Leverontsteking: symptomen en behandeling hepatitis A,B,C,D

Leverontsteking of hepatitis is een ontsteking van de lever. Wat zijn de symptomen van een leverontsteking en hoe wordt een ontsteking behandeld? Leverontsteking of hepatitis wordt vaak veroorzaakt door een hepatitisvirus. Andere oorzaken zijn alcohol, medicijnen of een stofwisselingsziekte. Er zijn ten minste 7 bekende virale hepatitis stammen: A, B, C, D, E, F en G. Hepatitis A en E veroorzaken acute hepatitis. De hepatitis varianten B, C en D kunnen leiden tot chronische hepatitis, waar iemand de rest van zijn leven last van kan hebben. De oorzaak van leverontsteking bepaalt de ernst en het verloop.

Wat is hepatitis?
Oorzaken van acute hepatitis
oorzaken van chronische hepatitis
Symptomen van een leverontsteking
Acute hepatitis
Chronische hepatitis
Hoe worden de hepatitisvirussen overgedragen?
Hepatitis A
Hepatitis B
Hepatitis C
Hepatitis D
Hepatitis E
behandeling van hepatitis
Prognose
Complicaties
Preventie

Wat is hepatitis?

Hepatitis is het Latijnse woord voor leverontsteking. Dit is een ernstige aandoening, aangezien de lever zeer veel belangrijke functies heeft. De lever maakt giftige stoffen onschadelijk en in de lever worden allerlei essentiële stoffen geproduceerd, zoals vetten en eiwitten. Zonder de lever kan de mens niet functioneren.

Er worden twee soorten hepatitis onderscheiden:
[OLIST]acute hepatitis - duurt minder dan zes maanden.
chronische hepatitis - duurt langer dan zes maanden. [/OLIST]

Paracetamol / Bron: Martin Sulman

Oorzaken van acute hepatitis

Acute hepatitis heeft een aantal mogelijke oorzaken:

besmettelijke virale hepatitis zoals hepatitis A, hepatitis B, hepatitis C, hepatitis D en hepatitis E.
andere virale ziekten, zoals: klierkoorts (zo genoemd vanwege opgezette klieren, maar ook wel mononucleosis infectiosa of ziekte van Pfeiffer genoemd) en het cytomegalovirus (CMV) - een virus uit de groep van herpesvirussen;
ernstige bacteriële infecties;
amoebische infecties;
vergiftiging door een overdosis van een geneesmiddel (bijvoorbeeld paracetamol) of het kan optreden door een abnormale reactie van de lever voor een normale dosis (bijv. halothaan bij narcose);
door toxische stoffen, zoals alcohol.

Alcohol en de lever / Bron: Istock.com/karelnoppe

oorzaken van chronische hepatitis

Chronische hepatitis kan een aantal verschillende oorzaken hebben:

besmettelijke virale hepatitis zoals hepatitis B, hepatitis C en hepatitis D;
geneesmiddelen en toxische stoffen zoals alcohol;
Auto-immuun hepatitis (AIH), dat is een ziekte waarbij de lever ontstoken is doordat het afweersysteem zich tegen de lever richt, oorzaak onbekend;
een stofwisselingsziekte, zoals de ziekte van Wilson waarbij er een ophoping van koper in de lever, de hersenen en het oog optreedt en hemochromatose - dat wil zeggen ijzerstapeling in het lichaam, onder meer in de lever, doordat er onvoldoende ijzer wordt uitgescheiden.

Symptomen van een leverontsteking

Acute hepatitis

De symptomen van acute hepatitis variëren sterk van persoon tot persoon. Sommige patiënten hebben zelf geen enkel symptoom. Bij weer anderen is er sprake van een levensbedreigende situatie. Het Hepatitis A-virus veroorzaakt in veel gevallen geen symptomen of de symptomen zijn zeer gering. Hepatitis B geeft veel meer klachten.

Vermoeidheidsklachten bij een leverontsteking / Bron: Saschamilk, Pixabay

In het eerste stadium zien we vaak de volgende verschijnselen optreden:

vermoeidheid, algemene malaise, lichte koorts
diarree, misselijkheid, slechte eetlust, veranderingen in smaak
druk of pijn onder de rechterribben veroorzaakt door een vergrote lever
pijnlijke spieren en gewrichten, hoofdpijn, huiduitslag

In de geelzucht fase:

vergeling van de witte gedeelten van de ogen, de huid en de slijmvliezen
donkere urine
lichtgekleurde ontlasting
rond deze tijd verdwijnen de andere symptomen

In de herstelfase:

vermoeidheid

Chronische hepatitis

Hierbij kunnen de volgende klachten optreden:

veel patiënten hebben geen symptomen.
vermoeidheid, een grotere behoefte aan slaap, pijnlijke spieren en gewrichten
periodieke lichte druk of pijn onder de rechterribben als gevolg van een vergrote lever
geelzucht is een zeer laat symptoom van chronische hepatitis: het is een teken dat de ziekte ernstig is geworden.

Veel hepatitis gevallen worden aanvankelijk aangezien voor griep. De klachten kunnen erg lijken op griepverschijnselen.

Ligging van de lever / Bron: Nerthuz/Shutterstock.com

Hoe worden de hepatitisvirussen overgedragen?

