Aangeboren genitale afwijkingen bij de vrouw

Hoewel aangeboren genitale afwijkingen bij de vrouw zelden voorkomen, komen ze wel degelijk voor. Een genitale afwijking kan voor veel ongemak en pijn zorgen. Bepaalde afwijkingen, zoals het hymen imperforatus (waardoor het maagdenvlies een werkelijk vlies is) en vaginale agenesie (geen vagina hebben) kunnen zelfs ernstige medische consequenties hebben indien er niet ingegrepen wordt. Vrouwen met het syndroom van Mayer-Rokitansky Kuster hebben zowel geen vagina als geen baarmoeder.

Genitale afwijkingen bij de vrouw

Een ander woord voor genitaliën is geslachtsorganen. Met genitale afwijkingen worden dus afwijkingen van de geslachtsorganen bedoeld. De meeste mensen worden met geslachtsorganen 'volgens het boekje' geboren. Bij sommige mensen ontbreekt er echter een deel van het geslachtsorgaan of functioneert het geslachtsorgaan niet optimaal. Wanneer men deze genitale afwijking al vanaf de geboorte heeft wordt er gesproken van een aangeboren genitale afwijking.

In dit artikel worden drie aangeboren genitale afwijkingen besproken:

• Hymen imperforatus
• Vaginale agenesie
• Syndroom van Mayer-Rokitansky Kuster

Hymen imperforatus

De medische term van het maagdenvlies is hymen. Sommige mensen maken zich, met name wanneer men nog nooit seks gehad heeft, zorgen om het maagdenvlies. Er bestaan diverse mythen rondom het maagdenvlies die deze zorgen veroorzaken. Zo zou het maagdenvlies een werkelijk vlies zijn, dat scheurt wanneer een vrouw voor de eerste keer seks met penetratie heeft. Ook gaat de mythe rond dat de vrouw altijd bloedt bij de eerste keer vrijen, omdat het maagdenvlies dan kapot gaat. Hoewel deze mythes niet volledig ongegrond zijn, is de praktijk iets weerbarstiger. Zo bestaan er ook gevallen waarbij er inderdaad sprake is van een intact, niet geperforeerd maagdenvlies. Dit wordt hymen imperforatus genoemd.

Gevolgen hymen imperforatus

Hymen perforatus is een zeldzame aandoening en kan lang onopgemerkt blijven. In veel gevallen wordt deze aandoening namelijk pas ontdekt bij de eerste menstruatie, wanneer het menstruatiebloed de vagina niet kan verlaten door het gesloten maagdenvlies. Het menstruatiebloed hoopt zich op in de vagina en de baarmoeder, waardoor deze vervolgens uit gaan zetten. Dit gaat gepaard met klachten waarvoor contact gezocht moet worden met een arts. Een chirurgische verwijdering van het hymen is dan namelijk noodzakelijk.

Dikker maagdenvlies

Minder zeldzaam is een dikker maagdenvlies, waardoor men problemen bij de geslachtsgemeenschap kan ervaren omdat er onvoldoende ruimte is voor de penis van de man. Dit geeft vaak pijn bij het vrijen. In dit geval kan vaak volstaan worden met een incisie of verwijdering van het hymen waarna de seks geen pijn meer zou moeten doen. Pijn bij het vrijen betekent echter niet dat er altijd sprake is van een dikker maagdenvlies. Pijn bij het vrijen kan vele oorzaken hebben. De vrouw kan zich bijvoorbeeld te gespannen voelen of nog niet vochtig genoeg zijn.

Vaginale agenesie

Bij 1 op de 5000 vrouwen is er sprake van een gehele afwezigheid van de vagina. Dit wordt vaginale agenesie genoemd. Deze vrouwen hebben een 46 XX chromosomenpatroon en hebben dus helemaal geen vagina. De baarmoeder kan hierbij volledig intact zijn, of helemaal afwezig zijn. Wanneer de vrouw wel een baarmoeder heeft, is een medische ingreep nodig zodat het menstruatiebloed af kan vloeien.

Oorzaken vaginale agenesie

Vaginale agenesie wordt veroorzaakt door een ontwikkelingsstoornis van de buizen van Müller. De buizen van Müller zijn bij alle embryo's aanwezig en groeien in principe uit tot de baarmoeder, eileiders en het bovenste gedeelte van de vagina. Vrouwen met vaginale agenesie hebben goed ontwikkelde en normaal functionerende eileiders en een vrouwelijk uiterlijk. Er is echter iets mis gegaan in de aanleg van de vagina en soms ook de baarmoeder.

Neovagina

Vaginale agenesie kan behandeld worden door het creëren van een neovagina. Een van de veel gebruikte methoden is de impressiemethode, waarbij men met behulp van een pelotte (een soort grote wat) een holte maakt op de plaats van de vagina. Vrouwen met een neovagina kunnen seks hebben. De neovagina maakt echter geen of vrijwel geen vocht aan waardoor er glijmiddel gebruikt moet worden tijdens het vrijen.

Syndroom van Mayer-Rokitansky Kuster

In sommige gevallen is er niet enkel sprake van een afwezigheid van de vagina, maar is tevens de baarmoeder afwezig. Dit wordt het syndroom van Mayer-Rokitansky Kuster genoemd. Bij deze aandoening zijn de buizen van Müller niet samengesmolten.

Lees verder

• Aangeboren genitale afwijkingen bij de man
• Seksuele disfuncties: pijnstoornissen
• Seksuele disfuncties: libidostoornissen
• Seksuele disfuncties: opwindingsstoornissen
• Seksuele disfuncties: orgasmestoornissen