Kiespijn, wat kunt u er tegen doen?

Kiespijn veroorzaakt vaak een zeurende pijn, die meestal plotseling komt opzetten. De meest voorkomende oorzaak van kiespijn zijn gaatjes in het gebit. Gaatjes in de kiezen of tanden wordt cariës, of tandbederf genoemd. Kiespijn kan echter meer oorzaken hebben, bijvoorbeeld ontstoken tandvlees of een wortelpunt ontsteking. Ook teruggetrokken tandvlees veroorzaakt vervelende klachten. Als de wortels van de tanden en kiezen deels bloot komen te liggen door cariës, is dit meestal ook niet pijnloos. Niet alleen cariës kan kiespijn veroorzaken, ook het terugtrekken van tandvlees of ontstoken tandvlees. Met de tanden knarsen (vooral ’s nachts), maar ook het doorbreken van kiezen, veroorzaakt vroeg of laat pijn in het gebit. Als er sprake is van ontstoken zenuwen kan dit zeer veel pijn in tanden of kiezen veroorzaken. Er is dan sprake van een ontsteking aan de wortelpunt of het wortelkanaal.

Cariës

Als het glazuur van de tanden en/of kiezen wordt beschadigd door cariës kunnen bacteriën de kies of de tand aanvreten met als gevolg dat er een gaatje in de tand of kies ontstaat. De tand of kies gaat dan ontsteken en doet pijn. Een tandarts zal het gaatje uitboren zodat alle beschadigde resten zijn weg geboord en daarna opvullen met een vulling, zodat de tand of kies weer beschermd is tegen indringende mechanismen. Cariës is een verzamelnaam voor drie soorten tandbederf:

• tandbederf van het tandglazuur.
• tandbederf van het tandbeen.
• tandbederf van de tandwortel.

Tandplak en ontstoken tandvlees

Micro-organismen zetten suiker in de mond om in zuur, die de tanden aantasten door middel van ontkalking. Het vreet zich door het ontstaan van tandplak steeds dieper in het gebit en kan op den duur zelfs een infectie van de tandzenuw veroorzaken. Het gebit regelmatig spoelen en goed schoon houden voorkomt cariës en tandplak. Eet zo min mogelijk suiker, gebruik ook geen frisdranken met suiker, en poets het gebit minimaal twee keer per dag. Gebruik daarvoor geen harde borstel maar een medium of soft borstel. De borstel moet ook weer niet zo zacht zijn dat het poetsen weinig effect heeft, maar een harde borstel beschadigd snel het tandvlees waardoor gemakkelijk ontsteking van het tandvlees kan ontstaan. Ook ontstoken tandvlees veroorzaakt pijn. Op den duur kan ook het tandvlees optrekken waardoor tandbeen bloot komt te liggen. Ook dit kan pijn in het gebit veroorzaken. Als tandvlees bloed en/of rood of gezwollen is, heeft u waarschijnlijk last van ontstoken tandvlees. Een bezoek aan de tandarts is ook dan wenselijk.

Losse vulling

Als een vulling in het gebit los gaat zitten voelt u vooral pijn bij kauwen en eten. U kunt ook pijn bij bijten of kauwen voelen als de kies of tand kapot is. Iets zoets eten zorgt vaak voor een pijnscheut via een lekkende vulling, ook koud eten of drinken kan pijn doen.

Pijnlijk tandvlees

Tandvlees wat zich terugtrekt legt het kaakbot bloot en dat kan pijnlijk zijn. Ook opgezwollen of ontstoken tandvlees kan pijn veroorzaken. Ontstoken tandvlees moet u niet te hard poetsen, dan worden de klachten meestal erger. Gebruik dus altijd een tandenborstel die niet te hard is en die het tandvlees niet beschadigd bij poetsen. Het is wel belangrijk om tandplak tweemaal daags te verwijderen. Tandplak is wit of geel en kan verharden tot tandsteen. De tandarts of mondhygiënist kan het tandsteen voor u verwijderen.

Wortelpunt ontsteking

Een ontstoken wortel van tand of kies kan behoorlijk pijnlijk zijn. Er kan een soort puistje in het tandvlees ontstaan, omdat de druk van de pus erachter te groot wordt en een uitweg zoekt. Het kan een abces worden. De pijn wordt erger bij:

• koud of warm drinken.
• de tand of kies doet pijn als u erop tikt

De behandeling bij de tandarts is in principe pijnloos omdat u van te voren een injectie krijgt (verdoving). De verdoving is wel een beetje pijnlijk.

Kiespijn na behandeling van de tandarts

Als u bij de tandarts bent geweest en er is een kies gevuld dan kunt u kiespijn krijgen als een soort napijn. Dit is tijdelijk van aard. U voelt vooral pijn als u koude lucht inademt of als u iets kouds drinkt. Als er tandsteen verwijderd is kunnen de tanden een paar uurtjes gevoeliger aanvoelen dan gewoonlijk. De klachten zijn in principe weer snel verdwenen.

Kiespijn, naar de tandarts

Als u kiespijn heeft moet u naar de tandarts. De pijn gaat niet vanzelf over en als u te lang wacht zullen de problemen toenemen.

Wat kunt u tegen kiespijn doen?

Tegen een lichte zeurende pijn helpt een paracetamol misschien. Bij heftige pijn kunt u het beste een afspraak bij de tandarts maken. Ook in het weekend en ’s avonds kunt u met heftige pijnklachten terecht voor spoedbehandelingen. De tandarts kan het beste adviseren over het bestrijden van de pijn en/of napijn. Eet ondertussen geen zoet en vermijd koud of heet eten en drinken. Als kauwen pijn doet, bel dan ook gerust de tandarts. Als u veel kiespijn krijgt in het weekend of in de avond, kunt u met een dienstdoende huisarts bellen voor pijnstilling. Als er sprake is van een abces of van andere heftige pijnklachten, kunt u het beste de weekend tandarts bellen voor directe behandeling. Pijnklachten worden meestal niet geweigerd en de behandeling van pijnklachten wordt meestal niet uitgesteld.

Lees verder

• Bang voor de tandarts, wat kun je er tegen doen?
• Implantaten gebit, hoe worden ze geplaatst?
• Ibuprofen, aspirine, paracetamol, wat zijn de verschillen?