Een virale hepatitis is besmettelijk. De vijf hepatitisvirussen kunnen worden overgedragen op verschillende manieren, maar ze hebben allemaal met elkaar gemeen dat ze de lever infecteren en een ontsteking veroorzaken. Over het algemeen duurt de acute fase van de ziekte twee tot drie weken. Het herstel duurt ongeveer negen weken. Sommige patiënten ontwikkelen chronische hepatitis, waarbij de lever ontstoken blijft gedurende zes maanden of langer. Deze aandoening kan leiden tot cirrose en mogelijk de dood.

Hepatitis A

Wordt beschouwd als de minst gevaarlijke vorm. Besmetting met hepatitis A vindt vaak plaats via bloed, ontlasting of uitwerpselen en door eten en water wat besmet is met menselijk afval en besmette ziekenhuis- of drugsnaalden. Meestal is deze variant een acute vorm. In Nederland is ongeveer 10% van de jongvolwassenen op enig moment besmet geweest met het hepatitis A-virus, waarna zij levenslang beschermd zijn tegen de ziekte. Hepatitis A geneest spontaan, zonder verdere interventie.

Hepatitis B

Kan verspreiden via seksueel contact, bloed of bloedtransfusies, en het delen van naalden door intraveneuze drugsgebruikers. Besmetting verloopt ook via speeksel en via seksueel verkeer. Deze vorm kan ook overgedragen worden van de moeder op de ongeboren baby. De meerderheid van de hepatitis B-patiënten zal volledig herstellen, maar bij een klein percentage ontstaat een chronische vorm. Circa 25% van de chronische hepatitis B patiënten zal voortijdig sterven aan de ziekte ten gevolge van cirrose of leverkanker.

Hepatitis C

De meest voorkomende virale leverinfectie en wordt meestal verspreid door contact met bloed of besmette naalden - met inbegrip tatoeagenaalden. Het kan vele jaren in het lichaam aanwezig zijn zonder klachten of ziekteverschijnselen te veroorzaken. Vooral deze variant leidt vaak tot chronische hepatitis, hetgeen kan leiden tot leverschade of zelfs leverkanker.

Hepatitis D

Komt niet vaak voor in Nederland. Het kan alleen voorkomen bij mensen die al besmet zijn met hepatitis B. Een infectie met hepatitis D kan gelijktijdig plaatsvinden met de hepatitis B infectie (een co-infectie genoemd) of op een later tijdstip, als iemand al drager is van het hepatitis B-virus (een superinfectie genoemd). Hepatitis D wordt op dezelfde wijze overgedragen als hepatitis B.

Hepatitis E

Komt vooral voor in Azië, Mexico, India en Afrika. Net als hepatitis A, vindt overdracht van dit type meestal plaats via fecale besmetting via de weg ontlasting-mond via met menselijk uitwerpselen verontreinigd water. Deze vorm wordt beschouwd als iets gevaarlijker dan hepatitis A, met name bij zwangere vrouwen.

Arts kan medicijnen voorschrijven bij een leverontsteking / Bron: Istock.com/Wavebreakmedia

behandeling van hepatitis

Er is geen behandeling voor hepatitis A. De meeste mensen herstellen binnen een paar weken. Soms kan de arts medicijnen voorschrijven om de symptomen te behandelen, zoals misselijkheid en diarree. Er is een vaccin tegen hepatitis A, welke beschermt tegen infecties met het hepatitis A-virus. Het wordt gegeven als vaccinatie aan mensen die meer kans hebben met het hepatitis-A-virus te worden besmet, zoals mensen met een leverziekte of reizigers naar landen waar hepatitis A heerst. Hepatitis B kan worden behandeld met medicijnen, zoals interferon. Er is een vaccin tegen hepatitis B. Hepatitis C wordt meestal behandeld met interferon. Er is geen vaccin tegen hepatitis C. Het hepatitis B-vaccin beschermt tegen hepatitis D. Er is geen behandeling of vaccin voor hepatitis E.

Prognose

De prognose van virale hepatitis is veelal goed; de prognose varieert enigszins, afhankelijk van de boosdoener. Mensen die chronische hepatitis ontwikkelen, hebben bijvoorbeeld een slechtere prognose, omdat zij levercirrose, leverfalen, leverkanker (hepatocellulair carcinoom) kunnen ontwikkelen en er soms zelfs dood aan kunnen gaan.

Complicaties

Mogelijke complicaties zijn littekenvorming in de lever, leverfalen en leverkanker.

Preventie

Er zijn veel manieren waarop je het risico op hepatitis kunt verkleinen:

Verkrijg de vaccins voor hepatitis A en hepatitis B.
Gebruik een condoom tijdens seks.
Deel geen naalden om drugs te gebruiken.
Neem een goede persoonlijke hygiëne in acht, zoals grondig handen wassen met water en zeep.
Gebruik geen persoonlijke voorwerpen van een besmet persoon.
Neem voorzorgsmaatregelen bij het plaatsen van tatoeages of piercings.
Wees voorzichtig als je naar gebieden in de wereld met slechte sanitaire voorzieningen reist.
Drink flessenwater tijdens het reizen en drink geen water uit de kraan.