, of in zeldzame gevallen een operatie. De behandelingsopties moeten altijd worden afgestemd op de ernst van de aandoening.

Rust is de enige oplossing voor retrocalcaneale bursitis

Hoewel rust een belangrijk onderdeel is van het herstel bij retrocalcaneale bursitis, is het niet de enige oplossing. In sommige gevallen is fysiotherapie noodzakelijk om de spieren rondom de hiel te versterken en de wrijving op de slijmbeurs te verminderen. Daarnaast kunnen aanpassingen in schoeisel of het dragen van steunzolen noodzakelijk zijn om verdere irritatie te voorkomen. Het negeren van andere behandelingsopties kan het herstel vertragen.

Retrocalcaneale bursitis komt altijd gepaard met zichtbare zwelling

Een andere misvatting is dat retrocalcaneale bursitis altijd gepaard gaat met een zichtbare zwelling. Hoewel zwelling een veelvoorkomend symptoom is, is dit niet altijd het geval. Sommige mensen ervaren pijn en ongemak zonder dat er zichtbare zwelling is. Het is dus belangrijk om naar andere symptomen te kijken, zoals pijn bij het bewegen van de voet of druk op de hiel, die ook indicaties kunnen zijn voor deze aandoening.

Schoeisel heeft geen invloed op retrocalcaneale bursitis

Sommige mensen denken dat schoeisel geen invloed heeft op retrocalcaneale bursitis, maar dit is niet waar. Het dragen van slecht schoeisel kan de druk op de hiel verhogen en bijdragen aan de ontwikkeling van bursitis. Schoenen die niet goed passen of onvoldoende steun bieden, kunnen wrijving en irritatie van de slijmbeurs veroorzaken. Het dragen van goed schoeisel kan daarom een belangrijke stap zijn in zowel de preventie als het herstel van retrocalcaneale bursitis.

Een operatie is altijd noodzakelijk bij retrocalcaneale bursitis

Er is een misvatting dat een operatie altijd noodzakelijk is voor retrocalcaneale bursitis. In de meeste gevallen is chirurgische ingreep niet nodig. De meeste patiënten herstellen met conservatieve behandelingen zoals rust, fysiotherapie en medicijnen. Een operatie kan alleen worden overwogen als alle andere behandelingen hebben gefaald en de symptomen ernstig en langdurig zijn.

Retrocalcaneale bursitis is een pijnlijke aandoening die veel variabelen met zich meebrengt. Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de juiste behandelmethoden en mogelijke oorzaken, zodat je gericht kunt werken aan een effectief herstelplan.

Lees verder

• Bursitis: Ontsteking van een slijmbeurs door overbelasting
• Hielpijn: Oorzaken van pijn aan hiel (pijnlijke hiel)